رمز گشایی از مرحله جدید تحریم نفت

محدوده، روند استخدام مهندسان ایرانی در شرکت‌های بزرگ نفتی شکل جدیدی به خود گرفته است؛ شرکت‌های خارجی فعال در حوزه خلیج فارس پیشتر به مهندسانی پیشنهاد کار می‌دادند که بازنشست شده بودند یا به علل مختلفی قصد داشتند کار در شرکت‌های بین‌المللی را تجربه کنند اما در طول سه ماه اخیر ایمیل‌ها و تلفن‌های ثابت و همراه مهندسان ایرانی شلوغ‌تر از گذشته شده است.

یکی از این مهندسان در گفت‌و‌گو با ما با بیان اینکه پیشنهادهای این شرکت‌ها به شدت اغوا کننده است، گفت: در تماس‌هایی که با خود من برقرار شد رقم قرارداد روز به روز بالاتر می‌رفت تا رضایت حاصل شود. وی با بیان اینکه شرایط اسکان، حمل و نقل، تسهیلات، حقوق پنج برابر و ساعات کار کمتر از پیشنهادات اصلی تماس گیرندگان است، گفت: بیشتر این تماس‌ها از کشورهای قطر،عمان و امارات برقرار می‌شود.

پیگیری‌های محدوده نشان می‌دهد بیشتر پیشنهادها حول محور حفاری و بهره‌برداری می‌چرخد چرا که مهندسان حفاری و حتی کارگران دکل‌ها از بعد تخصص و تبحر جزو ارشدها طبقه‌بندی می‌شوند که حقوق بسیار کمتری نسبت به کشورهای خارجی دریافت می‌کنند و از قضا کمترین مهاجرت مهندسان نفتی از این حوزه است.

مهندس حیدربهمنی مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران با تأیید این مطلب گفت: پیشنهادهای وسوسه‌انگیزی به کارمندان حفاری داده می‌شود اما بیشتر آنها فعالیت در کشور را به مهاجرت ترجیح می‌دهند. خوشبختانه حفارمردان ایرانی با وجود این پیشنهادها در دکل‌های ایرانی فعالیت می‌کنند.

وی با بیان اینکه مهندسان ایرانی به طور دقیقی از سوی خارجی‌ها پایش می‌شوند، گفت: جالب است به محض اینکه مهندسی بازنشست می‌شود، نمایندگان شرکت‌های خارجی در کمتر از 24 ساعت به سراغ وی می‌روند تا آنها را ترغیب ‌کنند به کشورهای حوزه خلیج فارس کمک فنی و مهندسی کنند. گفته می‌شود این اقدام به دلیل کمبود شدید نیروی متخصص نفتی در سطح جهان است و گروهی موسوم به شکارچیان کار در این باره فعالیت می‌کنند. یک منبع آگاه هم در این باره به ما گفت: با توجه به توانایی ایرانیان در حوزه نفت وبه خصوص در بخش بالادستی حفاری شرایط مهندسان نفت در ایران با سایر کشورها تفاوت‌های چشمگیری دارد.

همچنین شنیده‌ها حاکی است مهندسان برق نیز در بخش نیروگاهی هدف دیگر این شکارچیان هستند و آنها را برای کار در آسیای شرقی از جمله ویتنام ترغیب می‌کنند.

و اما چرا؟

اما علت این پیشنهادها چیست؟ چرا شرکت‌هایی مانند استات اویل،توتال،شل،بی‌پی ،زیمنس و... حاضرند برای نخبه‌های نفتی ونیروگاهی با تجربه کشور میلیون‌ها دلار هزینه کنند. چرا این پیشنهادها در ماه‌های گذشته روند تندتری به خود گرفته است؟ پاسخ در دو محور مشخص است: سخت کردن تولید نفت توسط ایران و خالی کردن کشور از نیروهای متخصص و با تجربه.

تولید نفت در همه جای جهان وارد نیمه دوم عمر خود شده و حتی در برخی نقاط به روزهای پایانی نزدیک شده است. میدان‌های نفتی تولید سابق خود را ندارند و استخراج نفت «سخت»تر شده است. چاه‌ها گسترده‌تر شده و مخازن رمق همیشگی را ندارند. برای بیرون آوردن نفت جا مانده از مخازن نفت که موتور محرک کشورمان محسوب می‌شود، بهره‌گیری از تخصص‌های لازم و تجربه فراوان اجتناب‌ناپذیر شده است. این موارد در همه کشورهای نفت خیز دیده می‌شود، اما شرایط امروز کشور بسیار متفاوت از کشورهایی است که شرکت‌های بزرگ دنیا را در خاک کشور خود می‌بینند. شرکت‌های بین المللی با گسترده تر کردن فعالیت‌های خود مجبور به استفاده از نیروهای نخبه هستند که در قاره آسیا ایرانی‌ها در صدر هستند. مهم ترین علت پیشنهادهایی که قدمت 20 ساله دارند، به توانایی و دانش مهندسان ایرانی باز می‌گردد اما چرا این پیشنهادها در چند ماه اخیر شکل دیگری به خود گرفته است؟

همانطور که گفته شد تولید نفت وارد مرحله جدیدی شده است؛ مرحله‌ای که نیازمند دانش فراوانی است. کشورهایی مانند ایران وابسته به نفت هستند و اگر دانشمندان ایرانی در کشور نباشند، مشخص نیست چه اتفاقی بر سر تولید رخ خواهد داد. بدون تردید غرب برای تنگ تر کردن کمربند تحریم‌ها قصد دارد از این موضوع سوءاستفاده کرده و نخبه‌های ایرانی را از کشور خارج کند. با خروج نیروهای متخصص، تولید نفت و گاز هم در کشور با شوک رو به رو شده و سقف تولید کاهش می‌یابد. کاهش تولید نیز همان کاهش درآمدهای ملی است که در شرایط فعلی بسیار خطرناک است. خوشبختانه مهندسان صنعت نفت به تمامی این پیشنهادها پاسخ منفی داده اند و نشان داده‌اند که خدمت به نظام و کشور خودشان را بر ارائه خدمات به بیگانگان ترجیح می‌دهند اما پیشنهاد می‌شود مسئولان دولت و وزارت نفت اگر شرایط موجود را بهبود نمی بخشند، شرایط موجود را حفظ کنند. از یاد نبریم که مقام معظم رهبری در سفر ابتدای سال خود به عسلویه به این امر هشدار دادند و خواهان توجه بیشتر به منابع انسانی شدند.