راهکار جلوگیری از افزایش کرایه‌ها

کارشناسان می‌گویند دولت در اجرای طرح ساماندهی سوخت قدرت پیش‌بینی بسیار پایینی داشته، چرا که باید قبل از هر اقدامی ابتدا زیرساخت‌های آن را آماده می‌کرد اما در این طرح شاهدیم دولت بعد از اجرا به فکر سهمیه اسنپ و تپسی افتاده است. یک راننده اسنپ به خبرنگار «وطن‌امروز» می‌گوید: «من با بنزین 3 هزار تومانی چگونه باید همان کرایه‌ زمان بنزین هزار تومانی را بگیرم. چرا قبل از اجرای این طرح دولت رانندگان را پایش نکرد و سهمیه ما را که تنها شغل‌مان کار در تاکسی‌های اینترنتی است واریز نکرد؟»

شاید به نظر برسد وضعیت برای رانندگان تاکسی بهتر باشد، چرا که در طرح جدید ساماندهی سوخت، تاکسی‌های بنزینی 400 لیتر و دوگانه‌سوزها 200 لیتر بنزین 1500 تومانی هر ماه دریافت می‌کنند  با این حال اما رانندگان تاکسی خط آزادی- شهر قدس به جای مبلغ همیشگی 5000 تومان اعلام کرده‌اند کرایه جدید 8000 تومان است. یکی از رانندگان این خط به خبرنگار ما درباره علت افزایش کرایه‌ها می‌گوید: «دولت اعلام کرده تاکسی‌ها نباید کرایه خود را افزایش دهند اما نگفته چرا. درست است که به ما 400 لیتر سهمیه سوخت داده‌اند اما حداقل 50 درصد به نرخ همیشگی بنزین اضافه شده است. من برای هر لیتر بنزین به جای 1000 تومان باید 1500 تومان پرداخت کنم. خب! دولت نگفته چرا 50 درصد هزینه سوخت من افزایش یابد اما کرایه را افزایش ندهم؟!»  

استدلال سایر رانندگان تاکسی هم همین است؛ استدلالی که قابل قبول نیست. کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند افزایش نرخ سوخت فقط چند درصد هزینه کسب‌وکار و زندگی را افزایش می‌دهد. اگر 100 درصد هزینه راننده تاکسی سوخت بود می‌شد گفت آنها حق دارند در صورت افزایش نرخ سوخت، کرایه را افزایش دهند. از طرفی فعلاً دولت در تبیین و اقناع مردم درباره مزایای سهمیه‌بندی ناتوان بوده، چرا که خود 4 سال پیش یکی از منتقدان این طرح بوده است. رانندگان تاکسی هم مانند سایرین نتوانسته‌اند در این زمینه قانع شوند. 

 

* نگاه رانندگان تاکسی

در کلانشهر بزرگ تهران 78 هزار تاکسی در حال فعالیت هستند که از این میان 85 درصد دوگانه‌سوز و مابقی تک‌سوز- بنزین‌- هستند. برای تاکسی‌های شهری بر اساس تک‌سوز یا دوگانه‌سوز به ترتیب 400 و  250  لیتر سهمیه در نظر گرفته شده است؛ سهمیه‌ای که از همان دقایق ابتدایی اعلام، با انتقادات و واکنش‌های مختلفی از سوی مسؤولان شهرداری و همچنین رانندگان تاکسی مواجه شد. برخی معتقدند باید بر اساس نوع فعالیت تاکسی سهمیه داده شود و برخی نیز معتقدند حداقل بهتر بود زیرساخت‌ها را فراهم می‌کردند.

خبرگزاری دولتی ایسنا درباره انتقادات رانندگان تاکسی از سهمیه در نظر گرفته شده دولت گزارش مشروحی منتشر کرد. «علیرضا» راننده تاکسی گردشی با اشاره به دلخوری رانندگان تاکسی از این نوع سهمیه‌بندی، به این رسانه می‌گوید: من تاکسی گردشی دارم و باید برای پیدا کردن یک مسافر در سطح شهر پرسه بزنم و دست آخر هم معلوم نیست آیا مسافر پیدا می‌شود یا نه؟! به من 250 لیتر سهمیه بنزین داده‌اند، در حالی که یک روز در میان مجبورم 30 لیتر بنزین بزنم و این سهمیه 250 لیتری فقط برای 18  روز کاری من جوابگو است، بعد از آنچه کنم؟

وی با بیان اینکه برای یک مسیر نمی‌توانم بیشتر از 2000 تومان کرایه دریافت کنم، ادامه می‌دهد: من از یک مسافر 2000 تومان کرایه دریافت می‌کنم و حالا با این کرایه تنها می‌توانم یک لیتر بنزین بزنم و اگر سهمیه نیز تمام شود باید 1000 تومان دیگر روی این کرایه بگذارم تا بتوانم یک لیتر بنزین 3000 تومانی بزنم.

«حسین» راننده 40 ساله خط بازار- فاطمی  با بیان اینکه هنوز میزان سهمیه داخل کارت ما مشخص نیست، می‌افزاید: وقتی کارت سوخت را وارد دستگاه می‌کنیم تنها قید می‌شود که 1500 تومان و مقدار سهمیه مشخص نیست و نمی‌دانیم اصلا چقدر سهمیه داخل کارت‌مان وجود دارد و امیدواریم این 250 لیتری که می‌گویند به ما تخصیص داده شده، حداقل در کارت‌های‌مان وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه من سرویس مدرسه نیز هستم و کارم 2 برابر است، می‌گوید: کسی را می‌شناسم که تاکسی دارد اما در یک سازمان دولتی به عنوان راننده کار می‌کند و بنا به گفته خودش این 250 لیتر برایش خیلی زیاد است و برای‌مان جای سوال است چرا بین تاکسی‌ها تفاوتی قائل نشده‌اند، یعنی تاکسی‌ای که فعال است باید 250 لیتر بگیرد و تاکسی غیرفعال نیز که در یک سازمان کار می‌کند یا تاکسی‌ای که صرفا خریده شده تا صاحبش در محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد راحت‌تر فعالیت کند با ما تفاوتی ندارد؟

«احمد» راننده تاکسی خط ولیعصر- هفت‌تیر هم با بیان اینکه عمدتا از گاز استفاده می‌کنم، تصریح می‌کند: سهمیه تاکسی‌های دوگانه‌سوز را 250 لیتر اعلام کرده‌اند و این در حالی است که عمده تاکسی‌ها دوگانه‌سوز هستند اما زیرساختی وجود ندارد، یعنی اینکه من مجبور هستم برای کاهش هزینه‌ها از CNG استفاده کنم اما مگر جایگاه‌های CNG در شهر به وفور پیدا می‌شود؟ جایگاه CNG مخصوص تاکسی وجود ندارد و مجبوریم ساعت‌ها در صف گاز بمانیم. از سوی دیگر اگر دیر به خط کاری‌مان برویم یا بازرس خط ما را تنبیه می‌کند یا اینکه اگر خط خالی شود مردم با 137 تماس گرفته و از نبود تاکسی گلایه می‌کنند.

 

* 320 هزار راننده تاکسی چه کنند؟

رئیس اسبق اتحادیه تاکسیرانی کشور در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره اجرای طرح افزایش قیمت بنزین و تبعات آن می‌گوید: حدود 320 هزار تاکسیران هم‌اکنون در شرایط مناسب اقتصادی قرار ندارند، اگر دولت در وعده تامین سوخت ارزان‌قیمت به این قشر تعلل کند، شرایط زندگی آنها سخت‌تر می‌شود. مسعود طبیبی با بیان اینکه سیستم تاکسیرانی هنوز قواعد روشنی ندارد، افزود: تامین سوخت تاکسی‌ها باید بر اساس پیمایش مسافت انجام شود تا ابهامی درباره چگونگی مصرف سوخت پیش نیاید. به طور مثال برخی تاکسی‌ها چون دارای سیستم «جی‌پی‌اس» نیستند، این احتمال وجود دارد که سوخت سهمیه‌ای آنها صرف مسافر‌کشی نشود و سهمیه سوخت ارزان‌قیمت در بازار آزاد به فروش رود. وی خاطرنشان کرد: از آنجایی که اشراف دقیقی بر چگونگی مصرف بنزین سهمیه‌بندی تاکسیرانی وجود ندارد، بنابراین احتمال خروج بنزین سهمیه‌ای از این سازمان به بازار آزاد توسط برخی تاکسیرانان وجود دارد. رئیس اسبق اتحادیه تاکسیرانی کشور با تاکید بر اینکه مسؤولان بارها اعلام کردند تا پایان سال‌ جاری نرخ سوخت افزایش نمی‌یابد اما قیمت بنزین در اتفاقی عجیب افزایش یافت و نرخ آن 3 برابر شد، گفت: با توجه به افزایش هزینه تاکسیرانان، بی‌شک افزایش قیمت بنزین تاثیر خود را بر معیشت این قشر مانند دیگر اقشار جامعه بر جا خواهد گذاشت. طبیبی به فعالیت حدود 320 هزار تاکسی در سراسر کشور که حدود 80 هزار دستگاه آن در کلانشهر تهران مشغول کار هستند، اشاره کرد و گفت: تجربه نشان داده با افزایش قیمت سوخت، هزینه‌های جانبی خودرو نیز افزایش می‌یابد. از طرفی دستور به افزایش نیافتن نرخ کرایه نیز در چنین شرایطی خیلی نمی‌تواند کار‌ساز باشد. وی افزود: اینکه مسؤولان می‌گویند هیچ راننده خودرویی حق ندارد کرایه را گران کند، صرفا به‌خاطر کاهش بار روانی طرح است، اگرنه با توجه به افزایش هزینه‌ها، افزایش کرایه‌ها نیز بتدریج محتمل است. 

 

* رانندگان وانت‌بارها هم معترضند

غیر از رانندگان تاکسی، رانندگان وانت‌بار هم به موضوع عدم افزایش کرایه خود اعتراض دارند. رئیس اتحادیه حمل‌ونقل شهری استان تهران  در گفت‌وگو با «وطن امروز» خبر داد که وانت‌بارها 600 لیتر سهمیه بنزین می‌گیرند. حسین زندی در این باره گفت: امروز قرار است جلسه‌ای با رانندگان وانت‌بارها در میدان میوه و تره‌بار برگزار شود تا آنها از آخرین اطلاعات درباره تغییر قیمت سوخت و برنامه‌های این اتحادیه مطلع شوند.

وی به خروجی جلسه دیروز اتاق اصناف با اتحادیه حمل‌ونقل شهری اشاره کرد و گفت: سهمیه بنزین برای وانت‌بارهای سطح شهر 600 لیتر در ماه تعیین شده است که این سهمیه بیش از میزان مصرفی است که یک وانت‌بار می‌تواند در طول ماه مصرف کند.

وی با بیان اینکه مصرف معقول سوخت هر دستگاه وانت‌بار فعال در طول روز حدود 25 لیتر است، گفت: از آنجایی که در طول ماه میانگین 5 روز تعطیلی ( 4 روز جمعه و روزهای تعطیل شده در تقویم سالانه) وجود دارد، بنابراین تخصیص 600 لیتر سهمیه ماهانه بنزین برای وانت‌بارها معقول است و نباید به بهانه افزایش قیمت بنزین افزایش قیمتی در کرایه‌ها رخ دهد.

زندی افزود: هرچند افزایش قیمت بنزین تبعات خود را به همراه دارد و این موضوع تاثیر خود را بر افزایش هزینه‌ها به جای می‌گذارد اما اعضای اتحادیه حمل‌ونقل شهری باید خود را با شرایط اقتصادی کشور همراه و از حاشیه‌ها دوری کنند.

رئیس اتحادیه حمل‌ونقل شهری استان تهران با بیان اینکه این اتحادیه دارای 7 هزار عضو رسمی است، گفت: علاوه بر اتحادیه حمل‌ونقل شهر، اتحادیه وانت‌بارها نیز 7 هزار عضو دارد که در مجموع 14 هزار وانت‌بار تحت پوشش این 2 اتحادیه قرار دارند. به همین اندازه وانت‌بار شخصی نیز که تحت پوشش اتحادیه نیستند فعالیت می‌کنند که همچنان بلاتکلیفند اما در جلسه دیروز اتاق اصناف، قرار بر این شد برای تامین سوخت سهمیه‌ای وانت‌بارهای شخصی نیز تمهیداتی اندیشیده شود. زندی تصریح کرد: وانت‌بارهای شخصی برای دریافت سوخت ارزان باید خود را تحت پوشش اتحادیه درآورند اما اکنون که فرآیند پوشش آنها در اتحادیه‌ در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست، گویا تا زمان ثبت‌نام آنها در اتحادیه‌ها قرار است از سهمیه سوخت ارزان بهره‌مند شوند تا مشکلی در افزایش قیمت کرایه‌ها پیش نیاید. رئیس اتحادیه حمل‌ونقل شهری استان تهران در پاسخ به اینکه چه تمهیداتی برای جلوگیری از فروش احتمالی بنزین سهمیه‌ای در نظر گرفته شده است، گفت: میزان فعالیت وانت‌بارها مشخص و البته کارایی آنها مورد بررسی و رصد قرار می‌گیرد تا چنین اتفاقی نیفتد.

***

* وانت‌بارها و پیک‌های موتوری مجوزی برای افزایش قیمت ندارند