محمد افضلی، کارآفرین ایلامی با پرورش گوسفند و بز چند قلوزا توانست علاوه بر درآمد مطلوب برای ۴ نفر از اعضای خانواده خود اشتغالزایی کند. این صنعت از جهت تامین بخشی از نیاز لبنیات سنتی و همچنین گوشت کشور دارای اهمیت است.
ایران جزو ۸ کشور دنیا در پرورش گوسفند چند قلوزا است. سرانه مصرف گوشت در ایران سالانه حدود ۳۵.۵ کیلوگرم محاسبه شده که از این مقدار ۱۲.۵ کیلوگرم را گوشت قرمز و۲۳ کیلوگرم را گوشت مرغ تشکیل میدهد. سرانه متوسط مصرف جهانی گوشت در سال ۲۰۱۵ توسط فائو برابر با ۴۱.۳ کیلوگرم در سال محاسبه شد و با روند رو به رشد مصرف پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ میزان متوسط مصرف سرانه گوشت در دنیا به حدود ۴۵.۳ کیلوگرم در سال برسد.
این کارآفرین ایلامی درباره کار خود توضیح می دهد: دامداران در ایلام همچنان ییلاق و قشلاق انجام می دهند و همین موضوع باعث طراوات گوشت تولیدی پرورش یافته می شود. البته قبلا حسابدار سازمان تعاون روستایی بودم اما یکباره تصمیم گرفتم که به شغل پدری خود بازگردم و فعالیت خود را در این زمینه ادامه دهم. زمانی که کارمند و حسابدار بودم حقوق زیادی دریافت نمی کردم اما اکنون هم توانستم شغل پدری خود را ادامه دهم، هم درآمد بالایی داشته باشم و هم اشتغالزایی کنم.
افضلی به دلیل انتخاب پرورش گوسفند چندقلوزا اشاره می کند و می گوید: قبل از اینکه به این صنعت ورود کنم بررسی هایی انجام دادم که متوجه شدم درآمدزایی و بهره وری بالا از جمله مزایای این شغل است. سال ۹۲ زمانی که ورود کردم تنها ۱۰ میلیون تومان در اختیار داشتم و تنها خودم مشغول به کار شدم اما تصمیم گرفتم که کار خود را گسترش دهم و نیاز به تسهیلاتی داشتم که هیچ کدام از بانک ها پرداخت نمی کردند. گوسفندهای معمولی در طول سال یک یا دو بره میآورند و هزینه نگهداری و خوراک آنها صرفه اقتصادی بالا و مقرون به صرفه ندارد، در حالی که گوسفند چندقلوزا با داشتن همان هزینههای نگهداری گوسفندان معمولی، به طور متوسط چهار تا پنج بره در طول سال میآورد، گوشت بیشتری دارد، شیر بیشتری میدهد و هم به دلیل ویژگی چندقلوزا بودن برههای آنها، قیمت برههایشان نیز نسبت به برههای گوسفندان معمولی بین دو تا پنج برابر بالاتر است؛ از این رو این نوع از گوسفندان صرفه اقتصادی بالایی داشته و قابلیت تجاریسازی و سودآوری بیشتری دارند.
این کارآفرین ایلامی میافزاید: سال ۹۳ قصد داشتم کار خود را گسترش دهم و مهمترین دلیل برای این تصمیم فرمایشات مقام معظم رهبری درباره خوداتکایی و تاکید بر تولید داخل بر اساس سیاست های اقتصاید مقاومتی بود. اما سرمایه لازم در اختیار نداشتم و با دریافت ۲۰ میلیون تومان از سازمان بسیج سازندگی ۸۰ بره خریداری کردم. البته در کنار شغل دامداری به کاشت گردو، انگور، انجیر،هلو و سیفی جات در یک باغ ۳۵۰۰ متری نیز مشغول هستم که درآمد نسبتا خوبی دارد.
افضلی به فصل برداشت این محصول که یکی در پاییز و دیگری در بهار است اشاره می کند و می افزاید: اکنون ۱۰۰ بز و میش دارم که از شیز بزها روغن و کشک و ماست تهیه می کنیم و می فروشیم. از این طریق نیز توانستیم برای دو نفر اشتغالزایی کنیم و از آنجایی که خانواده خودم در این کار مهارت داشتند آنها در این بخش مشغول به کار شدند. گوسفند و بز چندقلوزا صرفه اقتصادی دارد و با کمترین هزینه می توان در این شغل مشغول به کار شد. قبل از اینکه وارد این شغل شوم در صنعت مرغداری مشغول بودم اما درآمد زیادی نداشت و حقیقتا تخصص من نبود.
وی به ارتباط وضعیت جوی و میزان درآمد اشاره می کند و می گوید: اگر سالی آبی پر باران و خوبی داشته باشیم درآمد صنعت دامپروری بیشتر است و اگر کم باران باشد قطعا با مشکلات زیادی روبه رو خواهیم بود.
به گفته کارآفرین ایلامی، به دلیل ویژگیهای بالای نژادهای ایرانی نسبت به نژادهای خارجی، من برای فعالیتم در این حوزه، نژاد ایرانی شال قزوین را انتخاب کردم. نژادهای ایرانی کاملاًً با زیست ایرانی رشد یافته و در برابر امراض و انگلهای مختلف و تغییرات آب و هوایی مقاومت بالایی دارند و نسبت به شرایط آب و هوایی مناطق سردسیر سازگارتر و عادتپذیرتر و دارای سرعت رشد بالا و تولید شیر مطلوب هستند، ولی نژادهای خارجی به دلیل رشد یافتن در اقلیمهای دیگر غالباً توان مقاومتشان در برابر تغییرات آب و هوای ایران کم است و علاوه بر تلفات بالا در بین آنها، هم هزینه نگهداری و تزریقات دارویی آنها بالا بوده و هم احتمال دستکاری شدن ژن آنها وجود دارد، ولی نژادهای ایرانی هم مقاومترند و هم هزینههای نگهداری پایینتری دارند و در مقایسه با نمونههای خارجی، گوشتدهی، شیردهی و تولیدمثلشان بالاتر است.
وی علاوه بر منافع خوبی که در این حوزه تولیدی دارد، از سختیهای این کار هم گفت که باید برای کم کردن هزینههای خوراک دام، آنها را به چرا در مراتع و در ییلاق و قشلاق ببرد که البته این کار و زندگی در صحرا سختیهای خاص خود را دارد. او تا به حال علاوه بر فروش تعدادی از گوسفندان و میشهای پرورشی خود، ۳۰ رأس گوسفند خود را به ۱۰رأس گوسفند و میش رسانده است. البته مشکلات دیگری در این زمینه وجود دارد که اشاره به آن خالی از لطف نیست. اگر مسئولان دولتی در زمان مناسب تسهیلات اعطا کنند و یا در زمان فروش محصولات ما خرید تضمینی داشته باشند و یا ما را به مراکز مربوطه معرفی کنند این کار اقتصادی تر خواهد بود. اکنون درآمد ماهانه بنده ۴ میلیون تومان است و گلایه ای در این مورد ندارم اما اگر بتوانند دام را زود از ما خریداری کنند وضعیت ما مطلوب تر خواهد شد.