چرا رونق به بورس تهران بازنمی‌گردد؟

به گزارش پایگاه 598 به نقل از المانیتور، بورس تهران در سال شمسی ای که از 21 مارس 2013 آغاز شد، بهترین عملکرد خود را در تاریخ 50 ساله اش به ثبت رساند. اما تا ژانویه 2014، بورس تهران نتوانست مجددا رکورد شکنی کند یا حتی رکورد ثبت شده در سال قبل (89 هزار 500 واحد) را حفظ کند. افت شاخص ها در بازار بورس حدود 6 ماه پس از آن اتفاق افتاد که حسن روحانی برای اولین بار به ریاست جمهوری رسید. اکنون با گذشت بیش از 3 سال و نیم از آن تاریخ، شاخص اصلی بورس تهران در زیر 84 هزار واحد در نوسان است.

نرخ بالای سود بانکی، نوسانات جهانی قیمت کالاها و دو نرخی بودن ارز از عواملی هستند که به عنوان دلایل اصلی رشد پایین حجم و ارزش معاملات بورس تهران محسوب می شوند. با این حال، نظارت سوال برانگیز بر شرکت های عرضه شده در بورس نیز یک عامل اصلی است.

با توجه به اینکه نرخ سود سپرده های بانکی بسیار بالاتر از نرخ تورم است، سرمایه گذاران انگیزه چندانی برای ورود گسترده به بازار بورس ندارند. از سوی دیگر، پرداخت نرخ سود بالا بابت اعتبارات گرفته شده از بانک ها یک هزینه عمده برای شرکت ها به شمار می رود و این مستقیما بر سود دهی شرکت ها تاثیر می گذارد. بنابراین نرخ سود بر میزان فعالیت اقتصادی تاثیر می گذارد و این حاشیه سود شرکت ها را محدود می کند. نرخ بالای سود بدان معناست که سرمایه گذاران بابت سپرده گذاری در بانک ها، سود بالاتر و تضمین شده ای را دریافت می کنند. از سوی دیگر، میزان بازدهی بالای اوراق قرضه نیز سرمایه گذاران را تشویق می کند تا سهام خود در بورس را بفروشند و سرمایه گذاری بیشتری در اوراق قرضه یا سپرده های دولتی انجام دهند. بنابراین میزان بالای سود حاصل از حساب های سپرده بانکی و صکوک (اوراق قرضه اسلامی) یکی از دلایل عمده عدم اشتیاق سرمایه گذاران به حضور فعالانه در بازار بورس ایران است.

قیمت در حال نوسان کالاها نیز تاثیری منفی بر میزان درآمد بخش پتروشیمی ایران دارد. بخش پتروشیمی متشکل از 40 شرکت است و بیش از 43 درصد از ارزش بازار بورس اوراق بهادار تهران را تشکیل می دهد. بر اساس گزارش ماهانه منتشر شده توسط سازمان بورس در بازه زمانی 22 می تا 21 ژوئن، کاهش 13 درصدی در قیمت نفت، تاثیر منفی 703 واحدی بر بورس تهران بر جای گذاشته است.

همچنین تلاش های دولت برای محدود کردن افزایش ارزش دلار در بازار ارز بیشتر به نفع وارد کنندگان تمام می شود تا صادر کنندگان کالاهای ایرانی. سیاست بانک مرکزی ایران در کنترل کردن ارزش دلار، منجر به کاهش درآمد پتروشیمی ها و پایین آمدن میزان سود سهام این شرکت ها در بین سرمایه گذاران شده است.

به علاوه، میزان سوددهی شرکت های عرضه شده در بورس تهران، به ریال و به دلار، به نحوی ناامید کننده به نقطه ای برگشته که در طی 4 و 6 سال گذشته قرار داشت. این آمار نشان می دهد که این شرکت ها دوران سختی را سپری می کنند و تلاش دارند به میزان سود برآورد شده خود بابت هر سهم برسند، چه برسد به اینکه بخواهند از این سود عبور کنند و به ارقام بالاتری برسند. در واقع، این یکی دیگر از دلایلی است که سرمایه گذاران در ماه های اخیر اقدام به خروج سرمایه های خود از بورس تهران کرده اند.