پشت پرده و واقعیت سفر پزشکیان به مصر چیست؟
در هفته‌های پایانی سال جاری رفت و آمدها بین مقامات ایران و اروپا بیشتر شده و یمن و برجام کلیدواژه این گفتوگوها بوده‌اند.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از فارس، این روز‌ها رفت و آمد و گپ و گفت: دیپلمات‌های ایرانی و همتایان
اروپایی به شکل معناداری گسترده شده است. این گسترش در حالی رخ می‌دهد، که
دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، اروپا را تحت فشار گذاشته تا با
امتیازگیری بیشتر از ایران، مانع خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای شود.
در اولین روز‌های هفته پایانی سال جاری شمسی (۱۳۹۶) محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران میزبان وزرای خارجه‌ای از قاره سبز بود. وزیران خارجه اسپانیا و هلند روز چهارشنبه دوم اسفند ماه در تهران با همتای ایرانی خود دیدار و ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را مرور کردند.
برجام و اوضاع یمن از جمله موضوعاتی بود که در این گفتوگوها به آن پرداخته شد.
از دیگر سو «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه روز سه‌شنبه اول اسفند ماه نیز اعلام کرد که طی روز‌های آینده به ایران و روسیه سفر می‌کند و افزود: اگر برای حل بحران سوریه اقدامی صورت نگیرد «ما به سمت فاجعه‌ای انسانی حرکت می‌کنیم.»
پیش از این لو دریان قرار بود در ماه دی به تهران سفر کند که این سفر به تعویق افتاد.
محمدجواد ظریف هم قرار است در این هفته سفری به چهار کشور شرق اروپا شامل بلغارستان، صربستان، کرواسی و بوسنی و هرزگوین داشته باشد.
از دیگر سو سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران علاوه بر رایزنی‌هایی که در مونیخ با معاونان وزرای خارجه ۴ کشور اروپایی (آلمان، فرانسه، انگلستان و ایتالیا) درباره یمن داشت، دوم اسفند ماه در لندن دومین دور رایزنی‌های سیاسی دوره‌ای را با انگلیسی‌ها برگزار کرد.
وزرای خارجه اسپانیا و هلند روز چهارشنبه دوم اسفند ماه در تهران ضمن رایزنی با محمدجواد ظریف با حسن روحانی رئیس جمهوری، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز دیدار و گفتوگو کردند.
*دیدار‌های آلفونسو داستیس در تهران
«آلفونسو داستیس» وزیر خارجه اسپانیا که قرار بود در اکتبر ۲۰۱۷ به ایران سفر کند و به دلیل تحولات در منطقه خودمختار کاتالونیا سفرش به تعویق افتاد، روز چهارشنبه در یک روز و همزمان با وزیر خارجه هلند در جمهوری اسلامی حضور یافت. او که سال گذشته (۱۳۹۵) در حاشیه پنجاه و سومین کنفرانس امنیتی مونیخ در دیدار با محمدجواد ظریف برای سفر به تهران دعوت شده بود، در روز چهارشنبه رایزنی‌های گسترده‌ای را با مقامات ایرانی داشت.
وزیر امور خارجه اسپانیا سال گذشته پس از این دیدار با ظریف در صفحه توئیتر خود نوشت: دیدار خوبی با دوست ایرانی خود داشتم و دو طرف برای تحکیم توافق هسته‌ای و همکاری برای حل تنش‌های منطقه‌ای تلاش خواهند کرد.
البته پس از تنش‌هایی که خرداد ۱۳۹۵ بین برخی از کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس پدید آمد، ظریف و همتای اسپانیایی در گفت‌وگویی تلفنی آخرین تحولات منطقه را مورد بررسی قرار دادند.
«آلفونسو داستیس» در دیدار با ظریف از تعهد کشورش به برجام گفت و در این گفتوگوها بر گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های گردشگری، محیط زیست، انرژی، تکنولوژ‌های پیشرفته، حمل و نقل و همکاری بیشتر بین دانشگاه‌های دو کشور تاکید شد.
موضوعات منطقه‌ای نیز از دیگر محور‌های مورد گفت‌وگوی دو وزیر بود و در پایان نیز یادداشت تفاهم همکاری‌ها به منظور گسترش رایزنی‌های سیاسی و دوجانبه امضا شد و یادداشت تفاهم توسعه همکار‌های ریلی نیز به امضای مقامات راه آهن دو کشور رسید.
علاوه بر این، برجام، تحولات منطقه به ویژه اوضاع یمن و نیز از جمله محور‌های گفت‌وگوی «آلفونسو داستیس» و شمخانی بود.
شمخانی ضمن ابراز ناخرسندی از عملکرد اتحادیه اروپا در برجام و با بیان اینکه این اتحادیه تحرک لازم را برای حفظ برجام از خود نشان نداده، هشدار داد که اگر برجام برای ایران منافع لازم را نداشته باشد، دلیلی برای ادامه آن نیز وجود ندارد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران از بی تحرکی و سکوت اروپایی‌ها در قبال جنایات سعودی در یمن نیز انتقاد کرد و افزود: جنگ افروزان و متجاوزان جنایتکار نمی‌توانند با پروپاگاندای رسانه‌ای و اجرای سیرک‌های نمایش قطعات آهنی مجعول، واقعیت‌ها در مورد یمن را تغییر داده و از مسئولیت کشتار ۲۳ هزار کودک طی ۳ سال محاصره و بمباران این کشور فرار کنند.
وزیر امور خارجه اسپانیا نیز در این دیدار عنوان کرد که رویکرد کشور‌های اروپایی به ویژه پس از برجام، گسترش همه جانبه همکاری‌های مشترک و توسعه سرمایه گذاری در بخش‌های زیرساختی برای دستیابی به روابط اقتصادی بلندمدت و مستحکم است.
روحانی رئیس جمهور نیز در دیدار وزیر خارجه اسپانیا بر استفاده از ظرفیت‌های موجود در بخش‌های تجاری و اقتصادی بین دو کشور تأکید و خاطرنشان کرد: امروز فرصت‌های متعدد و ممتاز سرمایه گذاری در بخش‌های انرژی، مواد معدنی، فولاد، محیط زیست و صرفه جویی در انرژی در ایران وجود دارد که سرمایه گذاران اسپانیایی هم می‌توانند از این موقعیت استفاده کرده و در این پروژه‌ها حضور داشته باشند.
گسترش روابط بانکی بین ایران و اسپانیا نیز از دیگر مواردی بود که روحانی در این دیدار به آن پرداخت و بر عمل همه طرف‌ها به تعهداتشان در برجام تأکید کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که طرف مقابل به تعهدات خود در برجام عمل کند، نسبت به آن پایبند خواهد بود.
خاتمه تهاجم نظامی ائتلاف به رهبری عربستان به یمن از جمله مواردی بود که روحانی در دیدار وزیر خارجه اسپانیا به آن اشاره کرد.
«آلفونسوداستیس» نیز بر تلاش برای گسترش روابط دو کشور در بخش‌های مختلف و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید کرد.
حمایت کامل اتحادیه اروپا از تداوم برجام از دیگر مواردی بود که وزیر خارجه اسپانیا در دیدار با روحانی به آن اشاره کرد.
وزیر امور خارجه اسپانیا بر لزوم مداخله کشور‌های تاثیرگذار در منطقه برای پایان دادن به شرایط بحرانی انسانی در یمن تأکید کرد.
داستیس همچنین با علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز دیدار و گفتوگو کرد و گفت: من با روحیه دوستی و گفتوگو به ایران آمده‌ام و امیدوارم در سایه گفتوگوها به برقراری ثبات در منطقه و جهان کمک کنیم.
*رایزنی‌های خانم دیپلمات هلندی در تهران
خانم «سیخرید کاخ» وزیر خارجه هلند هم دیگر مقام اروپایی بود که در هفته‌ای که گذشت و همزمان با حضور همتای اسپانیایی خود با مقامات ایرانی دیدار کرد. او نیز روز چهارشنبه دوم اسفند با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود در محل وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران ملاقات کرد.
توسعه روابط اقتصادی بویژه در بخش نفت و گاز، روابط پارلمانی و روابط بانکی از جمله موضوعات مورد گفتوگو بود.
وزیر امور خارجه هلند در این دیدار از علاقه کشور متبوع خود در توسعه همکاری با شرکت‌های کارآفرین ایران سخن گفت.
وی همچنین حمایت هلند از اجرای کامل برجام و تعهد این کشور در اجرای آن را مورد تاکید قرار داد.
بررسی اوضاع جاری در منطقه بویژه کشور‌های یمن و سوریه از دیگر محور‌های مذاکرات در بخش منطقه‌ای بود.
«سیخرید کاخ» وزیر امور خارجه هلند همچنین بعدازظهر چهارشنبه با علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد. بحث برجام، ضرورت ورود اتحادیه اروپا به بحران یمن از جمله مواردی بود که شمخانی در این دیدار به آن‌ها اشاره کرد.
خانم سیخرید کاخ هم با قدردانی از برخورد فعال جمهوری اسلامی ایران با توافق برجام و اجرای مسئولانه تعهدات و همچنین تقدیر از نقش ایران در مقابله با تروریسم و جرایم سازمان یافته افزود: دولت هلند به دنبال گسترش همکاری‌های مشترک و توسعه سرمایه گذاری در بخش‌های زیر ساختی ایران است.
حسن روحانی نیز در دیدار وزیر امور خارجه هلند بر تقویت همکاری‌های بانکی بین دو کشور تأکید کرد و گفت: ایران از حضور و مشارکت شرکت‌های هلندی در پیشبرد طرح‌های مرتبط با حوزه‌های انرژی، محیط زیست، کشاورزی، حمل و نقل و صرفه‌جویی در مصرف انرژی و گردشگری حمایت می‌کند.
روحانی به برجام نیز پرداخت و بار دیگر تصریح کرد که قدرت دفاعی کشور قابل مذاکره نیست.
رئیس جمهور در بخش دیگری از اظهاراتش عنوان کرد: ما در عین حال علاقه‌مندیم راجع به فروش گسترده تسلیحات مخرب به کشور‌های منطقه که عمدتاً از سوی کشور‌های غربی انجام می‌گیرد، با دوستانمان گفتوگو کنیم؛ مخصوصاً فروش هواپیما‌ها و موشک‌های مرگ‌باری که از آن‌ها برای کشتار و آواره کردن مردم و نابودی مناطق مسکونی و زیرساخت‌های یمن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روحانی از آمادگی جمهوری اسلامی برای گفتوگو با دوستان خود در اتحادیه اروپا برای تقویت امنیت و ثبات در منطقه و همچنین ادامه مبارزه با تروریسم خبر داد.
وزیر امور خارجه هلند نیز از تصمیم کشورش برای گسترش روابط با ایران در همه زمینه‌ها خبر داد و گفت که شرکت‌های هلندی آماده‌اند که مشارکت فعال‌تری در روند پیشبرد طرح‌های ایران در ارتباط با فناوری‌های نوین، کشاورزی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی داشته باشند و دولت هلند این شرکت‌ها را برای گسترش فعالیت‌هایشان در ایران، تشویق و ترغیب می‌کند.
وی بر ضرورت تداوم روند گفتوگوها بین ایران و اتحادیه اروپا برای تقویت اعتمادسازی در حوزه‌های مورد علاقه تأکید کرد.
وزیر خارجه هلند با اشاره به برنامه موشکی ایران گفت: نیاز برنامه تسلیحاتی ایران برای دفاع از خود را مشروع و آن را به‌رسمیت می‌شناسیم.
وی همچنین با بیان ضرورت تلاش‌ها برای پایان دادن به فاجعه انسانی در یمن گفت: هلند معتقد است که باید فوراً در یمن آتش‌بس برقرار و فرایند گفت‌وگوی ملی در آن کشور برای ایجاد ثبات و امنیت آغاز شود.
سیخرید کاخ همچنین به دیدار علی‌اکبر ولایتی رفت و گفتوگو در خصوص مسائل دوجانبه و منطقه را برای درک بهتر طرفین از مسائل غرب آسیا به ویژه سوریه و یمن مهم ارزیابی کرد.
*رایزنی‌ها در مونیخ و لندن
رایزنی‌های اخیر درباره تحولات منطقه و به ویژه یمن تنها در تهران دنبال نشد. سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه نیز در حاشیه پنجاه و چهارمین کنفرانس امنیتی مونیخ رایزنی‌هایی را با همتایان خود در چهار کشور اروپایی آلمان، فرانسه، انگلستان و ایتالیا درباره اوضاع یمن داشت و از آنجا هم به لندن رفت تا در دومین دور گفت‌وگو‌های سیاسی با انگلستان حضور یابد.
براساس اعلام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پی شدت گرفتن ابعاد فاجعه انسانی در یمن، در اثر حملات بی وقفه نیرو‌های رژیم سعودی و امارات، معاونان وزرای خارجه ایران و تعدادی از کشور‌های اروپایی روز شنبه ۲۸ بهمن در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در خصوص آخرین تحولات این بحران و راه‌های مقابله با محاصره بی رحمانه مردم یمن و ارسال کمک‌های انسانی به آن کشور دیدار و یک ساعت و نیم گفتگو کردند.
رایزنی‌ها در حالی انجام شد که خبرگزاری رویترز از پیش‌نویس قطعنامه‌ای خبر داد که انگلیس با کمک و مشورت آمریکا و فرانسه قصد دارد در شورای امنیت سازمان ملل، ایران را به دلیل دخالت ادعایی در یمن، محکوم کند.
انتظار می‌رود شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه هفتم اسفند ماه درباره این قطعنامه رای‌گیری کند.
براساس این گزارش، این ۳ کشور می‌خواهند ایران را به دلیل آنچه که «عدم توقف ارسال موشک‌های بالستیک» به انصارالله در یمن و نقض محدودیت‌های پیشین شورای امنیت، محکوم کنند.
این پیش‌نویس که برای تمدید تحریم‌های سازمان ملل علیه یمن برای یک سال دیگر، طراحی شده، به شورای امنیت اجازه می‌دهد تحریم‌های بیشتری را علیه «هر نوع فعالیتی مربوط به استفاده از موشک‌های بالستیک در یمن» اعمال کنند.
دیپلمات‌هایی از اعضای شورای امنیت عنوان کردند که انگلیس این پیش‌نویس را به کمک آمریکا و فرانسه طراحی کرده است.
سید عباس عراقچی در همین راستا یکشنبه شب ۲۹ بهمن ماه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در گفتگو با خبرنگاران، درباره دیدارش با معاونان وزرای خارجه این ۴ کشور اروپایی درباره یمن عنوان کرد: ملاقات‌های دوجانبه را با کشور‌های مختلف در حوزه‌های مختلف از جمله برجام داشتم که گفت‌وگو‌های بسیار خوبی از جمله در زمینه برجام انجام شد. گفت‌وگویی هم با معاونان وزرای خارجه این چهار کشور داشتم که به بحث یمن مربوط می‌شد.
عراقچی ادامه داد: با توجه به ابعاد بزرگ فاجعه انسانی و میزان حملات ائتلاف به رهبری عربستان و امارات که شدت گرفته و فجایع بسیار زیادی آفریده، میزان کشتار‌ها و رنجی که مردم می‌برند و بیماری وبا و معضلاتی که وجود دارد ضرورت دارد تلاش مشترکی توسط جامعه بین الملل برای برقراری آتش بس و شکستن محاصره تحمیلی عربستان و ارسال کمک‌های انسانی صورت گیرد که بدین منظور گفت‌وگو‌هایی را داشتیم.
معاون سیاسی وزیر خارجه عنوان کرد: فکر می‌کنم گفتگو‌های خوبی بود و امیدواریم بتواند در این فضای بسته‌ای که در خصوص مردم یمن صورت گرفته، گشایشی را حاصل کند.
عراقچی رایزنی‌ها درباره یمن را روز چهارشنبه دوم اسفند ماه در لندن و همزمان با حضور وزرای خارجه اسپانیا و هلند در تهران ادامه داد. وی در گفت‌وگو‌های دوره‌ای سیاسی ایران و انگلستان که این بار به گفته وی نوبت لندن بود، حضور یافت و در این مذاکرات «حمید بعیدی‌نژاد» سفیر ایران در لندن، «محمد فرازمند» دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل خلیج فارس و «حمید بیات» دستیار مدیرکل اروپا او را همراهی می‌کردند.
عراقچی و هیأت همراه با «آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلستان و «کارن پیرس» نماینده دائم انگلستان در سازمان ملل و مدیرکل سیاسی دفتر امور خارجی و مشترک المنافع انگلیس به گفتوگو پرداختند.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران پیش از این درباره سفرش به لندن نیز گفت: در این گفتگو‌ها مسائل دوجانبه، منطقه‌ای بین المللی و مسائل برجام گفتگو می‌شود.
«آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلستان روز پنجشنبه پس از دیدارش با عراقچی در توئیترش این دیدار را «سازنده» خواند و نوشت: «دیداری سازنده با عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران داشتم. درباره اهمیت ایفای نقش مثبت منطقه‌ای ایران در عین کار با جامعه بین‌المللی برای حفظ توافق هسته‌ای گفتوگو کردیم.»
برت افزود: «همچنین درباره نگرانی‌هایمان برای بازداشتی‌های دو تابعیتی و مجموعه‌ای از موضوعات دوجانبه بحث کردیم.»
پس از این گفتوگوها بود که حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در بریتانیا پنجشنبه شب سوم اسفند ماه در صفحه توئیتر خود با اشاره به سفر سید عباس عراقچی نوشت: سفر آقای دکتر عراقچی به انگلیس برای انجام دومین دور گفت‌وگو‌های جامع سیاسی بین دو کشور در شرایط حساس جهانی و منطقه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار بود. با توجه به تحولات برجام از یک طرف و مذاکرات مهمی که در سطح شورای امنیت سازمان ملل متحد و در سطح قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای برای پایان دادن به بحران یمن از سوی دیگر وجود دارد، دو طرف تلاش می‌کنند که با هماهنگی‌های بیشتر امکان تاثیر گذاری اقدامات جمعی را بالا ببرند.
وی افزود: در خصوص برجام البته ایران و انگلیس هر دو بر حفظ اعتبار برجام و مخالفت با هر گونه تغییر برجام به هر صورتی که توسط ترامپ پیشنهاد می‌شود اتفاق نظر دارند که در این مسیر مشورت‌های مهمی نیز برای نحوه برخورد با مخاطرات برجام بین دو طرف صورت گرفت. در این میان آنچه روشن است این است که اختلاف انگلیس و کشور‌های اروپایی با آمریکا در این زمینه جدی است.
بعیدی نژاد ادامه داد: البته وقتی به مباحث مربوط به تحولات منطقه‌ای می‌رسد تفاهم دو طرف کامل نیست و دو کشور اختلاف نظرات مهمی با یکدیگر دارند. اما در عین حال با توجه به اشتراک نظر دو کشور مبنی بر ضرورت پایان هر چه سریعتر جنگ یمن که به یک جنگ تمام عیار غیر انسانی انجامیده است، ایران و انگلیس تصمیمات مهمی در خصوص اقدام به پایان دادن به بحران اتخاذ کردند.
وی بیان کرد: ایران در این میان مخالفت شدید خود را نسبت به درج بندی در محکومیت ایران در پیش نویس پیشنهادی مورد بحث در خصوص یمن در شورای امنیت اعلام کرد که قرار شد مشورت‌های فشرده دو طرف برای حل مشکل ادامه یابد.
سفیر ایران افزود: در خصوص مباحث مختلف روابط دوجانبه از جمله ارتقاء همکاری‌های تجاری، بانکی و کنسولی نیز مباحث خوبی صورت گرفت که امید است نتایج آن در آینده برای گسترش روابط اقتصادی دو کشور مفید باشد.
بعیدی‌نژاد عنوان کرد:در مجموع باید گفت که گفتوگوها در این سفر، بسیار صریح، به دور از تعارفات و دقیق بود و دو طرف اقدامات مشخصی را برای حل برخی از نگرانی‌های مشترک اتخاذ کردند. بی شک تحقق این تفاهمات نقش مهمی در تسهیل مراودات اقتصادی بین دو کشور و کاهش تنش در سطح منطقه خواهد داشت.
*روحانی چه گفت؟
حسن روحانی رئیس جمهوری فروردین ۱۳۹۵ در سفر به پاکستان و در جمع رسانه‌های این کشور با تاکید بر اینکه مشکلات منطقه از راه‌های نظامی قابل حل و فصل نیست، گفت: توافق برجام می‌تواند یک الگو در این زمینه باشد و می‌توانیم از همین راه‌حل برای مشکلات دیگر منطقه استفاده کنیم.
رئیس جمهوری اسلامی ایران ۲۴ دی ماه سال‌جاری (۱۳۹۶) در مراسم اختتامیه نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی با اشاره به توافق وین و اینکه آمریکا موفق به از بین بردن این توافقنامه نشده، عنوان کرد: «ما در برجام به دنیا گفتیم که معضل پیچیده منطقه‌ای و حتی بین‌المللی با میز مذاکره قابل حل و فصل است و تا تاریخ، تاریخ است این اقدام خواهد ماند.»
عبدالله ناصری صاحبنظر سیاسی و استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های تهران شهریور ماه سال‌جاری در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایرنا عنوان کرد: با توجه به چالش‌های منطقه‌ای، روحانی باید در دولت دوازدهم «برجام منطقه ای» را در دستور کار قرار دهد تا برجام در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و سرمایه گذاری به بار بنشیند.
برخی تحلیلگران هم با اشاره به روند کنونی و داغ شدن تنور گفتوگوها درباره مباحث منطقه‌ای، این روند را گامی آغازین در راستای کلید خوردن برجام ۲ یا به عبارتی برجام منطقه‌ای می‌دانند.
آنگونه که حسن روحانی شهریور ۹۶ در دیدار «زیگفرید براک» رئیس مجلس نمایندگان بلژیک، با اشاره به موضوع برجام، لزوم پایبندی طرفین به مفاد این توافق را مورد تأکید قرار داد و گفت: در برجام ایران و ۱+۵ توانستند در یک مسئله مهم به نام هسته‌ای به توافق برسند و این یکی از موفقیت‌های بزرگ میز مذاکره در یک مسئله پیچیده بود که می‌تواند الگویی برای مسائل پیچیده منطقه‌ای و جهانی باشد.
البته پیش از این زمزمه‌هایی از سوی اروپایی‌ها برای گفتوگو درباره مباحث منطقه‌ای به گوش می‌رسید و ایران بار‌ها اعلام کرده که آماده گفتوگو درباره مسائل منطقه‌ای است و در عین حال مقامات کشورمان بار‌ها تأکید کردند که برجام فقط در خصوص مباحث هسته‌ای بوده و تمام شده و به هیچ وجه دستورکار این مذاکرات، مباحث منطقه‌ای نبوده است.
عراقچی نهم دی ماه ۱۳۹۶ در برنامه جهان آرا در پاسخ به سؤالی درباره بسط دادن برجام به دیگر حوزه‌ها نیز گفت: برجام نه مذاکره مجدد می‌شود نه الحاقیه‌ای به آن خواهد شد و نه به موضوع دیگری ربط داده می‌شود. ما درباره برجام در آینده گفتوگو نکرده و نخواهیم کرد. موضع ما روشن و منطقی است، به هیچ وجه راجع به برجام مذاکره مجدد نخواهیم کرد. برجام به هیچ موضوع دیگری چه بحث موشکی چه منطقه‌ای هیچ ارتباطی ندارد. اروپایی‌ها تا الان این تفکیک را رعایت کرده‌اند که برجام باید رعایت شود و به هیچ موضوع دیگری ارتباط ندارد، ولی نگرانی‌هایی با ایران داریم که یک جای دیگر صحبت کنیم که ما تا الان صحبت نکرده‌ایم.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران بهمن ۹۶ نیز در حاشیه نشست اقتصادی پاریس به خبرگزاری رویترز گفت: ما همیشه با تروریسم مبارزه کرده‌ایم. ایران نقشی کلیدی در تحقق ثبات و صلح در منطقه دارد... هیچ ارتباطی [هم]بین توافق هسته‌ای [برجام]و نقش ما در منطقه وجود ندارد».
در همین خصوص ظریف یکشنبه شب ۲۹ بهمن ماه در پایان سفرش به مونیخ برای شرکت در پنجاه و چهارمین کنفرانس امنیتی مونیخ در جمع خبرنگاران با بیان اینکه بعضی‌ها حرف‌هایی می‌زنند که گفت‌وگو‌هایی راجع به سایر موضوعات انجام شود، تصریح کرد: ما به روشنی گفته‌ایم که هیچ نگرانی از بحث‌های دیگر نداشتیم، ما حرف زیادی برای گفتن داریم. سیاست‌های ایران برای صلح و ثبات در منطقه بسیار مشخص است و این سیاست‌ها و تلاش‌ها را دنبال می‌کنیم و همواره یک بازیگر و کنشگر فعال بودیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد:، اما کسانی که دنبال این گفتوگوها هستند باید اول نشان دهند که در اجرای تعهدات قبلیشان جدی هستند تا اینکه بشود بحث دیگری با آن‌ها کرد، مخصوصا این بحث‌ها هیچ ارتباطی با برجام ندارد.
وی گفت: برجام براساس یک فهم مشترک بوده است که ما نمی‌خواهیم از طریق برجام همه موضوعات را حل کنیم.
ظریف تصریح کرد: قرار بوده ما از طریق برجام یک موضوع (هسته‌ای) را حل کنیم، آن موضوع از نظر ما از طریق برجام حل شده، ولی بدعهدی‌های دیگران مانع از این شده که برجام آثار مثبتش را در سطح جهانی نشان دهد.
البته ایران همانطور که بار‌ها هم از سوی مقامات کشورمان مطرح شده آماده گفتوگو با کشور‌های منطقه به ویژه خلیج فارس بوده و در همین خصوص رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران روز شنبه پنجم اسفند ماه در همایش «ایثار، زبان صلح جهانی» در پاسخ به سؤالی درباره گفت‌وگو‌های منطقه‌ای با کشور‌های همسایه بیان کرد: ما با کسی مذاکره می‌کنیم که برایمان احترام قائل باشد، هیچ مشکلی برای مذاکره با کشور‌های همسایه نداریم، آن‌ها آمادگی ندارند.
* رهبر انقلاب: مصالح خودمان را خودمان بفهمیم
رفت و آمدها و گپ و گفت: با اروپایی‌ها در حالی این روز‌ها بیشتر شده که رهبر معظم انقلاب ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۶ در دیدار صد‌ها نفر از نخبگان جوان و استعداد‌های برتر علمی در این باره یادآور شدند: بار‌ها گفته‌ایم که با سرمایه گذاری خارجی از جمله غربی‌ها مشکلی نداریم، اما نباید اقتصاد کشور به ستونی متکی باشد که با نعره شخصی مثل ترامپ بلرزد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای گفتند: در برجام دشمن القا می‌کرد اگر توافق حاصل شود دشمنی‌ها برطرف می‌شود، توافق کردیم؛ اما دشمنی‌ها بیشتر هم شد.
ایشان تأکید کردند: امروز هم نباید مطالبی مطرح شود که اگر مثلاً در فلان قضیه توافق نکردیم چنین و چنان می‌شود، این از القائات مورد نظر دشمن است و ما باید بی اعتنا به این القائات، مصالح خودمان را خودمان بفهمیم و آن را از دشمن نشنویم.
مقام معظم رهبری تأکید کردند: اروپایی‌ها باید مقابل اقدامات دولت آمریکا از جمله نقض برجام همچون تحریم‌هایی که انتظار دارند از کنگره بیرون بیاید بایستند و از هم صدایی با آمریکایی‌ها در مسائلی نظیر قدرت دفاعی ایران و حضور ایران در منطقه بپرهیزند، چرا که ما مطلقاً هم آوازی اروپایی‌ها با زورگویی‌های آمریکا را قبول نمی‌کنیم.
با توجه به جمله‌ای که از معاون سیاسی وزیر خارجه در گفتوگو با بی‌بی‌سی نقل شده که گفته بود: «اگر برجام تجربه‌ای موفقیت‌آمیز برای ایران باشد، آن‌ها اجازه خواهند داشت از ما درباره مسایل دیگر درخواست مذاکره کنند»، دقیقا مشخص نیست که آیا ترافیک رفت و آمد با اروپایی‌ها با آنچه «برجام منطقه‌ای» خوانده می‌شود ارتباط دارد یا نه؛ اما به وضوح می‌توان گفت: دست‌کم در یک مورد (یمن) بین ایران و برخی طرف‌های اروپایی مذاکراتی صورت پذیرفته است. باید هوشیار بود که در دل این رفت و آمدها اروپایی‌ها نتوانند هم‌صدایی خود با واشنگتن در برخی امور منطقه‌ای و دفاعی مرتبط با ایران را تبدیل به بهانه‌ای برای توافقی دیگر و امتیازخواهی‌های بیشتر کنند. از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد هنوز بتوان به برجام هسته‌ای نام یک توافق موفق را اطلاق کرد، دست‌کم از صحبت‌های شخص آقای عراقچی در چتم هاوس چنین برنمی‌آید.
در اولین روز‌های هفته پایانی سال جاری شمسی (۱۳۹۶) محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران میزبان وزرای خارجه‌ای از قاره سبز بود. وزیران خارجه اسپانیا و هلند روز چهارشنبه دوم اسفند ماه در تهران با همتای ایرانی خود دیدار و ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی را مرور کردند.
برجام و اوضاع یمن از جمله موضوعاتی بود که در این گفتوگوها به آن پرداخته شد.
از دیگر سو «ژان ایو لودریان» وزیر خارجه فرانسه روز سه‌شنبه اول اسفند ماه نیز اعلام کرد که طی روز‌های آینده به ایران و روسیه سفر می‌کند و افزود: اگر برای حل بحران سوریه اقدامی صورت نگیرد «ما به سمت فاجعه‌ای انسانی حرکت می‌کنیم.»
پیش از این لو دریان قرار بود در ماه دی به تهران سفر کند که این سفر به تعویق افتاد.
محمدجواد ظریف هم قرار است در این هفته سفری به چهار کشور شرق اروپا شامل بلغارستان، صربستان، کرواسی و بوسنی و هرزگوین داشته باشد.
از دیگر سو سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران علاوه بر رایزنی‌هایی که در مونیخ با معاونان وزرای خارجه ۴ کشور اروپایی (آلمان، فرانسه، انگلستان و ایتالیا) درباره یمن داشت، دوم اسفند ماه در لندن دومین دور رایزنی‌های سیاسی دوره‌ای را با انگلیسی‌ها برگزار کرد.
وزرای خارجه اسپانیا و هلند روز چهارشنبه دوم اسفند ماه در تهران ضمن رایزنی با محمدجواد ظریف با حسن روحانی رئیس جمهوری، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز دیدار و گفتوگو کردند.
*دیدار‌های آلفونسو داستیس در تهران
«آلفونسو داستیس» وزیر خارجه اسپانیا که قرار بود در اکتبر ۲۰۱۷ به ایران سفر کند و به دلیل تحولات در منطقه خودمختار کاتالونیا سفرش به تعویق افتاد، روز چهارشنبه در یک روز و همزمان با وزیر خارجه هلند در جمهوری اسلامی حضور یافت. او که سال گذشته (۱۳۹۵) در حاشیه پنجاه و سومین کنفرانس امنیتی مونیخ در دیدار با محمدجواد ظریف برای سفر به تهران دعوت شده بود، در روز چهارشنبه رایزنی‌های گسترده‌ای را با مقامات ایرانی داشت.
وزیر امور خارجه اسپانیا سال گذشته پس از این دیدار با ظریف در صفحه توئیتر خود نوشت: دیدار خوبی با دوست ایرانی خود داشتم و دو طرف برای تحکیم توافق هسته‌ای و همکاری برای حل تنش‌های منطقه‌ای تلاش خواهند کرد.
البته پس از تنش‌هایی که خرداد ۱۳۹۵ بین برخی از کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس پدید آمد، ظریف و همتای اسپانیایی در گفت‌وگویی تلفنی آخرین تحولات منطقه را مورد بررسی قرار دادند.
«آلفونسو داستیس» در دیدار با ظریف از تعهد کشورش به برجام گفت و در این گفتوگوها بر گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های گردشگری، محیط زیست، انرژی، تکنولوژ‌های پیشرفته، حمل و نقل و همکاری بیشتر بین دانشگاه‌های دو کشور تاکید شد.
موضوعات منطقه‌ای نیز از دیگر محور‌های مورد گفت‌وگوی دو وزیر بود و در پایان نیز یادداشت تفاهم همکاری‌ها به منظور گسترش رایزنی‌های سیاسی و دوجانبه امضا شد و یادداشت تفاهم توسعه همکار‌های ریلی نیز به امضای مقامات راه آهن دو کشور رسید.
علاوه بر این، برجام، تحولات منطقه به ویژه اوضاع یمن و نیز از جمله محور‌های گفت‌وگوی «آلفونسو داستیس» و شمخانی بود.
شمخانی ضمن ابراز ناخرسندی از عملکرد اتحادیه اروپا در برجام و با بیان اینکه این اتحادیه تحرک لازم را برای حفظ برجام از خود نشان نداده، هشدار داد که اگر برجام برای ایران منافع لازم را نداشته باشد، دلیلی برای ادامه آن نیز وجود ندارد.
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران از بی تحرکی و سکوت اروپایی‌ها در قبال جنایات سعودی در یمن نیز انتقاد کرد و افزود: جنگ افروزان و متجاوزان جنایتکار نمی‌توانند با پروپاگاندای رسانه‌ای و اجرای سیرک‌های نمایش قطعات آهنی مجعول، واقعیت‌ها در مورد یمن را تغییر داده و از مسئولیت کشتار ۲۳ هزار کودک طی ۳ سال محاصره و بمباران این کشور فرار کنند.
وزیر امور خارجه اسپانیا نیز در این دیدار عنوان کرد که رویکرد کشور‌های اروپایی به ویژه پس از برجام، گسترش همه جانبه همکاری‌های مشترک و توسعه سرمایه گذاری در بخش‌های زیرساختی برای دستیابی به روابط اقتصادی بلندمدت و مستحکم است.
روحانی رئیس جمهور نیز در دیدار وزیر خارجه اسپانیا بر استفاده از ظرفیت‌های موجود در بخش‌های تجاری و اقتصادی بین دو کشور تأکید و خاطرنشان کرد: امروز فرصت‌های متعدد و ممتاز سرمایه گذاری در بخش‌های انرژی، مواد معدنی، فولاد، محیط زیست و صرفه جویی در انرژی در ایران وجود دارد که سرمایه گذاران اسپانیایی هم می‌توانند از این موقعیت استفاده کرده و در این پروژه‌ها حضور داشته باشند.
گسترش روابط بانکی بین ایران و اسپانیا نیز از دیگر مواردی بود که روحانی در این دیدار به آن پرداخت و بر عمل همه طرف‌ها به تعهداتشان در برجام تأکید کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران تا زمانی که طرف مقابل به تعهدات خود در برجام عمل کند، نسبت به آن پایبند خواهد بود.
خاتمه تهاجم نظامی ائتلاف به رهبری عربستان به یمن از جمله مواردی بود که روحانی در دیدار وزیر خارجه اسپانیا به آن اشاره کرد.
«آلفونسوداستیس» نیز بر تلاش برای گسترش روابط دو کشور در بخش‌های مختلف و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تأکید کرد.
حمایت کامل اتحادیه اروپا از تداوم برجام از دیگر مواردی بود که وزیر خارجه اسپانیا در دیدار با روحانی به آن اشاره کرد.
وزیر امور خارجه اسپانیا بر لزوم مداخله کشور‌های تاثیرگذار در منطقه برای پایان دادن به شرایط بحرانی انسانی در یمن تأکید کرد.
داستیس همچنین با علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز دیدار و گفتوگو کرد و گفت: من با روحیه دوستی و گفتوگو به ایران آمده‌ام و امیدوارم در سایه گفتوگوها به برقراری ثبات در منطقه و جهان کمک کنیم.
*رایزنی‌های خانم دیپلمات هلندی در تهران
خانم «سیخرید کاخ» وزیر خارجه هلند هم دیگر مقام اروپایی بود که در هفته‌ای که گذشت و همزمان با حضور همتای اسپانیایی خود با مقامات ایرانی دیدار کرد. او نیز روز چهارشنبه دوم اسفند با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود در محل وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران ملاقات کرد.
توسعه روابط اقتصادی بویژه در بخش نفت و گاز، روابط پارلمانی و روابط بانکی از جمله موضوعات مورد گفتوگو بود.
وزیر امور خارجه هلند در این دیدار از علاقه کشور متبوع خود در توسعه همکاری با شرکت‌های کارآفرین ایران سخن گفت.
وی همچنین حمایت هلند از اجرای کامل برجام و تعهد این کشور در اجرای آن را مورد تاکید قرار داد.
بررسی اوضاع جاری در منطقه بویژه کشور‌های یمن و سوریه از دیگر محور‌های مذاکرات در بخش منطقه‌ای بود.
«سیخرید کاخ» وزیر امور خارجه هلند همچنین بعدازظهر چهارشنبه با علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کرد. بحث برجام، ضرورت ورود اتحادیه اروپا به بحران یمن از جمله مواردی بود که شمخانی در این دیدار به آن‌ها اشاره کرد.
خانم سیخرید کاخ هم با قدردانی از برخورد فعال جمهوری اسلامی ایران با توافق برجام و اجرای مسئولانه تعهدات و همچنین تقدیر از نقش ایران در مقابله با تروریسم و جرایم سازمان یافته افزود: دولت هلند به دنبال گسترش همکاری‌های مشترک و توسعه سرمایه گذاری در بخش‌های زیر ساختی ایران است.
حسن روحانی نیز در دیدار وزیر امور خارجه هلند بر تقویت همکاری‌های بانکی بین دو کشور تأکید کرد و گفت: ایران از حضور و مشارکت شرکت‌های هلندی در پیشبرد طرح‌های مرتبط با حوزه‌های انرژی، محیط زیست، کشاورزی، حمل و نقل و صرفه‌جویی در مصرف انرژی و گردشگری حمایت می‌کند.
روحانی به برجام نیز پرداخت و بار دیگر تصریح کرد که قدرت دفاعی کشور قابل مذاکره نیست.
رئیس جمهور در بخش دیگری از اظهاراتش عنوان کرد: ما در عین حال علاقه‌مندیم راجع به فروش گسترده تسلیحات مخرب به کشور‌های منطقه که عمدتاً از سوی کشور‌های غربی انجام می‌گیرد، با دوستانمان گفتوگو کنیم؛ مخصوصاً فروش هواپیما‌ها و موشک‌های مرگ‌باری که از آن‌ها برای کشتار و آواره کردن مردم و نابودی مناطق مسکونی و زیرساخت‌های یمن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روحانی از آمادگی جمهوری اسلامی برای گفتوگو با دوستان خود در اتحادیه اروپا برای تقویت امنیت و ثبات در منطقه و همچنین ادامه مبارزه با تروریسم خبر داد.
وزیر امور خارجه هلند نیز از تصمیم کشورش برای گسترش روابط با ایران در همه زمینه‌ها خبر داد و گفت که شرکت‌های هلندی آماده‌اند که مشارکت فعال‌تری در روند پیشبرد طرح‌های ایران در ارتباط با فناوری‌های نوین، کشاورزی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی داشته باشند و دولت هلند این شرکت‌ها را برای گسترش فعالیت‌هایشان در ایران، تشویق و ترغیب می‌کند.
وی بر ضرورت تداوم روند گفتوگوها بین ایران و اتحادیه اروپا برای تقویت اعتمادسازی در حوزه‌های مورد علاقه تأکید کرد.
وزیر خارجه هلند با اشاره به برنامه موشکی ایران گفت: نیاز برنامه تسلیحاتی ایران برای دفاع از خود را مشروع و آن را به‌رسمیت می‌شناسیم.
وی همچنین با بیان ضرورت تلاش‌ها برای پایان دادن به فاجعه انسانی در یمن گفت: هلند معتقد است که باید فوراً در یمن آتش‌بس برقرار و فرایند گفت‌وگوی ملی در آن کشور برای ایجاد ثبات و امنیت آغاز شود.
سیخرید کاخ همچنین به دیدار علی‌اکبر ولایتی رفت و گفتوگو در خصوص مسائل دوجانبه و منطقه را برای درک بهتر طرفین از مسائل غرب آسیا به ویژه سوریه و یمن مهم ارزیابی کرد.
*رایزنی‌ها در مونیخ و لندن
رایزنی‌های اخیر درباره تحولات منطقه و به ویژه یمن تنها در تهران دنبال نشد. سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه نیز در حاشیه پنجاه و چهارمین کنفرانس امنیتی مونیخ رایزنی‌هایی را با همتایان خود در چهار کشور اروپایی آلمان، فرانسه، انگلستان و ایتالیا درباره اوضاع یمن داشت و از آنجا هم به لندن رفت تا در دومین دور گفت‌وگو‌های سیاسی با انگلستان حضور یابد.
براساس اعلام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پی شدت گرفتن ابعاد فاجعه انسانی در یمن، در اثر حملات بی وقفه نیرو‌های رژیم سعودی و امارات، معاونان وزرای خارجه ایران و تعدادی از کشور‌های اروپایی روز شنبه ۲۸ بهمن در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در خصوص آخرین تحولات این بحران و راه‌های مقابله با محاصره بی رحمانه مردم یمن و ارسال کمک‌های انسانی به آن کشور دیدار و یک ساعت و نیم گفتگو کردند.
رایزنی‌ها در حالی انجام شد که خبرگزاری رویترز از پیش‌نویس قطعنامه‌ای خبر داد که انگلیس با کمک و مشورت آمریکا و فرانسه قصد دارد در شورای امنیت سازمان ملل، ایران را به دلیل دخالت ادعایی در یمن، محکوم کند.
انتظار می‌رود شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه هفتم اسفند ماه درباره این قطعنامه رای‌گیری کند.
براساس این گزارش، این ۳ کشور می‌خواهند ایران را به دلیل آنچه که «عدم توقف ارسال موشک‌های بالستیک» به انصارالله در یمن و نقض محدودیت‌های پیشین شورای امنیت، محکوم کنند.
این پیش‌نویس که برای تمدید تحریم‌های سازمان ملل علیه یمن برای یک سال دیگر، طراحی شده، به شورای امنیت اجازه می‌دهد تحریم‌های بیشتری را علیه «هر نوع فعالیتی مربوط به استفاده از موشک‌های بالستیک در یمن» اعمال کنند.
دیپلمات‌هایی از اعضای شورای امنیت عنوان کردند که انگلیس این پیش‌نویس را به کمک آمریکا و فرانسه طراحی کرده است.
سید عباس عراقچی در همین راستا یکشنبه شب ۲۹ بهمن ماه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در گفتگو با خبرنگاران، درباره دیدارش با معاونان وزرای خارجه این ۴ کشور اروپایی درباره یمن عنوان کرد: ملاقات‌های دوجانبه را با کشور‌های مختلف در حوزه‌های مختلف از جمله برجام داشتم که گفت‌وگو‌های بسیار خوبی از جمله در زمینه برجام انجام شد. گفت‌وگویی هم با معاونان وزرای خارجه این چهار کشور داشتم که به بحث یمن مربوط می‌شد.
عراقچی ادامه داد: با توجه به ابعاد بزرگ فاجعه انسانی و میزان حملات ائتلاف به رهبری عربستان و امارات که شدت گرفته و فجایع بسیار زیادی آفریده، میزان کشتار‌ها و رنجی که مردم می‌برند و بیماری وبا و معضلاتی که وجود دارد ضرورت دارد تلاش مشترکی توسط جامعه بین الملل برای برقراری آتش بس و شکستن محاصره تحمیلی عربستان و ارسال کمک‌های انسانی صورت گیرد که بدین منظور گفت‌وگو‌هایی را داشتیم.
معاون سیاسی وزیر خارجه عنوان کرد: فکر می‌کنم گفتگو‌های خوبی بود و امیدواریم بتواند در این فضای بسته‌ای که در خصوص مردم یمن صورت گرفته، گشایشی را حاصل کند.
عراقچی رایزنی‌ها درباره یمن را روز چهارشنبه دوم اسفند ماه در لندن و همزمان با حضور وزرای خارجه اسپانیا و هلند در تهران ادامه داد. وی در گفت‌وگو‌های دوره‌ای سیاسی ایران و انگلستان که این بار به گفته وی نوبت لندن بود، حضور یافت و در این مذاکرات «حمید بعیدی‌نژاد» سفیر ایران در لندن، «محمد فرازمند» دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل خلیج فارس و «حمید بیات» دستیار مدیرکل اروپا او را همراهی می‌کردند.
عراقچی و هیأت همراه با «آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلستان و «کارن پیرس» نماینده دائم انگلستان در سازمان ملل و مدیرکل سیاسی دفتر امور خارجی و مشترک المنافع انگلیس به گفتوگو پرداختند.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران پیش از این درباره سفرش به لندن نیز گفت: در این گفتگو‌ها مسائل دوجانبه، منطقه‌ای بین المللی و مسائل برجام گفتگو می‌شود.
«آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلستان روز پنجشنبه پس از دیدارش با عراقچی در توئیترش این دیدار را «سازنده» خواند و نوشت: «دیداری سازنده با عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران داشتم. درباره اهمیت ایفای نقش مثبت منطقه‌ای ایران در عین کار با جامعه بین‌المللی برای حفظ توافق هسته‌ای گفتوگو کردیم.»
برت افزود: «همچنین درباره نگرانی‌هایمان برای بازداشتی‌های دو تابعیتی و مجموعه‌ای از موضوعات دوجانبه بحث کردیم.»
پس از این گفتوگوها بود که حمید بعیدی‌نژاد سفیر ایران در بریتانیا پنجشنبه شب سوم اسفند ماه در صفحه توئیتر خود با اشاره به سفر سید عباس عراقچی نوشت: سفر آقای دکتر عراقچی به انگلیس برای انجام دومین دور گفت‌وگو‌های جامع سیاسی بین دو کشور در شرایط حساس جهانی و منطقه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار بود. با توجه به تحولات برجام از یک طرف و مذاکرات مهمی که در سطح شورای امنیت سازمان ملل متحد و در سطح قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای برای پایان دادن به بحران یمن از سوی دیگر وجود دارد، دو طرف تلاش می‌کنند که با هماهنگی‌های بیشتر امکان تاثیر گذاری اقدامات جمعی را بالا ببرند.
وی افزود: در خصوص برجام البته ایران و انگلیس هر دو بر حفظ اعتبار برجام و مخالفت با هر گونه تغییر برجام به هر صورتی که توسط ترامپ پیشنهاد می‌شود اتفاق نظر دارند که در این مسیر مشورت‌های مهمی نیز برای نحوه برخورد با مخاطرات برجام بین دو طرف صورت گرفت. در این میان آنچه روشن است این است که اختلاف انگلیس و کشور‌های اروپایی با آمریکا در این زمینه جدی است.
بعیدی نژاد ادامه داد: البته وقتی به مباحث مربوط به تحولات منطقه‌ای می‌رسد تفاهم دو طرف کامل نیست و دو کشور اختلاف نظرات مهمی با یکدیگر دارند. اما در عین حال با توجه به اشتراک نظر دو کشور مبنی بر ضرورت پایان هر چه سریعتر جنگ یمن که به یک جنگ تمام عیار غیر انسانی انجامیده است، ایران و انگلیس تصمیمات مهمی در خصوص اقدام به پایان دادن به بحران اتخاذ کردند.
وی بیان کرد: ایران در این میان مخالفت شدید خود را نسبت به درج بندی در محکومیت ایران در پیش نویس پیشنهادی مورد بحث در خصوص یمن در شورای امنیت اعلام کرد که قرار شد مشورت‌های فشرده دو طرف برای حل مشکل ادامه یابد.
سفیر ایران افزود: در خصوص مباحث مختلف روابط دوجانبه از جمله ارتقاء همکاری‌های تجاری، بانکی و کنسولی نیز مباحث خوبی صورت گرفت که امید است نتایج آن در آینده برای گسترش روابط اقتصادی دو کشور مفید باشد.
بعیدی‌نژاد عنوان کرد:در مجموع باید گفت که گفتوگوها در این سفر، بسیار صریح، به دور از تعارفات و دقیق بود و دو طرف اقدامات مشخصی را برای حل برخی از نگرانی‌های مشترک اتخاذ کردند. بی شک تحقق این تفاهمات نقش مهمی در تسهیل مراودات اقتصادی بین دو کشور و کاهش تنش در سطح منطقه خواهد داشت.
*روحانی چه گفت؟
حسن روحانی رئیس جمهوری فروردین ۱۳۹۵ در سفر به پاکستان و در جمع رسانه‌های این کشور با تاکید بر اینکه مشکلات منطقه از راه‌های نظامی قابل حل و فصل نیست، گفت: توافق برجام می‌تواند یک الگو در این زمینه باشد و می‌توانیم از همین راه‌حل برای مشکلات دیگر منطقه استفاده کنیم.
رئیس جمهوری اسلامی ایران ۲۴ دی ماه سال‌جاری (۱۳۹۶) در مراسم اختتامیه نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی با اشاره به توافق وین و اینکه آمریکا موفق به از بین بردن این توافقنامه نشده، عنوان کرد: «ما در برجام به دنیا گفتیم که معضل پیچیده منطقه‌ای و حتی بین‌المللی با میز مذاکره قابل حل و فصل است و تا تاریخ، تاریخ است این اقدام خواهد ماند.»
عبدالله ناصری صاحبنظر سیاسی و استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه‌های تهران شهریور ماه سال‌جاری در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایرنا عنوان کرد: با توجه به چالش‌های منطقه‌ای، روحانی باید در دولت دوازدهم «برجام منطقه ای» را در دستور کار قرار دهد تا برجام در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و سرمایه گذاری به بار بنشیند.
برخی تحلیلگران هم با اشاره به روند کنونی و داغ شدن تنور گفتوگوها درباره مباحث منطقه‌ای، این روند را گامی آغازین در راستای کلید خوردن برجام ۲ یا به عبارتی برجام منطقه‌ای می‌دانند.
آنگونه که حسن روحانی شهریور ۹۶ در دیدار «زیگفرید براک» رئیس مجلس نمایندگان بلژیک، با اشاره به موضوع برجام، لزوم پایبندی طرفین به مفاد این توافق را مورد تأکید قرار داد و گفت: در برجام ایران و ۱+۵ توانستند در یک مسئله مهم به نام هسته‌ای به توافق برسند و این یکی از موفقیت‌های بزرگ میز مذاکره در یک مسئله پیچیده بود که می‌تواند الگویی برای مسائل پیچیده منطقه‌ای و جهانی باشد.
البته پیش از این زمزمه‌هایی از سوی اروپایی‌ها برای گفتوگو درباره مباحث منطقه‌ای به گوش می‌رسید و ایران بار‌ها اعلام کرده که آماده گفتوگو درباره مسائل منطقه‌ای است و در عین حال مقامات کشورمان بار‌ها تأکید کردند که برجام فقط در خصوص مباحث هسته‌ای بوده و تمام شده و به هیچ وجه دستورکار این مذاکرات، مباحث منطقه‌ای نبوده است.
عراقچی نهم دی ماه ۱۳۹۶ در برنامه جهان آرا در پاسخ به سؤالی درباره بسط دادن برجام به دیگر حوزه‌ها نیز گفت: برجام نه مذاکره مجدد می‌شود نه الحاقیه‌ای به آن خواهد شد و نه به موضوع دیگری ربط داده می‌شود. ما درباره برجام در آینده گفتوگو نکرده و نخواهیم کرد. موضع ما روشن و منطقی است، به هیچ وجه راجع به برجام مذاکره مجدد نخواهیم کرد. برجام به هیچ موضوع دیگری چه بحث موشکی چه منطقه‌ای هیچ ارتباطی ندارد. اروپایی‌ها تا الان این تفکیک را رعایت کرده‌اند که برجام باید رعایت شود و به هیچ موضوع دیگری ارتباط ندارد، ولی نگرانی‌هایی با ایران داریم که یک جای دیگر صحبت کنیم که ما تا الان صحبت نکرده‌ایم.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران بهمن ۹۶ نیز در حاشیه نشست اقتصادی پاریس به خبرگزاری رویترز گفت: ما همیشه با تروریسم مبارزه کرده‌ایم. ایران نقشی کلیدی در تحقق ثبات و صلح در منطقه دارد... هیچ ارتباطی [هم]بین توافق هسته‌ای [برجام]و نقش ما در منطقه وجود ندارد».
در همین خصوص ظریف یکشنبه شب ۲۹ بهمن ماه در پایان سفرش به مونیخ برای شرکت در پنجاه و چهارمین کنفرانس امنیتی مونیخ در جمع خبرنگاران با بیان اینکه بعضی‌ها حرف‌هایی می‌زنند که گفت‌وگو‌هایی راجع به سایر موضوعات انجام شود، تصریح کرد: ما به روشنی گفته‌ایم که هیچ نگرانی از بحث‌های دیگر نداشتیم، ما حرف زیادی برای گفتن داریم. سیاست‌های ایران برای صلح و ثبات در منطقه بسیار مشخص است و این سیاست‌ها و تلاش‌ها را دنبال می‌کنیم و همواره یک بازیگر و کنشگر فعال بودیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد:، اما کسانی که دنبال این گفتوگوها هستند باید اول نشان دهند که در اجرای تعهدات قبلیشان جدی هستند تا اینکه بشود بحث دیگری با آن‌ها کرد، مخصوصا این بحث‌ها هیچ ارتباطی با برجام ندارد.
وی گفت: برجام براساس یک فهم مشترک بوده است که ما نمی‌خواهیم از طریق برجام همه موضوعات را حل کنیم.
ظریف تصریح کرد: قرار بوده ما از طریق برجام یک موضوع (هسته‌ای) را حل کنیم، آن موضوع از نظر ما از طریق برجام حل شده، ولی بدعهدی‌های دیگران مانع از این شده که برجام آثار مثبتش را در سطح جهانی نشان دهد.
البته ایران همانطور که بار‌ها هم از سوی مقامات کشورمان مطرح شده آماده گفتوگو با کشور‌های منطقه به ویژه خلیج فارس بوده و در همین خصوص رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران روز شنبه پنجم اسفند ماه در همایش «ایثار، زبان صلح جهانی» در پاسخ به سؤالی درباره گفت‌وگو‌های منطقه‌ای با کشور‌های همسایه بیان کرد: ما با کسی مذاکره می‌کنیم که برایمان احترام قائل باشد، هیچ مشکلی برای مذاکره با کشور‌های همسایه نداریم، آن‌ها آمادگی ندارند.
* رهبر انقلاب: مصالح خودمان را خودمان بفهمیم
رفت و آمدها و گپ و گفت: با اروپایی‌ها در حالی این روز‌ها بیشتر شده که رهبر معظم انقلاب ۲۶ مهر ماه ۱۳۹۶ در دیدار صد‌ها نفر از نخبگان جوان و استعداد‌های برتر علمی در این باره یادآور شدند: بار‌ها گفته‌ایم که با سرمایه گذاری خارجی از جمله غربی‌ها مشکلی نداریم، اما نباید اقتصاد کشور به ستونی متکی باشد که با نعره شخصی مثل ترامپ بلرزد.
حضرت آیت الله خامنه‌ای گفتند: در برجام دشمن القا می‌کرد اگر توافق حاصل شود دشمنی‌ها برطرف می‌شود، توافق کردیم؛ اما دشمنی‌ها بیشتر هم شد.
ایشان تأکید کردند: امروز هم نباید مطالبی مطرح شود که اگر مثلاً در فلان قضیه توافق نکردیم چنین و چنان می‌شود، این از القائات مورد نظر دشمن است و ما باید بی اعتنا به این القائات، مصالح خودمان را خودمان بفهمیم و آن را از دشمن نشنویم.
مقام معظم رهبری تأکید کردند: اروپایی‌ها باید مقابل اقدامات دولت آمریکا از جمله نقض برجام همچون تحریم‌هایی که انتظار دارند از کنگره بیرون بیاید بایستند و از هم صدایی با آمریکایی‌ها در مسائلی نظیر قدرت دفاعی ایران و حضور ایران در منطقه بپرهیزند، چرا که ما مطلقاً هم آوازی اروپایی‌ها با زورگویی‌های آمریکا را قبول نمی‌کنیم.
با توجه به جمله‌ای که از معاون سیاسی وزیر خارجه در گفتوگو با بی‌بی‌سی نقل شده که گفته بود: «اگر برجام تجربه‌ای موفقیت‌آمیز برای ایران باشد، آن‌ها اجازه خواهند داشت از ما درباره مسایل دیگر درخواست مذاکره کنند»، دقیقا مشخص نیست که آیا ترافیک رفت و آمد با اروپایی‌ها با آنچه «برجام منطقه‌ای» خوانده می‌شود ارتباط دارد یا نه؛ اما به وضوح می‌توان گفت: دست‌کم در یک مورد (یمن) بین ایران و برخی طرف‌های اروپایی مذاکراتی صورت پذیرفته است. باید هوشیار بود که در دل این رفت و آمدها اروپایی‌ها نتوانند هم‌صدایی خود با واشنگتن در برخی امور منطقه‌ای و دفاعی مرتبط با ایران را تبدیل به بهانه‌ای برای توافقی دیگر و امتیازخواهی‌های بیشتر کنند. از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد هنوز بتوان به برجام هسته‌ای نام یک توافق موفق را اطلاق کرد، دست‌کم از صحبت‌های شخص آقای عراقچی در چتم هاوس چنین برنمی‌آید.
اخبار ویژه
عضو کمیسیون فرهنگی: مصوبهای از شعام درباره حجاب به مجلس نرسیده است؛
وارونهنمایی تهدیدات آمریکا؛
سناریویی که هر بار تکرار می‌شود؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
