از سوی دیگر سازمانهای مختلف نیروهای مسلح اعم از ارتش، سپاه، بسیج، نیروی انتظامی و وزارت دفاع نیز از آغاز شیوع کرونا ویروس جدید در کشور، ظرفیت و توان و پتانسیل خود را به میدان آوردهاند تا با همیاری رساندن به دستگاه متولی امر سلامت در کشور یعنی وزارت بهداشت، این چالش نیز با حداقل آسیبها و تلفات سپری شود.
یکی از سازمانهای فعال در مقابله با کرونا ویروس و کمک رسانی به نظام سلامت کشور، نیروی زمینی سپاه است که با تشکیل قرارگاه زیستی شفاء از همان روزهای ابتدایی شیوع کووید-۱۹ در کشور با اقدامات مختلف درمانی و پیشگیرانه، مشغول کمک رسانی به دستگاههای دولتی و نظام سلامت کشور شده است.
سردار احمد اخوان فرمانده بهداری رزمی نیروی زمینی سپاه است که برای بررسی اقدامات انجام شده از سوی این نیرو در سطح کشور با او به گفتگو نشستیم، متن این گفتگو را در ادامه خواهیم خواند:
** آموزش روزانه به فرماندهان در سراسر کشور
فارس: مواجهه مجموعه نیروی زمینی با کرونا ویروس جدید از چه زمانی آغاز شد و تجهیزات نزسا از چه زمانی وارد عمل شدند؟
سردار اخوان: قرارگاه زیستی شفاء مجموعه نیروی زمینی سپاه در موضوع پیشگیری و مقابله با کرونا ویروس از دوم اسفند فعالیتش شروع شده که مصوبات خیلی خوبی هم در این قرارگاه داشتیم و جلسات این قرارگاه هر روز قرارگاه با حضور کارشناسان مختلف و هیأت رئیسه نیرو برگزار می شود و مجموعه اقداماتی که باید در سطح نیروی زمینی اعم از یگانها، قرارگاهها، مراکز درمانی و بیمارستانها انجام شود، هم اقدامات رده ها را دریافت میکنیم و هم اقداماتی که ردهها باید در برابر این ویروس انجام دهند را به آنها ابلاغ می کنیم. ضمن اینکه در این قرارگاه، پیرامون کمک به دولت در موضوع نیازمندیهایی که وزارت بهداشت دارند نیز تصمیمگیری میشود.
در خصوص کارهای انجام شده، اولین اقدامی که باید رده های مختلف انجام دهند، بحث آموزش و افزایش دانش و بینش کارکنان است؛ آگاهی فرماندهان را باید ارتقاء دهیم. به کلیه رده های مربوطه در نیروی زمینی آماده باش دادهایم و کاملا آماده هستند و موضوعات آموزشی را از طریق ویدئو کنفرانس هر روز به فرماندهان ارائه می دهیم.
** ۱۳۰۰ تخت بستری و ۱۰ بیمارستان سیار آماده داریم
فارس: زیرساختهای درمانی مانند بیمارستانهای نیروی زمینی سپاه در چه وضعیتی قرار دارند؟
سردار اخوان: تمام بیمارستان های ما در آمادگی صد در صد هستند در کمک به وزارت بهداشت. ما ۱۳۰۰ تخت بستری ثابت در سراسر کشور در ۹ بیمارستان داریم. بیمارستان شهید صدوقی در اصفهان، بیمارستان امام حسین(ع) در مشهد، بیمارستان شهید محلاتی در تبریز، بیمارستان شهید بقایی در اهواز، بیمارستان شهید قاضی در سنندج، بیمارستان شهید عارفیان در ارومیه، بیمارستان حضرت فاطمه زهرا(س) در کرمان، بیمارستان حضرت نبی اکرم(ص) در زاهدان و بیمارستان امام حسین(ع) در کرمانشاه. علاوه بر بیمارستانهای ثابتی که داریم، ۱۰ بیمارستان سیار نیز داریم که آماده اعزام هستند. از این ۱۰ بیمارستان سیار تا کنون ۲ مورد اعلام نیاز شده است که یکی در قم و دیگری هم در کاشان است که مراحل اجرایی برای استقرار آن در حال انجام است.
بیمارستانی که در قم بردیم، ۱۰۰ تخت خوابی است که قابلیت ارتقاء به ۱۵۰ تخت خواب را نیز دارد، بیمارستان کاشان نیز ۶۰ تخت خوابی است. در قم رئیس بیمارستان سیار ما که رئیس بیمارستان شهید صدوقی اصفهان نیز هستند، توسط وزیر بهداشت بعنوان نماینده تام الاختیار وزیر در آنجا معرفی شده اند که خیلی به هماهنگی ها و اتخاذ تدابیر کمک کرد.
سامانه های واکنش سریع بهداشت را که قبلا تولید کرده بودیم در استان های مختلف مستقر هستند، در حال حاضر ۱۵ سامانه واکنش سریع بهداشتی در اختیار است و در حال اقدامات رفع آلودگی از اماکن، تجهیزات و نفرات است. این سامانه ها را ما برای واحدهای عملیاتی تولید کرده بودیم که در حال حاضر کارایی و عملکرد بسیار خوبی داشته است.
سامانه واکنش سریع بهداشت
** تمام مراکز آموزشی را از دوم اسفند تعطیل کردهایم
فارس: در خصوص نیروهای مسلح، وجود مراکز آموزشی که جمعیت زیادی در آنها حضور دارند ممکن است نگرانی هایی را در خصوص شیوع ویروس به وجود آورد، چه تمهیداتی برای این مراکز در نظر گرفته شده است؟
سردار اخوان: در پیشگیری از شیوع کرونا ویروس، تقریبا از همان دوم اسفند، تمام مراکز آموزشی پایور و وظیفه را تعطیل کردیم؛ حتی دانشگاه امیرالمؤمنین نیز که که یک مجموعه دانشگاهی برای پایوران است هم به دستور فرمانده محترم نیرو تعطیل شد که این خود به دلیل اینکه اینها مراکز تجمعی بود، خیلی به پیشگیری از شیوع بیماری کمک کرد.
بیماریابی در درب ورودی همه پادگانها نیز از دیگر اقداماتی است که انجام شده؛ دستگاه های تشخیصی یعنی تبسنج و در برخی مراکز پالس اکسیمتر(اکسیژن سنج) در ورودی پادگانها مستقر کردهایم تا کسانی که مشکوک هستند را در سیر مراحل درمان قرار دهیم. همچنین تمامی آشپزخانهها را در پادگانها تعطیل کردیم و فقط برای کسانی که مسئول حفاظت فیزیکی و شیفت هستند، غذا با تشدید نظارت طبخ می شود و در همین فرآیند نیز تمامی ظروف بر اساس استانداردها بروزرسانی شده است.
علاوه بر این ماموریتهای غیرضروری هم محدود شده است و به دستور فرمانده محترم نیرو، اعزام نیرو از مناطق آلوده به مناطق ماموریتی کلا ممنوع شده است. در کنار آن ضد عفونی کردن تمام آسایشگاهها و مراکز نیز روزانه انجام میشود.
فارس: برای رفع آلودگی سطح شهرها چه اقداماتی انجام شده است؟
سردار اخوان: تمامی واحدهای جنگ نوین برای رفع آلودگی، پاکسازی و ضدعفونی کردن مناطق آلوده در اختیار نظام سلامت کشور قرار و در حال حاضر گروه ۲۴ بعثت که یکی از یگان های قدرتمند و توانمند کشور در بحث جنگ نوین است در قم حضور دارد و مشغول رفع آلودگی است.
** ضدعفونی کردن سطح شهر در کاهش آمار ابتلا به کرونا موثر است
فارس: ضد عفونی کردن سطح شهر واقعا تاثیری در کاهش ابتلا دارد؟
سردار اخوان: خیلی موثر است- سرایت از سطوح شروع می شود، بعنوان مثال سطح یک میز وقتی آلوده به ویروس می شود، تا ۹ روز ویروس بر سطح آن باقی می ماند، و با برخورد دست به آن، دست آلوده می شود و اگر دست را به سر و صورت بزنیم ویروس از این طریق وارد بدن می شود. ضد عفونی کردن سطوح شهری یک کار علمی و تعریف شده است؛ استاندارد و دستورالعمل دارد و در تابعیت دانشگاههای علوم پزشکی است و در همه دنیا در حال انجام شده است. الان همه کشورهایی که آلوده شده اند در حال انجام این کار هستند.
** رتبه اول سامانههای درمانی سیار در غرب آسیا هستیم
فارس: به استقرار بیمارستانهای سیار اشاره کردید، نیروی زمینی سپاه طی سالهای گذشته اقدامات خوبی در حوزه سامانه های درمانی سیار داشته است، این سامانه ها در چه وضعیت عملیاتی قرار دارند؟
سردار اخوان: نیروی زمینی سپاه در کشور و حتی در غرب آسیا در حوزه سامانه های درمانی سیار رتبه اول این توانمندی را دارد؛ از سال ۸۸ مطالعات، تحقیقات، تولید و تمرین این کار را انجام دادیم به طوری که تاکنون ۲۰۰ مرتبه این سامانه ها را در شرایط مختلف و در نقاط مختلف کشور مستقر کرده و به مناطق محروم خدمات تخصصی و فوق تخصصی ارائه کرده ایم.
به دلیل تمرینات مستمری که منجر به رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت شده است، در افق ۱۴۰۴ برای خودمان برنامه ریزی کرده ایم که در سرعت، دقت و بهره برداری از سامانه های درمانی سیار جزو ۵ کشور اول دنیا باشیم. الان هم در بیمارستانی که آماده کرده ایم بر اساس شاخصه ها و استانداردهای موجود در دنیا است که در زمان نیاز مثل الان در خدمت مردم است.
استقرار بیمارستان سیار نیروی زمینی سپاه در قم
بیمارستانی که در قم مستقر کرده ایم، ۲۰۰۰ متر فضای مفید دارد، ۵۰ کانتینر است که هر کانتینر ۳۶ متر مربع فضا دارد. در سیل و زلزله این توانمندی ها فعال می شود. مثلا حدود ۳۰ سامانه جراحی تاکتیکی داریم که فقط ۱۰ دقیقه زمان آماده سازی آن برای پذیرش مجروح است. اینها توانمندی هایی است که در نیروی زمینی وجود دارد و در مواقع ضروری در خدمت مردم قرار می گیرد.
سامانه جراحی تاکتیکی
** تنها سی تی اسکن سیار کشور را در اختیار داریم
فارس: برای توسعه این توانمندیها چه اقداماتی انجام شده است؟
سردار اخوان: در ۲۰۰ مورد استقرار بیمارستان های سیار که در سراسر کشور داشتیم، یکی از نقاط ضعف این سامانه ها که برطرف کرده ایم، سامانه و تجهیزات تشخیصی نیاز دارند که حتما باید سیار باشد. در یکی از بیمارستانهای سیاری که بردیم، گروه مغز و اعصاب اعلام کردند اگر این بیمارستان یک CT Scan داشته باشد به تشخیص تروما خیلی کمک میکند.
ساخت سی تی اسکن سیار کار بسیار سختی بود و در کشور هم وجود نداشت، اما بررسی و دنبال کردیم و الحمدالله تولید شد و در این شرایط بر اساس اعلام نیاز وزارت بهداشت در بیمارستان شهدای یافت آباد تهران این سامانه مستقر شده که در حال حاضر تنها دستگاه سی تی اسکن سیار کشور است.
مورد دیگر دستگاه MRI سیار بود که آن را هم در بیمارستان شهید صدوقی اصفهان فعال کردهایم؛ اینها کارهای بسیار سنگین و هزینهبری است که نیروی زمینی همه اینها را از منابع خود انجام داده است؛ در مجموع توانمندی فوق العادهای در بحث درمان در نیروی زمینی وجود دارد.
دستگاه MRI سیار
** ۱۰۰ پزشکیار عملیاتی را در اختیار نظام سلامت کشور قرار دادهایم
فارس: در حوزه نیروی انسانی هم آیا اقدامی برای کمک به نظام سلامت کشور داشتهاید؟
سردار اخوان: در بحث کرونا ویروس هرکس که میخواهد در مراکز درمانی فعالیت کند، واقعا باید عاشق باشد؛ الان هم جامعه پرستاری و پزشکی و گروه هایی که در بیمارستان ها هستند، عاشقانه عمل می کنند. ما تعدادی پزشکیار و بهیار عملیاتی از قبل آموزش دادهایم و آماده کردهایم و اعلام شد که هرکجا نیاز باشد این افراد در خدمت هستیم که چند روز پیش گیلان اعلام نیاز کرد و ما ۱۰۰ پزشکیار عملیاتی را در اختیار آنها گذاشتیم.
فراخوانی هم به پزشکان، پرستاران، پیراپزشکان و بازنشستگانی که قبلا در مجموعه ما فعال بودهاند دادهایم که اگر توانمندی دارند و داوطلب هستند و میتوانند در خدمت نظام پزشکی باشند اعلام آمادگی کنند.
موضوع دیگری که به وزارت بهداشت کمک می کنیم البته این موضوع را سپاه دنبال می کند، کشف انبارهای احتکار الزامات و نیازهای مقابله با کرونا ویروس مثل ماسک، لباس و مواد ضدعفونی کننده است که متاسفانه برخی در این شرایط دست به احتکار زده اند.
** کرونا را شکست میدهیم
فارس: ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، اگر نکتهای باقی مانده بفرمایید.
سردار اخوان: علاوه بر ۹ بیمارستان ثابت و ۱۰ بیمارستان سیاری که کاملا آماده هستند، در نیروی زمینی چون مراکز آموزشی داریم، تخت های این مراکز هم در صورت نیاز در اختیار مراکز درمانی برای قرنطینه قرار خواهد گرفت.
همچنین علاوه بر سامانه های رفع آلودگی که فعال هستند، سایر سامانهها نیز در آمادگی صد درصد هستند تا در صورت نیاز وارد عمل شوند؛ امیدواریم بتوانیم کرونا را به دست توانمند ملت و رزمندگان سپاه و همه مردم شکست دهیم و حتما با پیروزی چشمگیری از این بحران عبور میکنیم و دنیا را شگفت زده خواهیم کرد.