آرزوهای حوزوی

طبق آمار رسمی حوزه، حدود سی هزار طلبه، مشغول تحصیل درس خارج هستند.بر فرض، ورودی امسال پنج هزار، و بیست و پنج هزار نفر هم از سال های قبل باشند. آیا حوزه می­تواند ادعا کند تا پنج سال دیگر، حداقل پانزده هزار طلبه (نیمی از این جمعیت) به اجتهاد می­رسند، تا با اجتهاد خود، مشکلات علمی را حل کنند؟

گمان نگارنده بر این است که چنین ادعایی بیشتر شبیه آرزو است تا واقعیت؛ زیرا رقم حاضرین درس خارج، چندین سال است که بیش و کم، همین تعداد بوده و خروجی قابل توجهی نداشته است. از سویی، اتفاق خاصی هم قرار نیست در سطح خارج بیفتد تا به آیندۀ آن دلخوش کنیم.

آری، یکی از رسم­های حوزه این است که مجتهدان معروف بر سر درس علمای بزرگ شرکت می­کردند. مثلا آیة الله سید عبدالأعلی سبزواری(ره)، از حضار درس خارج حضرت امام(ره) بود. اما ایشان به اجتهاد رسیده بودند، نه مانند بسیاری از حضار امروز درس خارج که بعد از ده-بیست سال، هنوز با اجتهاد قریبه­اند.

اینکه اشکال درس خارج چیست، و چرا چنین خروجی های نااُمید کننده­ای دارد، به جای خود؛ ولی گفتنی است، تا وقتی بزرگان حوزه، نگاه سیاه لشگری به درس خارج دارند، چیزی تغییر نخواهد کرد. بخشی از این بی نتیجگی، به همت طلاب برمی­گردد، اما قابل انکار نیست که بخش قابل توجهی هم ریشه در سوء مدیریت دارد.