نقش نفت ایران در اقتصاد دنیا چقدر است؟

 در اویل پرایس نوشت: در روزی که تحریم های آمریکا علیه فروش نفت ایران اجرایی شد، نفت برنت با قیمت ۷۲.۶۸ دلار به ازای هر بشکه معامله می ‏شد. اکنون که سه هفته از آن روز می گذرد، بهای نفت خام برنت به کمتر از ۵۹ دلار رسیده است و ترامپ بابت این کاهش قیمت ‏به خود تبریک می گوید. به جای رسیدن بهای نفت به ۱۰۰ دلار، قیمت در حال کاهش است و یکی از دلایل اصلی این سقوط ‏قیمت ناشی از معافیت هایی است که آمریکا به هشت کشور عمده خریدار نفت ایران اعطا کرده است. اما تاثیر این معافیت ها تا ‏چه زمانی ادامه می یابد؟ ‏

در ادامه این مطلب آمده است: هفته گذشته بلومبرگ برآوردی از میزان مجاز خرید نفت توسط هفت کشور بهره مند از معافیت ها منتشر کرد که نشان می دهد ‏همه آنها روی هم مجازند تا زمان منقضی شدن معافیت اعطایی، روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت از ایران خریداری کنند. ‏اما واژه کلیدی، اینجا "مجاز" است.‏

به عنوان مثال ژاپن را در نظر بگیرید که یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت در جهان و همچنین مشتری ایران قلمداد می شود و ‏به منظور افزایش شانس اخذ معافیت از آمریکا، پیش از آغاز تحریم ها خرید نفت از ایران را متوقف کرد. اکنون که این کشور ‏شامل معافیت شده، پالایشگاه های ژاپنی هنوز مطمئن نیستند که آیا باید به خرید از ایران ادامه دهند.

این باعث می شود بپرسیم ‏اصلا چرا آنها به دنبال اخذ معافیت بودند در حالی که از آن استفاده نمی کنند. با این حال روی کاغذ این پالایشگاه ها مجازند ‏روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام از ایران خریداری کنند که کمتر از میزان پیشین یعنی ۱۶۵۰۰۰ بشکه است. ‏

خریدار بی میل دیگر، کره جنوبی است چرا که روابط نزدیکی با ایالات متحده دارد. به این کشور برای خرید روزانه ۲۰۰۰۰۰ ‏بشکه نفت تا شش ماه معافیت اعطا شده است اما پالایشگاه های این کشور هنوز خرید خود را از سر نگرفته اند.‏

چین و هند دو کشور دیگر مجاز به خرید نفت ایران هستند که این میزان برای هند طبق اطلاعات ما ۳۰۰۰۰۰ بشکه در روز ‏است. به چین مجوز خرید روزانه ۳۶۰۰۰۰ بشکه نفت از ایران داده شده است که باید به آن اجازه واردات نفت از آن میادین ‏ایرانی که شرکت های چینی در آنها دارای سهم هستند، افزوده شود.

هند کشوری است که مجبور شده بیشتر از همه خرید خود را ‏از ایران کاهش دهد و احتمالا پس از پایان دوره معافیت، بیشتر از بقیه در یافتن جایگزینی برای نفت به صرفه ایران دچار دردسر ‏خواهد شد. با پیش بینی های بدبینانه از اقتصاد جهان و نشانه هایی از عرضه مازاد که موجب تنزیل بهای نفت شده، باید گفت هند ‏تا اینجا خوش شانس بوده است اما این امر ممکن است موقتی باشد چرا که اوپک تصمیم دارد از عرضه خود بکاهد. ‏

احتمالا سایر کشورها نیز مجبور شوند برای یافتن منابع فروش نفتی که قابل رقابت با نفت ارزان ایران باشد، به تکاپو بیفتند. اینها ‏مسائلی مسلم نیستند چرا که ایران برای حفظ سهم خود از بازار، نفت خود را با تخفیف به فروش می رساند. سایر تولیدکنندگان قادر ‏نخواهند بود نفت خود را با چنین تخفیف هایی به فروش برسانند. بنابراین با پایان یافتن مدت معافیت ها، شاهد چه اتفاقی در بازار ‏خواهیم بود؟

واردکنندگان دو گزینه در پیش خواهند داشت: یا تحریم ها را نقض کنند و در نتیجه ریسک تلافی آمریکا را بپذیرند، یا به دنبال ‏نفت گرانتر بروند که احتمالا به خاطر اثر پایان معافیت ها بر بازار، قیمتی بالاتر از بهای فعلی خواهد داشت. این نفت گرانتر، ‏کمک چندانی به چشم انداز رشد اقتصادی این کشورها نخواهد کرد و ما به تازگی شاهد بودیم که پیش بینی های بدبینانه از رشد ‏اقتصادی جهان چه تاثیری بر چشم انداز میزان و بهای فروش نفت داشت؛ به خصوص اگر این مساله مربوط به چین و هند باشد.

منبع: الف