سرویس نقد رسانه 598/ محمد حسین امینی: "قلاده
های طلا" فیلم نسبتا خوش ساختی بود. نگاه نویسنده و کارگردان به
مقوله ی امنیت یک نگاه تقریبا فراجناحی بود. این گزاره مطرح شد که نفوذ در
دستگاه اطلاعاتی و امنیتی کشور غیرممکن نیست. این گزاره مطرح شد که میشود
یک پردازه ی نفوذ را به یک فرصت برای زدن ضربه ی اطلاعاتی به دشمن به کار
گرفت و لزومی ندارد یک جاسوس را بلافاصله حذف و فی المثل اعدام کنیم. اینکه
دشمن چطور میتواند از ظرفیت های داخلی نظام (مثلا فرمانده ی انتظامی ای که
فرزندی در خارج از کشور دارد) در پازل ضدامنیتی و اطلاعاتی خود استفاده
کند، بخوبی تصویر شده بود. کمی حرکت از جنبه ی سیاسی قضایای سال 88 به جنبه
های امنیتی آن و در نتیجه شکل گیری نوع دیگری از تصاویر ذهنی در اندیشه ی
مخاطبان، به نظر من توانست به درک بهتر چرایی برخی از حوادث سال 88 کمک
کند. نوآوری هم در فیلم وجود داشت. اولین بار فضایی با عنوان فضای داخل
وزارت اطلاعات نمایش داده میشد. رصد حوادث کشور از منظر امنیتی تصویر شده
بود. اولین بار نشان داده میشود که در داخل وزارت اطلاعات و میان کارشناسان
امنیتی نیز اختلاف نظر و جر و بحث پیش می آید. اولین کاراکتر امنیتی فیلم
که ورود به ساختمان و ساختار وزارت اطلاعات را پیش چشم مخاطب میکشید اتفاقا
برساخته ی پاک و منزهی در داستان نبود. داستان غمبار حوزه ی 117 محمد امین
(ص) را - که بعدا به نینوا تغییر نام داد - از این حیث که فیلم برداری
دقیقا در محل حوزه بود، خیلی طبیعی به تصویر میکشید. البته بسیجی ها را
میتوانست بهتر در بیاورد. دیالوگ های بسیجی های گرفتار شده در صحنه را
میتوانست بهتر در بیاورد. حضور نیروهای یگان ویژه و نحوه ی عملکرد آنها در
ماجرای حوزه ی 117 را میتوانست بهتر دربیاورد. قابل تامل بود که کلیپ کوتاه
و بسیار عجیب اظهارنظر همسر آقای رفسنجانی در صبح روز انتخابات دهم ریاست
جمهوری در این فیلم اکران عمومی شد. خوب بود نماز جمعه ی 23 تیرماه آقای
هاشمی را هم پوشش میداد. یک نقد مفهومی خیلی مهم "عدم پرداختن به مساله ی
کهریزک" بود که به هر حال مقام معظم رهبری (حفظه الله) آنچه در کهریزک رخ
داد را "جنایت" نامیدند. میشد به کوی دانشگاه و مجتمع سبحان هم پرداخت که
این اتفاق نیفتاده بود. میشد کمی روی برخی بندهای بیانیه های آقای موسوی
مانور داد، البته جای تشکرش باقیست که کلیپ حمایت منافق گونه ی او از ولایت
فقیه در فیلم پخش شد، و البته اظهارنظر مشعشع همسر ایشان (نظریه ی داماد
لرستان!) که از بی بی سی فارسی پخش شده بود، در فیلم طرح شد. حوب بود "دروغ
تجاوز" را نیز در کنار "دروغ تقلب" اندکی مورد توجه قرار میدادند و از قضا
روی نامه ی شگفت آور آقای کروبی به آقای رفسنجانی پیرامون رخ دادن تجاوز
در بازداشتگاه ها مانور داده میشد چرا که نظام در ماجرای آن نامه بسیار
مظلوم واقع شد و حتی امثال آقای کروبی وضع زندانهای نظام را بدتر از
زندانهای ساواک ارزیابی کردند، حال آنکه آن روزها هنوز تارنماهای شخصی این
آقایان فیلتر نشده بود! خوب بود ماجرای بمب گذاری در هواپیمای حامل سید
محمد خاتمی که سبب طرح نام او در فیلم شده بود، در ادامه با طرح بیانیه ی
معروف خاتمی در مورد لزوم برگزاری رفراندوم، همچنین طرح بیانیه ی مجمع
روحانیون مبارز برای برگزاری تجمع 30 خرداد (یک روز پس از خطبه های حضرت
آقا) بخش های دیگری از نقش او و تشکل مطبوعش در حوادث سال 88 به تصویر
کشیده میشد.
خوب
بود مواضع قاطع، قانونی و مهارکننده ی رهبری در فاصله ی تیرماه تا شهریور
ماه 88 ، و از جمله دیدار ایشان با میرحسین موسوی (فردای انتخابات) و دیدار
ایشان با نمایندگان کاندیداها و تعیین هیئت های چندگانه ی حل و فصل قضایا
توسط ایشان، و تمدید مهلت اعتراض ها و تذکر ایشان به عدم اردوکشی خیابانی و
یادآوری خطرات این رویه ها توسط ایشان بیشتر دیده میشد. خوب بود در میان
رسانه های خارجی مطرح شده در فیلم، اشاره ای هم به "تارنمای فارسی زبان
وزارت خارجه اسرائیل" میشد که در ایام فتنه ی 88 کار را به جایی رسانید که
از جمله در روز عاشورا، بعنوان یک رسانه ی رسمی صهیونیستی تیتر درشت خود را
«کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» قرار داد(!) و از سبزها دعوت کرد تا با
جمهوری اسلامی بعنوان "یزید زمان" بجنگند!!
خوب
بود اقتدار یگان ویژه بیشتر دیده میشد و در کنار این نمایش اقتدار، البته
این هم نشان داده میشد که عده ای از نیروهای این یگان هم در صحنه هایی به
نحوی خودسرانه، تندتر از "آنچه که باید" رفتند و در نتیجه حقوقی هم از مردم
ضایع شد. (فی المثل شکستن شیشه های ماشین هایی که پارک هستند و...) خوب
بود آقای طالبی به حوادث 13 آبان و روز قدس و عاشورا هم نزدیک میشدند. خوب
بود عملکرد "جرس" و "کلمه" و "ندای سبز آزادی" را هم حداقل «در حال مانیتور
شدن» نشان میدادند. متاسفانه با وجود اهمیت عملکرد این رسانه ها در فتنه
سال 88، در هیچ صحنه ای حتی مانیتور شدن این سایت ها هم دیده نشد.
در
مجموع فیلم متفاوت، نسبتا خوش ساخت، داستان دار، سیاسی و امنیتی، بسیار
صریح تر از فیلم های هم رده، خوش موضوع، شجاعانه و جالب توجهی بود. به آقای
طالبی مجموعا تبریک میگویم و متاسفم که نشد فیلم شان با فیلم های جشنواره ی
فیلم فجر سال 90 رقابت کند. امیدوارم مسعود ده نمکی و حامد کلاهداری - که
پیشتر نشان داده بودند که به موضوع فتنه 88 علاقه دارند - و همچنین دیگر
کارگردانانی که دغدغه های اینچنینی دارند و خواهند داشت، از کار متفاوت
آقای طالبی استفاده و کسب تجربه کنند. دیدن این فیلم را هم به همه - با هر
گرایش سیاسی - توصیه میکنم چرا که خوانشی است نسبتا جذاب و متفاوت از
حوادثی که همه ی ما - با همه ی گرایش های سیاسی متفاوت - ناچارا تصاویری از
آنها در ذهن داریم.