چرا اشتغالزایی سال ۹۴ و ۹۵ باورپذیر نیست؟

این در حالی است که بیش از 82 درصد از افزایش اشتغال در سال 1394 نسبت به سال 1393 مربوط به بنگاه‌های خرد اقتصادی (دارای کمتر از 10 نفر کارکن) بوده است، بنگاه‌هایی که با توجه به تعداد بسیار زیاد و پراکندگی قابل توجه آنها در کشور و در رشته فعالیت‌های مختلف اقتصادی (به‌خصوص در بخش خدمات) تحولات آنها به‌سختی قابل ادراک توسط برداشت عمومی افراد است.

به‌عبارت دیگر از 668 هزار نفر افزوده‌شده به جمعیت شاغل در سال 1394، حداقل 392 هزار نفر به جمعیت شاغل در بنگاه‌های دارای 1 تا 4 نفر کارکن و حداقل 156 هزار نفر به جمعیت شاغلان بنگاههای دارای 5 تا 9 نفر کارکن اضافه شده است، لذا بیش از 82 درصد از افزایش اشتغال در سال 1394 نسبت به سال 1393 مربوط به بنگاه‌های خرد اقتصادی (دارای کمتر از 10 نفر کارکن) بوده است. همچنین در سال 1395 بیش از 100 درصد افزایش اشتغال مربوط به بنگاه‌های دارای 1 تا 4 نفر کارکن بوده است که اتفاقی بسیار مهم و قابل توجه در این سال است.

تعداد بسیار زیاد این بنگاه‌ها و پراکندگی آنها سبب می‌شود یک تحرک کوچک در شرایط اقتصادی این بنگاهها سبب تحولی بزرگ در جمعیت کل شاغلان کشور شود، به‌عنوان مثال قابل ذکر است که فقط در بخش صنعت ساخت بیش از 500 هزار کارگاه صنعتی دارای کمتر از 10 نفر کارکن در کشور وجود دارد که متوسط بُُعد کارکنان در آنها کمتر از 3 نفر است، لذا این کارگاه‌ها عمدتاً مشاغل مستقلی هستند که توسط خود افراد و با تأمین مالی خرد (خارج از بازارهای مالی) ایجاد شده و به فعالیت می‌پردازند.

تعداد این بنگاه‌ها در همه بخشهای اقتصادی اعم از بخش‌های خدمات، کشاورزی، ساختمان و... بسیار زیاد است و یک تحرک مثبت یا شرایط مساعد اقتصادی می‌تواند سبب تحولی بزرگ در تعداد بسیار زیادی از این بنگاه‌ها شده که برآیند افزایش چشمگیر تعداد شاغلان کشور است، بنابراین یکی از دلایل دیگر عدم ادراک عمومی افزایش اشتغال در سال‌های 1394 و 1395 نقش غالب بنگاه‌های خرد اقتصادی در این افزایش اشتغال بوده است.