مسجد محوري با طلبه‌اي از جنس مردم

به گزارش پایگاه 598 به نقل از هفته نامه خط خبر، سريال «سرّ دلبران» که اين شب ها از شبکه يک صداوسيما پخش مي‌شود اثري است ارزشمند و البته جسورانه. اثري که از ظرفيت هاي دراماتيک مسجد و روحانيت به خوبي بهره گرفته تا موضوعات اجتماعي و ديني را مطرح کند.

قصه‌اي که روايتي اجتماعي دارد و سعي مي‌کند نقشِ محوري مسجد را در حل مشکلات محله يک بار ديگر به تصوير بکشد، نقشي که مدت هاست بسياري از مساجد ديگر ايفاگر آن نيستند و مي‌توان گفت که برخي مشکلات ريز و درشت حال و حاضر جامعه از کمرنگ شدن مساجد و امامان جماعات است.

درگذشته و در تاريخ اسلام به خصوص در زمان حيات پيامبر اکرم(ص)، مساجد جايگاه بسيار ويژه اي در تحولات فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي و حتي نظامي جوامع داشتند.

اوايل انقلاب نيز مردم با رجوع به مساجد، مشکلات خود را حل مي‌کردند و حتي جشن‌هاي عروسيشان را در اين مکان برپا مي‌کردند اما امروزه خيلي از مساجد مکاني شده است صرفاً براي اقامه نمازهاي جماعت.

اين کارکرد حداقلي مساجد در اقامه نماز جماعت نيز بعضاً با وقفه هايي همراه است به طوري که برخي از مساجد کشور فقط در ايام ماه رمضان، محرم و يا صفر فعاليت هاي فرهنگي را در خود دارند.

رهبر معظم انقلاب در سفر سال 89 خود  به قم و در جريان ديدار با رئيس و اعضاي جامعه مدرسين با قدرداني از مجاهدت‌هاي روحانيت، بخشي از نقايص موجود در مسائل فرهنگي، صداوسيما و آموزش و پرورش را متوجه روحانيت و حوزه‌هاي علميه دانستند و تاکيد کردند که وظيفه جهت‌دهي صحيح فرهنگي و منطبق با ارزش‌ها و اعتقادات ديني بر عهده اين قشر است که بنا بر همين ديدگاه، روحانيت نبايد علم خود را، مختص به حوزه‌هاي علميه بدانند و بايد آن را در سطح جامعه منتشر کنند.

در اين سريال، صدا و سيما با نشان دادن نقش محوري روحانيت که همواره سعي در حل مشکلات مردم و اهالي محله دارد اقدامي جسورانه و قابل تحسين از خود نشان داد و توانست به بسياري از باورها و اعتقادات مردم پاسخ و به بخشي ديگر از باورهاي سنتي که صحيح هم نيست، نقدي داشته باشد.

به اعتقاد برخي کارشناسان ، اين سريال به خوبي توانسته نقش يک روحاني را در حل مشکلات جامعه و مردم به تصوير بکشد و به جاي اينکه از طلبه يا روحاني، يک فرد قديس و دست نيافتني بسازد، او را همانند ديگر اقشار مردم نشان دهد اما در جايگاه امام جماعت، فردي دلسوز و محوري باشد و در زندگي شخصي و اجتماعي خود نيز ساده و مردمي رفتار کند.

اگرچه اين فيلم اثري وزيني محسوب مي‌شود اما به تنهايي نخواهد توانست تصورات غلطي که بعضا نسبت به روحانيت ايجاد شده را برطرف نمايد؛ همانگونه که نقش اول اين سريال نيز نسبت به همين تصورات و ذهنيت مردم که «حاج آقا صاحب کرامت است»، واکنش نشان مي‌دهد و مي‌گويد: «من نمي‌خواهم از باور مردم دزدي کنم!».

متأسفانه در جامعه فراوانند کساني که از جايگاه روحانيت براي خودشان  يا کاسبي‌شان سؤاستفاده مي‌کنند و در نهايت بدنامي‌اش را براي روحانيت مي‌گذارند، در مسئله رباخواري و بانکداري همه مراجع عظام تقليد يک صدا فرياد برمي آورند که اين نوع بانکداري غلط است اما صاحبان بانک، سرمايه و قدرت و ... براي ديدار با مراجع دست از پا نمي‌شناسند و پس از آن مشغول همان اقدامات و رويه هميشگي خود مي‌شوند و گوش شنوايي براي اين حرف ها ندارند و با جوسازي‌ها و ارائه توجيهات، مجدد همان راه را طي مي كنند.

اگر همانند گذشته بخواهيم شاهد پرنگ شدن مساجد باشيم بايد برخي از قشر روحانيت نقش ممتاز خود را بيابد و اگر روحانيت بخواهد اثرگذار باشد بايد چند ويژگي مهم داشته باشد. در هر محيطي که ورود پيدا مي‌کند آشنا به مسائل باشد و نيازهاي اجتماع را شناسايي کند. روحانيت در مساجد بايد کارکردهاي مسجد را بخوبي شناسايي کند و با برنامه‌ريزي در جامعه و محله تاثيرگذار باشد.

به هر حال تغيير ساختارهاي اجتماعي يا سياسي و فرهنگي لازمه‌اش سير چند مرحله است. اولين مرحله فکر و انديشه است به اين معنا که اگر کسي مي‌خواهد تغييرات و تحولاتي را به وجود آورد بايد ورود فکري و انديشه‌اي به مباحث پيدا کرده و اثرگذار باشد تا فرد يا جامعه را با خود هماهنگ نمايد که چنانچه فکر تغيير کند، انديشه تبديل به رفتار خواهد شد.

اميرالمومنين(ع)‌ نيز در اين رابطه فرموده‌اند که بهترين سخن، سخني است که «عمل»، آن سخن را تاييد و تصديق کند.

امروزه  روحانيوني داريم كه وقتي وارد محله يا محيطي مي شوند تفکرات آن محيط را دچار تغيير و تحول مي کنند. ضروري است که ائمه جماعات و قشر تاثيرگذار روحانيت نقش ممتاز و اثرگذار خود را به خوبي و بيش از پيش نمايان كند و در جهت حل مشکلات محله، منطقه، جامعه و کشور گام هاي مؤثر بردارد كه البته بسيارند روحانيوني كه در اين مسير بوده و هستند.