کاهش 70 درصدی انرژی با معماری بومی

سرویس اقتصادی پایگاه 598؛ دکتر سید محسن طباطبایی مزدآبادی در گفت و گو با پایگاه 598 با بیان اینکه یکی از مهمترین مباحث امروز زندگی انسان به ویژه در شهرها، مصرف انرژی است اظهار داشت:  افزایش مصرف انرژی به همراه رشد شتابان توسعه، تخریب محیط زیست را نیز به دنبال داشته است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر با وجود افزایش جهانی قیمت انرژی، تلاش ها برای افزایش بهره‌وری انرژی در شهرها شتابی روز افزون گرفته است و در این بین ساختمان ها و بناها یکی از مهم ترین مکان ها برای مدیریت انرژی محسوب می شود.

مدرس دانشگاه تهران با بیان اینکه در این بین معماری بناها اثرات بسیاری بر مدیریت بهینه انرژی دارد افزود: متاسفانه در دوران مدرن شهرها در تضادی آشکار با نظم طبیعت ساخته می شوند. تکنولوژی مدرن با بکارگیری شتاب آلود و بدون تفکر یافته های علمی و امکانات فنی در حال زشت نمودن چهره زمین و خاصیت سکنی پذیری آن است.

طباطبایی ادامه داد:  این درحالیست که در گذشته احترام به طبیعت و برخورد مسالمت آمیز با آن که در تار و پود بناها، آثار معماری و هنر شهرسازی گذشتگان جاری و ساری بوده است. از همین رو، توجه به معماری بومی که برگرفته از مشخصات جغرافیایی یک منطقه است و به دلیل همسازی با طبیعت از هدر رفت انرژی و تولید گازهای گلخانه ای جلوگیری می کند بیش از پیش مطرح شده است.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با بیان اینکه در کشور ما سازگاری و همنوایی با طبیعت از دیرباز در معماری و شهرسازی وجود داشته که شاهد آن سبکهای خانه سازی متنوع در اقلیمهای متفاوت کشور است گفت: البته امروزه این همخوانی دستخوش تغییر شده و سبکهای معماری مدرن و پسامدرن که معمولا الزامات اکولوژیک اجتماعی و فرهنگی را نادیده می گیرند به عنوان الگوی غالب معماری و شهرسازی برگزیده شده اند.

وی افرود: حاصل این دگرگونی ها این است که شکل ساختمانها، نماها و مصالح به سمت یکسان شدن و یکنواخت شدن پیش میروند. تخریب بافتهای قدیمی و با اصالت و دارای ارزش تاریخی و نوسازی آنها به سبکهای مدرن در کشور ما نه تنها هویت شهرها را خدشه دار کرده است بلکه آثار و تبعات اقتصادی و اجتماعی نیز به‌همراه داشته است.

طباطبایی با بیان اینکه برخلاف بی مهری ها به معماری اصیل ایرانی، در بسیاری از کشورهای جهان اجازه تخریب بافتهای قدیمی و ساخت و ساز مدرن و متفاوت از هویت شهرها داده نمی شود خاطرنشان کرد: یکی از بدیهی ترین تبعات بی توجهی به معماری بومی و متناسب با اقلیم در کشور ما مصرف و اتلاف انرژی است.

وی توضیح داد: متاسفانه مصرف انرژی در کشور ما بسیار بالاست به نحوی که سالانه معادل 270 میلیون تن نفت خام انرژی مصرف می کنیم. این در حالیست که کشوری مانند ترکیه که تقریبا هم اندازه ایران جمعیت دارد، نصف این مقدار انرژی مصرف می کند. در واقع ایران تقریبا 1درصد جمعیت جهان را شامل می شود اما 2درصد انرژی جهان را مصرف می کند و در زمینه مصرف انرژی در بین 10 کشور اول دنیا قرار دارد.

به گفته وی در کشور ما بیشترین مصرف و بیشترین هدر رفت انرژی مربوط به بخش خانگی است به طوری که بیش از 40 درصد مصرف انرژی در بخش خانگی است.

مدرس دانشگاه تهران با بیان اینکه گزارشها حاکی از آن است که هدر رفت انرژی در ساختمانهای موجود در شهرهای کشور بیش از 5  برابر استاندارد جهانی است گفت: اگر طراحی و معماری ساختمان با ملاحظات بومی و اقلیمی و زیست محیطی انجام بگیرد 70 درصد کاهش مصرف انرژی خواهیم داشت.

طباطبایی تصریح کرد: بی توجهی به معماری بومی، علاوه بر آثار فوق الذکر موجب نادیده گرفتن مصالح ساختمانی بومی شده و آنها را به قهقرا برده و بسیاری از کسب و کارهای خرد در این زمینه به تعطیلی کشانده است.

وی توضیح داد: در حال حاضر بجای مصالح بومی تجدیدپذیر مانند خاک که با کمترین انرژی تولید شده و بلافاصله به طبیعت باز می‌گردند از مصالح فرآوری شده و  شیمیایی استفاده می شود که هم انرژی زیادی طلب می‌کند و هم ضایعات و زباله های فراوان دارد که به آسانی جذب طبیعت نمی شود و مخرب محیط زیست است.

دبیر انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با بیان اینکه اکنون که در سال حمایت از کالای ایرانی قرار داریم باید توجه داشتیم باشیم که معماری بومی که برگرفته از جغرافیای خاص ایران و متکی بر فرهنگ اصیل اسلامی- ایرانی است نیز یک کالا و سرمایه ایرانی به شمار می رود متذکر شد: توجه به معماری اصیل ایرانی با تکیه بر دانش روز، چنانچه مورد حمایت قرار گیرد ارزش اقتصادی بالایی به دنبال خواهد داشت و بی توجهی به آن مصداق نادیده گرفتن کالا و سرمایه ایرانی است.