دلایل چهارگانه افت سکه طلا

دلایل چهارگانه افت قیمت سکه در بازار شب عید
هرچه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم قیمت سکه در بازار داخلی ارزان‌تر می‌شود. این در حالی است که قیمت طلا در بازار‌های جهانی اگرچه بارها به زیر 1700 دلار فروافتاده، اما مجددا از این سطح بالاتر آمده است. افت قیمت سکه در روزهای پایانی سال در چند سال اخیر تقریبا به رویه‌ای در بازار تبدیل شده که افزایش عرضه سکه‌های پس انداز شده برای تامین هزینه‌های پایان سال دلیل اصلی این افت قیمت است.
سال‌های گذشته این شرایط کاملا برعکس بود. در واقع با نزدیک شدن به ایام پایانی سال تقاضاهای انباشته برای خرید سکه و اعطای عیدی و هدیه‌های سال نو توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به بازار سرازیر می‌شد. با آغاز به کار دولت نهم و ممنوعیت اعطای هدیه در قالب سکه توسط سازمان‌ها و ادارات دولتی و توجه به برخی شعارهای جدید، بخش عمده ای از تقاضای شب عید از بازار سکه حذف شد. تا جایی که کم‌کم فرارسیدن مناسبت‌ها و اعیاد بر تقاضا و قیمت سکه بی‌تاثیر شد. در عوض افزایش تورم و تقاضا برای سرمایه‌گذاری یک تقاضای ثابت را متوجه بازار کرد. کاهش قدرت خرید در پی افزایش قیمت آن به مرور تقاضا را به ربع سکه کشاند. اینکه قیمت ربع سکه در حال حاضر نسبت به قیمت معادل با سکه بهار آزادی از سطح بالاتری برخوردار است، نشان‌دهنده همین ادعا است.
شرایط سال جاری اما با شرایط سال‌های گذشته به مراتب تفاوت دارد. در این سال چندین عامل مهم قیمت سکه را در روزهای پایانی سال تحت اختیار گرفته است.
اول اینکه پیش فروش 3/9 میلیون قطعه سکه برای تحویل از اواخر فروردین سرمایه‌گذاران را با تهدید افت قیمت مواجه کرده است. این عامل خود از سویی موجب عرضه بیشتر سکه برای در امان ماندن از افت قیمت‌های آتی شده است.
دوم اینکه بازار ارز به نوعی با مداخله نامحسوس همراه است. این روزها در بازار بازگشت دلارهای خریداری شده برای تامین هزینه‌های ریالی ایام تعطیلات پایان سال بازار را با افزایش عرضه ارز مواجه کرده که خود به خود ضمن کاهش قیمت دلار، قیمت سکه و حتی طلا را نیز با کاهش روبه‌رو کرده است.
سوم اینکه کاهش بخشی از نیاز بازار ارز با در اختیار قرار گرفتن دلارهای 1226 تومانی و قیمت‌هایی پایین‌تر از قیمت بازار موجب افت تقاضا در این بازار شده و به صورت خطی بر افت قیمت سکه هم موثر واقع شده است.
چهارم اینکه قیمت طلا در بازار‌های جهانی زمینه‌ای برای افزایش شدیدتر از سطح فعلی 1700 دلار و تکرار رکورد تاریخی 1923 دلار خود ندارد. اگرچه خبرهای مثبتی از شرایط اعطای وام به یونان منتشر شده، اما با توجه به چشم انداز افت نرخ رشد اقتصادی در جهان به ویژه کشورهای نوظهور مانند چین و هند انتظار برای افزایش قیمت طلا از منظر برخی کارشناسان بیجا است.
قیمت سکه که در بهمن ماه امسال تا 835 هزار تومان نیز افزایش یافته بود در روز‌های اخیر تا 775 هزار تومان (بر اساس نرخ‌های سایت اتحادیه طلا) افت کرده است. قیمت دلار آمریکا نیز در این شرایط به زیر 1900 تومان کاهش یافته و تمایل به کاهش بیشتر آن نیز وجود دارد و به اصطلاح صرافان بازار قدری «شل» است. البته در این میان برخی که دلار را به قیمت‌های بالایی خریده اند حاضر به فروش آن با قیمت‌های کمتری نبوده و مترصد فرصتی برای فروش با نرخ‌های بالاتری هستند. فرصتی که معلوم نیست کی به دست می‌آید. این دلایل چهارگانه سبب شده بازار فعلا در روند نزولی قرار گیرد و شیب قیمت‌ها رو به پایین باشد.
تب خرید سکه فروکش کرد
در همین راستا مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی اعلام کرد: تب خرید سکه فروکش کرد، مدیرکل ریالی و نشر بانک مرکزی از کوتاه شدن صف‌های پیش فروش سکه خبر داد و گفت: تب خرید سکه فروکش کرد.
کمره‌ئی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به کاهش استقبال مردم از طرح پیش فروش سکه، دلیل این امر را ایجاد یک ثبات نسبی در بازار سکه اعلام کرد.
به کاهش قیمت سکه در بازار در هفته‌های اخیر اشاره کرد و گفت: این در حالی است که قیمت سکه پیش از آن به حد یک میلیون تومان هم رسیده بود.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی در نظر ندارد که طرح پیش فروش سکه را به صورت دائمی اجرا کند، گفت: این طرح برای یک مدت طولانی اجرا نخواهد شد. کمره‌ئی خاطر نشان کرد: بانک مرکزی برای تعیین نرخ سکه پارامترهای مختلفی را مانند میزان تقاضا، قیمت پایه سکه و ثبات در بازار را در نظر می‌گیرد. این مقام مسوول بانک مرکزی اظهار کرد: بر این اساس است که بانک مرکزی تصمیم می‌گیرد تا پیش فروش سکه را ادامه دهد یا آن را متوقف کند. بانک مرکزی نرخ پیش فروش سکه در هفته جاری با زمان تحویل 9 ماهه را 598 هزار و 900 تومان اعلام کرده است.

* مسعودرضا طاهری /دنیای اقتصاد