زمانی که بمب ۴۰۰ میلیون دلاری آمریکا حریف «فردو» نشد!

به گزارش پایگاه 598 به نقل از پایگاه اطلاع رسانی خبرقم (قم‌نا)، تأسیسات هسته‌ای شهدای فردو در واکنش به تحریم‌های آمریکا و بدعملی کشور‌های غربی توسط ایران دوباره شروع به غنی‌سازی کرد؛ این سایت به‌قدری برای آمریکایی‌ها وحشت‌آور بود که برای انهدام آن بمبی با قیمت ۴۰۰ میلیون دلار ساخته بودند، ولی موفق به انجام این کار نشدند؛ اما با توسل به برجام ۴ سال فردو تعطیل شد.

سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده که فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم را در سایت فردو در راستای گام چهارم کاهش تعهدات از شب گذشته شروع کرده است.

سازمان انرژی اتمی این کار را بنا به دستور حسن روحانی، رئیس جمهور اعلام کرد. فرآیند غنی‌سازی در سایت هسته‌ای فردو به این شکل است که پس از انتقال مخزن حاوی دو هزار کیلوگرم UF ۶ از سایت (نطنز) به سایت (فردو) و اتصال مخزن به خطوط خوراک‌دهی و انجام موفقیت‌آمیز تمامی عملیات فنی مرتبط شامل خلأ‌سازی نهایی کنترل ماشین‌های سانتریفیوژ و شیرها، بررسی سیستم‌های کنترل و اتوماسیون، راه‌اندازی بخش‌های جمع‌آوری و اتمام عملیات پسیواسیون آغاز خواهد شد.

حسن روحانی پس از ورود مواد اتمی به تأسیسات فردو، در توئیتی به زبان انگلیسی گفت: «با سیاست آمریکا و متحدانش فردو به‌زودی به‌صورت کامل فعالیت خود را از سر خواهد گرفت».

اما چرا سایت هسته‌ای فردو برای ایران و کشور‌های غربی اهمیت فراوانی دارد؟ ایران از دهه ۸۰ شمسی در سایت هسته‌ای نطنز کار غنی‌سازی را انجام می‌داد و بعد از تحریکات آمریکا و رژیم صهیونیستی سایتی در اطراف حاشیه‌های جنوبی تهران ایجاد کرد که در قلب کوه قرار داشت.

تأسیسات هسته‌ای فُردو با نام رسمی مرکز هسته‌ای شهید علی‌محمدی، تأسیساتی است که به منظور غنی‌سازی اورانیوم «در عمق ۹۰ متری زمین در فُردو، کیلومتر ۲۵ مسیر قم به تهران در شرق آزادراه ساخته شده‌است.

ایران هزار و ۴۴ سانتریفیوژ در مرکز اتمی فردو دارد که پس از اجرایی شدن برجام قرار بود برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده نشود. البته در سایت فردو قبل از برجام بیش از ۶ هزار سانتریفیوژ وجود داشت که با بند‌های برجام این مورد کاهش یافت و ایران حق نداشت در فردو غنی‌سازی کند.

طبق توافق هسته‌ای، ایران بر اساس برنامه بلندمدت خود، برای ۱۵ سال، فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم، از جمله تحقیق و توسعه تحت نظارت پادمانی خود را صرفاً در تأسیسات غنی‌سازی نطنز انجام خواهد داد، سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را تا سقف ۳،۶۷ درصد نگه خواهد داشت، و در فردو، از هرگونه غنی‌سازی اورانیوم و تحقیق و توسعه غنی‌سازی اورانیوم و از نگاهداری هرگونه مواد هسته‌ای خودداری کند که ایران با گازدهی به فردو این تعهدات را کاهش داد.

ایران بعد از این‌که دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۶ از برجام خارج شد در اقدامی به تحریم‌های شدید آمریکا علیه‌اش از اوایل فروردین سال ۱۳۹۷ در گام چهارم تعهداتش را کاهش داد که آخرین مورد مربوط به آغاز غنی‌سازی در فردو بود.

تصمیم ایران برای تزریق گاز اورانیوم به مرکز غنی‌سازی فردو با واکنش سایر کشور‌های عضو برجام روبه‌رو شد؛ رئیس جمهور فرانسه، امانوئل مکرون گفت: این برای اولین‌بار است که ایران به‌صراحت اقدامی انجام می‌دهد که نشانه قصد این کشور برای خروج از برجام است. مکرون، اما به این پرسش پاسخ نداد که چرا اروپایی‌ها حاضر نیستند به تعهداتشان در برجام مربوط به تحریم‌ها عمل کنند.

در همین رابطه سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه کاهش تعهدات ایران در برجام را قابل درک دانسته است و آن را واکنشی به تحریم‌های آمریکا معرفی کرد.

مرکز اتمی فردو یکی از موارد عمده اختلاف ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به‌همراه آلمان بود. کشور‌های غربی از تأسیسات هسته‌ای فردو وحشت دارند. دلیل اصلی آن می‌تواند این باشد که این تأسیسات برای انهدام در دسترس کشور‌های غربی قرار ندارد.

این سایت هسته‌ای به اندازه‌ای برای آمریکایی‌ها مهم بوده است که گفته می‌شود بمب ۴۰۰ میلیون دلاری سنگرشکن آمریکا تنها برای نیروگاه‌های هسته‌ای ایران به‌ویژه تأسیسات فردو ساخته شده است.

حجت‌الاسلام علوی، وزیر اطلاعات درباره نگرانی آمریکایی‌ها درباره فردو در جمع کمیته‌های پدافند غیرعامل گفت: «حساسیت دشمن در ارتباط با تأسیسات فردو به دلیل وجود پدافند غیرعامل است».

بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز در این رابطه گفته بود که سایت فردو صد‌ها متر داخل کوه قرار دارد و به هیچ‌وجه قابل بمباران نیست.

فردو، تنها سایت هسته‌ای جمهوری اسلامی است که اصول روز پدافند غیر عامل در آن به‌خوبی رعایت شده و از لحاظ نظامی بسیار استراتژیک است. این سایت هسته‌ای ۴۰ متر زیر زمین و ۹۰ متر پوشش کوه دارد، یعنی ۱۳۰ متر ضریب عدم دسترسی برای انهدام که عملاً مورد حمله قرار گرفتن این سایت را برخلاف نطنز، غیر ممکن ساخته است.

کشور‌های غربی با پافشاری زیاد در مذاکرات هسته‌ای سایت فردو را از محل غنی‌سازی به مرکزی برای پژوهش‌های فیزیکی و هسته‌ای تبدیل کردند. البته آن‌ها محدودیت‌های هم برای تحقیق و توسعه در نظر گرفتند. در متن برجام آمده بود که «تأسیسات غنی سازی فردو به مرکز تحقیقات هسته‌ای، فیزیک و تکنولوژی تبدیل خواهد شد و همکاری بین‌المللی در زمینه‌های توافق شده تحقیقاتی تشویق خواهد شد».

منبع: آنا