به گزارش پایگاه 598، فرهیختگان نوشت: «راننده اسنپ تو باد و توفان وسط اتوبان به خاطر بدحجابی پیاده‌م کرد» این توئیت یکی از کاربران فضای مجازی بود که روز پنجشنبه به همراه تصویر و مشخصات راننده اسنپ در حساب کاربری توئیتری‌اش منتشر کرد که در پی آن واکنش‌های بسیاری از کاربران شبکه‌های مجازی را در پی داشت.
این دختر جوان که برای تردد در مسیر سوهانک به گاندی از تاکسی اینترنتی اسنپ استفاده کرده بود به صراحت نوشت راننده اسنپ به خاطر بدحجابی به او تذکر داده و از او خواسته حجاب خود را رعایت کند اما به خاطر عدم‌رعایت و سرپیچی او از این کار درنهایت در میانه راه دختر را از خودرو پیاده کرده است.
این مسافر هنجارشکن با انتشار اسم و تصویر راننده در فضای مجازی از کاربران خواست در صورت مشاهده این حساب از این راننده برای سفرهای خود استفاده نکنند و از سوی دیگر نیز با ارائه گزارشی به واحد شکایت اسنپ، خواستار برخورد با این راننده شد و حتی ساعاتی بعد با انتشار توئیت دیگری از برخورد شرکت اسنپ با راننده خبر داد و نوشت: «از اسنپ تماس گرفتند و با عذرخواهی از برخورد با راننده‌شون خبر دادند.»
اواخر سال گذشته هم فرهاد مجیدی، فوتبالیست مشهور کشور در قالب یک پست اینستاگرامی فیلمی منتشر کرد که نشان می‌داد در حال حرکت در یکی از اتوبان‌های تهران با ایست پلیس گشت راهور مواجه شده است. ماموران پلیس به دلیل سرعت غیرمجاز از او خواستند تست الکل بدهد. این سلبریتی با انتشار این فیلم از پلیس خواستار برخورد با مامورانی بود که فارغ از جایگاه اجتماعی و سیاسی و فرهنگی افراد ملزم به اعمال قانون در کشور بودند.
به‌طور کلی هرگونه انتشار تصویر و فیلم افراد در فضای مجازی به بهانه مظلوم‌نمایی و برخورد با ارگان مربوطه که قصد اجرای نص صریح قانون را در کشور داشته، اقدام پسندیده و اخلاقی نیست زیرا باید توجه داشت که ماموران نیروهای نظامی و انتظامی، کارکنان دولت و حتی صاحبان مشاغل آزاد (بخش خصوصی) مسئولیت‌هایی برعهده دارند که باید براساس قوانین سازمانی به آن عمل کنند.
داخل خودرو حریم خصوصی نیست
در نگاه اول شاید برخی با این اقدام راننده مخالفت کنند و معتقد باشند که خودرو حریم خصوصی محسوب می‌شود اما اوایل امسال بود که پیامک‌های کشف حجاب در خودرو برای تعدادی از رانندگان ارسال شد و راننده‌های تاکسی و خودروهای شخصی را راهی خیابان وزرا کرد، حتی تعدادی از خودروها برای اعمال قانون به پارکینگ روانه شدند که این موضوع نشان می‌داد داخل خودرو حریم خصوصی محسوب نمی‌شود.
به استناد قانون حمایت از آمران معروف و ناهیان منکر که در سال 94 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، برخورد با مواردی چون بدحجابی، آلودگی صوتی و... در خودروها قانونی است و براساس تاکید قانون داخل خودرو حریم خصوصی نیست.
برهمین اساس در تبصره ماده 5 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر حریم خصوصی و حریم عمومی تعریف شده و براساس آن «اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند، مانند قسمت‌های مشترک آپارتمان‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست.» در این قانون، معروف و منکر عبارتند از هر گونه فعل، قول یا ترک فعل و قولی که به‌عنوان احکام اولی یا ثانوی در شرع مقدس یا قوانین، مورد امر قرار گرفته یا منع شده باشد علاوه‌بر این در ماده 5 قانون حمایت از آمران معروف و ناهیان منکر آمده: در اجرای امر به معروف و نهی از منکر نمی‌توان متعرض حیثیت، جان، مال، مسکن، شغل و حریم خصوصی و حقوق اشخاص شد، مگر در مواردی که قانون تجویز کند و دستگاه‌های ذیربط ازجمله ناجا ملزم به اعمال قانون در چنین مواردی هستند.
برهمین اساس با استناد به قانون وسایل نقلیه جزء حریم خصوصی محسوب نمی‌شود و شهروندان باید همان‌گونه که مقررات را در محل‌های عمومی رعایت می‌کنند در خودرو نیز حفظ کنند. به‌طور کلی مواردی چون کشف حجاب، نحوه پوشش، ایجاد آلودگی صوتی و هر اقدامی که سبب آزار دیگران شود داخل خودرو ممنوع است.
همچنین فروردین ماه امسال بود که عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور اعلام کرد: «با کسانی که اقدام به کشف حجاب در خودرو، ایجاد مزاحمت برای نوامیس مردم و اقداماتی از این قبیل که طبق قانون تخلف به شمار می‌روند، می‌کنند، باید به‌طور مناسب این موارد تخلف به آنها تفهیم شده و طبق قانون برخورد شود.»
بنابراین حق طبیعی راننده اسنپ بود که به مسافر هنجارشکن خود تذکر داده و با او برخورد کند، البته با توجه به توئیت این مسافر مبنی‌بر عذرخواهی و برخورد شرکت اسنپ با راننده به نظر می‌رسد این تاکسی اینترنتی اعتقاد چندانی به قوانین کشور ندارد، زیرا قطعا نباید با راننده خود که خواستار اجرای قوانین کشور بوده برخورد کند. تاکنون مسافر هنجارشکن راوی این داستان بوده و از فرصت حضور در شبکه‌های مجازی به نفع مظلوم‌نمایی و موجه جلوه‌دادن خود استفاده کرده است، درحالی که نمی‌توان یکطرفه به قاضی رفت و باید اظهارات این راننده را از روز ماجرا شنید، البته شرکت تاکسی اینترنتی اسنپ از ارائه توضیحات در این زمینه خودداری کرد و هنوز صحت عذرخواهی از مسافر و برخورد با راننده به درستی مشخص نشده است.
یک بام و دوهوای اجرای مقررات حجاب برای رانندگان اسنپ
هرچند نباید فراموش کرد که پیش از این نیز تعدادی از رانندگان اسنپ از برخورد دوگانه پلیس و شرکت اسنپ در مورد مواجهه با مسافران بدحجاب گلایه داشتند، به‌طوری که یکی از رانندگان اسنپ عنوان کرد: «سال گذشته پلیس نامحسوس در یکی از اتوبان‌های تهران خودروی این راننده را به علت بی‌حجابی مسافر متوقف و قصد توقیف خودرو را داشته است به همین دلیل این راننده برای جلوگیری از بروز مجدد چنین اتفاقی جمله‌ای با مضمون «حجاب خود را رعایت کنید» را در خودرو نصب می‌کند اما مسافر دیگری نسبت به این جمله بی‌توجه بوده و نه‌تنها حجاب خود را رعایت نکرده بلکه نسبت به این موضوع به شرکت اسنپ نیز شکایت کرده است که پس از آن توسط شرکت اسنپ به راننده اعلام می‌شود موضوع حجاب مسافران به راننده ارتباطی ندارد و سرویس راننده قطع شده است.»
اسنپ پاسخگو نیست
چند وقت پیش می‌خواستم از اسنپ و کنش‌های سینوسی آن بنویسم، از اینکه در چهار، پنج شب متوالی در یک ساعت خاص برای یک مسیر همیشگی و مشخص چند نرخ متفاوت و البته صعودی می‌دهد. می‌خواستم از درد‌دل‌های رانندگان آن بنویسم و از ستاره‌هایی که حیات و ممات کاری رانندگان به آنها گره خورده است، از تسویه‌حساب‌های دیر و با تاخیر و ... اما امروز بهانه بهتری برای نوشتن از این خدمات‌دهنده غیرپاسخگو پیدا شد.
من نمی‌دانم چقدر طول می‌کشد که یک مجموعه‌ای با دبدبه و کبکبه‌ای در حد مجموعه اسنپ پاسخ یک خبرنگار را بدهد. چقدر طول می‌کشد تا با پشتیبانی تماس بگیری و برای پیگیری یک خبر و ماجرای فوری به جای شماره مستقیم با یک مقام مسئول آدرس ایمیل بدهند. چقدر طول می‌کشد تا نامه‌نگاری هم بکنی و نامه را ارسال کنی و بعد جواب بگیری. من همه اینها را نمی‌دانم چون تا همین الان که با ناراحتی دکمه‌های کیبورد را فشار می‌دهم فقط با قول پیگیری مواجه بودم، نه خود پیگیری.
گزارش موجود کاملا توضیح داده که جریان چیست و از چه قرار است. چه اتفاقی افتاده است که دختر مسافری، بعد از بحث بر سر یک موضوع قانونی مشخصات راننده اسنپ را در فضای مجازی منتشر کرده است که یا ایهاالناس این آدمی که می‌بینید در مسائل شخصی من دخالت کرد و از من خواست حجابم را در ماشین رعایت کنم تا جریمه نشود و وقتی گوش ندادم پیاده‌ام کرد.
به هرحال ماجرایی اتفاق افتاده و یک طرف این ماجرا مسافر و طرف دیگر آن راننده بوده است. یکی از آن یکی مطالبه‌ای قانونی می‌کند تا حجابش را درست کند و آن یکی هم سرپیچی می‌کند و با توئیتربازی سعی می‌کند به قول همان‌هایی که به توئیتش واکنش نشان دادند مظلوم‌نمایی کند. اما این بین یک مجموعه‌ای وجود دارد که تمام این کنش و واکنش‌ها ذیل خدمات آن اتفاق افتاده است. مجموعه‌ای که احتمالا روزانه درگیر موضوعات بسیاری شبیه همین اتفاقی است که افتاده و سابقه اخبار موجود هم این را تایید می‌کند.
برای پیگیری ماجرا با مسئولان روابط‌عمومی اسنپ تماس گرفتم، شرح ماجرا تمام نشده بود که شماره‌ای دادند و شماره‌ام را گرفتند که تماس می‌گیریم. کمی گذشت و تماس گرفتند و شرح ماجرا را گفتم که برای بهتر پرداخته شدن به موضوع نیاز است تا هر دو طرف ماجرا اظهارات‌شان را بگویند و اسنپ هم موضعگیری کند. به هرحال بی‌حجابی در ماشین ولو ماشین شخصی از لحاظ قانونی مشکلاتی دارد و برای راننده هم مساله‌آفرین است. گفتند نامه مکتوب بدهید و نامه مکتوب دادیم. این را هم پرسیدم که واقعا اسنپ از مسافر عذرخواهی کرده است و حق را به مشتری داده و با راننده برخورد کرده یا اظهارنظر مسافر کذب است که نه رد شد و نه تایید.
چندبار دیگر پیگیری کردیم و خبری نشد. من نمی‌دانم یک اظهارنظر و اعلام شماره تماس آن راننده که اسم و عکسش را یک مسافر در فضای مجازی به راحتی منتشر کرد و ... چقدر زمان می‌برد که مجموعه عریض و طویل اسنپ از آن امتناع می‌کند. اما این را می‌دانم که می‌شود با توجه به سابقه این مجموعه و نارضایتی‌های رانندگان آن و اظهارنظرهای این خانم مسافر نتیجه‌گیری کرد که همچنان حق با مشتری است و اگر قانون را هم مطالبه کنی، یا به تو ربطی ندارد یا هرچه که مشتری خواست! چون از مسافر معذرت‌خواهی می‌شود، اما با راننده‌ای که خواستار رعایت قانون شد، برخورد می‌شود.
بیانیه اسنپ
طبق قوانین اسنپ، کاربران متعهد به رعایت قوانین اسلامی، اخلاقی و اجتماعی هستند. همچنین حفظ حریم خصوصی کاربران و عدم انتشار اطلاعات شخصی هریک از طرفین از دغدغه‌های مهم اسنپ محسوب می‌شود.
درصورت بروز اختلاف بین هریک از کاربران مسافر و راننده، اسنپ با تمام امکانات خود (ازجمله مرکز تماس ۲۴ساعته، واحد رسیدگی به شکایات و فرآیند میانجیگری) نهایت تلاشش را در جهت حفظ رضایت هر دو طرف و رفع اختلافات ایجادشده به‌کار می‌گیرد. بر همین اساس، در این مورد نیز صحبت‌های لازم با هریک از طرفین انجام شده است. از کاربر راننده بابت انتشار اطلاعات شخصی‌شان دلجویی به عمل آورده‌ایم و ایشان با رضایت شخصی‌شان در ناوگان اسنپ به فعالیت خود ادامه می‌دهند. علاوه‌بر آن، رعایت اصل مشتری‌مداری اقتضا می‌کرد که پس از ذکر شرایط و قوانین اسنپ، از مسافر نیز به‌دلیل ناتمام ماندن سفرشان دلجویی شود.
