به گزارش پایگاه 598 به نقل از «دیدبان»؛ مجتبی مومنی: شکستهای متعدد گروه تروریستی داعش و کشته شدن پی در پی برخی از فرماندهان این گروه تروریستی و همچنین پیروزیهای عراق و سوریه در عرصه مبارزه با تروریسم که آزادسازی نقاطی مانند موصل و حلب را در بر داشته است، موجب شده تا تحلیلهای مختلفی در خصوص ادامه حیات گروه تروریستی داعش در تمامی کشورها منتشر شود و یا حداقل در اتاقهای فکر اکثر دولتها نسبت به آن طرح موضوع صورت بگیرد.
آنچه که مشخص است این خواهد بود که گروه تروریستی داعش قطعاً با شکست در عراق و سوریه محو نخواهد شد و از آنجایی که این گروه یک گروه ایدئولوژیک افراطی به شمار میرود قطعاً برای ادامه بقای خود به طرحریزی و اجرای انواع دیگری از سناریوها برای حیات خود روی میآورد.
به صورت کلی داعش برای ادامه بقا دو مسیر را برمیگزیند و این دو روش شامل «حیات در خفا و زیست در شکاف» و «انتقال حوزه عملیاتی به مقیاسهای جغرافیایی دیگر و مناسبتر» پس از عراق و سوریه است.
گزینه نخست در ادامه بقای این گروه تروریستی نقش حیاتی دارد، چراکه از طریق این روش میتواند به حفظ و تقویت هسته مرکزی فرماندهی و عناصر حساس خود بپردازد. زندگی پنهان به این گروه اجازه خواهد داد تا در ادامه مسیر یارگیری و سازماندهی شبکه مخفی خود موفق عمل کنند و با استفاده از تکنولوژی رسانهای که در اختیار دارد از هر نقطهای که بخواهد، میتواند اقدام به بارگذاری و نشر آموزههای خود در رسانههای اجتماعی کند.
از سوی دیگر انتخاب جغرافیای دیگر برای ادامه فعالیتهای تروریستی خود و اشغال اراضی که در واقع وسیلهای برای زنده ماندن این گروه تروریستی در اذهان عمومی و رسانههای دنیا میشود نیز نقش اساسی در ادامه فعالیت این گروه تروریستی ایفا خواهد کرد.
از همین رو بسیاری از کارشناسان امنیتی، اماکن و کشورهای مختلفی را به عنوان مکانهای جدید برای فعالیت گروه تروریستی داعش قلمداد کردهاند که از آنها میتوان به افغانستان، فیلیپین و برخی کشورهای شمال آفریقا اشاره کرد. به عبارتی دیگر گستره عملیاتی داعش به زودی کشورهایی خواهد بود که از حیث همخوانی ایدئولوژیک و جمعیتی با ساز و کار این جریان تکفیری – تروریستی در تضاد نباشد.
«ابراهیم نجم» مشاور فتواهای دولت مصر و محقق در زمینه فتواهای گروه تروریستی داعش در گفتوگوی کوتاهی که با «دیدبان» داشت اظهار کرد: گروه تروریستی داعش پس از شکستهای پی در پی در موصل و رقه و اراضی تحت کنترل خود در عراق و سوریه و همچنین شکستهای سنگین در لیبی؛ در آینده به تغییر رویکرد برای زندگی مخفی و "ایجاد یک سازمان مخفی با شبکه گسترده و پیچیده پنهان" روی میآورد.
وی معتقد است این گروه تروریستی از این به بعد تمرکز خود را بر روی کشورهای ضعیفتر و سازگارتر با مدلهای عملیاتی آنها که عملیات علیه این گروه ترویستی در این اراضی مشکل تر باشد روی میآورد که باید به فیلیپین، افغانستان و به طر مشخص جغرافیای شرق و جنوب شرق آسیا و همچنین آفریقا اشاره کرد.
ابراهیم نجم معتقد است داعش با استفاده از شبکههای اجتماعی گسترده و کارآمد خود به سازماندهی مجدد نیروهای خود در سراسر دنیا و ادامه جذب نیرو خواهد پرداخت تا بتواند به این وسیله دست به اقدامات تروریستی در کشورهای مختلف بزند.
وی همچنین از دسترسی عناصر گروه تروریستی داعش به امکانات و تجهیزات مدرن رمزگذاری و همچنین تسلیحات و مواد منفجره برای سازماندهی ارتباطات خود و انجام عملیات تروریستی در اقصی نقاط جهان خبر داد و افزود با ورود این گروه به زندگی در خفا؛ استفاده از نشریات و رسانههای گوناگون آنها افزایش پیدا خواهد کرد که این میتواند بسیار خطرناک باشد.
ابراهیم نجم همچنین با اشاره به فعالیت بوکوحرام در آفریقا و احتمال افزایش فعالیت آنها در ماههای آینده بیان کرد: وجود بوکوحرام در کشورهای آفریقایی همچون نیجریه، کامرون، چاد و نیجر میتواند بهترین وضعیت را برای حضور و تقویت داعش در آفریقا به وجود بیاورد. از اینرو اگر به فعالیت این گروهک تروریستی نگاه کنیم میبینیم که فعالیتهای بوکوحرام افزایش یافته است.
پایگاه خبری- تحلیلی "صوت الاُمه" مصر نیز در مطلبی به قلم «محمد الشرقاوی» از ستون نویسان این پایگاه خبری اعلام کرد داعش پس از شکست در موصل و رقه و برای بازیابی نفوذ و قدرت سابق خود در خاورمیانه و همچنین ساماندهی مجدد ساختار خود به دنبال مقیاس جغرافیایی جایگزین برای فعالیتهای خود خواهد بود و در کنار این امر به زندگی در خفا و سکوت روی خواهد آورد.
وی به احتمال انتقال عناصر داعش به صحرای سینا که در آن گروه تروریستی «انصار بیتالمقدس» در حال فعالیت است اشاره کرده و احتمال آنرا با توجه به شکستهای مکرر این گروه تروریستی از ارتش مصر و همچنین جغرافیای خاص این منطقه بعید دانست اما آنرا به صورت کامل رد نمیکند.
الشرقاوی تاکید کرد قطعاً هسته مرکزی و فرماندهی داعش به نقطهای خارج از عراق و سوریه انتقال پیدا میکند و احتمال حضور عناصر این گروه در کشورهایی مثل لبنان و یا افغانستان بسیار فراوان است.
«علاءالدین یوسف» از ستون نویسان روزنامه «دیلی عمان» با درج مطلبی اعلام میکند که به دلیل حضور تعداد زیادی از اتباع کشورهای آسیای میانه و افغانستان در گروه تروریستی داعش امکان بازگشت این عناصر به کشورهای خود و نمایندگی این گروه تروریستی در کشورهای خود وجود دارد.
وی اذعان میکند که بروز و ظهور این گروه تروریستی در آسیایمیانه و افغانستان بسیار محتمل است و این موضوع با وجود نفوذ روسیه در این منطقه و وجود پایگاههای نظامی روسیه در این کشورها باعث بروز نگرانیهای فراوانی برای مسکو شده است.
بر اساس نظریات این تحلیلگر ظهور هستههای کوچک وابسته به داعش در کشورهای فیلیپین، افغانستان، آسیای مرکزی و قفقاز بسیار محتمل است. به گفته وی از این پس با بازگشت عناصر خارجی گروه تروریستی داعش به کشورهای خود باید منتظر جذب نیرو توسط این افراد و تشکیل گروههای محدود و انجام عملیاتهای تروریستی توسط عناصر جذب شده در کشورهای مختلف بود.
برخی از منابع نیز معتقدند که گروه تروریستی داعش در حال مذاکره با دیگر گروههای تروریستی که حوزه فعالیت آنها در آسیای مرکزی، افغانستان و جنوب روسیه است و تمامی این امور بر اساس اصول آمریکایی مبنی بر «کاشت بحران و برداشت منافع» رقم میخورد. به این معنا که گروه تروریستی داعش با حمایت آمریکا در صدد انتقال به مناطق یاد شده است.
البته لازم به ذکر است که حضور نظامیان آمریکایی در افغانستان که شمار آنها به هشت هزار نفر می رسد و قرار است به زودی این تعداد افزایش پیدا کند از سویی افزایش تنش در این کشور با حضور عناصر داعش در افغانستان را رقم خواهد زد و از سوی دیگر احتمال کارشکنی آمریکا برای افزایش حوزه نفوذ داعش در افغانستان را سبب خواهد شد.
«مروی حنا» ستون نویس پایگاه خبری «عرب ۴۸» نیز اروپا و مناطقی در کشور روسیه را پس از شکست داعش در عراق و سوریه از اهداف اصلی گروه تروریستی داعش برای انجام عملیات های تروریستی محسوب میکند. وی معتقد است اقدام به بازگشت عناصر خارجی گروه تروریستی داعش به کشورهای خود و یارگیری از میان اتباع آن کشور امکان پذیر خواهد بود.
«دیلی تلگراف» نیز با درج مطلبی اعلام کرد هزاران نفر از عناصر خارجی گروه تروریستی داعش موفق شدهاند به کشورهای خود بازگردند که حضور این افراد در سطح جامعه کشورهای متبوع خود تهدید برای این جوامع به شمار می رود. در این میان روسیه و فرانسه با داشتن بیش از دو هزار و ۵۰۰ عضو در گروه تروریستی داعش بزرگترین تهدید را متوجه خود میدانند. بلژیک نیز با داشتن ۴۴۰ عضو در این گروه از دیگر کانونهای تهدید گروه تروریستی داعش در اروپا به شمار میرود.
مجله انگلیسی «تایمز» نیز نوشت پس از شکستهای مکرر و پیاپی داعش در عراق و سوریه احتمال تغییر رویکردهای عملیاتی این گروه به افزایش عملیاتهای تروریستی و تلافی جویانه در کشورهای همسایه، آسیای میانه و اروپایی به شدت افزایش یافته است.
«دویچه وله» نیز اعلام کرد عناصر گروه تروریستی داعش در افغانستان و لیبی توانایی این را دارند که پس از شکست این گروه تروریستی در عراق و سوریه عناصر و رویکردهای این گروه را در این دو کشور سازماندهی و عملیاتهای خود را در افغانستان و لیبی از سر بگیرند.
دویچه وله تاکید کرد افغانستان با دارا بودن اقلیت بین ده تا دوازده درصدی شیعیان و همچنین حضور نیروهای نظامی خارجی در این کشور از اماکنی است که برای گروه تروریستی داعش از اهداف بالقوه برای حضور در این کشور و از سرگیری عملیاتهای خود است.