كشته‌هاي حوادث ترافيكي هشت سال اخير بيش از شهداي دفاع مقدس

به گزارش رجانيوز، دکتر کامران باقری لنکرانی رییس این همایش و رییس مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری سلامت در اين زمينه گفت:

«مشکل مرگ و میر ناشی از تصادفات در حال حاضر به یکی از عوامل مهم مخاطره آميز سلامت جهانیان تبديل شده است، به‌طوری که سازمان ملل متحد دهه 1390 تا 1400هجری شمسی را به‌عنوان دهه "اقدام برای جاده های ایمن" اعلام کرده است.

سالیانه در سراسر جهان بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر به علت تصادفات ترافیکی کشته می‌شوند و نزدیک به 50 میلیون نفر نیز مجروح می‌شوند که در برخی موارد، منجر به معلولیت دایمی می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود كه این روند در اغلب نقاط جهان رو به گسترش باشد. در نتیجه تصادفات جاده ای که در حال حاضر نهمین علت مرگ و میر جهانی است، تا 20 سال دیگر به عنوان پنجمین علت درخواهد آمد. البته اين روند در همه جاي جهان یکسان نیست. بیش از 85 تا 90 درصد مرگ و میر و جراحات ناشی از تصادفات در کشور های در حال توسعه با درآمد متوسط یا کم رخ می‌دهد و این روند در این کشورها 83 درصد تا 20 سال آینده افزایش خواهد داشت، در حالی‌که بلوک کشورهای ثروتمند کاهش 28 درصدي را در طی همین زمان تجربه خواهند کرد.

در ایران، روند مرگ و میر و جراحات ناشی از تصادفات در طی 40 سال گذشته رو به افزایش بوده ولی در سال های اخیر شاهد توقف و سپس کاهش این روند بوده ایم. شتاب افزایش از سال 1378 مقارن با افزایش تولید خودروی داخلی به سرعت بالا رفت و رقم 27 هزار و 759 کشته در سال 84 به‌عنوان قله این فاجعه در کشور ثبت شد. این روند در سال 1385 برای اولین بار بعد از بیش از چهار دهه افزایش، کاهش اندکی را تجربه کرد و به 27 هزار و 567 رسید. این کاهش در سال 1386 چشم‌گیرتر بود و رقم ثبت شده به 22 هزار و 918 رسید، ولی پس از آن تا سال 1389 مجددا در حدود 23 هزار نفر ثابت ماند. در سال 1390 برآوردها نشان می‌دهد كه کاهشی چشم‌گیرتر از همیشه و معادل حدود 14 درصد رخ داده است و پیش بینی می‌شود كه ان‌شاء الله رقم فوتی ها از عدد 20 هزار بالاتر نرود. اهمیت این سیر نزولی آنجا بیشتر روشن می‌شود که بدانیم در طی همین سال یک میلیون و 400 هزار خودرو و یک میلیون و 600 هزار نفردریافت کننده جدید گواهی نامه به جرگه حمل و نقل کشور اضافه شده اند.

هرچند این مقایسه به نوعی قیاس مع الفارق است اما در طی هشت سال دفاع مقدس، تعداد شهدای ایران اسلامی 240 هزار نفر بوده است ولی در همین هشت سال گذشته، بیش از این تعداد در حوادث ترافیکی کشته شده اند.

روزانه 63 نفر به دلیل تصادفات کشته و حدود دو هزار نفر مجروح می‌شوند. بیشترین گروه سنی چه در بین متوفیان و چه در بین مجروحان، گروه سنی 15 تا 29 سال بوده است. مسافرین و رانندگان انواع خودرو 47.5 درصد فوتی‌ها را تشکیل می‌دهند و راکبین موتور سیکلت 22.9 درصد و عابرین نیز 28.6 درصد موارد کشته شده‌گان را شامل می‌شوند. در بین مجروحین، مسافران و رانندگان انواع خودرو 42 درصد و موتور سیکلت 41.5 درصد و عابرین پیاده 16.5 درصد موارد را تشکیل می‌دهند. 60.8 درصد مرگ و میرها در جاده های برون شهری و 30.1 درصد در معابر شهری و 8.1 درصد در جاده های روستایی رخ داده است. نقش موتور سیکلت در مرگ ومیر روستایی برجسته‌تر است.

در کشورهای برخوردار دنیا که تجربه کاهش مرگ و میر حوادث ترافیکی را دارند، اغلب 70 الی 80 سال طول کشیده است تا این روند تصاعدی، میل نزولی پیدا کند. جمهوری اسلامی از این نظر در موقعیت ممتازی قرار دارد که بسیار زودتر از سایر کشورها این سیر نزولی را آغاز کرد ه است. اما نگرانی جدی در خصوص پایداری و تداوم این روند کاهنده وجود دارد.

قانون جدید جرایم رانندگی، بهبود زیر ساخت‌های جاده ای و افزایش خدمات اورژانس همراه با فرهنگ سازی ترافیکی در بین مردم هرکدام در شکل گیری این تحول تأثیر داشته اند، اما به هر حال با وضع مطلوب فاصله جدی داریم. حتی همین امسال به‌رغم کاهش 14 درصدي در مرگ و میر، نرخ مرگ به ازای هر 100 هزار نفر، رقم 29.3 خواهد بود که از متوسط نرخ جهانی 20.8 در صد هزار بالاتر است.

حوادث ترافیکی و عوارض آن در سال گذشته قریب به 15 میلیارد دلار معادل 7 درصد درآمد ناخالص ملی به کشور ضرر مستقیم وارد کرد و هزینه های غیر مستقیم آن نيز به مراتب بیشتر است.

بند و ماده 163 قانون توسعه پنجم، دولت را مکلف کرده تا ساز وکار قانونی برای کاهش سالیانه 10 درصد میزان تلفات جانی ناشی از تصادفات رانندگی در جاده های کشور را فراهم آورد.

این مهم احتیاج به همکاری وثیق تری بین همه ارگان‌ها و نیز طرح و اجرای برنامه های عملیاتی دارد. سند راهبردی ایمنی راه ها در سال 88 تصویب شده اما این سند هنوز الزام اجرایی ندارد. در فرهنگ سازی و توان‌مند سازی با جلوداری پلیس، کارهای خوبی برای مخاطب کودک و نوجوان شده اما هنوز این موضوع در برنامه رسمی مهد کودک‌ها و مؤسسات آموزشی قرار نگرفته است.

روند مهارت آموزی برای رانندگی که می‌تواند از نوجوانی با تأسیس پارک های ترافیک شروع شود، بدون برنامه است. با اینکه 90 درصد موتورسیکلت سواران به اهمیت استفاده از کلاه ایمنی اذعان دارند اما فقط 10 تا 15 درصد آنها از آن استفاده می‌کنند. ضمن اعمال قانون برای متخلفان باید انواع مناسب‌تری ا ز کلاه ایمنی را به ویژه برای مناطق گرم‌سیر با قیمت های ارزان و حتی با یارانه فراهم کرد.

به‌رغم آنچه که به حق می‌تواند انقلاب در حوزه راه سازی کشور تلقی شود و با وجود حجم زیاد عملیات راه سازی در دولت های نهم و دهم، به‌دلیل ضعف و عقب ماندگی های قبلی، در به‌سازی راه‌ها باید کارهای بیشتری شود. راه های بخشنده که بتوانند خطاهای انسانی را جبران کنند، از اولویت‌هاست.

اعمال قانون با تصویب قانون جدید جرایم و استفاده از فن آوری‌های نوین در مراقبت های پلیسی از کارهای خوبی است که باید امتداد یابند.

اورژانس‌ها پیش بیمارستانی و بیمارستانی تحول خوبی یافته اند و ماده 37 قاون توسعه پنجم که تکرار ماده 92 قاون توسعه چهارم است، تا حدود زیادی از دغدغه هزینه های درمان مجروحان کاسته. سامانه متمرکز ثبت این مجروحان به بهینه سازی خدمات کمک کرده اما هنوز پرداخت ها از جانب بیمه ها به روز نیست و هنوز بین هزینه و این منابع فاصله وجود دارد.

موضوع خوروی ایمن متأسفانه در این سال ها به‌خوبی دنبال نشده و انتقاد جدی به کیفیت برخی از خودروهای پرشمار داخلی و نقش آنها در حوادث ترافیکی و افزایش مرگ و میر ناشی از آن وجود دارد. همین‌طور در خصوص موتورسیکلت ایمن نیز باید اقدامات جدی تری كرد.

در این همایش موضوع عصبانیت در رانندگی و نحوه شکل گیری این رفتار عصبی در پشت فرمان مورد بحث قرار گرفت و از جنبه های مختلف به‌ویژه بحث الگوها و رفتارها پیشنهادهايی برای مداخله مطرح شد.

به هر حال موضوع حوادث ترافیکی باید در میان کارهای کشور اولویت بگیرد و هزینه های برنامه های کاهش بار این حوادث باید در بودجه های سنواتی بهتر و مشخص‌تر دیده شود و مدیران نیز به این مهم توجه بیشتری کنند و از توان مردمی بیش از گذشته برای مقابله با این معضل استفاده كنند تا بتوان امیدوار بود که دیگر خانواده ای داغ‌دار حوادث ترافیکی نشود. امیدوارم تعطیلات نوروزی برای همه بی‌خطر و ایمن باشد.»