دکتر پیمان عشقی در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، درباره برخی اظهارات مبنی بر بروز بیشترکرونا در برخی گروههای خونی، گفت: تمام بیماران کرونا مانند سایر بیماران سطح کشور، از تمام گروههای خونی هستند. مقالات و اطلاعاتی که در این باره منتشر شده، آنقدر اعتبار علمی ندارد که بخواهیم درباره آن اطلاعرسانی ویژهای انجام دهیم. همان توزیع گروههای خونی سطح جامعه در بیماران کرونایی هم وجود دارد. در عین حال بخش خصوصی در یک کارآزمایی بالینی و پروژه تحقیقاتی که با همکاری سازمان انتقال خون، دانشگاه بقیهالله و سایر دانشگاههای علوم پزشکی کشور داشت، اظهار آمادگی کرد و ما هم استقبال کردیم که همکاری و کمک بخش خصوصی در کارآزماییهای بالینی اقدامی معمول است، اما در فعالیتهای ساختاری، سازمانی و حاکمیتی بخش خصوصی دخالتی ندارد.
جمعآوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونا از سوی سازمان انتقال خون
وی در پاسخ به سوال ایسنا، درباره جمعآوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونا، گفت: در یک کارآزمایی بالینی مانند بسیاری از کارآزماییهای دیگر بخش خصوصی هم اعلام کرده که درجمعآوری کلی پلاسما کمک کند، اما در پروژه ملی جمعآوری پلاسمای بهبودیافتگان کرونا، فقط سازمان انتقال خون ایران درگیر است و ما پلاسمای بیماران بهبودیافته را جمع میکنیم. این وظیفه سازمانی ماست و اساسنامه سازمان انتقال خون این وظیفه را در اختیار سازمان انتقال خون قرار داده که خون و فرآوردههای خونی مورد نیاز مراکز درمانی را به عنوان تنها متولی رسمی و قانونی این کار، تامین کند.
وی افزود: در حال حاضر با توجه به اینکه پیشبینی میکنیم که پلاسمای بیماران بهبودیافته نقش درمانی مهمی در نجات این بیماران داشته باشد، از الان شروع به جمعآوری این پلاسما در ۱۴ مرکز کردهایم و بخش خصوصی در این زمینه نقشی ندارد. بحثهایی که ممکن است در زمینه تولید دارو از پلاسما، در آینده انجام شود، بخش خصوصی ممکن است انجام دهند و به عنوان مشتری برای تولید دارو بخواهند اقداماتی انجام دهند.
شاخصهای اهدای خون در بحران کرونا
عشقی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا، درباره شاخصهای اهدای خون با توجه به بحران کرونا، گفت: کمبود در حوزه شاخصهای اهدای خون مانند دنیا، در کشور ما نیز ایجاد شد. اما در ایران وضعیتمان به شرایط بحران نرسید. در حال حاضر هم ذخایر خونی کشور در حد قابل قبولی است، اما این ذخایر خونی با توجه به فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و بازگشت فعالیتهای روتین بیمارستانها و اعمال جراحی، کافی نبوده و به ادامه همکاری و اقبال ملت ایران برای نجات جان هموطنانمان نیاز داریم.
وی در پاسخ به سوالی در زمینه وضعیت تامین خون از طریق بانک خون، گفت: طی بحران کرونا در تمام دنیا درخواست خون کاهش یافت، اما اهدای خون بیشتر کاهش یافت. فقط در دو هفته نوروز میزان درخواست خون در کشور نسبت به نوروز سال قبل، حدود ۴ تا ۵ درصد کاهش یافت؛ در حالیکه اهدای خونمان ۲۰ درصد کاهش یافت. اما این در برخی کشورهای پیشرفته دنیا، فاجعه بود؛ به طوری که اهدای خونشان ۷۵ درصد کاهش پیدا کرده بود.
ذخایر خونی ایران در شرایط کرونا
عشقی ادامه داد: در جاهای دیگر دنیا، کاهش اهدا باعث شد استانداردهای پذیرش اهداکننده را کاهش داده و امنیت خون را در معرض خطر قرار دادند تا بتوانند خون جمع کنند، اما ما این اقدام را انجام ندادیم و با همان شاخصها پیش رفتیم. ذخایر خونی کشور تقریبا ثابت ماند، اما این با تلاش دوستان ما بود که بتوانند تا حد امکان شاخصهای اهدای خون را تا حد امکان نگه دارند. در حال حاضر ما ذخایر خونمان قابل قبول و بین پنج تا هفت روز است.
مصرف خون در بیمارستانها را مدیریت کنید
وی افزود: در عین حال در تمام ایام بحران کرونا بالای ۹۰ درصد درخواست خونها را پاسخ دادیم که از سوی بیماران تالاسمی، سرطانی و... بوده است. در حال حاضر نگرانیم که علیرغم اینکه اهدای خون از هفته سوم اسفند تا کنون شیب رو به افزایشی داشته، اما با افزایش درخواست خون دچار مشکل شویم که از هموطنانمان میخواهیم که به اقبال خودشان به سازمان انتقال خون ادامه دهند و از همکارانم هم میخواهم که مدیریت مصرف خون بیمارستانی را رعایت کنند و همانطور که هوشمندانه و پله پله مملکت باز میشود، هوشمندانه و پله پله اعمال جراحی را برنامهریزی و مدیریت کنند.
فرآیند دریافت پلاسمای بهبودیافتگان کرونا
مدیرعامل سازمان انتقال خون در پاسخ به سوالی درباره فرآیند دریافت پلاسمای بهبودیافتگان کرونا، گفت: بر اساس استانداردهایی که در حال حاضر در بانک خونهای معتبر جهان در زمینه کرونا مورد وفاق همه قرار دارد، سختگیرانهترین استاندارد را ما انتخاب کردیم. این استاندارد این است که اگر کسی دو هفته از بهبود علائم بالینیاش گذشته باشد، مشروط به اینکه تست منفی کرونا را با تست PCR داشته باشد، بعد از دو هفته میتوانیم آنها را پذیرا باشیم، اما از آنجایی که امکانات تا حدی نیست که همه بتوانند از حلق و بینی تست منفی کرونا را بگیرند، بنابراین استاندارد دوم میگوید کسانی که ۲۸ روز از بهبود علائم بالینیشان اعم از تب، سرفه، تنگی نفس و... گذشته است، ما آخرین روزی را که به یاد میآورد که کاملا خوب شده، آن را ملاک قرار داده و بعد از ۲۸ روز از آن روز، بر اساس استانداردهای موجود نیازی به تست هم ندارد و میتواند اهدای خون انجام دهد.
وی افزود: حال ما از بیمارانمان میخواهیم خون کامل اهدا نکنند که گلبول قرمز هم از بدنشان خارج شود، بلکه پلاسمای خونشان را اهدا کنند.
عشقی در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: سازمان انتقال خون ایران در راستای وظایف سازمانی خود توانست، بحران کرونا را که در بسیاری از کشورها به بحران کمبود خون بدل شد، مدیریت کند و این جز با اقبال و اعتماد مردم به سازمان انتقال خون امکانپذیر نبود. اعتماد مردم هم بر اساس فعالیتهای سازمان بود.
پایگاههای انتقال خون، امنترین جا بعد از خانهها
وی افزود: شعار سازمان انتقال خون این بود که هر کس از خانهاش بیرون میآید، اهدای خون را فراموش نکند. باید توجه کرد که بعد از خانهها، پایگاههای انتقال خون باید امنترین جا باشند. زیرا تمام امکانات بهداشتی، جداسازی فیزیکی، وسایل حفاظت شخصی در اختیار کارکنانمان و اهداکنندگان قرار میدهیم. حتی ما برای اینکه دستورالعملها را اجرا کنیم، از اهداکنندگاتن مستمر شناختهشدهمان در سراسر کشور به عنوان ناظر در پایگاهها استفاده کردیم تا مشکلات را به ما اطلاع دهند و اهداکننده ناظر را طراحی کردیم و تمام گزارشات این اقدامات را به سازمان انتقال خون ارسال کردیم و قرار است، تجربیاتمان را در اختیارشان قرار دهیم. همچنین سازمان بهداشت جهانی از ما خواست که دستورالعمل کشوریمان را در سایت سازمان بهداشت جهانی بگذارند که استقبال کردیم.
عشقی ادامه داد: در عین حال گیرندگان خون هم باور کردند که خونی که ما در اختیارشان قرار میدهیم، امنترین خون است. بسیاری از سازمانهای انتقال خون دنیا شرایط و استانداردهای اهدای خون خود را پایین آوردند تا بتوانند خون بیشتری جذب کنند، اما ما استانداردهای سختگیرانه خودمان را کاهش ندادیم. ما حدود ۲۰ درصد اهداکنندگانمان را ریجکت میکردیم. شرایطمان این بود که هر کسی که در یک ماه گذشته کوچکترین علامتی از آنفلوآنزا، تب و... داشت، از او عذرخواهی کرده و خون نمیگرفتیم و تمام تستهای لازم روی خونهای اهدایی انجام میشود. بنابراین خونهایی که در اختیار مردم قرار میگرفت با سختگیرانهترین استانداردهای جهانی قابل تطابق بود. در عین حال با سازمانهای مردم نهاد بیماران تماس داشتیم و به تمام سوالاتشان پاسخ دادیم.
وی با بیان اینکه شاخصهای ما در این مدت دچار کمبود شد، اما دچار بحران نشد، گفت: این کمبود با کمک مردم مرتفع شد. باز هم تاکید میکنم که ماه رمضان در پیش است و ما هر سال در ماه رمضان نگران بحث کمبود خون هستیم؛ بهویژه اینکه اکنون اعمال جراحی و فعالیتهای روتین بیمارستانی همزمان با ماه رمضان آغاز میشود، درخواست خون بالا میرود و ممکن است، اهدای خون کاهش یابد. بنابراین از تمام مردم میخواهم که اقبال را نسبت به سازمان انتقال خون حفظ کنیم. ما سعی میکنیم پایگاههای سیاری را با کمک شهرداریها موسساتی که با ما همکاری میکنند، در اختیار هموطنان قرار دهیم تا بدون اینکه بخواهند به پایگاههای انتقال خون مراجعه کنند، از افطار تا سحر در خدمت مردم باشند. در تهران شهرداریها با ما همکاری کردند و نتایج آن را خواهیم دید.
بهبودیافتگان کرونا برای اهدای پلاسما مراجعه کنند
عشقی ادامه داد: در عین حال از بهبودیافتگان کرونا درخواست میکنم که در ۱۴ مرکزی که اعلام شده مراجعه کنند و پلاسمای خونشان را به بیمارانی که به آن نیاز دارند، اهدا کنند.