ماجرای استخر پاستور و فایده شنا برای سیاسیون/
بهمن حسین‌پور از نزدیک‌ترین افراد به حسن روحانی است؛ او امروز با بیش از ۳۰ سال سابقه فعالیت در وزارت امور خارجه، در یکی از ساختمان‌های خیابان پاستور و در «معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهوری» مشغول فعالیت است.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از ایسنا، بهمن حسین‌پور از نزدیک‌ترین افراد به حسن روحانی است؛ او امروز با بیش از
۳۰ سال سابقه فعالیت در وزارت امور خارجه، در یکی از ساختمان‌های خیابان
پاستور و در «معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهوری» مشغول فعالیت است.
گرچه حسین پور یک ماه بعد از تنفیذ حکم ریاست جمهوری حسن روحانی در سال ۹۲ و
طی حکمی از سوی محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری بطور رسمی کار خود
را آغاز کرد، اما او به درخواست رئیس‌جمهوری منتخب و به دلیل بیش از ۱۰ سال
سابقه حضور در تشریفات وزارت امور خارجه، مسئولیت تشریفات مراسم تحلیف
یازدهمین دوره ریاست جمهوری را برعهده گرفت.
او پیش از فعالیت در ریاست جمهوری، سوابقی از جمله کاردار سفارت ایران در تانزانیا، سفیر ایران در اتیوپی، رئیس اداره تشریفات وزارت امور خارجه، سرکنسول ایران در استانبول و سفیر ایران در ترکیه را در کارنامه خود دارد.
متن کامل این گفتگو را در زیر می‌خوانید:
رئیس‌جمهوری اوایل ماه قبل در سخنرانی خود در جمع مدیران ارشد دولت از دولتمردان خواست که با توجه به شرایط فعلی کشور، در همه امور از جمله موضوع صرفه جویی در هزینه‌ها کار را از خود آغاز کنند؛ در این زمینه جنابعالی به عنوان معاون مراسم وتشریفات دفتر رئیس‌جمهوری بطور خاص در زیر مجموعه خود چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
بنا بر فرمایشات رهبری و رئیس‌جمهوری درباره لزوم صرفه‌جویی در دستگاه‌های اجرایی در معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهوری اقدامات گسترده‌ای آن هم از آغاز دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت. اولین گامی که در این زمینه برداشته شد، کاهش نیرو‌های معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور از ۱۴۵ نفر به ۹۰ نفر و انتقال آن‌ها به واحد‌های دیگر بود. در تشریفات ریاست جمهوری کار ما به دو بخش برنامه‌های داخلی و خارجی تقسیم می‌شود که هر کدام ملزومات خاصی را می‌طلبد. یکی از ملزومات تشریفات در بخش خارجی، آشنایی به زبان انگلیسی است؛ چرا که عدم آشنایی کارکنان این حوزه با زبان انگلیسی باعث تحمیل هزینه‌های مضاعف در سفرها به دلیل اجبار در بکارگیری دانشجویان و کارکنان محلی در کشور میزبان می‌شود. به همین دلیل فراگیری زبان انگلیسی را جزء اصول و لازمه کار در این حوزه قراردادم و سایر کارمندان ملزم به فراگیری زبان انگلیسی شدند. در همین راستا کلاس آموزش زبان در چندین جلسه برگزار شد و نتیجه آن در حال حاضر حضور ۱۴، ۱۵ نفر کارمند مسلط به زبان انگلیسی در این معاونت و صرفه جویی ارزی است.
کاهش تعداد کارمندان تشریفات همراه در سفر‌های خارجی رئیس‌جمهوری از دیگر اقدامات ما در راستای صرفه‌جویی در هزینه‌ها است. بر اساس مستندات موجود در دوره‌های قبل در هر سفر حدود ۱۵ الی ۲۰ نفر کارمند تشریفات به عنوان هیات همراه رئیس‌جمهور در سفرها حضور داشتند؛ اما امروز حدود ۷ الی ۸ نفر از کارمندان تشریفات در سفر‌های رئیس‌جمهوری او را همراهی می‌کنند. حضور این تعداد افراد نیز صرفا برای انجام امور مرتبط با سفر است؛ چرا که مسئولیت اموری، چون اقامت، اسکان، امور پروازی، ملاقات و ... سفر بر عهده تشریفات است.
بهمن حسین پور از افرادی است که حق برقراری ارتباط تلفنی مستقیم با رئیس‌جمهوری را دارد.
آیا در سفر‌های خارجی، اعضای خانواده رئیس‌جمهور، او را همراهی می‌کنند؟
نکته جالبی که در سفر‌های رئیس‌جمهوری وجود دارد این است که همسر و اعضای خانواده ایشان تا کنون در هیچ کدام از سفر‌های خارجی آقای روحانی را همراهی نکرده‌اند، این در حالی است که همراهی اعضای خانواده روسای جمهور در سفر‌های خارجی از حقوق و اختیارات آن‌ها است و در گذشته نیز بعضی روسای جمهور در برخی سفرها خانواده خود و حتی همکارنشان را به همراه می‌بردند. حضور خانواده رئیس جمهور نیازمند حضور نیرو‌های تشریفات، خدمه و حفاظت بیشتر در سفر است که به دلیل عدم حضور خانواده رئیس جمهور دولت یازدهم و دوازدهم در سفر‌های خارجی در این زمینه نیز صرفه جویی صورت گرفته است.
اقدام دیگری که در سفر‌های خارجی رئیس‌جمهوری در راستای کاهش هزینه‌ها انجام می‌شود، استفاده از خودروی جمعی به جای خودروی شخصی در برای نقل و انتقال هیات همراه از دو سال پیش است. به طور مثال در سفر اخیر رئیس‌جمهور به سوئیس و اتریش به جز وزیر خارجه، برای جابجایی سایر وزرا و هیات همراه از یک دستگاه ون استفاده شد؛ یعنی به جای آنکه ما پنج ماشین بنز اجاره کنیم، از یک ون برای حمل و نقل وزرای هیات همراه رئیس‌جمهور استفاده کردیم که این اقدام منجر به کاهش هزینه‌ها در سفر‌های خارجی می‌شود.
مگر در سفر‌های خارجی، هزینه‌های سفر بر عهده کشور میزبان نیست؟
بر اساس پروتکل، دو نوع سفر برای رئیس‌جمهوری و معاون اول ایشان وجود دارد؛ یکی سفر دوجانبه و دیگری سفر برای حضور در اجلاس‌های بین‌المللی است. به طور مثال سفری که ۲۱ مرداد به قزاقستان داریم، سفر از نوع دوم است. در این نوع سفرها معمولا کشور میزبان تنها ممکن است هزینه‌های اتاق یک یا دو نفر را می‌پردازد، اما در سفر‌های دوجانبه، ما در تشریفات پیرو اصل عمل متقابل هستیم؛ به عنوان فردی که بیش از ۳۶ سال سابقه فعالیت دیپلماتیک دارم، می‌گویم که بر اساس اسناد موجود در ریاست‌جمهوری در گذشته این اصل کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت، اما از زمانی که بنده در تشریفات ریاست‌جمهوری اصل عمل متقابل را ملاک قرار دادم امروز شاهد اجرای این اصل در تشریفات ریاست‌جمهوری هستیم به گونه‌ای که وقتی یک هیات خارجی قصد سفر به ایران را دارد، در جلسه‌ای از مقامات تشریفات آن هیات می‌پرسیم که اگر رئیس‌جمهور ما به کشور شما سفر کند، شما هزینه اقامت چند نفر را تقبل می‌کنید و ما نیز بر اساس گفته طرف مقابل با آن‌ها عمل می‌کنیم. ممکن است هیات همراه ۱۰ نفر یا بیشتر باشد. به عنوان مثال؛ در راستای اجرای اصل عمل متقابل در تشریفات اتفاق جالبی در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به اتریش افتاد و آن این بود که به دلیل اینکه رئیس‌جمهوری اتریش در سفر به ایران هیچ هدیه‌ای برای رئیس‌جمهور ما نیاورد، ما نیز در سفر اخیر هیچ هدیه‌ای برای او نبردیم.
یکی دیگر از مواردی که در دولت یازدهم و دوازدهم در راستای صرفه‌جویی در هزینه‌ها انجام می‌شود، موضوع پرداخت هزینه خدمات به کارمندان و کارکنان محل اقامت رئیس‌جمهور در کشور میزبان است. در سفر‌های هیات‌های عالی‌رتبه مرسوم است که هیات مهمان هنگام بازگشت به کشور خود به این دسته از کارکنان، مبلغی به عنوان هدیه پرداخت می‌کنند؛ در دولت یازدهم و دوازدهم ما مبلغ را به شدت کاهش دادیم. محل دیگری که در آن در صرف هزینه صرفه‌جویی شد موضوع پرداخت هدایا به روسای جمهور و هیات‌های همراه بود. تا به امروز و حدود پنج سالی که من در تشریفات ریاست‌جمهور فعالیت می‌کنم هیچ هدیه‌ای خریداری نشده و تا کنون هر آنچه که از سوی رئیس‌جمهور به همتایان خود اهدا شده، از اقلامی بوده که در دولت‌های گذشته به میزان زیاد خریداری شده و همچنان نیز در انبار وجود دارد.
موضوع دیگری که در راستای کاهش هزینه‌ها مورد توجه قرار گرفت بحث خرید بلیت هواپیمای هیات‌های اعزامی در سفر‌های خارجی بود. هنگامی که دولت یازدهم کار خود را آغاز کرد، نهاد ریاست‌جمهوری با چند آژانس هواپیمایی خاص و نمایندگی فروش بلیت پرواز‌های خارجی در تهران ارتباط داشت، اما این رویه بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید تغییر کرد. در رویکرد جدید تا جایی که امکان دارد تمام نیاز‌های خود را از دفتر فروش بلیت ایران‌ایر برطرف می‌کنیم و در مواردی که این دفتر پاسخگوی نیاز‌های ما نباشد، بلیط‌های مورد نیاز خود را از طریق یک آژانس نیمه دولتی تهیه می‌کنیم.
نکته جالبی که در سفر‌های رئیس‌جمهوری وجود دارد این است که همسر و اعضای خانواده ایشان تا کنون در هیچ کدام از سفر‌های خارجی آقای روحانی را همراهی نکرده‌اند
کاهش تعداد سفر‌های هیات‌های مقدماتی یا به اصطلاح هیات پیش‌رو (هیات‌هایی که قبل از سفر رئیس جمهور برای تنظیم برنامه‌های سفر به کشور مقصد عزیمت می‌کنند) از دیگر اقدامات انجام شده در دولت یازدهم و دوازدهم است. در دولت‌های گذشته پیش از انجام سفر هیات رسمی، گروه مقدماتی سه مرتبه جهت انجام وظایف محوله به کشور مقصد اعزام می‌شد، اما امروز این هیات یک مرتبه و تنها با حضور حداکثر دو نفر به کشور مقصد اعزام می‌شوند. همچنین در گذشته چیزی حدود ۳۰ الی ۳۵ نفر به عنوان تیم رسانه‌ای همراه به عنوان هیات همراه رئیس‌جمهوری به سفرها اعزام می‌شدند، اما امروز این میزان به ۱۶ نفر کاهش یافته است. در همین رابطه البته ممکن است رسانه‌ای‌ها از همکاران ما در ریاست جمهوری گله‌مند باشند، اما دستور بر این است که اینگونه عمل شود.
همچنین اخیرادر راستای صرفه‌جویی بیشتر در سفر‌های خارجی بنا به دستور رئیس محترم دفتر رئیس‌جمهوری تغییراتی در تعداد افراد اعزامی از حوزه‌های مختلف درگیر با موضوع سفر خارجی رئیس جمهور بعمل آمد. در حوزه معاونت سیاسی، حوزه مالی، و حوزه معاونت ارتباطات کاهش داشته ایم. در سفر‌های رئیس‌جمهور انتشار تعداد محافظین همراه ایشان به صلاح نیست، اما اگر بخواهیم به کاهش صورت گرفته در این حوزه نیز اشاره کنم، باید بگویم که تعداد تیم حفاظت همراه رئیس‌جمهور در سفر‌های خارجی، به ربع میزان تیم حفاظت در دولت‌های گذشته کاهش یافته است.
در سفر‌های خارجی آیا کشور میزبان مسئولیتی برای تامین امنیت رئیس‌جمهوری و هیات همراه بر عهده دارد؟
در تمام دنیا رسم بر این است که امنیت هیات مهمان توسط میزبان تامین می‌شود؛ گرچه در تاریخ موارد نادری از عدم تامین کامل امنیت هیات خارجی مهمان وجود دارد، اما این موضوع سابقه زیادی ندارد؛ چرا که تامین امنیت هیات مهمان بر عهده کشور میزبان است و میزبان نیز نهایت تلاش خود را به کار می‌برد تا امنیت مهمان حفظ شود؛ بر همین اساس تعداد تیم حفاظت رئیس‌جمهور در سفر‌های خارجی را کاهش دادیم. البته به دلیل اهمیت موضوع تأمین امنیت سفر رئیس جمهور، ممکن است سفری لغو گردد. به عنوان مثال لغو سفر رئیس‌جمهوری به یکی از کشورها، به دلیل عدم اجابت درخواست‌های امنیتی کشور ما از دولت میزبان صورت گرفت.
آیا در تعیین هیات اصلی همراه رئیس‌جمهوری در سفر‌های خارجی نیز در دولت یازدهم و دوازدهم تغییراتی اعمال شده است؟
بله. همواره اعضای هیات اصلی همراه رئیس‌جمهوری در سفر‌های خارجی یکی از موضوعاتی است که در رسانه‌ها بسیار به آن می‌پردازند و منتقدان زیادی نیز دارد. در این زمینه لیستی از هیات‌های همراه روسای جمهور در سفر‌های مختلف خارجی از زمان بعد از مقام معظم رهبری را تهیه کرده‌ایم که بر اساس آن کمترین هیات همراه رئیس‌جمهوردر سفر خارجی ۱۰۵ نفر بوده که آن هم یک مرتبه اتفاق افتاده است. در سایر سفرها تعداد هیات همراه از این میزان بالاتر بوده و بعضاً ۲۲۰ نفر هم رسیده است.
سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک در دوره‌های مختلف با حاشیه‌هایی همراه بوده است
۲۲۰ نفر مربوط به آخرین سفر رئیس‌جمهور پیشین به نیویورک است که حواشی بسیاری داشت؟
خیر. سفر‌های پر جمعیت بسیاری در این لیست وجود دارد، اما تنها این سفر معروف شد. در حال حاضر حدود ۵۵ نفر به عنوان هیات همراه، رئیس‌جمهور را همراهی می‌کنند. در سفر نیویورک پیش‌رو (احتمالی) نیز تعداد هیات اصلی تنها هفت نفر خواهد بود.
یکی دیگر از محل‌های صرفه‌جویی در هزینه، موضوع تامین غذا در سفر‌های خارجی است. در این زمینه برای آنکه از منو آزاد استفاده نشود، در هر هتلی که هیات همراه مستقر می‌شود، هتل را وادار به تجهیز مکانی برای پذیرایی از هیات همراه با غذا‌های معین می‌کنیم. انتخاب غذا‌های معین نیز به دو دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌ها و عدم امکان سرو برخی غذا‌ها در بعضی کشورها، انجام می‌شود. همچنین تلاش کرده‌ایم که حتی‌المقدور اعضاء هیات را در اتاق‌های دو نفره اسکان دهیم. کشور‌های میزبان جهت اسکان رئیس‌جمهوری و هیات همراه هتل‌هایی را به ما معرفی می‌کنند که عمدتاً از هتل‌های گران قیمت آن کشور هستند. در این گونه موارد به جز رئیس‌جمهوری و اطرافیان او نظیر بخشی از محافظان و وزرا، سایرین در هتل‌هایی با قیمت ارزان‌تر اسکان داده می‌شوند. کاهش تعداد افراد خدمات ویژه از سه الی پنج نفر در گذشته به یک نفر از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای صرفه جویی است.
آیا رقم مشخصی از محل صرفه‌جویی‌هایی که انجام دادید وجود دارد؟
اعداد و ارقام در این خصوص نزد امور مالی است.
به جرات می‌توانم بگویم که در سفر‌های رئیس جمهوری به نیویورک در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بر اساس اعداد و ارقام از نظر مالی دقیقا نصف هزینه‌های سفر روسای جمهور قبلی است
چه کسی اعضای هیات اصلی همراه رئیس‌جمهوری در سفر‌های خارجی تعیین می‌کند و این انتخاب بر چه مبنایی انجام می‌شود؟
رئیس دفتر رئیس‌جمهور با هماهنگی با شخص رئیس‌جمهور اعضای هیات اصلی را تعیین می‌کنند. این افراد نیز بنا بر اقتضای رابطه با کشور مقصد و وظایفی که بر عهده دارند، انتخاب می‌شود.
آیا در طی این پنج سال سفری وجود داشته که در جریان آن خارج از چارچوب‌های تشریفاتی اقدامی انجام شود؟
در سال نخست (از نیمه ۹۲) با مشکلاتی مواجه بودیم، اما از سال دوم به بعد این مشکلات خیلی کمتر شده است. از زمان حضورم در ریاست‌جمهوری در راستای کاهش مشکلات و برای آشنایی کارکنان با اصول تشریفات، بیش از ۲۰ جلسه عمومی برای کلیه کارکنان برگزار نمودم و آموزش‌های لازم را ارائه کردم. درباره تشریفات عبارتی وجود دارد مبنی بر اینکه هنگامی که در مراسم‌ها و تشریفات مشتی پرتاب می‌شود همه جای خالی می‌دهند و در نهایت این مشت به صورت تشریفات می‌خورد. خدا را شاکرم و شاهد می‌گیرم که در سفر‌های خارجی یا موردی وجود نداشته یا به ندرت موردی پیش آمده است.
آیا پروتکل سفر نیویورک با سفر‌های دیگر تفاوتی دارد؟
در سفر به نیویورک در راستای اجرای اصل عمل متقابل، همه هزینه‌ها بر عهده خودمان است؛ چون ما با آمریکا رابطه و در نتیجه اصل عمل متقابل نداریم، به همین خاطر مدت اقامت‌مان در نیویورک نیز بسیار کوتاه است. معمولا ما بیشتر از سه الی چهار روز در نیویورک اقامت نداریم. به جرات می‌توانم بگویم که در سفر‌های رئیس جمهور به نیویورک در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بر اساس اعداد و ارقام از نظر مالی دقیقا نصف هزینه‌های سفر روسای جمهور قبلی است و آمریکا تنها مسئولیت حفاظت هیئت ایرانی را بر عهده دارد.
بهمن حسین پور به دلیل بیش از ۱۰ سال حضور در تشریفات وزارت امور خارجه، تجربیات بسیاری در این زمینه دارد
در مدت پنج سال حضور خود در معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهوری چه تغییراتی در پروتکل تشریفاتی اعمال کرده‌اید؟
تشریفات دروازه ورود همه کشورها است و در هر جای دنیا دفتر تشریفات وزارت‌خانه‌های خارجه از همه اتاق‌ها شیک‌تر و بزرگتر است؛ چرا که اولین جایی که هر سفیر به آن وارد می‌شود، دفتر تشریفات است. همچنین اولین کسی که در سفرها از رئیس‌جمهوری کشور مهمان استقبال می‌کند، مسئول تشریفات آن کشور است. او وارد هواپیمای رئیس‌جمهور مهمان می‌شود و او را به بیرون هواپیما دعوت می‌کند؛ بنابراین تدوین پروتکل‌های تشریفاتی و عمل دقیق به آن‌ها موضوعی بسیار با اهمیت در همه کشورها محسوب می‌شود.
در این زمینه من در دو ماه نخستی که فعالیت خود را آغاز کردم، چهار کتابچه برای همه وزرا تهیه کردم و در آن نحوه پوشش و همچنین نحوه رفتار و کردار متناسب در شأن وزرای جمهوری اسلامی ایران را برای آن‌ها توضیح دادم. اگر وضعیت ظاهری وزرای فعلی با وزرای گذشته را نگاه کنید قطعا تفاوت را احساس می‌کنید. همچنین معتقدم که این موضوع نه تنها هیچ ارتباطی با اسراف و افزایش هزینه‌ها ندارد، بلکه از دستورات اسلام است که می‌گوید تمیز و آراسته باشید. آنچه انجام می‌دهیم برگرفته از دین و فرهنگ و آدام و رسوم کشورمان است. من به هیچ کدام از وزرا نگفتم که هر روز یک دست کت و شلوار متفاوت بپوشند، بلکه به آن‌ها گفتم زیبا و آراسته بگردند تا بر روی مخاطبان خود اثر بگذارند.
حضور مسئولان حتی خبرنگاران با لباس مناسب در محافل و انظار بسیار تاثیرگذار است. در مورادی معدود به برخی از خبرنگاران محترم حاضر در برنامه‌های رئیس جمهوری که از وضعیت ظاهری مناسب برای برنامه‌های رسمی در این سطح برخوردار نبودند هم تذکر داده شده است.
چهار کتابچه برای همه وزرا تهیه کردم و در آن نحوه پوشش و همچنین نحوه رفتار و کردار متناسب در شأن وزرای جمهوری اسلامی ایران را برای آن‌ها توضیح دادم
قرار گرفتن دو کودک دختر و پسر با لباس محلی در پروتکل تشریفات استقبال از روسای جمهور مهمان و اهدا دسته گل توسط آن‌ها به مهمانان، تغییر نوع پوشش موتورسواران تیم حفاظت رئیس جمهوری و دژبان یگان تشریفات و استفاده از نیرو‌های بلند قامت (۱۸۵-۱۹۰ سانت) و کادر رسمی در یگان تشریفات و همچنین کاهش قابل توجه افراد حاضر در مراسم‌های استقبال و بدرقه در فرودگاه‌ها و نیز بهره گیری از اسواران (رژه اسب‌ها) در مراسم استقبال رسمی از روسای جمهور خارجی با استفاده از چندین رأس اسب اصیل ایرانی از جمله نوآوری‌ها در حوزه تشریفات است.
علت قرار گرفتن اسب در مراسم‌های استقبال رسمی چیست؟
ایران کشوری متمدن و اسب مظهر شکوفایی، زیبایی، قدرت و اقتدار است. در این زمینه همه روسای جمهوری که در مراسم استقبال رسمی از آن‌ها از اسب استفاده شده بود، بلااستثناء از آقای رئیس‌جمهوری به دلیل حضور این اسب‌ها در مراسم استقبال تشکر کردند.
به دلیل حضور در برنامه‌های سخنرانی و بازدید رئیس‌جمهوری با موضوعی مواجه شدم و آن نیز توجه مسئولان برگزاری مراسم و تشریفات به موضوع دمای محیطی و الزام برای کاهش دمای محل سخنرانی رئیس‌جمهوری است. علت این توجه چیست؟
هر انسانی دارای طبعی خاص است و طبع آقای روحانی نیز گرم است. در این زمینه وطیفه من به عنوان مسئول تشریفات این است که توجه کنم دمای هوا در محیط‌هایی که ایشان حضور دارند، پایین باشد؛ این خیلی عادی است. کما اینکه آقای پوتین دارای طبعی سرد است و دمای محیط محل برگزاری ملاقات‌های او می‌بایست بالا باشد و همیشه با ایشان در این رابطه دچار مشکل هستیم.
در این باره شایعاتی مطرح می‌شود که رئیس‌جمهوری بیماری خاصی دارند و علت پایین بودن دمای محیط در محل‌های سخنرانی ایشان نیز به دلیل این بیماری است؛ آیا این موضوع صحت دارد؟
خیر. به لطف خدا ایشان ورزش را هم در برنامه خود دارند و از سلامت کامل برخوردارند.
آیا آقای روحانی به رعایت نظم در انجام برنامه‌ها دقت نظر دارند؟
من به عنوان فردی که تقریبا با همه روسای جمهور بوده‌ام می‌گویم که ایشان علاوه بر توجه به سلامتی خود، به زمان و رعایت نظم در انجام برنامه‌ها بسیار توجه دارند و به ندرت اتفاق افتاده است که ایشان سر وقت در محلی که باید حضور نیابند. به عنوان مثال در سفر به سوئیس اعلام شده بود که پرواز ما باید ساعت ۴ در فرودگاه زوریخ به زمین بنشیند و رئیس‌جمهور سوئیس به استقبال ما می‌آیند، دقیقا ساعت ۴ درب هواپیما در فرودگاه سوئیس که مدعی وقت شناسی هستند باز شد و من به همتای خودم گفتم که ما خیلی دقیق هستیم. فکر نکنید فقط سوئیسی‌ها دقیق هستند؛ که این وقت شناسی از سوی طرف سوئیسی مورد تقدیر و تشکر قرار گرفت.
آقای روحانی در انجام برنامه‌های داخلی نیز اینگونه هستند و کمتر اتفاق افتاده که ایشان برای حضور در جلسه‌ای تاخیر داشته باشند. من همواره ۴۵ دقیقه پیش از آغاز برنامه‌های رئیس‌جمهوری در محل برنامه‌ها حاضر می‌شوم و همه موارد را بررسی می‌کنم و سپس با ایشان تماس می‌گیرم و زمان حضور در برنامه را به اطلاع آقای رئیس جمهور می‌رسانم. گاهی اوقات اتفاق می‌افتد که درخواست می‌کنم قدری دیرتر در محل برنامه حاضر شوند؛ آن هم بنا به دلایلی از جمله تأخیر حضور مهمانان و هیات‌های مختلف در مراسم است.
بهمن حسین پور متولد ۱۳۳۲ در مسجد سلیمان از شهر‌های بختیاری نشین استان خوزستان است
به یاد دارم که برای پوشش خبری مراسم بدرقه رئیس‌جمهوری به یکی از کشورها که به پاویون فرودگاه مهرآباد آمده بودم، جنابعالی به علت تاخیر یکی از وزرای هیات همراه رئیس‌جمهوری، با او تماس گرفتید و شدیداً به او اعتراض کردید؛ آیا وزرا ملزم به ارائه توضیح به جنابعالی هستند؟
به عنوان مسئول تشریفات، به من دستور داده شده است که در سفرها، هرگاه فردی دیرتر از زمان تعیین شده در فرودگاه حاضر شد، هیات را معطل آن فرد نگذارم و هواپیما حرکت کند؛ لذا بر اساس دستور رئیس جمهور موظف هستم از هرگونه تأخیر در پرواز جلوگیری کنم.
در پوشش رئیس‌جمهوری در مراسم‌های مختلف شاهد تنوع بسیاری در رنگ هستیم، آیا مسئولیت تعیین نوع پوشش لباس آقای رئیس‌جمهوری با جنابعالی است؟
خیر؛ من بعضاً بنا به مسئولیتی که دارم نظر خود را به ایشان ارائه می‌دهم. آقای روحانی فردی منظم و با سلیقه است و در نهایت ایشان بر اساس سلیقه شخصی پوشش خود را انتخاب می‌کند.
آیا امور تشریفات معاونان رئیس‌جمهور نیز بر عهده مجموعه جنابعالی است؟
بله تمام تشریفات آقای جهانگیری و همچنین سایر معاون رئیس‌جمهور بنا به ضرورت بر عهده معاونت مراسم و تشریفات است.
هواپیمای اختصاصی رئیس‌جمهوری در مقایسه با هواپیما‌های اختصاصی روسای جمهور دیگر تقریباً از هیچ امکاناتی برخوردار نیست
پس از تاکیدات اخیر رئیس‌جمهوری در جمع مدیران ارشد دولت مبنی بر لزوم استفاده از پرواز‌های اکونومی به جای پرواز‌های فرست کلاس توسط مدیران و مسئولان دولت، تصویری از سفر آقای نهاوندیان به کرمان منتشر شد که در آن تصویر گویا ایشان از بخش فرست کلاس هواپیما استفاده کرده‌اند؛ انتشار این تصویر در فضای مجازی با انتقادات بسیاری مواجه شد، آیا تا کنون در این باره دستورالعملی صادر شده است؟
برخی از وزرا و معاونان در سفر‌های خود از پرواز‌های فرست کلاس و برخی دیگر از پرواز‌های اکونومی استفاده می‌کنند و در این زمینه نیز هیچ ایراد قانونی وارد نیست؛ چرا که تاکنون ابلاغی درباره ممنوعیت استفاده از کلاس‌های پروازی گوناگون صادر نشده است. در وزارت خارجه چنین بخشنامه‌ای وجود دارد و اینگونه است که متناسب با سمت و مسئولیت هر فردی مشخص است که او باید با چه نوع کلاس پروازی سفر کند. تا جایی که من اطلاع دارم هیچ بخشنامه‌ای مبنی بر ممنوعیت وزرا برای استفاده از کلاس‌های مختلف پروازی در سفر‌های آن‌ها وجود ندارد، اما از آنجایی که مسئولیت خرید بلیت هیئت همراه رئیس جمهوری بر عهده مجموعه معاونت مراسم و تشریفات است، چنانچه دستورالعملی در این زمینه به من ابلاغ شود، قطعا بر اساس تصمیمات جدید اقدام خواهد شد.
درباره سفر‌های رئیس‌جمهور و معاون اول این سفرها نیز معمولا به دلیل رعایت مسائل حفاظتی با هواپیمای اختصاصی آشیانه جمهوری اسلامی انجام می‌شود. در این هواپیما‌ها محل نشستن افراد با رده‌های مختلف حفاظتی متفاوت است؛ گرچه صندلی‌های این هواپیما نه در رده فرست کلاس محسوب می‌شود و نه در رده اکونومی، اما در مجموع این هواپیما‌های اختصاصی در مقایسه با هواپیما‌های اختصاصی روسای جمهور دیگر تقریباً از هیچ امکاناتی برخوردار نیست.
از گذشته همواره در رسانه‌ها مطالبی درباره وجود یک استخر مجهز در مجموعه ریاست‌جمهوری در پاستور مطرح می‌شود، اما تاکنون هیچ صحبتی درباره رد یا تایید این موضوع از سوی مقام مسئولی منتشر نشده، آیا شما وجود چنین مجموعه‌ای را در پاستور تائید می‌کنید؟
هر آنچه که در گذشته در سعدآباد و مجموعه پاستور بوده، از جمله استخری کوچک، امروز نیز وجود دارد و هیچ امکانی در این دوره اضافه نشده است. معتقدم که در ایران یک بار برای همیشه باید تعیین شود که آیا شنا را به عنوان ورزش قبول داریم یا خیر؟ ضمن اینکه برای کسانی که کار‌های سیاسی انجام می‌دهند، متخصصان گفته‌اند که بهترین ورزش شنا است.
این‌ها مسائل حاشیه‌ای است که گاهی اوقات بر متن می‌چربد. پیش از انقلاب برخی به اشتباه تفاوت‌هایی میان ورزش‌ها قائل می‌شدند و بعضی ورزش‌ها را طاغوتی معرفی می‌کردند. من سوارکار هستم و برخی از افراد این ورزش اصیل ایرانی اسلامی را ورزشی طاغوتی معرفی می‌کردند، اما در اسلام بر یادگیری آن تاکید شده است. من عضو چند فدراسیون از جمله چوگان هستم، آیا زمانی که اسب‌سواری می‌کنم مرتکب گناهی شده‌ام؟
حسین پور به دلیل مهارت در رشته‌های سوارکاری، گلف، تنیس و تکواندو به «دیپلمات ورزشکار» شهرت دارد
به واسطه سوابق دیپلماتیک و همچنین سوابقی که در عرصه ورزش دارید از جنابعالی به عنوان دیپلمات ورزشکار یاد می‌شود، آیا در دوران فعالیت خود به عنوان دیپلمات نیز فعالیت ورزشی را به طور جدی انجام می‌دادید؟
من از دوران نوجوانی تاکنون همواره ورزش کرده‌ام و در مأموریت‌های خارج از کشورم، از ورزش در چارچوب دیپلماسی عمومی در راستای منافع ملی کشورم بهره‌های بسیار برده‌ام. اواسط دهه۶۰ (سال‌های۷۰-۶۶) از فعالیت‌های ورزشی در همان چارچوب دیپلماسی زمانی که در اتیوپی سفیر بودم بهره بردم. با نخست‌وزیر اتیوپی در باشگاهی که مقامات رده بالای آن کشور عضو بودند، تنیس بازی کردم و در زمین ورزش مذاکراتی در خرید تسلیحات نظامی با ایشان انجام دادم و قرارداد‌هایی هم منعقد شد. معتقدم درچارچوب دیپلماسی عمومی می‌توان به توسعه روابط کشورها بیشتر کمک کرد.
او پیش از فعالیت در ریاست جمهوری، سوابقی از جمله کاردار سفارت ایران در تانزانیا، سفیر ایران در اتیوپی، رئیس اداره تشریفات وزارت امور خارجه، سرکنسول ایران در استانبول و سفیر ایران در ترکیه را در کارنامه خود دارد.
متن کامل این گفتگو را در زیر می‌خوانید:
رئیس‌جمهوری اوایل ماه قبل در سخنرانی خود در جمع مدیران ارشد دولت از دولتمردان خواست که با توجه به شرایط فعلی کشور، در همه امور از جمله موضوع صرفه جویی در هزینه‌ها کار را از خود آغاز کنند؛ در این زمینه جنابعالی به عنوان معاون مراسم وتشریفات دفتر رئیس‌جمهوری بطور خاص در زیر مجموعه خود چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
بنا بر فرمایشات رهبری و رئیس‌جمهوری درباره لزوم صرفه‌جویی در دستگاه‌های اجرایی در معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهوری اقدامات گسترده‌ای آن هم از آغاز دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت. اولین گامی که در این زمینه برداشته شد، کاهش نیرو‌های معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهور از ۱۴۵ نفر به ۹۰ نفر و انتقال آن‌ها به واحد‌های دیگر بود. در تشریفات ریاست جمهوری کار ما به دو بخش برنامه‌های داخلی و خارجی تقسیم می‌شود که هر کدام ملزومات خاصی را می‌طلبد. یکی از ملزومات تشریفات در بخش خارجی، آشنایی به زبان انگلیسی است؛ چرا که عدم آشنایی کارکنان این حوزه با زبان انگلیسی باعث تحمیل هزینه‌های مضاعف در سفرها به دلیل اجبار در بکارگیری دانشجویان و کارکنان محلی در کشور میزبان می‌شود. به همین دلیل فراگیری زبان انگلیسی را جزء اصول و لازمه کار در این حوزه قراردادم و سایر کارمندان ملزم به فراگیری زبان انگلیسی شدند. در همین راستا کلاس آموزش زبان در چندین جلسه برگزار شد و نتیجه آن در حال حاضر حضور ۱۴، ۱۵ نفر کارمند مسلط به زبان انگلیسی در این معاونت و صرفه جویی ارزی است.
کاهش تعداد کارمندان تشریفات همراه در سفر‌های خارجی رئیس‌جمهوری از دیگر اقدامات ما در راستای صرفه‌جویی در هزینه‌ها است. بر اساس مستندات موجود در دوره‌های قبل در هر سفر حدود ۱۵ الی ۲۰ نفر کارمند تشریفات به عنوان هیات همراه رئیس‌جمهور در سفرها حضور داشتند؛ اما امروز حدود ۷ الی ۸ نفر از کارمندان تشریفات در سفر‌های رئیس‌جمهوری او را همراهی می‌کنند. حضور این تعداد افراد نیز صرفا برای انجام امور مرتبط با سفر است؛ چرا که مسئولیت اموری، چون اقامت، اسکان، امور پروازی، ملاقات و ... سفر بر عهده تشریفات است.
بهمن حسین پور از افرادی است که حق برقراری ارتباط تلفنی مستقیم با رئیس‌جمهوری را دارد.
آیا در سفر‌های خارجی، اعضای خانواده رئیس‌جمهور، او را همراهی می‌کنند؟
نکته جالبی که در سفر‌های رئیس‌جمهوری وجود دارد این است که همسر و اعضای خانواده ایشان تا کنون در هیچ کدام از سفر‌های خارجی آقای روحانی را همراهی نکرده‌اند، این در حالی است که همراهی اعضای خانواده روسای جمهور در سفر‌های خارجی از حقوق و اختیارات آن‌ها است و در گذشته نیز بعضی روسای جمهور در برخی سفرها خانواده خود و حتی همکارنشان را به همراه می‌بردند. حضور خانواده رئیس جمهور نیازمند حضور نیرو‌های تشریفات، خدمه و حفاظت بیشتر در سفر است که به دلیل عدم حضور خانواده رئیس جمهور دولت یازدهم و دوازدهم در سفر‌های خارجی در این زمینه نیز صرفه جویی صورت گرفته است.
اقدام دیگری که در سفر‌های خارجی رئیس‌جمهوری در راستای کاهش هزینه‌ها انجام می‌شود، استفاده از خودروی جمعی به جای خودروی شخصی در برای نقل و انتقال هیات همراه از دو سال پیش است. به طور مثال در سفر اخیر رئیس‌جمهور به سوئیس و اتریش به جز وزیر خارجه، برای جابجایی سایر وزرا و هیات همراه از یک دستگاه ون استفاده شد؛ یعنی به جای آنکه ما پنج ماشین بنز اجاره کنیم، از یک ون برای حمل و نقل وزرای هیات همراه رئیس‌جمهور استفاده کردیم که این اقدام منجر به کاهش هزینه‌ها در سفر‌های خارجی می‌شود.
مگر در سفر‌های خارجی، هزینه‌های سفر بر عهده کشور میزبان نیست؟
بر اساس پروتکل، دو نوع سفر برای رئیس‌جمهوری و معاون اول ایشان وجود دارد؛ یکی سفر دوجانبه و دیگری سفر برای حضور در اجلاس‌های بین‌المللی است. به طور مثال سفری که ۲۱ مرداد به قزاقستان داریم، سفر از نوع دوم است. در این نوع سفرها معمولا کشور میزبان تنها ممکن است هزینه‌های اتاق یک یا دو نفر را می‌پردازد، اما در سفر‌های دوجانبه، ما در تشریفات پیرو اصل عمل متقابل هستیم؛ به عنوان فردی که بیش از ۳۶ سال سابقه فعالیت دیپلماتیک دارم، می‌گویم که بر اساس اسناد موجود در ریاست‌جمهوری در گذشته این اصل کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت، اما از زمانی که بنده در تشریفات ریاست‌جمهوری اصل عمل متقابل را ملاک قرار دادم امروز شاهد اجرای این اصل در تشریفات ریاست‌جمهوری هستیم به گونه‌ای که وقتی یک هیات خارجی قصد سفر به ایران را دارد، در جلسه‌ای از مقامات تشریفات آن هیات می‌پرسیم که اگر رئیس‌جمهور ما به کشور شما سفر کند، شما هزینه اقامت چند نفر را تقبل می‌کنید و ما نیز بر اساس گفته طرف مقابل با آن‌ها عمل می‌کنیم. ممکن است هیات همراه ۱۰ نفر یا بیشتر باشد. به عنوان مثال؛ در راستای اجرای اصل عمل متقابل در تشریفات اتفاق جالبی در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به اتریش افتاد و آن این بود که به دلیل اینکه رئیس‌جمهوری اتریش در سفر به ایران هیچ هدیه‌ای برای رئیس‌جمهور ما نیاورد، ما نیز در سفر اخیر هیچ هدیه‌ای برای او نبردیم.
یکی دیگر از مواردی که در دولت یازدهم و دوازدهم در راستای صرفه‌جویی در هزینه‌ها انجام می‌شود، موضوع پرداخت هزینه خدمات به کارمندان و کارکنان محل اقامت رئیس‌جمهور در کشور میزبان است. در سفر‌های هیات‌های عالی‌رتبه مرسوم است که هیات مهمان هنگام بازگشت به کشور خود به این دسته از کارکنان، مبلغی به عنوان هدیه پرداخت می‌کنند؛ در دولت یازدهم و دوازدهم ما مبلغ را به شدت کاهش دادیم. محل دیگری که در آن در صرف هزینه صرفه‌جویی شد موضوع پرداخت هدایا به روسای جمهور و هیات‌های همراه بود. تا به امروز و حدود پنج سالی که من در تشریفات ریاست‌جمهور فعالیت می‌کنم هیچ هدیه‌ای خریداری نشده و تا کنون هر آنچه که از سوی رئیس‌جمهور به همتایان خود اهدا شده، از اقلامی بوده که در دولت‌های گذشته به میزان زیاد خریداری شده و همچنان نیز در انبار وجود دارد.
موضوع دیگری که در راستای کاهش هزینه‌ها مورد توجه قرار گرفت بحث خرید بلیت هواپیمای هیات‌های اعزامی در سفر‌های خارجی بود. هنگامی که دولت یازدهم کار خود را آغاز کرد، نهاد ریاست‌جمهوری با چند آژانس هواپیمایی خاص و نمایندگی فروش بلیت پرواز‌های خارجی در تهران ارتباط داشت، اما این رویه بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید تغییر کرد. در رویکرد جدید تا جایی که امکان دارد تمام نیاز‌های خود را از دفتر فروش بلیت ایران‌ایر برطرف می‌کنیم و در مواردی که این دفتر پاسخگوی نیاز‌های ما نباشد، بلیط‌های مورد نیاز خود را از طریق یک آژانس نیمه دولتی تهیه می‌کنیم.
نکته جالبی که در سفر‌های رئیس‌جمهوری وجود دارد این است که همسر و اعضای خانواده ایشان تا کنون در هیچ کدام از سفر‌های خارجی آقای روحانی را همراهی نکرده‌اند
کاهش تعداد سفر‌های هیات‌های مقدماتی یا به اصطلاح هیات پیش‌رو (هیات‌هایی که قبل از سفر رئیس جمهور برای تنظیم برنامه‌های سفر به کشور مقصد عزیمت می‌کنند) از دیگر اقدامات انجام شده در دولت یازدهم و دوازدهم است. در دولت‌های گذشته پیش از انجام سفر هیات رسمی، گروه مقدماتی سه مرتبه جهت انجام وظایف محوله به کشور مقصد اعزام می‌شد، اما امروز این هیات یک مرتبه و تنها با حضور حداکثر دو نفر به کشور مقصد اعزام می‌شوند. همچنین در گذشته چیزی حدود ۳۰ الی ۳۵ نفر به عنوان تیم رسانه‌ای همراه به عنوان هیات همراه رئیس‌جمهوری به سفرها اعزام می‌شدند، اما امروز این میزان به ۱۶ نفر کاهش یافته است. در همین رابطه البته ممکن است رسانه‌ای‌ها از همکاران ما در ریاست جمهوری گله‌مند باشند، اما دستور بر این است که اینگونه عمل شود.
همچنین اخیرادر راستای صرفه‌جویی بیشتر در سفر‌های خارجی بنا به دستور رئیس محترم دفتر رئیس‌جمهوری تغییراتی در تعداد افراد اعزامی از حوزه‌های مختلف درگیر با موضوع سفر خارجی رئیس جمهور بعمل آمد. در حوزه معاونت سیاسی، حوزه مالی، و حوزه معاونت ارتباطات کاهش داشته ایم. در سفر‌های رئیس‌جمهور انتشار تعداد محافظین همراه ایشان به صلاح نیست، اما اگر بخواهیم به کاهش صورت گرفته در این حوزه نیز اشاره کنم، باید بگویم که تعداد تیم حفاظت همراه رئیس‌جمهور در سفر‌های خارجی، به ربع میزان تیم حفاظت در دولت‌های گذشته کاهش یافته است.
در سفر‌های خارجی آیا کشور میزبان مسئولیتی برای تامین امنیت رئیس‌جمهوری و هیات همراه بر عهده دارد؟
در تمام دنیا رسم بر این است که امنیت هیات مهمان توسط میزبان تامین می‌شود؛ گرچه در تاریخ موارد نادری از عدم تامین کامل امنیت هیات خارجی مهمان وجود دارد، اما این موضوع سابقه زیادی ندارد؛ چرا که تامین امنیت هیات مهمان بر عهده کشور میزبان است و میزبان نیز نهایت تلاش خود را به کار می‌برد تا امنیت مهمان حفظ شود؛ بر همین اساس تعداد تیم حفاظت رئیس‌جمهور در سفر‌های خارجی را کاهش دادیم. البته به دلیل اهمیت موضوع تأمین امنیت سفر رئیس جمهور، ممکن است سفری لغو گردد. به عنوان مثال لغو سفر رئیس‌جمهوری به یکی از کشورها، به دلیل عدم اجابت درخواست‌های امنیتی کشور ما از دولت میزبان صورت گرفت.
آیا در تعیین هیات اصلی همراه رئیس‌جمهوری در سفر‌های خارجی نیز در دولت یازدهم و دوازدهم تغییراتی اعمال شده است؟
بله. همواره اعضای هیات اصلی همراه رئیس‌جمهوری در سفر‌های خارجی یکی از موضوعاتی است که در رسانه‌ها بسیار به آن می‌پردازند و منتقدان زیادی نیز دارد. در این زمینه لیستی از هیات‌های همراه روسای جمهور در سفر‌های مختلف خارجی از زمان بعد از مقام معظم رهبری را تهیه کرده‌ایم که بر اساس آن کمترین هیات همراه رئیس‌جمهوردر سفر خارجی ۱۰۵ نفر بوده که آن هم یک مرتبه اتفاق افتاده است. در سایر سفرها تعداد هیات همراه از این میزان بالاتر بوده و بعضاً ۲۲۰ نفر هم رسیده است.
سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک در دوره‌های مختلف با حاشیه‌هایی همراه بوده است
۲۲۰ نفر مربوط به آخرین سفر رئیس‌جمهور پیشین به نیویورک است که حواشی بسیاری داشت؟
خیر. سفر‌های پر جمعیت بسیاری در این لیست وجود دارد، اما تنها این سفر معروف شد. در حال حاضر حدود ۵۵ نفر به عنوان هیات همراه، رئیس‌جمهور را همراهی می‌کنند. در سفر نیویورک پیش‌رو (احتمالی) نیز تعداد هیات اصلی تنها هفت نفر خواهد بود.
یکی دیگر از محل‌های صرفه‌جویی در هزینه، موضوع تامین غذا در سفر‌های خارجی است. در این زمینه برای آنکه از منو آزاد استفاده نشود، در هر هتلی که هیات همراه مستقر می‌شود، هتل را وادار به تجهیز مکانی برای پذیرایی از هیات همراه با غذا‌های معین می‌کنیم. انتخاب غذا‌های معین نیز به دو دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌ها و عدم امکان سرو برخی غذا‌ها در بعضی کشورها، انجام می‌شود. همچنین تلاش کرده‌ایم که حتی‌المقدور اعضاء هیات را در اتاق‌های دو نفره اسکان دهیم. کشور‌های میزبان جهت اسکان رئیس‌جمهوری و هیات همراه هتل‌هایی را به ما معرفی می‌کنند که عمدتاً از هتل‌های گران قیمت آن کشور هستند. در این گونه موارد به جز رئیس‌جمهوری و اطرافیان او نظیر بخشی از محافظان و وزرا، سایرین در هتل‌هایی با قیمت ارزان‌تر اسکان داده می‌شوند. کاهش تعداد افراد خدمات ویژه از سه الی پنج نفر در گذشته به یک نفر از دیگر اقدامات صورت گرفته در راستای صرفه جویی است.
آیا رقم مشخصی از محل صرفه‌جویی‌هایی که انجام دادید وجود دارد؟
اعداد و ارقام در این خصوص نزد امور مالی است.
به جرات می‌توانم بگویم که در سفر‌های رئیس جمهوری به نیویورک در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بر اساس اعداد و ارقام از نظر مالی دقیقا نصف هزینه‌های سفر روسای جمهور قبلی است
چه کسی اعضای هیات اصلی همراه رئیس‌جمهوری در سفر‌های خارجی تعیین می‌کند و این انتخاب بر چه مبنایی انجام می‌شود؟
رئیس دفتر رئیس‌جمهور با هماهنگی با شخص رئیس‌جمهور اعضای هیات اصلی را تعیین می‌کنند. این افراد نیز بنا بر اقتضای رابطه با کشور مقصد و وظایفی که بر عهده دارند، انتخاب می‌شود.
آیا در طی این پنج سال سفری وجود داشته که در جریان آن خارج از چارچوب‌های تشریفاتی اقدامی انجام شود؟
در سال نخست (از نیمه ۹۲) با مشکلاتی مواجه بودیم، اما از سال دوم به بعد این مشکلات خیلی کمتر شده است. از زمان حضورم در ریاست‌جمهوری در راستای کاهش مشکلات و برای آشنایی کارکنان با اصول تشریفات، بیش از ۲۰ جلسه عمومی برای کلیه کارکنان برگزار نمودم و آموزش‌های لازم را ارائه کردم. درباره تشریفات عبارتی وجود دارد مبنی بر اینکه هنگامی که در مراسم‌ها و تشریفات مشتی پرتاب می‌شود همه جای خالی می‌دهند و در نهایت این مشت به صورت تشریفات می‌خورد. خدا را شاکرم و شاهد می‌گیرم که در سفر‌های خارجی یا موردی وجود نداشته یا به ندرت موردی پیش آمده است.
آیا پروتکل سفر نیویورک با سفر‌های دیگر تفاوتی دارد؟
در سفر به نیویورک در راستای اجرای اصل عمل متقابل، همه هزینه‌ها بر عهده خودمان است؛ چون ما با آمریکا رابطه و در نتیجه اصل عمل متقابل نداریم، به همین خاطر مدت اقامت‌مان در نیویورک نیز بسیار کوتاه است. معمولا ما بیشتر از سه الی چهار روز در نیویورک اقامت نداریم. به جرات می‌توانم بگویم که در سفر‌های رئیس جمهور به نیویورک در دولت‌های یازدهم و دوازدهم بر اساس اعداد و ارقام از نظر مالی دقیقا نصف هزینه‌های سفر روسای جمهور قبلی است و آمریکا تنها مسئولیت حفاظت هیئت ایرانی را بر عهده دارد.
بهمن حسین پور به دلیل بیش از ۱۰ سال حضور در تشریفات وزارت امور خارجه، تجربیات بسیاری در این زمینه دارد
در مدت پنج سال حضور خود در معاونت مراسم و تشریفات دفتر رئیس‌جمهوری چه تغییراتی در پروتکل تشریفاتی اعمال کرده‌اید؟
تشریفات دروازه ورود همه کشورها است و در هر جای دنیا دفتر تشریفات وزارت‌خانه‌های خارجه از همه اتاق‌ها شیک‌تر و بزرگتر است؛ چرا که اولین جایی که هر سفیر به آن وارد می‌شود، دفتر تشریفات است. همچنین اولین کسی که در سفرها از رئیس‌جمهوری کشور مهمان استقبال می‌کند، مسئول تشریفات آن کشور است. او وارد هواپیمای رئیس‌جمهور مهمان می‌شود و او را به بیرون هواپیما دعوت می‌کند؛ بنابراین تدوین پروتکل‌های تشریفاتی و عمل دقیق به آن‌ها موضوعی بسیار با اهمیت در همه کشورها محسوب می‌شود.
در این زمینه من در دو ماه نخستی که فعالیت خود را آغاز کردم، چهار کتابچه برای همه وزرا تهیه کردم و در آن نحوه پوشش و همچنین نحوه رفتار و کردار متناسب در شأن وزرای جمهوری اسلامی ایران را برای آن‌ها توضیح دادم. اگر وضعیت ظاهری وزرای فعلی با وزرای گذشته را نگاه کنید قطعا تفاوت را احساس می‌کنید. همچنین معتقدم که این موضوع نه تنها هیچ ارتباطی با اسراف و افزایش هزینه‌ها ندارد، بلکه از دستورات اسلام است که می‌گوید تمیز و آراسته باشید. آنچه انجام می‌دهیم برگرفته از دین و فرهنگ و آدام و رسوم کشورمان است. من به هیچ کدام از وزرا نگفتم که هر روز یک دست کت و شلوار متفاوت بپوشند، بلکه به آن‌ها گفتم زیبا و آراسته بگردند تا بر روی مخاطبان خود اثر بگذارند.
حضور مسئولان حتی خبرنگاران با لباس مناسب در محافل و انظار بسیار تاثیرگذار است. در مورادی معدود به برخی از خبرنگاران محترم حاضر در برنامه‌های رئیس جمهوری که از وضعیت ظاهری مناسب برای برنامه‌های رسمی در این سطح برخوردار نبودند هم تذکر داده شده است.
چهار کتابچه برای همه وزرا تهیه کردم و در آن نحوه پوشش و همچنین نحوه رفتار و کردار متناسب در شأن وزرای جمهوری اسلامی ایران را برای آن‌ها توضیح دادم
قرار گرفتن دو کودک دختر و پسر با لباس محلی در پروتکل تشریفات استقبال از روسای جمهور مهمان و اهدا دسته گل توسط آن‌ها به مهمانان، تغییر نوع پوشش موتورسواران تیم حفاظت رئیس جمهوری و دژبان یگان تشریفات و استفاده از نیرو‌های بلند قامت (۱۸۵-۱۹۰ سانت) و کادر رسمی در یگان تشریفات و همچنین کاهش قابل توجه افراد حاضر در مراسم‌های استقبال و بدرقه در فرودگاه‌ها و نیز بهره گیری از اسواران (رژه اسب‌ها) در مراسم استقبال رسمی از روسای جمهور خارجی با استفاده از چندین رأس اسب اصیل ایرانی از جمله نوآوری‌ها در حوزه تشریفات است.
علت قرار گرفتن اسب در مراسم‌های استقبال رسمی چیست؟
ایران کشوری متمدن و اسب مظهر شکوفایی، زیبایی، قدرت و اقتدار است. در این زمینه همه روسای جمهوری که در مراسم استقبال رسمی از آن‌ها از اسب استفاده شده بود، بلااستثناء از آقای رئیس‌جمهوری به دلیل حضور این اسب‌ها در مراسم استقبال تشکر کردند.
به دلیل حضور در برنامه‌های سخنرانی و بازدید رئیس‌جمهوری با موضوعی مواجه شدم و آن نیز توجه مسئولان برگزاری مراسم و تشریفات به موضوع دمای محیطی و الزام برای کاهش دمای محل سخنرانی رئیس‌جمهوری است. علت این توجه چیست؟
هر انسانی دارای طبعی خاص است و طبع آقای روحانی نیز گرم است. در این زمینه وطیفه من به عنوان مسئول تشریفات این است که توجه کنم دمای هوا در محیط‌هایی که ایشان حضور دارند، پایین باشد؛ این خیلی عادی است. کما اینکه آقای پوتین دارای طبعی سرد است و دمای محیط محل برگزاری ملاقات‌های او می‌بایست بالا باشد و همیشه با ایشان در این رابطه دچار مشکل هستیم.
در این باره شایعاتی مطرح می‌شود که رئیس‌جمهوری بیماری خاصی دارند و علت پایین بودن دمای محیط در محل‌های سخنرانی ایشان نیز به دلیل این بیماری است؛ آیا این موضوع صحت دارد؟
خیر. به لطف خدا ایشان ورزش را هم در برنامه خود دارند و از سلامت کامل برخوردارند.
آیا آقای روحانی به رعایت نظم در انجام برنامه‌ها دقت نظر دارند؟
من به عنوان فردی که تقریبا با همه روسای جمهور بوده‌ام می‌گویم که ایشان علاوه بر توجه به سلامتی خود، به زمان و رعایت نظم در انجام برنامه‌ها بسیار توجه دارند و به ندرت اتفاق افتاده است که ایشان سر وقت در محلی که باید حضور نیابند. به عنوان مثال در سفر به سوئیس اعلام شده بود که پرواز ما باید ساعت ۴ در فرودگاه زوریخ به زمین بنشیند و رئیس‌جمهور سوئیس به استقبال ما می‌آیند، دقیقا ساعت ۴ درب هواپیما در فرودگاه سوئیس که مدعی وقت شناسی هستند باز شد و من به همتای خودم گفتم که ما خیلی دقیق هستیم. فکر نکنید فقط سوئیسی‌ها دقیق هستند؛ که این وقت شناسی از سوی طرف سوئیسی مورد تقدیر و تشکر قرار گرفت.
آقای روحانی در انجام برنامه‌های داخلی نیز اینگونه هستند و کمتر اتفاق افتاده که ایشان برای حضور در جلسه‌ای تاخیر داشته باشند. من همواره ۴۵ دقیقه پیش از آغاز برنامه‌های رئیس‌جمهوری در محل برنامه‌ها حاضر می‌شوم و همه موارد را بررسی می‌کنم و سپس با ایشان تماس می‌گیرم و زمان حضور در برنامه را به اطلاع آقای رئیس جمهور می‌رسانم. گاهی اوقات اتفاق می‌افتد که درخواست می‌کنم قدری دیرتر در محل برنامه حاضر شوند؛ آن هم بنا به دلایلی از جمله تأخیر حضور مهمانان و هیات‌های مختلف در مراسم است.
بهمن حسین پور متولد ۱۳۳۲ در مسجد سلیمان از شهر‌های بختیاری نشین استان خوزستان است
به یاد دارم که برای پوشش خبری مراسم بدرقه رئیس‌جمهوری به یکی از کشورها که به پاویون فرودگاه مهرآباد آمده بودم، جنابعالی به علت تاخیر یکی از وزرای هیات همراه رئیس‌جمهوری، با او تماس گرفتید و شدیداً به او اعتراض کردید؛ آیا وزرا ملزم به ارائه توضیح به جنابعالی هستند؟
به عنوان مسئول تشریفات، به من دستور داده شده است که در سفرها، هرگاه فردی دیرتر از زمان تعیین شده در فرودگاه حاضر شد، هیات را معطل آن فرد نگذارم و هواپیما حرکت کند؛ لذا بر اساس دستور رئیس جمهور موظف هستم از هرگونه تأخیر در پرواز جلوگیری کنم.
در پوشش رئیس‌جمهوری در مراسم‌های مختلف شاهد تنوع بسیاری در رنگ هستیم، آیا مسئولیت تعیین نوع پوشش لباس آقای رئیس‌جمهوری با جنابعالی است؟
خیر؛ من بعضاً بنا به مسئولیتی که دارم نظر خود را به ایشان ارائه می‌دهم. آقای روحانی فردی منظم و با سلیقه است و در نهایت ایشان بر اساس سلیقه شخصی پوشش خود را انتخاب می‌کند.
آیا امور تشریفات معاونان رئیس‌جمهور نیز بر عهده مجموعه جنابعالی است؟
بله تمام تشریفات آقای جهانگیری و همچنین سایر معاون رئیس‌جمهور بنا به ضرورت بر عهده معاونت مراسم و تشریفات است.
هواپیمای اختصاصی رئیس‌جمهوری در مقایسه با هواپیما‌های اختصاصی روسای جمهور دیگر تقریباً از هیچ امکاناتی برخوردار نیست
پس از تاکیدات اخیر رئیس‌جمهوری در جمع مدیران ارشد دولت مبنی بر لزوم استفاده از پرواز‌های اکونومی به جای پرواز‌های فرست کلاس توسط مدیران و مسئولان دولت، تصویری از سفر آقای نهاوندیان به کرمان منتشر شد که در آن تصویر گویا ایشان از بخش فرست کلاس هواپیما استفاده کرده‌اند؛ انتشار این تصویر در فضای مجازی با انتقادات بسیاری مواجه شد، آیا تا کنون در این باره دستورالعملی صادر شده است؟
برخی از وزرا و معاونان در سفر‌های خود از پرواز‌های فرست کلاس و برخی دیگر از پرواز‌های اکونومی استفاده می‌کنند و در این زمینه نیز هیچ ایراد قانونی وارد نیست؛ چرا که تاکنون ابلاغی درباره ممنوعیت استفاده از کلاس‌های پروازی گوناگون صادر نشده است. در وزارت خارجه چنین بخشنامه‌ای وجود دارد و اینگونه است که متناسب با سمت و مسئولیت هر فردی مشخص است که او باید با چه نوع کلاس پروازی سفر کند. تا جایی که من اطلاع دارم هیچ بخشنامه‌ای مبنی بر ممنوعیت وزرا برای استفاده از کلاس‌های مختلف پروازی در سفر‌های آن‌ها وجود ندارد، اما از آنجایی که مسئولیت خرید بلیت هیئت همراه رئیس جمهوری بر عهده مجموعه معاونت مراسم و تشریفات است، چنانچه دستورالعملی در این زمینه به من ابلاغ شود، قطعا بر اساس تصمیمات جدید اقدام خواهد شد.
درباره سفر‌های رئیس‌جمهور و معاون اول این سفرها نیز معمولا به دلیل رعایت مسائل حفاظتی با هواپیمای اختصاصی آشیانه جمهوری اسلامی انجام می‌شود. در این هواپیما‌ها محل نشستن افراد با رده‌های مختلف حفاظتی متفاوت است؛ گرچه صندلی‌های این هواپیما نه در رده فرست کلاس محسوب می‌شود و نه در رده اکونومی، اما در مجموع این هواپیما‌های اختصاصی در مقایسه با هواپیما‌های اختصاصی روسای جمهور دیگر تقریباً از هیچ امکاناتی برخوردار نیست.
از گذشته همواره در رسانه‌ها مطالبی درباره وجود یک استخر مجهز در مجموعه ریاست‌جمهوری در پاستور مطرح می‌شود، اما تاکنون هیچ صحبتی درباره رد یا تایید این موضوع از سوی مقام مسئولی منتشر نشده، آیا شما وجود چنین مجموعه‌ای را در پاستور تائید می‌کنید؟
هر آنچه که در گذشته در سعدآباد و مجموعه پاستور بوده، از جمله استخری کوچک، امروز نیز وجود دارد و هیچ امکانی در این دوره اضافه نشده است. معتقدم که در ایران یک بار برای همیشه باید تعیین شود که آیا شنا را به عنوان ورزش قبول داریم یا خیر؟ ضمن اینکه برای کسانی که کار‌های سیاسی انجام می‌دهند، متخصصان گفته‌اند که بهترین ورزش شنا است.
این‌ها مسائل حاشیه‌ای است که گاهی اوقات بر متن می‌چربد. پیش از انقلاب برخی به اشتباه تفاوت‌هایی میان ورزش‌ها قائل می‌شدند و بعضی ورزش‌ها را طاغوتی معرفی می‌کردند. من سوارکار هستم و برخی از افراد این ورزش اصیل ایرانی اسلامی را ورزشی طاغوتی معرفی می‌کردند، اما در اسلام بر یادگیری آن تاکید شده است. من عضو چند فدراسیون از جمله چوگان هستم، آیا زمانی که اسب‌سواری می‌کنم مرتکب گناهی شده‌ام؟
حسین پور به دلیل مهارت در رشته‌های سوارکاری، گلف، تنیس و تکواندو به «دیپلمات ورزشکار» شهرت دارد
به واسطه سوابق دیپلماتیک و همچنین سوابقی که در عرصه ورزش دارید از جنابعالی به عنوان دیپلمات ورزشکار یاد می‌شود، آیا در دوران فعالیت خود به عنوان دیپلمات نیز فعالیت ورزشی را به طور جدی انجام می‌دادید؟
من از دوران نوجوانی تاکنون همواره ورزش کرده‌ام و در مأموریت‌های خارج از کشورم، از ورزش در چارچوب دیپلماسی عمومی در راستای منافع ملی کشورم بهره‌های بسیار برده‌ام. اواسط دهه۶۰ (سال‌های۷۰-۶۶) از فعالیت‌های ورزشی در همان چارچوب دیپلماسی زمانی که در اتیوپی سفیر بودم بهره بردم. با نخست‌وزیر اتیوپی در باشگاهی که مقامات رده بالای آن کشور عضو بودند، تنیس بازی کردم و در زمین ورزش مذاکراتی در خرید تسلیحات نظامی با ایشان انجام دادم و قرارداد‌هایی هم منعقد شد. معتقدم درچارچوب دیپلماسی عمومی می‌توان به توسعه روابط کشورها بیشتر کمک کرد.
اخبار ویژه
قربانی کردن قانون به نفع فرد!
شایعه دیدار ایلان ماسک با سفیر ایران:
نظرات بینندگان
فیلم و عکس
جدیدترین اخبار پربازدید ها
