خطای فنی، فساد و رشوه جزو سوابق توتال است/ کاری که خودمان می‌توانستیم انجام دهیم به شرکت توتال واگذار کردند +فیلم

طی این برنامه که به منظور بررسی ابعاد متفاوت قرارداد شرکت توتال فرانسه، سی. ان. پی. سی چین و پتروپارس به رهبری توتال، تهیه شده بود، هر یک از میهمانان به ارائه نظر خود در زمینه قراردادهای جدید نفتی (IPC) به طور کل و قرارداد منعقد شده با توتال در بخش توسعه فراساحل فاز۱۱ پارس جنوبی پرداختند.

درخشان با تاکید بر اینکه کلید حل مشکلات صنعت نفت ایران، در دست شرکت های خارجی نیست، گفت: امروزه بسیاری از شرکت های عظیم نفتی تمام بخش های پروژه های نفتی خود را به تنهایی انجام نمی دهند و از شرکت های خرد و تخصصی تر در زمینه های مختلف، استفاده می کنند. ایران هم می تواند به عنوان کشوری که در صنعت نفت فعالیت داشته است، به جای استفاده از کمپانی های بزرگ از شرکت های کوچک و تخصصی در زمینه های مختلف استفاده کند.

او با طرح این سوال که چرا باید شرکت فرانسوی توتال که اشتباهات فنی به اثبات رسیده ای در بخش A و E  میدان سیری و فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی دارد، مجدد وارد صنعت نفت ایران شود و، ادامه داد: این شرکت فرانسوی برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی بالغ بر ۱۱ سال، ایران را معطل نگه داشت.

درخشان با تاکید براینکه «کاری که خودمان می توانستیم انجام دهیم به شرکت توتال واگذار کردند»، ادامه داد: کسانی که فکر می کنند می توانند از قراردادهای IPC در جهت منافع سیاسی استفاده کنند هیچ شناختی از بازار جهانی نفت ندارند.

او گفت: کسانی که می خواهند از شرکت های غربی علیه استعمار آمریکا استفاده کنند الفبای کار را هم نمی دانند.

وی تصریح کرد: کاری که خودمان می توانستیم انجام دهیم به شرکت توتال واگذار کردند و جشن پیروزی می گیرند، این در شأن ما نیست. من مطمئن هستم حتی یک مهندس مخزن ایرانی که معتقد باشد کاری که توتال انجام می دهد در داخل کشور انجام شدنی نیست، نداریم.

این استاد دانشگاه علامه گفت: ما از قراردادهای نفتی برای شکستن دیوار تحریم داریم استفاده می کنیم این ضعف دیپلماسی ماست، دستگاه دیپلماسی برای جبران ضعف خود باید منابع کشور را به حراج بگذارد؟

وی تصریح کرد: اگر توتال قادر به حل مشکلات ما بود ۱۶ سال پیش این کار را کرده بود و قراردادش با ایران را رها نمی کرد.

درخشان گفت: متاسفانه جوّی به وجود آمده که فکر می کنند کلید حل مشکلات، شرکت های بزرگ نفتی دنیا هستند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: جهان باید بداند که ایران در چارچوب اقتصاد_مقاومتی مشکلاتش را حل می کند نه با تکیه بر خارجی‌ها.

وی با طرح این سوال که چرا مراکز فکری و پژوهشی در مورد قراردادهای جدید نفتی اظهار نظر کارشناسی نمی کنند، ادامه داد:  اشکال اصلی ما نبود نهادهای نظارتی دقیق و کافی است.  

درخشان با بیان اینکه حرف دکتر شمس که باید نظارتی توسط اهل فن انجام شود؛ معتبر است، ادامه داد:همین قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی در سال ۱۳۷۹ با توتال و پتروناس امضا شد. بعد از مدتی توتال کنار رفت و چین جایگزین شد و کار باقی ماند تا سال ۹۱ که قرارداد فسخ شد. مساله اصلی مدیریت شرکت ملی نفت است که نظارت دقیقی داشته باشد. الان دوباره همان شرکت های فرانسوی و چینی با ما قرارداد بسته اند.

او با تاکید براینکه مساله قراردادها نباید سیاسی شود چرا که در فضای گل آلود سیاسی فعلی، شرکت های خارجی خوب دارند ماهی می گیرند، گفت:نهادی باید تشکیل می شد تا به این ایرادات کارشناسی رسیدگی می شد. در کجا توسط چه کسانی قراردادهای نفتی ارزیابی کارشناسی شده و طبق گفته رهبری، منافع کلان را نشان داده اند؟ مگر می شود از شرکت نفت خارجی استفاده کرد برای مقابله با تحریم و سیاست های استعماری؟  کسانی که از شکستن دیوار تحریم با قرارداد توتال سخن می گویند؛ درکی از سیاست بین الملل و نفت ندارند.

این کارشناس نفتی با تاکید بر اینکه نامه رهبری درباره قراردادهای نفتی مغفول مانده و به جای آن، جشن پیروزی می گیریم، گفت: آیا این برای دولتی با ۲۴ میلیون رای، پیروزی است؟ قرارداد توتال در شان جمهوری اسلامی و صنعت نفت ما نیست. با زیرکی های بوروکراتیک همه موانع را رفع کردند تا قرارداد توتال بسته شود. چرا آنها باید بیایند و ۲۵ سال اینجا بمانند؟

درخشان در بخش دیگری از گفته های خود با بیان اینکه قراردادی که شرکت مناطق نفت خیز جنوب طراحی کرده برای همکاری با خارجی ها، الگوی خوبی است. چرا از آن استفاده نشد؟، ادامه داد: دیپلماسی قراراست با حراج منافع نفتی و گازی پیش برود؟ چرا از این قراردادها استفاده سیاسی می شود؟

به گفته او توتال به لحاظ فنی در سیری و پارس جنوبی اشتباه های فنی جدی داشته است. همان زمان کارشناسان نامه ای نوشتند؛ از لحاظ قراردادی هم توتال فاسد بوده و رشوه داده است. اما اشکال از آنها نیست. همه شرکت ها اینگونه اند. اشکال از ضعف نظارت ماست. این در حالی است که فاز ۱۳ را قرارگاه خاتم، صدرا و مپنا انجام دادند. فاز ۱۴ را ایدرو، تاسیسات دریایی و ماشین سازی اراک انجام دادند و ۶ میلیارد دلار تامین منابع کردند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه به لحاظ فنی همیشه ما از شرکت های مشاوره فنی خارجی استفاده کرده ایم و باید هم استفاده کنیم ادامه داد: توتال هر بخش کار را به یک شرکت متخصص می دهد و همه کار را خودش انجام نمی دهد. ما باید از خدمات فنی خارجی ها استفاده کنیم. در بخش خدمات چاهی شلمبرژه آماده همکاری است 

او ادامه داد: جوی بوجود آمده که گویا کلید حل مشکلات استفاده از شرکت های بزرگ نفتی است. درحالی که آنها کار را به شرکت های کوچک می دهند. ما مستقیما با آن شرکت ها کار کنیم. گاز ما مهاجرت کرده و به همین دلیل، توتال باید سکوی فشارافزایی ایجاد کند. قطر هر بلایی که می توانسته سر این میدان آورده است. امضای قراردادهای نفتی با شرکت های خارجی مانع تحریم های خارجی نیستند. راه مقابله با تحریم، اقتصاد مقاومتی است. در مورد قرارداد جدید نفتی مراکز اصلی تصمیم گیری نظام مثل مرکز پژوهش های مجلس، مرکز تحقیقات استراتژیک جلسه نگذاشته است. شورایعالی انرژی کشور که عالی ترین نهاد حوزع انرژی کشور است؛ تنها دو بار در دولت احمدی نژاد و دو بار در دولت روحانی تشکیل شد. چرا به این شورا بی توجهی می شود؟

درخشان تاکید کرد: الگوی قراردادی جدید محرمانه نیست و بیش از یک سال مورد بحث قرار گرفت و درباره جزییات بحث شد. اعداد قراردادها با شرکت ها ظاهرا محرمانه است. اما چارچوب کلی محرمانه نیست. قبل از انقلاب کل قراردادها محرمانه نبود؛ اما الان محرمانه است که به لحاظ علمی توجیه ندارد. این در حالی است که دلیل محرمانه شدن گفته می شود سایر شرکت ها مطلع می شوند که جایی ندارد.

این کارشناس انرژی با بیان اینکه مساله من محرمانه بودن متن قراردادها نیست؛ بلکه خود الگوی قراردادهاست که بر آینده صنعت نفت اثر دارد، افزود: قرارداد ipc قبل از برجام مطرح شد با این عنوان که قراردادها را چنان جذاب می کنیم که شرکت های بزرگ نفتی در شرایط تحریم هم به ایران بیایند. این رویکرد نقطه ضعف ماست و باعث سدءاستفاده طرف خارجی می شود و ما باید بگوییم به شما نیاز نداریم؛ همانطور که نشان داده ایم.

به عقیده این استاد دانشگاه علامه،  مخازن نفت و گاز از مقولات کاملا تخصصی است و به منافع ملی ارتباط دارد و نباید آنها را سیاسی کرد. اینکه شرکت ملی نفت قرارداد با توتال را پیروزی و پاسخ به دلواپسان می خواند؛ رویکردی سیاسی و غیرکارشناسی و احساسی است. اینطور هم منتقدان و هم مدافعان متهم می شوند. در کشور نهادی برای بررسی علمی قراردادهای نفتی نداریم و بحث ها سیاسی و پرهیاهو می شود و در سایه آن، وزارت نفت اشتباه های زیادی را مرتکب شد. چطور شرکت هایی را که مصدق و انقلاب خلع ید کردند، امروز ما بازمی گردانیم؟

شمس اردکانی، نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران نیز با بیان امیدوارم طبق قانون ملی شدن صنعت نفت هر کاری کنیم؛ طبق قانون ملی شدن صنعت نفت «برای سعادت ملت ایران» باشد، گفت: در زمان ملی شدن صنعت نفت نه تنها عوام که خواص هم از صنعت نفت جهان خبر نداشتند؛ چنانکه عربستان و ونزوئلا وارد شدند و تصور غلط احتیاج دنیا به نفت ایران را داشتند و نتیجه آن، سقوط مصدق و بازگشت به قرارداد کنسرسیوم بود و عملا تفاوتی با قرارداد دارسی نداشت.

او ادامه داد: بعد از دولت مصدق چنان بازار اشباع شده بود که ایران تا ۱۹ ماه نتوانست نفت بفروشد. از سویی دیگر ما باید ریشه یابی کنیم که چرا به خارجی ها نیاز داریم؟ ما در دهه های اخیر در قبال منابع هیدروکربنی جفا کردیم و سرمایه ها و منابع خود را از بین بردیم. عده ای عوامانه این منابع را درآمد می دانند؛ درحالیکه سرمایه است. ما باید بهترین تکنولوژی را بیاوریم و برداشت بهینه و حداکثری و با رعایت موازین فنی از میادین داشته باشیم.

این کارشناس انرژی افزود: وقتی ما سرمایه های خود را مصرف کرده ایم؛ ورشکست شدیم. به میادین نفت و گاز و نسل آتی بدهکاریم و شرعا حق نداریم وقتی بدهکاریم، صدقه دهیم. 

به عقیده شمس اردکانی ما سرمایه را هدر داده ایم، تکنولوژی لازم را هم نداریم و در نتیجه نیروی انسانی خود را هم ضایع می کنیم. امروز مهندسان و متخصصان ما بیکارند. اینکه ۱۷ فاز را خودمان انجام داده ایم دروغ است. پس چرا از قطر عقب افتادیم؟ این دروغ کسانی است که می خواهند بگویند ما کار را برعهده می گیریم. یک فاز پارس جنوبی روزانه ۲ میلیون دلار میعانات و ۲ میلیون گاز داریم. بنابراین وقتی ما سرمایه خود را ضایع می کنیم؛ دنیا می گوید با سرمایه ما چه می خواهید بکنید؟ می شد با همان قرارداد بیع متقابل کار کرد و فرصت را از دست نداد.

نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران با اشاره به قرارداد ایران و توتال گفت: طبق این قرارداد یک سکوی ۲۰ هزار تنی در داخل ساخته خواهد شد که هر ۱۰۰۰ تن آن یک میلیون اشتغالزایی دارد.  از سویی دیگر طبق قرارداد ۱۲ و نیم درصد درآمد برای خارجی هاست.  

وی تاکید کرد: هیات نظارتی قرار است بر این قرارداد نظارت کند. کارشناسان این هیات چه کسانی هستند؟ کدام یک حقوق انرژی خوانده اند؟ خارجی ها در این قراردادها عمروعاص هستند؛ ابوموسی اشعری ها را به میدان نفرستیم. کدامیک از این افراد می توانند یک قرارداد حتی به فارسی بنویسند؟

طرف قرارداد کرسنت، کسی بود که گرای کشتی‌های ایرانی را به صدام می داد

به عقیده شمس اردکانی عده ای با غوغا میدان دار کار شده اند. ما باید سازمان رگولاتوری داشته باشیم و کار ما را نظارت کند. تکنولوژی و سرمایه با هم ادغام هستند. در ایران عده ای که ژست توانمندی به خود گرفته اند، رانت خوار هستند و هم فساد می آفرینند و هم فساد را گسترش می دهند. الان نظارت جدی نیست. چون همان کسانی که قرارداد را بسته اند؛ مدعی نظارت هم هستند. رگولاتوری توسط خود سازمان و رانت خواران فسادآفرین است. نفر اصلی کرسنت از ایران فرار کرده است. او مسئول مخابرات صدام در کویت بود؛ اما چشم خود را بستند. او بعنوان مدیرعامل کشتیرانی عربی گرای کشتی های ما را به عراق می داد! چرا با او قرارداد بستند؟

 او تصریح کرد: رانت خواهان کسانی هستند که وسط می پرند و می گویند ما می توانیم. بعد از فاجعه خصولتی، رانت خواهی اختصاصی را شاهدیم و در بخش انرژی انباشت سرمایه نداریم. نماز بدون وضو و طهارت نمی شود. ریشه رانت را باید بسوزانیم. ما باید مقدمات را فراهم کنیم که در تامین منافع ملی خود دچار تحریم نشویم.

او در بخش دیگری از گفته های خود اضافه کرد: نمی شود ما کاری کنیم که همه دنیا در خیمه نتانیاهو بروند و بگوییم منافع ملی را تامین کرده ایم. در نهضت ملی شدن نفت هم عده ای برای وجهه خود منابع کشور را بر باد دادند و قراردادی بدتر از دارسی حاصل شد. منافع ملی ما این نیست که در میدان گازی مشترک کشوری کوچک برنده شود که هیچ جایی در تاریخ و تمدن بشر ندارد. برای تامین منافع ملی باید عقلانیت برجام را تعمیم دهیم؛ نه آنکه شعار دهیم و خود را رستم بپنداریم.

اردکانی با تاکید براینکه اگر ما سرمایه های خود را ضایع کنیم؛ منافع ملی را بر باد داده ایم، ادامه داد: چین مگر مواضع و حزب و فرهنگ خود را رها کرد؟ اما سرمایه خارجی جذب کرد و درآمد سرانه را بالا برد. باید اجازه دهیم وزیری که از مجلس رای آورده؛ برنامه های خود را پیش ببرد.

توتال می خواهد راه برداشت حداکثری قطر را باز کند

در بخش دیگری از این گفتگوی تلویزیونی اصغر ابراهیمی اصل، معاون سابق وزیر نفت و مهمان تلفنی برنامه گفت: توتال از طرف آمریکا ماموریت دارد برای گرفتن اطلاعات میدان و به همین دلیل مجوز همکاری با ایران را گرفته است.

او تصریح کرد: کاری که توتال می خواهد انجام دهد ایرانی ها می توانند انجام دهند. همان کسانی قرارداد توتال را امضا کردند که کرسنت را امضا کردند. در فازهای ۲ و ۳ که توتال انجام داد و راه قطر برای برداشت حداکثری را باز کرد.

به گفته او پتروپارس هیچ مشکلی ندارد؛ اما وزیر نفت گفتند پتروپارس را آوردیم که کار یاد بگیرد. قرارداد با توتال خلاف قانون اساسی و غیرفنی است. ۱۰ نکته را رهبری به آقای رییس جمهور نوشتند که هیچکدام در این قرارداد رعایت نشد.

معاون سابق وزیر نفت با بیان اینکه توتال به جهت مأموریتی خاص به ایران آمده است گفت: مأموریت توتال حداکثر کردن بهره برداری قطری ها از پارس جنوبی است.

وی با اشاره به اینکه در تمام فازهای پارس جنوبی طراحی پایه مهندسی توسط شرکتی بین المللی انجام شده است گفت: ایتالیایی ها گفتند تلاش کردیم به ایران بیاییم ولی آمریکا فقط به توتال این اجازه را داد.

ابراهیمی اصل با بیان اینکه الگوی IPC خلاف قانون اساسی بوده و به مصحلت کشور نیست گفت: توتال حداقل ۱۲ میلیارد دلار سود می کند.

وی با بیان اینکه ویژگی IPC این است که اول نافذ می شود بعد برای تایید در اختیار مقامات کشور قرار می گیرد گفت: قراردادهای IPC قدرت شرکت ملی نفت ایران را در حد یک شریک کوچک برای خارجی ها پایین می آورد.

لینک دانلود فیلم کامل برنامه جهان آرا در خصوص قرارداد توتال