کشیدن ترمز بی مسئولیتی خودروسازان

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 598، پس از انتشار خبر استعفای رئیس سازمان خصوصی سازی ودستگیری شدن وی ،طی روزهای اخیر شاهد اخبار های ضد و نقیض از برکناری تا دستگیری مدیرعامل ایران خودرو بودیم به این ترتیب که تا پیش از دستگیری وی ؛ روز دوشنبه مورخ ۲۸ مردادماه ۹۸ سخنگوی دولت در نشست خبری با خبرنگاران اعلام کرد؛«مدیرعامل ایران خودرو امروز عوض می‌شوند و آقای علی‌آبادی که در مپنا بودند به ایران‌خودرو می‌روند. مدیرعامل سایپا مشکل خاصی نداشته و ممنوع الخروجی ۶ ماه ایشان بر اساس شکایت مشتری‌ها بود.»

تنها چند ساعت از اعلام خبر ربیعی سخنگوی دولت نگذشته بود که خبری با عنوان «مدیرعامل ایران‌خودرو بازداشت شد» به تیتر یک خبرگزاری های داخلی و خارجی تبدیل شد . خبرگزاری های در اخبار خود با اعلام اینکه «یکه زارع حوالی ساعت ۱۷ امروز در حالی که در محل کار خود حضور داشت با حکم قضایی توسط ضابطان دستگاه قضا بازداشت شده است.»،بار دیگر مردم نظاره گر اخباری بودند که از رانت و رانت خواری و زد و بندهای پشت پرده خبر می داد و همچنان این اخبار نیز دنبال می شود. اما نکته جالب در اخبار منتشر بار دیگر ضد ونقیض هایی بود که متولیان مکررا نسبت به انتشار آن اقدام می کنند و ابایی هم از برملا شدن آن ندارند درست مانند همه وعده هایی که در راه بهبود معیشت و قدرت خرید مردم سر دادند و نه تنها این مهم میسر نشده بلکه هر روز دریچه تازه ای از مشکلات و معضلات در زندگی مردم نمود میکند و ماحصل آن این می شود که نمایندگان مجلس از جمله پورابراهیمی عضور کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام می کنند کشور بیش ازآنکه درگیر تحریم های بیرونی باشد از تحریم های درونی رنج می برد.

زیان روی زیان
قبل از بازداشت یکه زارع ،گزارش های متعددی از حال خراب وضعیت دو غول خودروساز کشور مبنی بر اینکه حال و روز خودروسازان دولتی چندان خوب نیست، منتشر شد. در گزارش های اعلام شده از سوی سازمان بورس در اواخر خردادماه سال ۹۸ نیز نکات به مراتب جالبی در عملکرد این دو خودروساز قابل مشاهده بود به این ترتیب که طبق آمار این دو خودروساز بزرگ در مجموع ضرر و زیان انباشته‌ای حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان در سال ۹۷ از خود بر جای گذاشته‌اند.

براساس مستندات موجود ؛ ضرر و زیان انباشته دو غول یاد شده به عددی برابر با ۱۳ هزار و ۷۳۲ میلیارد و ۴۷۹ میلیون تومان رسیده است که در مقایسه با سال ۹۶ از افزایش تقریبا ۲۰ برابری خبر می دهد و نشان می دهد که ضرر و زیان انباشته دو خودروساز بزرگ ایران در سال ۹۷ و نسبت به ۹۶ چیزی حدود هزار و ۹۰۰ درصد رشد داشته است.

به سخن دیگر طبق مستندات یاد شده ؛ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی ضرر و زیان انباشته‌ای بالغ بر هفت هزار و ۷۵۲ میلیارد تومان در سال ۹۷ از خود بر جای گذاشته و این در حالی هست که این شرکت در سال ۹۶ سودی ۴۴۲ میلیارد تومانی به ثبت رسانده بود. با این اوصاف، ضرر و زیان این شرکت در سال ۹۷ و نسبت به ۹۶ تقریباً ۵/ ۱۷ برابر شده هست. در واقع ضرر و زیان بزرگ‌ترین خودروساز ایران نزدیک به هزار و ۶۵۰ درصد رشد را شاهد بوده است.

از سوی دیگرطبق آمار ضرر و زیان انباشته سایپا نیز طی سال ۹۷ به پنج هزار و ۹۸۰ میلیارد تومان رسیده و این بدان معنی است که سایپا به عنوان دومین خودروساز بزرگ ایران نسبت به سال ۹۶، رشد ۴۲۴ درصدی را در ضرر و زیاندهی شاهد بوده است.

به عبارت دیگر، ضرر و زیان انباشته سایپا در سال ۹۷ و نسبت به ۹۶ بیش از ۲/ ۵ برابر رشد داشته است. البته زیان های یاد شده تنها منتهی به این دوخودرو ساز نیست و سایر شرکت های زیر مجموعه این دو شرکت از جمله ایران‌خودرودیزل، پارس خودرو، سازه گستر، ساپکو و غیره نیز با این مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کنند.

نگاهی اجمالی به صورت های مالی این دو شرکت همچنین نکات جالبی در خصوص میزان بدهی این شرکت ها نشان می دهد جمع کل بدهی این دو خودروساز بزرگ طی سال ۹۷ به حدود ۵۷ هزار میلیارد تومان رسیده است به این ترتیب که سهم ایران‌خودرویی‌ها از این بدهی کلان، بالغ بر ۳۰ هزار میلیارد تومان و سهم سایپایی ها عددی معادل ۲۷ هزار میلیارد تومان است و به طور کلی بدهی های این دو شرکت در سال ۹۷ و نسبت به ۹۶، رشد ۱۸ هزار میلیارد تومان برابر با ۲/ ۴۶ درصد را تحربه کرده اند. کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی با وجود این آمار و ارقام از اینکه نکته خبر می دهند که رقم زیان این دو شرکت ؛رقمی بیش از ۵۰ درصد سرمایه این دو شرکت است و باید آنها را درجرگه شرکت های مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت مطرح کرد.

برکناری مفید
در کنار این صورت مالی فاجعه بار اما نکته جالب و قابل تامل دراین اتفاقات و بازداشت شدن ها ،شاید نوع نگاهی است باشد که یکه زارع در بهمن ماه سال ۹۶ یعنی حدود یک سال و نیم قبل به خود داشت و منجر به آن شد تا در پنجمین همایش بین المللی صنعت خودرو ایران که با حضور محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت و تعداد قابل توجهی مهمان خارجی برگزار شد؛ این نکته را مطرح کند که برکناری وی و مدیرعامل سایپا به نفع مملکت است و بس.

هرچند وی این سخنان را در باب واگذاری و خصوصی سازی این دو شرکت سر داد اما نکته پشت پرده در سخنان وی بی شک همان سوءمدیریت و عدم نظارت هایی بود که خود نیز به آن واقف بود و همان زمان نیز کارشناسان متذکر شده بدند اما متاسفانه گوش کسی بدهکارآن نبود.

تنها همین یک برش از وضعیت خودرو و بازار آن کفایت می کند تا بحرانی در این حوزه و به تبع آن حوزه های مرتبط با آن ایجاد شود اما زمانی که آشفته بازاری قیمت خودرو در بازار نیز به کنار این بحران های از پیش تعیین شده می آید ،بی شک باید انتظار طوفان های سهمگین تری را دراین بازار و شرایط آن داشت.

قدر مسلم اتفاقی که این روزها در این صنعت و سایر حوزه های اقتصادی رخ می دهد به خوبی بیانگر حال ناخوش این روزهای اقتصاد کشورنیست و نکته مهمتر آنکه این اتفاقی مساله ای نیست که که یک شبه رخ داده باشد بلکه ماهها و بعضا سالهاست که کارشناسان نسبت به آن هشدار می دهند اما همچنان به جای بهبودشرایط ،هر روز مشکلات جدید تری رونمایی می شود که برآیندآنها درکنار مشکلات ناشی از تحریم ؛خود خبر از یک بحران جدی تر در بازارهای اقتصادی و درنهایت تاثیر آنها بر معیشت مردم می دهد.