۹ سوال در مورد ربایش و قتل خاشقجی

روز سه شنبه 21 اکتبر گذشته نقطه عطفی در زندگی جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی بود که وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد، اما ناپدید شد. خاشقجی خود را برای ازدواج با خدیجه چنگیز آماده می‌کرد و برای این کار ناگزیر بود که سند طلاق خود از همسر اولش را به دست بیاورد.

بر اساس اطلاعاتی که سایت شبکه خبری دویچه وله منتشر کرده، کنسولگری وابسته به سفارت عربستان سعودی در واشنگتن صدور این وثیقه را رد کرده است. این در حالی است که خاشقجی در این کشور اقامت داشت. کنسولگری مذکور از وی خواسته بود تا به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کند. این یک رفتار عجیب بود که موجی از سوالات را ایجاد می‌کرد.

چرا جمال خاشقجی؟

او به عنوان یک روزنامه نگار قدیمی 59 سال سن داشت و مشاور دولت در عربستان سعودی بود. اما بعد از اینکه از یک سال پیش به تبعیدگاه اختیاری خود در آمریکا منتقل شد، رویکردهای خود را تغییر داد و انتقاداتی را متوجه سیاست محمد بن سلمان ولیعهد عربستان و مداخله عربستان در جنگ یمن کرد. او در آمریکا ستون نویس منظم روزنامه واشنگتن پست بود و به این ترتیب از سیاست‌ها و رویکردهای عربستان انتقاد می‌کرد.

3- 15 مسئول امنیتی عربستان در استانبول چه کار می‌کردند؟
روزنامه صباح وابسته به دولت ترکیه تصاویر و جزئیاتی از 15 فرد سعودی منتشر کرده و نوشته است که آنها از طریق فرودگاه آتاتورک در استانبول با دو هواپیمای خصوصی وارد این شهر شدند. این اتفاق دقیقا در روز 2 اکتبر رخ داد. بر اساس تصاویری که این روزنامه منتشر کرده، این افراد در دفتر بررسی گذرنامه ها در فرودگاه حضور داشتند. آنها همزمان با رسیدن خاشقجی به استانبول وارد این شهر شدند. این روزنامه می‌افزاید که آنها بعد از رفتن به کنسولگری این کشور طی مدت‌های کوتاه در 4 مرحله مختلف در همان روز ترکیه را ترک کردند.

گزارش‌های مطبوعاتی نشان از آن دارد که این افراد در دو هتل ویندهام و موفنبیک در استانبول اقامت گرفته بود که در همان محله‌ای قرار دارد که کنسولگری در آنجا واقع شده است.در میان این افراد کسی وجود دارد که پزشکی قانونی و عضو شورای اداری جمعیت پزشکی قانونی عربستان سعودی معرفی می‌کنند.

4- معمای خودروی مشکی رنگ
رسانه های ترک زبان از نقش خودروی مشکی رنگ دارای شیشه های دودی سوال می‌کنند که حدود دو ساعت بعد از ورود جمال خاشقچی به داخل کنسولگری این ساختمان را ترک کرده است و به مکان نامعلومی منتقل شده است. رسانه های خبری ترکیه اعلام کرده‌اند که این خودرو احتمالاً حامل جنازه خبرنگار سعودی بوده که بعد از کشته شدن، مثله شده است.

5- چرا عربستان تاکنون به تعهدات خود در خصوص تفتیش کنسولگری و محل اقامت کنسول خود عمل نکرده است؟
بعد از ناپدید شدن روزنامه نگار مشهور سعودی، محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در گفتگو با خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرد که این کشور آمادگی صدور مجوز برای مقامات ترکیه جهت بازرسی از کنسولگری عربستان را دارد. وی گفت که این مناطق دارای تمامیت ارضی عربستان است، اما عربستان به آنها اجازه ورود و تفتیش و هر اقدامی که می‌خواهند انجام دهند را می‌دهد.

با وجود این اظهارات تاکنون تفتیش مورد نظر انجام نشده است. این در حالی است که مقامات ترکیه بارها درخواست خود را برای تفتیش ساختمان ارائه کرده‌اند. خبرگزاری رویترز اخیرا تصاویری از داخل کنسولگری عربستان منتشر کرده و کنسول عربستان در آن تاکید کرده است که خاشقجی در این مکان حضور ندارد.

6-چرا دولت ترکیه در اعلام نتایج تحقیقات تعلل می‌کند؟
یکی از سوال‌های مطرح شده در این زمینه، عوامل تعلل دولت ترکیه در اعلام نتایج تحقیقات و اکتفا به درز برخی اطلاعات به روزنامه‌های مختلف است. البته به نظر می‌رسد سکوت رسمی در این زمینه طولانی نخواهد بود.
روزنامه ترک‌زبان حریت به نقل از رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نوشته است که آنکارا از توضیحات ریاض در خصوص حادثه ناپدید شدن خاشقجی قانع نشده و نمی‌تواند در مسئله‌ای غیر عادی نظیر این حادثه ساکت بماند.
توکل کرمان برنده جایزه نوبل صلح نیز در گفتگو با دویچه وله تاکید کرد که جمال خاشقجی به نمادی برای آزادی بیان و قلم تبدیل شده است.

7- آیا سرویس اطلاعاتی آمریکا نسبت به این حادثه اطلاع داشته است؟
روزنامه واشنگتن پست می‌نویسد سرویس اطلاعاتی آمریکا تماس‌های میان مسئولان سعودی را رصد کرده که به دنبال راه حلی برای بازداشت کردن جمال خاشقجی بوده‌اند. این حادثه یک هفته قبل از ربوده شدن وی صورت گرفته است. این در حالی است که بر اساس قوانین آمریکا در صورت وجود چنین اطلاعاتی باید هشدارهای لازم به اشخاصی که مورد تهدید قرار دارند، داده میشد. فرقی نمی کند که این افراد شهروند آمریکا باشند یا نه. آمریکا البته تمایل خود را برای ارسال تیمی از بازجوها به ترکیه در صورت درخواست ریاض اعلام کرده است.

8- نحوه کشته شدن و محل اختفای جنازه خاشقجی:
مقامات عربستان سعودی تاکید دارند که خاشقجی بعد از خروج از ساختمان کنسولگری ربوده شده است، اما مقامات قضایی ترکیه از این کشور خواسته‌اند دلیل قاطعی در این خصوص ارائه دهد. بر اساس اطلاعات موجود گفته می‌شود وی در داخل کنسولگری کشته شده و جنازه‌اش به بیرون منتقل شده است. روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز سناریوی وحشتناکی برای قتل خاشقجی منتشر کرده که برگرفته از اطلاعاتی است که یک مسئول عالی‌رتبه ترک به این روزنامه داده است.
بر اساس این اطلاعات روزنامه نگار مذکور دو ساعت بعد از ورود به ساختمان کنسولگری در استانبول کشته شده و جنازه‌اش با اره تکه تکه شده است.

9- چرا سوال‌هایی در خصوص طرف‌های دیگر مرتبط با این عملیات مطرح است؟
روزنامه‌های سعودی مطالب مختلفی در رابطه با طرف‌های دیگر مرتبط با حادثه ناپدید شدن معما گونه این روزنامه‌نگار مطرح کرده‌اند. آن‌ها اتهامات خود را متوجه ایران و قطر کرده‌اند. از جمله این روزنامه‌ها عکاظ عربستان است که نوشته است ترکیه دیگر امنیت ندارد.

در طرف دیگر امارات و مصر نیز وارد خط خبری مربوط به این حادثه شده‌اند و هر کدام از آنها هواپیمای خصوصی که بنا بر اعلام رسانه‌های خبری تیم اعدام وابسته به عربستان را حمل کرده و در قاهره و ابوظبی فرود آمده‌اند را توقیف کرده‌اند.

ورود امارات و مصر تنها به دلیل مقصد نهایی 2 هواپیمای مذکور در مسیر بازگشت از ترکیه نیست. بلکه این کشورها مناسبات قوی با عربستان سعودی دارند. به ویژه که منتقدان جمال خاشقجی او را به تمایل به رویکردهای اخوانی متهم می‌کنند و اخوان المسلمین در هر سه کشور مذکور مورد خشم واقع شده است.