بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
حسام‌الدین آشنا مانند ابوطالبی دیگر مشاور رئیس‌جمهور به سخنان جلیلی در
مدرسه دارالشفا واکنش نشان داده و مطلبی علیه وی منتشر نمود.آشنا مدعی است
که اعتراف اوباما مبنی بر شکست تحریمها در صورت عدم مذاکره با ایران برای
مصرف داخلی است و واقعیت ندارد و به جلیلی می‌گوید: «به سخنان اوباما که
برای مصرف داخلی در آمریکا بیان شده استناد می‌کنید و آن را برای مصرف
داخلی در ایران خرج می‌کنید.نمی‌دانستم تا این حد به سخنان اوباما باور
داشتید و آن را عین واقعیت می‌دانستید.آیا به سخنان ترامپ هم به همین مقدار
اعتماد دارید؟ اگر سفرها و بازدیدهای تبلیغاتی و پیش انتخاباتی اجازه داد
لطفا کتاب هنر تحریمها نوشته نفیو معمار تحریم‌های ایران را مطالعه کنید
بعد از خواندن این کتاب با وجدانتان خلوت کنید و ببینید دشمن دانا و دوست
نادان چه بر...
...سر کشور آوردند.»آشنا از جلیلی پرسیده است: «بیشترین تعداد سکوهای نفتی که در حال فعالیت بودند چه مقدار نفت تولید می‌کردند؟چه مقدار نفت صادر می‌شد؟ چقدر از پول نفت برمی‌گشت و وارد اقتصاد می‌شد؟»1- مشخص نیست که آشنا بنا بر چه مستندات و آمارهای قابل استناد، سخنان اوباما را برای مصرف داخلی می‌پندارد؟ بهتر بود که آشنا قبل از نگارش پاسخ خود به آمارهای رسمی‌دولت توجه می‌کرد.بانک مرکزی در دی ماه 1393 در گزارش «خلاصه تحولات اقتصادی کشور در سال 92»، متوسط صادرات نفت ایران را به نقل از وزارت نفت، 1606 هزار بشکه در روز اعلام کرده است که در سال 90 صادرات نفت 2033 هزار بشکه بوده است؛ یعنی طبق آمار بانک مرکزی، تحریمها تنها 20 درصد صادرات نفت و حدود 10 درصد تولید نفت را کاهش داده بود.این آمار در «ترازنامه انرژی سال 92» که در تابستان 94 توسط وزارت نیرو منتشر شده است نیز تقریباً تأیید شده است.طبق آمار بانک مرکزی، ایران 1705 هزار بشکه در روز نفت و فرآورده نفتی می‌فروخته است و طبق آمار ترازنامه انرژی 1606 هزار بشکه در روز فروخته شده است.همچنین طبق آمار بانک مرکزی صادرات غیرنفتی در سال 92 تغییر چندانی چه از نظر وزنی و چه از نظر ارزشی تغییر چندانی با سال‌های قبل از آن نکرده است.بانک مرکزی در آمار خود، آمار واردات سال 91 و 92 را 68 و 63 میلیارد دلار گزارش داده است و در مجموع در این دو سال با وجود تحریم بانک مرکزی، بیش از 130 میلیارد دلار خرید از بازارهای جهانی انجام شد.همچنین آنچه در تحریم‌های جدید آمریکا نسبت به گذشته وجود داشت محدودیت‌های ایجاد شده در نقل و انتقالات مالی و ردیابی مراودان تجاری با ایران بوده است.در صورتی مشکلی در نقل‌وانتقالات مالی وجود نداشته باشد، دیگر تحریمها بی‌اثر خواهد بود.همانگونه نفیو در کتاب خود بیان می‌کند که تا قبل از سال 1390 در مورد اثربخشی تحریمها بر ایران تردید وجود داشت.راه مقابله با تحریم‌های آمریکا، مذاکره و دادن امتیازهای بی‌شمار نیست بلکه بازی نکردن در نقشه بازی آنها است.در کتاب
"Securing American Interests: A New Era of Economic Power” که توسط 21 کارشناس حوزه تحریم مالی در «بنیاد دفاع از دموکراسی» در سال 2017 منتشر شد و نسبت به کتابی که آشنا معرفی کرده است به مراتب قوی‌تر می‌باشد، تصریح شده است که قدرت اقتصادی آمریکا به مهمترین ابزار امنیت ملی آمریکا تبدیل شده است و این قدرت ناشی از قدرت دلار و توانایی آمریکا برای تنظیم استانداردهای اقتصادی و مالی در جهان است.بنابراین برای مقابله با این نوع قدرت آمریکا بر هم زدن نقشه آمریکا و بازی نکردن در آن است و سیستم مالی کشور را نباید در هنجارهایی که آمریکا طراحی کرده است درگیر کرد.برای مثال استفاده از پیام‌رسان‌های بومی‌و یا منطقه‌ای با کشورهای همسو یکی از مسیرهای مقابله با این طراحی آمریکا است نه اینکه دولت‌مردان کشور را به سوی گیر افتادن در طراحی جدید آمریکا سوق دهند و عضویت ایران در کنوانسیون‌های بین‌المللی را راهکار معرفی کنند.برای آنکه دوست عزیزمان جناب دکتر آشنا مصادیق دوستان نادان ملت ایران را بهتر بتوانند بیابند، به عملکرد دولت مطبوعشان در 5 سال گذشته در مقابله با تحریمها تأمل کنند.تلاطم بازار ارز قبل از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از برجام بود.مشکلات کشور در نقل‌وانتقالات مالی در دوران برجام حاکم بود.اگر دوستان جناب آشنا همان مسیری که کشور در سال 92 می‌پیمود را ادامه می‌داد؛ مشکلات امروز وجود نداشت.تحریم‌های آمریکا در اواخر دولت دهم سبب شد که بسیاری از مشکلات ساختاری در اقتصاد ایران خود را نشان دهد و مسئولین برای مقابله با آن اصلاح ساختارها را شروع کرده بودند.در بازار ارز متوجه شدند که نبود اطلاعات کافی موجب از بین رفتن قدرت مدیریت دولت در بازار ارز می‌شود و ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی مانند پرتال ارزی را آغاز کردند.مسئولین وقت قصد داشتند از روش‌هایی همچون استفاده از پیمان‌های دوجانبه پولی و تهاتر استفاده کنند؛ ولی پس از تغییر دولت، دوستان جناب آشنا تمام این زیرساخت‌ها را رها کردند و 5 سال از عمر یک کشور را هدر کردند. 2- استناد آشنا به کتاب هنر تحریمها برای رد ادعای اوباما، نشانگر فقدان سطحی‌ترین اطلاعات در بین دولت‌مردان دولت روحانی است.هرچند صداقت نویسنده این کتاب مورد تردید است و در متن کتاب به صورت متعدد اتهام‌های بی‌اساس آمریکا علیه ایران به عنوان فرض صحیح بیان می‌شود و اطلاعات این کتاب به خصوص در حوزه اقتصادی چندان دقیق نیست اما مطالعه این کتاب بسیار مفید هست.نکته جالب اینجاست برخلاف نظر آشنا، نفیو در این کتاب ادعای اوباما بر بی‌اثر شدن تحریمها را تکرار کرده است.از فردی در جایگاه آشنا که رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری و مشاور رئیس‌جمهور است انتظار می‌رود که حداقل مطلبی که به آن استناد می‌نماید با دقت خوانده باشد.اگر رئیس مرکز تحقیقات یک دولت این گونه یک کتاب را مطالعه کند باید سندی مانند برجام نتیجه آن دولت باشد و صرفاً امضای کری تضمین برایشان شود.به صورت متعدد در کتاب بیان شده است که تحریم‌های ایران بی‌اثر می‌شد.برای مثال به چند مورد اشاره می‌شود: «ضمن اینکه ظرفیت آمریکا نیز نامحدود نیست و تعداد تحریم‌های اعمال شده و اولویت‌های اعمال آنها که از 2010 تا 2013 وجود داشت، گاهی آنقدر زیاد بود که اعمال‌کنندگان و اجراکنندگان از پس اجرای همه آنها برنمی‌آمدند.اگر دولت اوباما می‌خواست در آسیب رساندن به اقتصاد ایران پیشرفت بیشتری داشته باشد این آسیب‌رسانی می‌بایست از ابزارهایی اتفاق می‌افتاد که عملاً بر مردم ایران نیز تأثیر می‌گذاشت و به تبع آن بر اقتصاد جهانی تأثیرگذار می‌بود چه اینکه ایران تأمین‌کننده روزانه یک میلیون بشکه نفت می‌بود.»عملاً ایران توانست حضور خود و کالاهای غیرنفتی‌اش در این بازارها را به صورت مستقیم بر اثر تحریمها افزایش دهد یعنی تحریم‌هایی که توانایی این کشور برای صادرات یک کالا(نفت) را محدود کرده بود به توسعه توانایی ایران در کالاهای دیگر انجامید.پس اینجا بالاتر از نشان دادن استقامت، ایران توانسته بود از طوفان تحریمها نیز بگریزد.»در برخی از موارد عدم درک درست از شرایط ملی یک کشور می‌تواند به اعمال تحریم‌هایی منجر شود که استقامت طرف مقابل را تقویت می‌کند.افزایش تحریمها هم سخت بود و هم ایران آنها را نمی‌پذیرفت.در نهایت ترس موافقان برجام این بود که وزن تحریمها خواه یا ناخواه در آینده کاهش پیدا می‌کرد و عملاً توافقی که با ایران بسته می‌شد بدتر از توافقی بود که در سال‌های 2013 و 2015 با این کشور منعقد شد.»در کنار اشاره به کاهش اثر تحریمها، نفیو به اظهار ضعف مقامات ایران در دولت یازدهم اشاره می‌کند: «وقتی یک کشور اعتراف می‌کند که مشکل تحریم دارد تقریباً نیمی‌از کار انجام شده است.اساساً این نوع اعتراف دشواری‌های خاصی برای هر دولت دارد چراکه به مخالفین نشان می‌د‌هد که آسیب‌پذیری‌هایی که آنها به دنبالش بودند تا از آن بهره‌برداری کنند کاملاً نمود پیدا کرده‌اند.روحانی خیلی صریح به عموم اعلام کرد که نظام بانکی درحال ورشکستگی است و صریحاً اعلام کرد که هیچ برنامه اصلاحات اقتصادی نمی‌تواند به اندازه تلاش برای راحت شدن از شر تحریمها به این کشور کمک کند.روحانی این مسئله را شعار انتخاباتی خود قرار داده بود.»
...سر کشور آوردند.»آشنا از جلیلی پرسیده است: «بیشترین تعداد سکوهای نفتی که در حال فعالیت بودند چه مقدار نفت تولید می‌کردند؟چه مقدار نفت صادر می‌شد؟ چقدر از پول نفت برمی‌گشت و وارد اقتصاد می‌شد؟»1- مشخص نیست که آشنا بنا بر چه مستندات و آمارهای قابل استناد، سخنان اوباما را برای مصرف داخلی می‌پندارد؟ بهتر بود که آشنا قبل از نگارش پاسخ خود به آمارهای رسمی‌دولت توجه می‌کرد.بانک مرکزی در دی ماه 1393 در گزارش «خلاصه تحولات اقتصادی کشور در سال 92»، متوسط صادرات نفت ایران را به نقل از وزارت نفت، 1606 هزار بشکه در روز اعلام کرده است که در سال 90 صادرات نفت 2033 هزار بشکه بوده است؛ یعنی طبق آمار بانک مرکزی، تحریمها تنها 20 درصد صادرات نفت و حدود 10 درصد تولید نفت را کاهش داده بود.این آمار در «ترازنامه انرژی سال 92» که در تابستان 94 توسط وزارت نیرو منتشر شده است نیز تقریباً تأیید شده است.طبق آمار بانک مرکزی، ایران 1705 هزار بشکه در روز نفت و فرآورده نفتی می‌فروخته است و طبق آمار ترازنامه انرژی 1606 هزار بشکه در روز فروخته شده است.همچنین طبق آمار بانک مرکزی صادرات غیرنفتی در سال 92 تغییر چندانی چه از نظر وزنی و چه از نظر ارزشی تغییر چندانی با سال‌های قبل از آن نکرده است.بانک مرکزی در آمار خود، آمار واردات سال 91 و 92 را 68 و 63 میلیارد دلار گزارش داده است و در مجموع در این دو سال با وجود تحریم بانک مرکزی، بیش از 130 میلیارد دلار خرید از بازارهای جهانی انجام شد.همچنین آنچه در تحریم‌های جدید آمریکا نسبت به گذشته وجود داشت محدودیت‌های ایجاد شده در نقل و انتقالات مالی و ردیابی مراودان تجاری با ایران بوده است.در صورتی مشکلی در نقل‌وانتقالات مالی وجود نداشته باشد، دیگر تحریمها بی‌اثر خواهد بود.همانگونه نفیو در کتاب خود بیان می‌کند که تا قبل از سال 1390 در مورد اثربخشی تحریمها بر ایران تردید وجود داشت.راه مقابله با تحریم‌های آمریکا، مذاکره و دادن امتیازهای بی‌شمار نیست بلکه بازی نکردن در نقشه بازی آنها است.در کتاب
"Securing American Interests: A New Era of Economic Power” که توسط 21 کارشناس حوزه تحریم مالی در «بنیاد دفاع از دموکراسی» در سال 2017 منتشر شد و نسبت به کتابی که آشنا معرفی کرده است به مراتب قوی‌تر می‌باشد، تصریح شده است که قدرت اقتصادی آمریکا به مهمترین ابزار امنیت ملی آمریکا تبدیل شده است و این قدرت ناشی از قدرت دلار و توانایی آمریکا برای تنظیم استانداردهای اقتصادی و مالی در جهان است.بنابراین برای مقابله با این نوع قدرت آمریکا بر هم زدن نقشه آمریکا و بازی نکردن در آن است و سیستم مالی کشور را نباید در هنجارهایی که آمریکا طراحی کرده است درگیر کرد.برای مثال استفاده از پیام‌رسان‌های بومی‌و یا منطقه‌ای با کشورهای همسو یکی از مسیرهای مقابله با این طراحی آمریکا است نه اینکه دولت‌مردان کشور را به سوی گیر افتادن در طراحی جدید آمریکا سوق دهند و عضویت ایران در کنوانسیون‌های بین‌المللی را راهکار معرفی کنند.برای آنکه دوست عزیزمان جناب دکتر آشنا مصادیق دوستان نادان ملت ایران را بهتر بتوانند بیابند، به عملکرد دولت مطبوعشان در 5 سال گذشته در مقابله با تحریمها تأمل کنند.تلاطم بازار ارز قبل از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از برجام بود.مشکلات کشور در نقل‌وانتقالات مالی در دوران برجام حاکم بود.اگر دوستان جناب آشنا همان مسیری که کشور در سال 92 می‌پیمود را ادامه می‌داد؛ مشکلات امروز وجود نداشت.تحریم‌های آمریکا در اواخر دولت دهم سبب شد که بسیاری از مشکلات ساختاری در اقتصاد ایران خود را نشان دهد و مسئولین برای مقابله با آن اصلاح ساختارها را شروع کرده بودند.در بازار ارز متوجه شدند که نبود اطلاعات کافی موجب از بین رفتن قدرت مدیریت دولت در بازار ارز می‌شود و ایجاد سامانه‌های اطلاعاتی مانند پرتال ارزی را آغاز کردند.مسئولین وقت قصد داشتند از روش‌هایی همچون استفاده از پیمان‌های دوجانبه پولی و تهاتر استفاده کنند؛ ولی پس از تغییر دولت، دوستان جناب آشنا تمام این زیرساخت‌ها را رها کردند و 5 سال از عمر یک کشور را هدر کردند. 2- استناد آشنا به کتاب هنر تحریمها برای رد ادعای اوباما، نشانگر فقدان سطحی‌ترین اطلاعات در بین دولت‌مردان دولت روحانی است.هرچند صداقت نویسنده این کتاب مورد تردید است و در متن کتاب به صورت متعدد اتهام‌های بی‌اساس آمریکا علیه ایران به عنوان فرض صحیح بیان می‌شود و اطلاعات این کتاب به خصوص در حوزه اقتصادی چندان دقیق نیست اما مطالعه این کتاب بسیار مفید هست.نکته جالب اینجاست برخلاف نظر آشنا، نفیو در این کتاب ادعای اوباما بر بی‌اثر شدن تحریمها را تکرار کرده است.از فردی در جایگاه آشنا که رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری و مشاور رئیس‌جمهور است انتظار می‌رود که حداقل مطلبی که به آن استناد می‌نماید با دقت خوانده باشد.اگر رئیس مرکز تحقیقات یک دولت این گونه یک کتاب را مطالعه کند باید سندی مانند برجام نتیجه آن دولت باشد و صرفاً امضای کری تضمین برایشان شود.به صورت متعدد در کتاب بیان شده است که تحریم‌های ایران بی‌اثر می‌شد.برای مثال به چند مورد اشاره می‌شود: «ضمن اینکه ظرفیت آمریکا نیز نامحدود نیست و تعداد تحریم‌های اعمال شده و اولویت‌های اعمال آنها که از 2010 تا 2013 وجود داشت، گاهی آنقدر زیاد بود که اعمال‌کنندگان و اجراکنندگان از پس اجرای همه آنها برنمی‌آمدند.اگر دولت اوباما می‌خواست در آسیب رساندن به اقتصاد ایران پیشرفت بیشتری داشته باشد این آسیب‌رسانی می‌بایست از ابزارهایی اتفاق می‌افتاد که عملاً بر مردم ایران نیز تأثیر می‌گذاشت و به تبع آن بر اقتصاد جهانی تأثیرگذار می‌بود چه اینکه ایران تأمین‌کننده روزانه یک میلیون بشکه نفت می‌بود.»عملاً ایران توانست حضور خود و کالاهای غیرنفتی‌اش در این بازارها را به صورت مستقیم بر اثر تحریمها افزایش دهد یعنی تحریم‌هایی که توانایی این کشور برای صادرات یک کالا(نفت) را محدود کرده بود به توسعه توانایی ایران در کالاهای دیگر انجامید.پس اینجا بالاتر از نشان دادن استقامت، ایران توانسته بود از طوفان تحریمها نیز بگریزد.»در برخی از موارد عدم درک درست از شرایط ملی یک کشور می‌تواند به اعمال تحریم‌هایی منجر شود که استقامت طرف مقابل را تقویت می‌کند.افزایش تحریمها هم سخت بود و هم ایران آنها را نمی‌پذیرفت.در نهایت ترس موافقان برجام این بود که وزن تحریمها خواه یا ناخواه در آینده کاهش پیدا می‌کرد و عملاً توافقی که با ایران بسته می‌شد بدتر از توافقی بود که در سال‌های 2013 و 2015 با این کشور منعقد شد.»در کنار اشاره به کاهش اثر تحریمها، نفیو به اظهار ضعف مقامات ایران در دولت یازدهم اشاره می‌کند: «وقتی یک کشور اعتراف می‌کند که مشکل تحریم دارد تقریباً نیمی‌از کار انجام شده است.اساساً این نوع اعتراف دشواری‌های خاصی برای هر دولت دارد چراکه به مخالفین نشان می‌د‌هد که آسیب‌پذیری‌هایی که آنها به دنبالش بودند تا از آن بهره‌برداری کنند کاملاً نمود پیدا کرده‌اند.روحانی خیلی صریح به عموم اعلام کرد که نظام بانکی درحال ورشکستگی است و صریحاً اعلام کرد که هیچ برنامه اصلاحات اقتصادی نمی‌تواند به اندازه تلاش برای راحت شدن از شر تحریمها به این کشور کمک کند.روحانی این مسئله را شعار انتخاباتی خود قرار داده بود.»
اخبار ویژه
سکوت اصلاحطلبان
پشت پرده و واقعیت سفر پزشکیان به مصر چیست؟
عضو کمیسیون فرهنگی: مصوبهای از شعام درباره حجاب به مجلس نرسیده است؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
