به گزارش پایگاه 598 به نقل از خبرگزاری
دانشجو، مدتی است که نوسان نرخ ارز در بازار آزاد معادلات اقتصادی را با
چالش مواجه کرده است. از تب انبار کردن کالاهای مصرفی مانند قند، روغن
وبرنج در خانهها گرفته تا صف دهها هزار نفری برای پیشخرید خودروهایی که
نه قیمت قطعیشان معلوم است نه حتی زمان تحویل دادنشان. مجموع چنین
اتفاقهایی باعث شده تا مکانیزم دستمزدهای بازیگران سینما هم تغییر کند.
طبق
اعلام برخی از تهیهکنندگان سینما، تعداد قابل توجهی از سلبریتیهای سینما
دستمزد خود را به دلار طلب میکنند. این موضوع سرمایهگذاران و
تهیهکنندگان سینما را با محدودیتها و محذوریتهای جدی مواجه و احتمال
افزایش ورود پولهای کثیف به سینما را بیشتر کرده است.
سید امیر
سیدزاده تهیهکننده سینما میگوید: متاسفانه در این روزها دستمزد بازیگران
بسیار افزایش پیدا کرده چون آنها فکر میکنند باید پول مسافرتهای خارجی،
گرین کارت آمریکا و هزینههای خارج از ایران را که به دلار حساب میشود، از
تهیهکننده و سرمایهگذار داخلی دریافت کنند. این سینماگر ادامه میدهد:
«چندی پیش برای یکی از همکاران خود به یک بازیگر پیشنهاد کار دادم و با
افزایش عجیب دستمزد بازیگر مورد نظر مواجه شدم. بهعنوان مثال یک بازیگر
کمدی که قبل از افزایش قیمت دلار دستمزد ۳۰۰ میلیون تومانی مطالبه میکرد،
امروز و به بهانه افزایش قیمت دلار، دستمزد خود را به ۷۵۰ میلیون تومان
رسانده است.»
تهیهکننده فیلم «شماره ۱۷ سهیلا» توضیح داد: نباید
فراموش کرد که ما در کشوری زندگی میکنیم که درآمد در آن براساس ریال
محاسبه میشود، پس هزینه هم در آن ریالی است. اما در این میان عدهای از
عوامل سینمایی به خصوص بازیگران، دستمزدهای نجومی پیشنهاد میدهند و سازمان
سینمایی و خانه سینما مانند همیشه کاملا منفعل نسبت به این اتفاقات عمل
میکنند. سیاوش حقیقی از دیگر تهیهکنندگان سینما در این باره گفته است:
«در حال حاضر تعداد محدودی بازیگر رقم دستمزدها را تغییر میدهند که اتفاقا
همانها دائما مشغول کار هستند و سالی سه چهار فیلم بازی و دستمزدهای کلان
دریافت میکنند ولی با جا افتادن این روند، بازیگران درجه دو و سه هم به
همان میزان دستمزدهای خود را افزایش میدهند. برای مثال بازیگر درجه دو و
سه که باید تنها ۳۰ میلیون تومان بگیرد دستمزد ۲۰۰ میلیون تومانی طلب
میکند.»
پولهای کثیف
مطالبه دستمزد به دلار باعث میشود تا
هزینه تولید فیلم در ایران چند برابر شود. تالی این رویداد، ورود منابع
مالی شبههناک به سینماست. این همان چیزی است که نهادهای صنفی سینما در
سالهای اخیر بارها درباره آن هشدار دادهاند. افزایش هزینه ساخت فیلم دو
نتیجه دارد؛ یکی ورود پولهای کثیف به سینما و دیگری حذف سینمای مستقل.
سیاوش حقیقی با بیان اینکه برخی از تهیهکنندگان از این پولهای مشکوک
استفاده کرده و همچنان هم استفاده میکنند، گفت: جالب اینجاست که وقتی با
برخی تهیهکنندگان درباره این موضوع جلسه میگذاریم ابتدا قبول میکنند که
نباید از چنین پولهایی که سینما را به باد میدهد، استفاده کرد؛ اما به
محض اینکه همین پولها به دستشان میرسد همه چیز را فراموش میکنند؛ زیرا
در قبال این پولهای کلان که از منابع نامشخص و بعضا دارای شبهه فراهم
میشود، تعهدی برای بازگرداندن وجود ندارد.
او ادامه داد: ورود
پولهای کثیف به سینما ابتدا از شبکه نمایش خانگی آغاز شد و کسانی که به
چنین پولهایی میرسیدند به منظور مجاب کردن بازیگران برای حضور در آثار
شبکه نمایش خانگی آن هم برای اینکه سریالهایشان دیده شود، دستمزدها را
افزایش میدادند و این روند کم کم همه سینما را دربرگرفت. تهیهکننده
«تابستان طولانی» اضافه کرد: برخی از این افراد بدهکار بانکی هستند و برای
فرار از برخی قوانین به سینما وارد میشوند البته برخی از این افراد هم
اصلا معلوم نیست چه کسانی هستند. برای مثال در حال حاضر پروندهای وجود
دارد که مربوط به یک پسر جوان متولد ۶۰ است که از سوی سرشاخههای اصلی یک
جریان اقتصادی بهعنوان طعمه در نظر گرفته شده بود. این سرشاخهها پول
کلانی به حساب او واریز کرده و از طریق او وارد عمل شدند؛ اما در نهایت این
موضوع برملا و حساب او مسدود شد. با این وجود بعدها مشخص شد که بخشی از
این پول وارد سینما و باعث افزایش دستمزدها شده است.
تبعات سینمای کثیف
یکی
از تبعات ورود پولهای کثیف به سینما، کاهش یا توقف کامل تولیدات مستقل
است. زیرا با افزایش هزینهها فیلمسازان مستقل نمیتوانند، پروژههای بزرگ
را تامین مالی کنند. نکته جالب آن است که اگرچه سرمایهگذاران شبههدار،
اعتنای چندانی به بازگشت سرمایه ندارند؛ اما تهیهکنندهها همچنان سعی در
افزایش سود فیلمها دارند. این رویکرد فضای عمومی سینما را به تولید صرف
فیلمهای کمدی و زرد مایل میکند. سیدزاده هم در این باره میگوید:
متاسفانه آثار خوب و اجتماعی که میتواند نیازهای جامعه را تامین کند، هیچ
جایگاهی برای دیده شدن در گیشه ندارند و این ضعف بزرگ مسوولان فرهنگی است
که هیچ عکسالعملی نسبت به این شرایط ندارند. سیدزاده در پایان گفت: آمار
فروش آثار کمدی در سینمای ایران نشان میدهد که سطح سلیقه مخاطب سینمای
ایران پسرفت بسیاری داشته و مردم به سمت فیلمهای کمدی رفتهاند و محتوای
اثر برای مخاطب ملاک نیست. این بیتوجهی به سطح شعور مخاطب، تبدیل به یک
فاجعه در سینمای ایران شده است.
اواخر مرداد ماه گذشته کانون
کارگردانان سینمای ایران با انتشار بیانیهای نسبت به ورود آنچه سرمایههای
مشکوک به سینما خواند، هشدار داد و گفت این سرمایهها با تغییر مناسبات
تولید، حیات سینمای ایران را در خطر قرار داده است. این برای نخستین بار
بود که یکی از بحثانگیزترین مسائل مطرح سالهای اخیر سینمای ایران از سوی
گروهی از سینماگران ایرانی به شکل جمعی مطرح میشد. در این بیانیه گفته شده
که اهالی سینمای ایران ناظر ورود پولهای کلانی از منابع نامشخص و بعضا
دارای شبهه به حیطه اقتصاد سینمای ایران هستند. با آنکه این بیانیه
صریحترین موضعگیری یکی از مهمترین نهادهای صنفی سینمای ایران نسبت به
موضوعی محسوب میشود که در سالهای اخیر روند تولید و عرضه فیلمها در
ایران را تغییر داده است، اما همچنان در آن اشاره مشخصی به صاحبان این
سرمایههای مشکوک و دریافتکنندگانش نشده است.