شرایط دریافت مسکن و هزینه ساخت آن چقدر است؟/ تفاوت این طرح با مسکن مهر چیست؟

روزنامه «هفت صبح» با تیتر «۱۵ سوال طلایی درباره طرح ملی مسکن» از شروع ثبت نام برای متقاضیانی که می‌توانند یکی از ۴۰۰ هزار واحد مسکونی عرضه شده را صاحب شوند گزارش داده است.

روزنامه «ایران» نیز به ثبت نام اشاره کرده و با تیتر «نام‌نویسی مشمولان طرح اقدام ملی مسکن» از این طرح با عنوان اجرای مهم‌ترین برنامه مسکن در دولت دوازدهم نام برده است.

براساس این گزارش به نقل از معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، اجرای اقدام ملی تولید مسکن را که ۱۸۰ هزار واحد آن آغاز شده برای دو گروهِ کم درآمد ومتوسط قابل انجام است.

محمود محمودزاده در این خصوص عنوان کرده است: با توجه به قوانین موجود، امکان ارائه زمین به‌صورت رایگان وجود ندارد. به همین دلیل، طرح اقدام ملی تولید مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد به‌صورت واگذاری زمین به‌صورت اجاره ۹۹ ساله و به‌صورت گروهی برای متقاضیان است که اجرای این روش در شهرهایی همچون کرمان، سیرجان و زاهدان به این شیوه بوده است.

به گفته وی در این طرح قرار است زمین توسط وزارت راه و شهرسازی به نهادهایی همچون ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان یا نهادهای دیگر به‌عنوان عامل چهارم واگذار می‌شود و آن نهادها بر اساس ثبت‌نامی که در سامانه انجام می‌دهند، سازندگان خوشنام را به کار گماشته و با قیمت تمام شده ساختمان را برای مردم می‌سازند.

این طرح برای همه استان‌ها قابل اجرا است اما در مرحله اول در ۱۰ استان سیستان و بلوچستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، قم، چهارمحال و بختیاری، کردستان، کرمان و گلستان ثبت نام انجام می‌شود.

در تهران در شهرهای جدید پیرامون تهران، در شیراز عمده فعالیت در صدرا، در تبریز عمده فعالیت در سهند است.

روزنامه «رسالت» با تیتر «مسکن دولت در بوته آزمایش» از کارشناسان برای پرداختن به این موضوع استفاده کرده است.

احمدرضا جوکار، نایب ‌رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان ایران در گفتگو با رسالت به این سوال پاسخ داده که با توجه به این که تنها یک سال و نیم تا پایان دوره دولت کنونی باقی مانده؛ دولت تا چه اندازه می‌تواند این طرح را اجرایی کند؟: اگر طرح به‌صورت مشارکت ادامه یابد هیچ تفاوتی در اجرای آن وجود ندارد چرا که محل منابع آن شریک است، یعنی اگر شخصی به‌عنوان شریک به این قرارداد ورود پیدا کند، آورده دولت زمین و آورده فرد هزینه ساخت و پروانه است. به همین جهت با تغییر دولت نیز می‌توان این طرح را ادامه داد.

مهدی غلامی، کارشناس اقتصاد مسکن به رسالت گفته است اگر چه دولت در این زمینه کمی دیر اقدام کرد اما به نظر می‌رسد تصمیم درستی گرفته است.

وی در بیان تفاوت مسکن ملی با مسکن مهر عنوان کرده است: از مهم‌ترین ویژگی‌های مسکن مهر صفر شدن هزینه زمین بود، پروژه‌ها به‌صورت واسطه مالکیتی به‌واسطه مدیریتی تبدیل می‌شدند یعنی افراد به‌عنوان سازنده یا انبوه‌ساز در این پروژه ورود و مالکیتی نداشتند، به همین ترتیب تنها کار ساخت را انجام می‌دادند و منفعت تنها در صورت انجام کار بود و از پروژه خارج می‌شدند. یک بخش قابل‌توجه هم به‌صورت وام ساخت در دست انبوه‌سازان بود و مردم با پرداخت اقساط آن را تحویل می‌گرفتند.

وی در ادمه افزود: طرح اقدام ملی چند مدل مختلف را اجرا می‌کند به‌طور مثال در بنیاد مسکن قرار است تا در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر مدلی مانند مسکن مهر اجرا کنند یعنی اگر خودشان زمینی داشتند در همان زمین‌ها این طرح اجرا و اگر دولت نیز زمینی دارد همان‌جا اجرا شود. در شهرهای جدید نیز به شکل مشارکتی این طرح اجرا می‌شود یعنی انبوه‌سازان پروژه را اجرا و سهمی برای آن‌ها و دولت قرار می‌گیرد.

غلامی در خصوص تغییر قیمت در حوزه مسکن با اجرایی شدن این طرح عنوان کرد: در حال حاضر بازار مسکن در شهرهای جدید در شرایط سختی قرار دارد و این موضوع به جهت رکود ساخت‌وساز در حوزه مسکن است. قیمت‌ها تااندازه‌ای افزایش و مسکن به کالای سرمایه‌ای تبدیل‌شده است یعنی قیمت مسکن همراه با دیگر سرمایه‌ها مانند ارز و سکه افزایش و کاهش می‌یابد.

روزنامه «آفتاب یزد» نیز از تیتر «هول نشوید، مسکن ملی شامل هر کسی نمی‌شود!» استفاده کرده و جزئیات جدیدی را عنوان کرده است.

براساس این گزارش از قرار معلوم ۴۰۰ هزار واحد مسکونی طی این طرح ملی قرار است تکمیل شود؛ یعنی واحد‌های نیمه کار مسکن مهر به علاوه واحدهای جدیدی قرار است ساخته شده و در اختیار مردم قرار بگیرد. بر اساس آمارهای موجود در حال حاضر ۵۰۰ هزار واحد مسکن مهر نیمه کاره و بلاتکلیف وجود دارد ضمن آنکه ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی هم از قبل وجود داشته است؛ اما در این میان قرار است ۴۰۰ هزار واحد مسکونی جدید هم احداث شود تا در کل، دولت دوازدهم، معادل یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد مسکن احداث کند.

در خصوص جزئیات تعداد و دستگاه‌های مجری در این طرح این گزارش آمده، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی را بر عهده گرفته و قرار است به متقاضیان این واحد‌ها وام بدهد. طرح اقدام ملی تولید مسکن شامل ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی است که ساخت ۲۰۰ هزار واحد آن در شهر‌های جدید و با مشارکت بخش خصوصی، ۱۰۰ هزار واحد در مناطق بافت فرسوده و توسط شرکت بازآفرینی شهری و ۱۰۰ هزار واحد بر عهده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.

مهدی کیاشمشکی، کارشناس حوزه مسکن در گفتگو با آفتاب یزد جزئیاتی را از این طرح بیان کرده است:

تفاوت این طرح با مسکن مهر

تنها تفاوت این طرح با مسکن مهر این است که ظاهرا اشتباهات رخ داده در پروژه مسکن مهر را اصلاح کرده و ماجرا را تقاضامحور کرده‌اند؛ یعنی اول قرار است ببینند در کجا تقاضا برای مسکن زیاد است در همانجا برای ساخت پروژه‌های جدید دست بکار شوند نه اینکه ابتدا در بیابان واحدهایی را بسازند و بعد مشتری برای آن جمع کنند.

محل ساخت

قرار است در این طرح از ساخت خانه در بیابان و غیر شهر اجتناب شود ضمن آنکه دولت نقش مستقیمی در ساخت و سازها ندارد و پیمانکار هم مکلف شده پروژه را سریعتر تحویل دهد.

تقسیم‌بندی متقاضیان

متقاضیان طرح ملی مسکن دو دسته هستند، اگر فرد ثبت نام کننده زمین یا خانه‌ای در بافت فرسوده داشته باشد که بخواهد در آن ساخت و ساز کند، بنیاد مسکن به آنها تسهیلات ساخت و مجوز برای ساخت خانه می‌دهد. در حالت دوم که می‌تواند بخش زیادتری از متقاضیان را شامل شود افرادی که زمین یا مکانی برای ساخت ندارند از بنیاد مسکن درخواست زمین یا مکان می‌کنند که این سازمان هم از اراضی دولتی که در اختیارش است به افراد واجد رایط زمین برای ساخت می‌دهد.

آرایش ساختمان‌ها

قرار است در مسکن ملی شاهد علم کردن ساختمان‌های بلندمرتبه ۱۰ یا ۲۰ طبقه‌ای نباشیم و در نهایت ساختمان‌هایی را که انبوه سازان برای ساخت آن ورود می‌کنند، هفت یا هشت طبقه ساخته خواهد شد.

تسهیلات

متقاضیان طرح ملی مسکن باید مبلغی بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان در بانک مسکن سپرده‌گذاری کنند تا بتوانند از تسهیلات ۷۵ تا ۱۰۰ میلیونی استفاده کنند. البته دهک‌های اول و دوم یعنی اقشار کم‌درآمد که شامل افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی هستند، نیازی به سپرده‌گذاری اولیه برای دریافت تسهیلات مسکن ۷۵ تا ۱۰۰ میلیونی ندارند.

شرایط دریافت مسکن

متقاضیان مسکن ملی باید متاهل باشند. مجردها بختی برای خرید خانه ندارند و زنان سرپرست خانوار هم باید دست‌کم ۳۵ سال سن را داشته باشند. باید سابقه پنج سال سکونت در شهر مورد تقاضای مسکن را داشته و از امکانات و تسهیلات دولتی برای خرید مسکن استفاده نکرده باشند ضمن آنکه شرایط دریافت تسهیلات اعم از اعتبارسنجی و… را نیز داشته باشند.

هزینه ساخت

میانگین هزینه ساخت در طرح اقدام ملی مسکن متری دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود و واحد‌های مسکونی این طرح بین ۷۵ تا ۱۰۰متر زیربنا دارند. با این حساب قیمت تمام شده هر واحد مسکونی در این طرح بین ۱۸۷ تا ۲۵۰ میلیون تومان تخمین زده می‌شود. اولویت بنیاد مسکن برای اجرای طرح اقدام ملی، شهر‌هایی است که کمتر از ۱۰۰هزار نفر جمعیت دارند.

این گزارش در پایان یک نکته اصلی را مطرح می‌کند که ابهام بزرگی که در این بین بی جواب می‌ماند این است که کدام قشر ضعیف ماهیانه بیشتر از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان حقوق دریافت می‌کند که باید این مقدار را به صورت قسط ماهیانه آن هم با نرخ سرسام‌آور ۱۸ درصد پرداخت کند؟ ضمن آنکه به نظر می‌رسد بخش زیادی از متقاضیان مسکن اکنون در کلانشهرهایی که در این طرح جایی ندارند، سکونت دارند.

* تجارت نیوز