رخدادهای 4 اسفند 1357
امروز چریک های فدایی خلق به رغم مخالفت امام با برقراری هر گونه تجمع و راهپیمایی در دانشگاه تهران گرد هم آمده و خواستار انحلال ارتش شدند ، رنگ و بوی کمونیستی به وضوح در شعارها و نیز قطعنامه پایانی تجمع امروز دیده می شد . علاوه بر تهران چریک های فدایی در دانشگاه تبریز نیز تجمع مشابهی را برگزار کردند . امروز عرفات پس از سفر چند روزه به ایران وارد ابوظبی شد ، تصمیم ایران برای برقراری روابط دوستانه با امارات عرب ها را دچار این توهم کرده است که گویا نظام جدید می خواهد جزایر سه گانه را به آنها تحویل دهد ، برگزاری تجمع کارگری در ساختمان وزارت کار از اخبار دیگر امروز بود ، داریوش فروهر وزیر کار و امور اجتماعی در جمع کارگران وعده داد از آنان در سطوح مختلف مدیریتی وزارت کار استفاده خواهد کرد . اعدام یکی از متهمان جنایت سینما رکس آبادان و نیز تلاش 4استوار گارد سابق برای حمله به خانه بازرگان از دیگر اخبار مهم امروز بود .
تجمع کمونیست ها در دانشگاه تهران
به دعوت سازمان چریک های فدایی خلق ایران صبح امروز حدود 150هزار نفر در زمین چمن و خیابان های اطراف دانشگاه تهران تجمع کردند .
این اجتماع برای تعیین خط مشی سازمان چریک های فدایی خلق ایران در جهت آنچه خواست واقعی مردم عنوان می شد و نیز به پشتیبانی از دولت موقت بازرگان ترتیب یافته بود .
شرکت کنندگان در اجتماع امروز با دادن شعارهای اتحاد ، اتحاد ، ضرورت انقلاب خواستار وحدت همه نیروهای انقلابی شدند .
پس از سخنرانی چند نفر از چریک های فدایی در این مراسم پیام پرسنل وظیفه مهاباد ، پیام کارگران پالایشگاه نفت آبادان و پیام خلق کرد مبنی بر این که تجزیه طلب نیستند و همچنین پیام سازمان مجاهدین خلق برای جمعیت قرائت شد . در این تجمع مجموعا 27پیام قرائت شد .
در پایان تجمع نیز از اجتماع کنندگان خواسته شد به هیچ عنوان اقدام به راهپیمایی در خیابان ها نکنند و از محل اجتماع پراکنده شوند . (1)
انحلال ارتش اصلی ترین خواسته چریک های فدایی خلق
با پایان یافتن تجمع چریک های فدایی خلق در محل دانشگاه تهران قطعنامه ای قرائت شد . شاید اولین و اصلی ترین خواسته چریک های فدایی خلق انحلال ارتش باشد . از این رو در بخشی از قطعنامه پایانی تجمع امروز با اشاره به این موضوع که تصفیه ارتش و نیز جایگزینی امرای قبلی با فرماندهان جدید چاره کار نیست آمده است : ارتش و دستگاه های عریض و طویل اداری که ستون های رژیم وابسته به امپریالیسم به شمار می روند باید هر چه زودتر منحل شوند و ارتش نوین خلق و ارگان های اداری نوین که پاسخ گوی شرایط نوین هستند به وجود آیند .
در این بیانیه آنان اعلام کردند که همه چیزرا بر اساس ضدیت گروه ها و جریان ها با امپریالیسم می سنجند و در ادامه خواستار برابری کامل زنان با مردان در تمامی شئون اجتماعی و بخشیده شدن بدهی کلیه دیون دهقانان گردیدند.
صبح امروز همچنین از سوی چریک های فدایی خلق شاخه تبریز اجتماعی از گروه های دانشگاهیان ، دانش آموزان و کارگران در سالن دانشکده پزشکی دانشگاه حنیف نژاد تبریز برگزار شد . (3)
پایان سفر عرفات به ایران
یاسر عرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین امروز به دیدار خود از ایران پایان داد و برای دیدار یک روزه وارد ابوظبی شد .
وی پس از ورود به ابوظبی با رئیس امارات متحده عربی در زمینه اتحاد سازمان آزادیبخش با دولت انقلابی ایران و روابط این سازمان با امارات متحده عربی به گفتگو نشست .
عرفات در دیدار خود با شیخ زائد از قول رهبران ایران وعده داد که دولت جدید آماده است تا درباره کلیه قراردادهای دوجانبه با امارات متحده عربی و شاه سابق مذاکرات مجددی به عمل آورد .
عرب ها از ابراز علاقه ایران برای برقراری روابط دوستانه با امارات اینگونه استنباط کرده اند که گویی نظام جدید تصمیم دارد از جزایر سه گانه خارج شود .
عرفات قبل از ترک ابوظبی به سمت کویت گفت : انقلاب ایران آمریکا را بر آن داشته است تا برای برقراری صلح بین اسرائیل و مصر شتاب به خرج دهد . (4)
دیدار سفیر یمن با امام خمینی
صبح امروز احمد الحبشی سفیرجمهوری عربی یمن به همراه کریم سنجابی با امام ملاقات کرد و ضمن اعلام همبستگی دولت و ملت جمهوری عربی یمن با انقلاب اسلامی برای دولت و ملت ایران آرزوی موفقیت کرد . (5)
برگزاری اولین اجتماع کارگری بعد از پیروزی انقلاب
سالن کنفرانس وزارت کار ساعت 10 صبح امروز برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب محل یک اجتماع کارگری بود .در این جلسه سه شعار از سوی کارگران سر داده شد ؛
1- ماخواهان نظارت بر تولید و توزیع هستیم .
2- ما کارگران خواهان حق اعتصاب ، آزادی بیان و نشر عقاید هستیم.
3- ما خواهان تهیه قانون کار جدید تحت نظارت نمایندگان واقعی کارگران هستیم .
داریوش فروهر وزیر کار و امور اجتماعی در این مراسم نسبت به عدم دخالت نیروی انتظامی، ایجاد یک جنبش سالم سندیکاهای کارگری، تنظیم قانون جدید کار با مشارکت نمایندگان کارگران مطالبی را بیان کرد. (6)
تلاش 4استوار گارد برای حمله به خانه بازرگان
چهار استوار گارد منحله جاویدان که تلاش داشتند به خانه مهندس بازرگان حمله کنند توسط پاسداران انقلاب شمیران دستگیر و تحویل کمیته انقلاب شدند .
این چهار نفر نیمه های شب با اتومبیل بنز مدل بالا از خیابان نیاوران عبور کرده و به خیابان منظریه وارد شدند .
جوانان پاسدار که به آنها ظنین شده بودند تعقیبشان کردند و هنگامیکه قصد حمله به خانه نخست وزیر داشتند آنها را دستگیر کردند.
از اتومبیل مهاجمان 4قبضه تفنگ ژ-3و دو کلت کمری و دو قمه بدست آمد .(7)
اتهامات تازه علیه سرهنگ توکلی
یکی از طرفداران سازمان مجاهدین خلق امروز طی یک نامه ادعاهای تازه ای را درباره سرهنگ توکلی رئیس سابق ستاد مطرح کرد . در این نامه که این سازمان آن را در اختیار روزنامه های کیهان ، اطلاعات و آیندگان قرار داد، سرهنگ توکلی را متهم به داشتن سابقه جاسوسی وندامت و همکاری با رژیم سابق کرده است. (8)
اعدام یکی از عاملان فاجعه سینما رکس
سروان منیر طاهری افسر شهربانی رودسر به اتهام شهادت 2جوان رودسری و نیز شرکت در فاجعه سینما رکس آبادان(9) در دادگاه انقلابی محاکمه و به اعدام محکوم شد . حکم اعدام در ساعت 45/1دقیقه بامداد امروز در فرودگاه بزرگ رودسر با حضور اعضای خانواده های شهدا و نیز 2هزار تن از مردم رودسر اجرا شد .
سروان منیر طاهری بعد از پیروزی انقلاب از رودسربه میانه گریخت ولی در آنجا توسط پاسداران انقلاب دستگیر و سپس تحویل اعضای کمیته انقلاب اسلامی رودسر شد .
وی در جریان محاکمه خود اعتراف کرد که در مشهد ، تهران و شیراز از عوامل موثر ساواک و نیز یکی از ماموران آتش زدن سینما رکس آبادان بوده است .
سروان منیر طاهری همچنین اسامی و عکس های عناصر ساواک تهران ، مشهد ، آبادان و شیراز را در اختیار کمیته انقلاب قرار داد . (10)
مصر خواستار تقویت رابطه با ایران است
روزنامه الاهرام چاپ قاهره بامداد امروز نوشت مصر در نظر دارد روابط خود را با مردم و دولت ایران به سود ثبات خاورمیانه تقویت کند .
این روزنامه که یک صفحه کامل را به تحلیل اوضاع ایران بعد از پیروزی انقلاب اختصاص داده است می نویسد انقلاب ایران انقلابی است که شاید از چشم تاریخ نویسان مهمتر از انقلاب فرانسه باشد .
این نخستین باری است که یک روزنامه مصری با این لحن درباره انقلاب ایران سخن گفته و از علاقه و درک نمایندگان پارلمان مصر از نهضت اسلامی ایران و آیت الله خمینی سخن به میان می آورد . (11)
پی نوشت :
1- اطلاعات ، 5اسفند 1357، صفحه 7
2- همان
3- همان ، صفحه 3
4- کیهان ، 5اسفند 1357، صفحه 3
5- اطلاعات ، 5اسفند 1357، صفحه 2
6- کیهان ، 5اسفند 1357، صفحه 2
7- همان
8- همان
9- ساعت حدود 30/21 بیست و هشتم مرداد 1357در حالی که صدها نفر درسینما رکس آبادان مشغول تماشای فیلم گوزنها بودند سینما دچار حریق شد. با این که کلانتری مرکزی در صد متری سینما بود، برای نجات محبوسشدگان درحریق اقدام فوری به عمل نیامد. مراکز مسئول هم پس از حضور در محل آتشسوزیفاقد امکانات اطفاء حریق بودند. به گزارش ساواک «مأمورین آتشنشانی شهرداری که باسه دستگاه ماشین به محل اعزام شده بودند، فاقد آب بودند و همچنین بلندگو برایاعلام خطر و راهنمایی مأمورین آتشنشانی وجود نداشت. آتشنشانی شرکت نفت پساز یک ساعت و نیم تأخیر به محل حادثه رسید ولی دیر شده بود و بوی سوختهشدن اجساد به بیرون نیز رسیده بود.» بنا به گزارش مورخ 27مهر57 ضرابیدادستان وقت آبادان به وزیر دادگستری، ساعت 1 بامداد از طرف شهربانی خبرآتشسوزی را به دادستان اعلام کردند. دادستان فوراً خود را به محل حادثه رساند.«بعضی از مسئولین معتقد بودند که شبانه تمام اجساد یک جا دفن شوند»، ولی دادستاناین تصمیم را ردّ کرد و پیشنهاد داد اجساد شبانه به گورستان شهر برده و چیده شوند تاخانوادههایشان آنها را شناسایی و بقیه یکجا دفن شوند. پیشنهاد دادستان عملی شد وخود نیز به همراه بازپرس و پزشک قانونی در قبرستان برای صدور جواز دفن حاضرشد. در نتیجه از تعداد «306 نفر مقتولین 106 جسد شناخته شد که جداگانه دفنگردیدند و 80 نفر از گورستان خارج و به محل سکونت آنان برده شد و 120 جسد دیگربه علّت شدت سوختگی شناخته نشدند، تقریباً به طور دسته جمعی در کنار یکدیگردفن شدند.» خبر فاجعه در فردای آن روز از رسانههای داخلی و خارجی پخش گردید. روزنامهاطلاعات در سوتیتر صفحه اوّل نوشت: 600 نفر را در سینما رکس آبادان زنده زندهسوزاندند. 377 تن کشته و بقیه وضع وخیمی دارند. کیهان نیز نوشت: 377 نفر درحریق سینمای آبادان زغال شدند. عزای عمومی در سراسر کشور اعلام شد. دستها وپاهای جدا شده و تکه پارههای بدن تماشاگران در سالن فیلم پخش شده بود . فقط 10 نفر ازتماشاگران توانستند از راه بام سینما جان سالم بدر برند. با این که رادیو و تلویزیون و کارگزاران دولتی سعی میکردند از این حادثه علیهانقلابیون استفاده کنند، ولی فشار اجتماعی به حدی شد که دولت دست به عقبنشینیزد و سه روز بعد ازحادثه سرتیپ رزمی را به مرکز فراخواند و هرگز بازنگشت. علاوهبر آن به دستور آموزگار کلیه مأموران سهلانگار، فرماندار، رئیس فرهنگ و هنر و مسئولآتشنشانی شرکت نفت به تهران احضار شدند. امام خمینی در 31 مرداد با ارسال پیامی ضمن تسلیت این مصیبت بزرگ به ملتمسلمان ایران بهخصوص مردم ستمدیده آبادان و به خانوادههای داغدیده اعلام کردندکه «من گمان نمیکنم هیچ مسلمانی، بلکه انسانی دست به چنین فاجعهی وحشیانهایبزند، جز آنان که به نظایر آن عادت نمودهاند و خوی درندگی و وحشیگری آنان را ازانسانیت بیرون برده باشد. من تاکنون اطلاع کافی ندارم، لکن آنچه مسلم است این عملغیرانسانی و مخالف با قوانین اسلامی از مخالفین شاه که خود را برای حفظ مصالحاسلام و ایران و جان و مال مردم به خطر انداختهاند و با فداکاری از هممیهنان خود دفاعمیکنندـ به هر مسلکی باشندـ نخواهد بود.» امام خمینی در این پیام اتّهام را متوجه رژیمنمودند و فرمودند: «قراین نیز شهادت میدهد که دست جنایتکار دستگاه ظلم در کارباشد که نهضت انسانیـ اسلامی ملت را در دنیا بد منعکس کند. آتش را به طورکمربندی در سراسر سینما افروختن و بعد توسط مأمورین درهای آن را قفل کردن کاراشخاص غیرمسلط بر اوضاع نیست» امام خمینی قرینهی دیگر را مصاحبه شاه دانستندکه وی گفته بود: «تظاهرکنندگان مخالف من وحشت بزرگ را وعده میدهند و تکرار آنپس از واقعه که این همان وعده بوده است، شاهد دیگری بر توطئه است، نه این که واقعاًشاه یک غیبگوی بزرگ است.» امام خمینی شاهد دیگری که بر این ادعا آوردند این بودکه هیچ گروهی از این عمل نفعی نمیبرد و تنها «شاه و بستگانش امید نفعیداشتهاند.» فاجعهی سینما رکس خشم مردم ایران را در سرتاسر کشوربرانگیخت. آبادان یک پارچه علیه رژیم قیام کرد. گرچه دولت از اعلام حکومت نظامیدر آبادان شرمگین بود، ولی عملاً در آبادان حکومت نظامی برقرار کرد و تا هفتمکشتهشدگان تعداد بسیاری از مردم آبادان با ضرب گلوله نیروهای رژیم شهید و مجروحشدند. مردم در شهرهای مشهد، کرمان، تهران، قم و چند شهر دیگر تظاهرات خونینیبه دفاع از مردم آبادان برپا کردند. رژیم نه تنها نتوانست از این اقدام ناجوانمردانه استفادهکند، بلکه شدت نفرت مردم موجب سقوط دولت آموزگار گردید.( رک "یکسال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه" ، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی،روح الله حسینیان)
10- اطلاعات ، 5اسفند 1357، صفحه 1
11- کیهان ، 5اسفند 1357، صفحه 8