جهانی سازی، تحت الشعاع کرونا/ فرصتی برای مراقبه و تجربه انفسی

وحید یامین پور در این نشست گفت: بین اندیشمندان جهان در حوزه علوم انسانی سراغ ندارم کسی را که پدیده کرونا را ساده و زودگذر و قابل پیش بینی دانسته باشد. همه معتقدند جهان پساکرونا جهان دیگری است. دست کم در همین موقف فعلی یعنی ۳ ماه اخیر، دنیا در یک شک فرو رفته که اگر همین فردا اعلام شود جهان از این ویروس پاک شده همین ۳ ماه کافی است تا از آن به عنوان یک دوره عجیب در تاریخ یاد شود. برخی شخصیت‌های سیاسی آن را با جنگ جهانی دوم مقایسه کردند. به نظر من از آن هم فراتر است چون خطری است که بیخ گوش تک تک افراد بشر است.

رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی افزود: این ماجرا پروژه جهانی سازی بر اساس استانداردهای آمریکایی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. نهاد علم و به ویژه نهاد بهداشت و درمان که شاخصه هزاره سوم هستند که به انسان مدرن ادعای خدایی داده بود و با آنها می‌خواست بهشت زمینی درست کند امروز زیر سوال رفته اند. ادگار مورن راجع به کرونا سوالاتی مطرح کرده است. سازمان ملل متحد را نتیجه فهم جمعی بشر می‌دانیم، اما سوال این است که در این بحران جهانی سازمان ملل کجاست و چه راهکاری برای حل آن دارد؟ چه همکاری مؤثر بین المللی در مبارزه با کرونا انجام گرفت؟ تنها کاری که انجام دادند این بود که مرزهای خود را بستند.

وی ادامه داد: کشورها علاقه به فضای درون گرایی و ملی گرایی و جدا شدن از فضای بین المللی پیدا کرده اند. امیدوارم این مسائل بر درک روشنفکران ما هم تأثیر بگذارد. باید به مسیر جایگزین بیاندیشیم. به گشایش‌های جدیدی مثل ترمیم آسیب‌ها با بازگشت به مردم رسیده ایم. مسئله کرونا دو لبه دارد؛ از طرفی با هم بودن مردم را نشانه گرفته به این شکل که ما به مردم توصیه می‌کنیم که در خانه‌ها بمانید و اجتماع نکنید. از طرف دیگر در متن این اتمیزه کردن جامعه و توصیه به فاصله گذاری اجتماعی رهبر انقلاب توصیه می‌کنند از طریق رزمایش مومنانه شکاف را حل کنیم. این یعنی از دل تهدید فرصت ایجاد کردن.

وحید یامین پور اضافه کرد: درست در زمانی که به مردم می‌گوئیم از هم فاصله بگیرید بازگشت به مردم برای حل مسئله مردم را مشاهده می‌کنیم. این را در کشورهای دیگر نمی‌بینیم. این تجربه اجتماعی ایران را می‌توان به جهان پیشنهاد کرد و در هیچ کشوری آن را نمی‌توان مشاهده کرد. در جنگ تحمیلی نیز این تجربه همگرایی اجتماعی را شاهد بودیم. اگر این تجربه را با هوشمندی حفظ کنیم تبدیل به شخصیت اجتماعی ما می‌شود. در دهه ۸۰ و ۹۰ احساس کردیم بسیج با بحران مأموریت مواجه شده است. اما الان فرصتی برای آن فراهم شده تا به مأموریت‌های اجتماعی خود برای ایجاد پیوند بین مردم باز گردد.

وی در پایان گفت: این دقیقاً یک مانور و رزمایش است. نباید این رزمایش را رها کرد و باید آن را به نسل‌های بعدی آموزش داد. هیچ نهادی امکان شناسایی آسیب‌های ناشی از کرونا را در هر محله ندارد. در صورتی که بسیج و مساجد محلات این امکان را دارند. گونه‌ای از تفریح که آثار ماندگاری دارد تفریح و انبساط خاطر ناشی از با هم بودن است. در زندگی مدرن میان زوجین و والدین و فرزندان کمتر تخاطب صورت می‌گیرد. این فرصت نیز وجود دارد که مهارت با هم بودن را به خانواده‌ها یاد بدهیم. ما دوران مراقبت را می‌گذرانیم. این را می‌توان به یک تجربه انفسی مراقبه تبدیل کرد. اینها نیاز به آموزش و ادبیات سازی دارد که علمای ما از پس آن بر می آیند اما رسانه‌ها هم می‌توانند نقش داشته باشند.