خط پايان ترديد آفريني‌هاي هاشمي كجاست؟

"ان‌شاء الله نتیجه‌ انتخابات همانی که مردم می‌خواهند و رأیی که مردم به صندوق می اندازند باشد و اگر همان باشد، ان‎شاء الله مجلس خوبی خواهیم داشت." این بخشی از سخنان هاشمی رفسنجانی پس از شرکت در نهمین دوره انتخابات مجلس است که طی آن تلویحا "تردید" در نتیجه انتخابات را مطرح ساخت.

به گزارش رجانیوز، در حالی که قریب به سه سال از انتخابات دهم ریاست جمهوری می گذرد و آثار تردید افکنی های سران فتنه، رسانه های بیگانه و برخی رجال سیاسی نسبت به نتیجه انتخابات، براي كشور هزينه‌زايي كرد، هاشمی رفسنجانی بار دیگر ترجیح داد ضمن اظهارات کلی و دوپهلو، در مورد سلامت انتخابات اظهار تردید کند و عملا نشان دهد كه نه تنها از حوادث سه سال اخیر عبرت نگرفته، بلکه همچنان اصرار دارد تا با تاکتیک ثابتش در اظهار مواضع دوپهلو و مبهم، خود را از انزوای سیاسی اخیر نجات دهد.

با این حال، مرور گذرا بر مواضع و اظهارات هاشمی رفسنجانی در طی سال‌های گذشته نشان می دهد که وی با اظهارات غیر شفاف و بعضا متناقض، تلاش مي‌كند كه صحنه‌های سیاسی مختلف کشور را مدیریت کند؛ به‌عنوان مثال در رابطه با موضوع سلامت انتخابات، پیش از این وی در 26 تیرماه 88 و در آخرین نماز جمعه خود در دانشگاه تهران، ضمن انتقاد از ایجاد فضای "تردید" در جامعه، خواستار بهبود اوضاع شده بود. هاشمی در آن روز در بخشی از اظهارات دشمن پسندانه اش گفته بود:

«آنچه من مي‌فهمم و راه‌حل از آن بيرون مي‌آورم، اين است كه اواخر دوران تبليغات دچار ترديد شديم، يعني افرادي پيدا شدند كه ترديد كردند و باعث شد بذر ترديد در ذهن مردم پيش بیايد و ما ترديد را بدترين مصيبت مي‌دانيم. تردید مثل خوره به جان ما افتاد و برای رفع تردید باید کاری کنیم.»

اما حقیقت آن بود که هاشمي خود جزو اصلی‎ترين افرادي بود كه بذر ترديد را پاشيده بود، به‌طوری که جدای از سابقه تاریخی تردید افکنی وی در مورد سلامت انتخابات قبل از انتخابات دوم خرداد 76 در نماز جمعه تهران که به نوعی توجه افکار عمومی را به سمت رقیب اصلی ناطق نوری سوق داد، ماه ها قبل از برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری نیز هاشمی ترجیح داد با توسل به همین حربه، توجه افکار عمومی را به سمت نامزدی غیر از محمود احمدی نژاد جلب کند؛ وي در 12 آذر ماه سال 87 در همایش پرحاشیه 30 سال قانون‌گذاری در مجلس اعلام داشت:

«اگر مردم احساس كنند رأي‌شان در سرنوشت‌شان بي‌اثر است و متولياني پيدا شوند كه رأي آن‌ها را هر جوري كه مي‌خواهند بخوانند، آنگاه دل‎سرد مي‌شود.»

اما این تنها "آغازی" بر روند تردید افکنی های هاشمی برای انتخابات دهم ریاست جمهوری بود، چرا که وی چند ماه بعد در 7 فروردین 88 بار دیگر در نمازجمعه تهران حاضر شد و با تکرار صحبت های قبلی خود گفت:

«مردم بايد اطمينان داشته باشند كه همان رأيي كه مي‌دهند اثر خود را مي‌گذارد. برگزاري انتخابات سالم خواسته همه مردم ايران است و رهبر معظم انقلاب نيز بر آن تاكيد بسيار دارند.»

هاشمی در 4 اردیبهشت 88 هم برای چندمین بار قبل از انتخابات حساس ریاست جمهوری دهم، باز هم مصمم بود مضمون اصلی سخنان قبلی خود را در نمازجمعه تهران تکرار کند. وي گفت:

«مسئولان بايد سلامت انتخابات را براي جامعه تضمين كنند تا مردم با خيال راحت پاي صندوق‌هاي راي حضور داشته باشند و اين اطمينان دادن يك ضرورت است.»

اما برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری و فاصله زياد آراي رییس جمهور منتخب ملت با کاندیدای مورد حمایت هاشمی رفسنجانی موجب نشد تا وی بعد از انتخابات، مشی خود را تغییر دهد، بلکه با ادامه همان روند و تاکید بر مواضع غیر شفاف، تاکتیک همیشگی خود را ادامه داد، به‌گونه‎ای که با اظهارات دو پهلو در نماز جمعه تیرماه 88، در 14 آذرماه همان سال در جمع دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد سخنان قبلی خود را تکرار کرد:

«من در آن نمازجمعه نگفتم كه انتخابات درست است يا باطل؛ فقط گفتم ترديد در جامعه حاكم است؛ اما برخي آمدند و به من گفتند چرا گفتي ترديد؟ در صورتي كه آن روز ميليون‌ها! نفر در خيابان‌ها ريخته بودند و قاطعانه مي‌گفتند كه در انتخابات تقلب شده است و انتخابات باطل است. اما من قاطعانه نگفتم كه تقلب شده است ولي گفتم ترديد دارم و چطور مي‌شود ميليون‌ها نفر به خيابان‌ها بريزند و ترديد نكرد!»

هاشمی حتی پس از پایان فتنه 88 و اتمام حجت ملت در 9 دی با خواص مردود، بازهم مشی غلط خود را تغییر نداد و در  ۲۶ مهرماه 90 در دیدار اعضای هیئت مدیره مجمع استانداران جمهوری اسلامی گفت:

«می‌توانیم ظرف دو سال و با برگزاری انتخابات مجلس، ریاست جمهوری و شوراها به‌ صورت آزاد و شفاف و همراه با نظارت و اجرای صحیح، مردم را همانند ابتدای انقلاب پشتیبان و همراه نظام و آرمان‌های آن نگه‌داریم. مردم می‌خواهند رأی‌شان تأثیرگذار باشد و تزئینی نباشد و می‌توان با فراهم آوردن زمینه یک انتخابات شفاف و سالم، با حضور ناظران و مجریان صالح، اراده مردم را از طریق انتخاب نمایندگان مستقل و قوی توسط خودشان تحقق بخشید.»

او چند روز بعد در ۲ آبان ماه 90، سخنان خود را درباره انتخابات مجلس نهم صریح تر کرد و در دیدار جمعی از روزنامه‌نگاران گفت: "راه درست این است که مردم احساس کنند مسئولان به رأی و حق سیاسی آنان احترام می‌گذارند."

ترديد آفريني و مخدوش نشان دادن مكانيسم و سلامت انتخابات، در حالي بود كه رهبر معظم انقلاب در 9 اردیبهشت سال 88 با انتقاد از این‌گونه اظهارات غیرواقع بینانه اعلام کرده بودند:

«از دشمن انتظارى هم جز دشمنى نيست؛ چه انتظارى هست؟ توقع از دوستان است. توقع از كسانى است كه جزو اين ملتند؛ واقعيات را دارند مى بينند؛ مى بينند كه اين انتخابات چگونه سالم و متقن انجام مي‌گيرد، در عين حال، همان حرفى را كه دشمن مي‎زند، اينها هم مي‌زنند! من انتظارم اين است كسانى كه با ملت ايرانند، جزو ملت ايرانند، توقع دارند ملت ايران به آنها توجه كنند، اينها ديگر عليه ملت ايران حرف نزنند و انتخابات ملت ايران را زير سؤال نبرند. مرتب تكرار نكنند كه آقا اين انتخابات سالم نيست؛ انتخابات، انتخابات نيست. چرا دروغ مي‌گويند؟ چرا بى انصافى مي‌كنند؟»

به هر حال، به نظر می رسد در شرايطي كه نظام به فتنه‌گران باج نداد و به هيچ‌يك از راه‌حل‌هاي غيرقانوني نظير آنچه كه هاشمي در آخرين نماز جمعه‌اش مطرح كرد، نيز توجه نكرد، ميزان مشاركت در انتخابات مجلس نهم نسبت به مجلس هشتم، 10 درصد افزايش يافت تا مشخص شود، شعور سياسي و راه‌حل‌هاي ملي مردمي كه 9 دي 88 به خيابان‌ها آمدند، بسيار فراتر از راه‌حل‌هاي مبتني بر امتيازگيري و امتيازدهي فراقانوني است.

با اين حال، گذشت زمان نيز نشان داد كه هاشمی و یارانش از اساس دچار اشتباه در محاسبه بودند چرا که در اولین انتخابات بعد از سال 88، نه تنها میزان مشارکت عمومی در انتخابات در مقایسه با مجلس هشتم افزایش یافت بلکه حضور نداشتن جريان فتنه در انتخابات مجلس نهم -که بخشي از آن‌ها در انتخابات مجلس هشتم حضور داشتند- نیز نتوانست در این بین خللی ایجاد کند، چرا که مسبب اصلی بحران، جریان افراطی و ساختارشکنی بود که در فضای بعد از انتخابات، با فرار به جلو سعی کرد نظام را مسبب بحران و خود را ناجی ملت قلمداد کند.

به هر حال، آقاي هاشمي مي‌تواند از جامعه بازخورد بگيرد كه با اين رويكردها در طي چند سال گذشته به‌ويژه از سال 88 به بعد چه وضعيتي از نظر انزوا يا محبوبيت سياسي در جامعه پيدا كرده است.