انحصار دارویی در اختیار همسر رئیس سازمان غذاودارو

دکتر رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی درباره انحصار دارویی در حوزهٔ سلامت گفت: قانون به صورت شفاف وزارت بهداشت را منع کرده است تا به بهانه اشباع بازار از فعالیت آنها جلوگیری نکرده و محدودیتی برای فعالیت‌های این حوزه ایجاد نکند. هر شرکتی منوط به رعایت شرایط می‌تواند در واردات دارو فعالیت کند.

وی تصریح کرد: بیش از ۱۰۰ شرکت در این حوزه فعالیت می‌کنند ولی اکثر بازار در اختیار چند شرکت بزرگ است. در زمینهٔ تولید دارو نیز حدود ۱۰۰ شرکت فعالیت می‌کنند و در زمینهٔ توزیع دارو حدود ۵۰ شرکت فعالیت می‌کنند که طبیعتاً حدود ۸۰٪ آن در اختیار۱۰شرکت اول است.

شرایط ویژه برای ۲ شرکت

دکتر شیوا رئیس شورای رقابت در پاسخ به دیناروند گفت: در شکایاتی که به ما رسیده متوجه شده‌ایم که سازمان غذا و دارو شرایط ویژه‌ای را برای ۲ شرکت قائل شده‌ و این خود سبب رقابت ناسالم می‌شود.

دیناروند در پاسخ به این سخنان گفت: در زمینه واردات متأسفانه بسیاری از داروها و لوازم پزشکی انحصاری هستند و مالکیت فکری دارند و در دوران انحصار آن، دیگر رقیبی برای آن وجود ندارد و آنها در بازار ایران نماینده‌ای ویژه‌ای دارند که از اقلام دارویی خود دفاع کنند.

محمد حسین قربانی نائب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس نیز که به صورت تلفنی مهمان برنامه بود، در پاسخ به اینکه آیا در دادن مجوز به احداث داروخانه‌ها دچار انحصار هستیم یا شرایط رقابتی حاکم است، گفت: ما برای دادن مجوز به داروخانه به قوانین قدیمی در دهه‌های قدیمی استناد می‌کنیم. در آن زمان دانشکده‌های داروسازی کمتر از انگشتان یک دست بود و تعداد فارغ‌التحصیلان ما محدود بود اما امروزه حدود ۲۵ دانشکده داروسازی در کشور داریم که سالانه نزدیک به ۱۶۰۰ فارغ‌التحصیل شده و وارد بازار کار می‌شوند. اما متأسفانه بر اساس همان گفتمان قدیمی مجوز داروخانه‌ها را می‌دهیم.

نمی‌توان به بهانه اشباع بازار از ارائه مجوز جلوگیری کرد

رضا شیوا در همین رابطه افزود: بر اساس تصمیم ۲۸۲ شورای رقابت، محدودیت مجوز داروخانه‌ها را مغایر با رونق کسب و کار می‌دانیم و در آن مصوبه ذکر شده برای رونق کسب و کار هیچ تشکیلات صادرکننده مجوز نباید به بهانه اشباع بازار از دادن مجوز جلوگیری کند.

وی تصریح کرد: در آیین‌نامه وزارت بهداشت و درمان دو محدویت فاصله‌ای و جمعیتی وجود دارند که این کاملاً مغایر با ماده ۷ قانون است و رویه‌های ضدرقابتی محسوب می‌شود و به دلیل عدم اقدام آنها برای رفع این دو مشکل، شورای رقابت، وزارت بهداشت را جریمه کرد.

رسول دیناروند در واکنش به صحبت‌های رضا شیوا گفت: ما نمی‌توانیم هر چقدر که علاقه‌مند هستیم مجوز بدهیم. برای جلوگیری از هزینه‌های القایی در عرصه سلامت به سطح‌بندی خدمات نیاز است.

وی افزود: در خصوص تأسیس داروخانه ما آیین‌نامه‌ای داریم که به موجب آن داروخانه تأسیس می‌شود.

دکتر شیوا رئیس شورای رقابت نیز در پاسخ به رئیس سازمان غذا و دارو گفت: آیین‌نامه‌ای که آقای دیناورند از آن نام می‌برد، داخلی بود و وزرات بهداشت آن را تصویب کرده است.

انحصار در بخش دارویی مفصل است

در ادامهٔ این گفت و گوی تلویزیونی آقای اختراعی رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان دارویی در مورد واردات دارو گفت: انحصار در بخش دارویی به طور مفصل وجود دارد و فقط شرکت‌های خاصی می‌توانند اقلام گران‌قیمت گرانقیمت را وارد کنند. البته بعد از فشار نماینده‌های غیردولتی به سازمان دارو و غذا، واردات موازی آزاد شده که در همان بخش نامه هم در بند پنجم ۲۰٪ امتیاز به نمایندگان رسمی داده شده است.

وی افزود: کاهش واردات دارو در سال‌های اخیر یک آمارسازی است و متأسفانه آمار غلط را مدام ارائه می‌دهند.

فرامرز اختراعی همچنین گفت: ما به زودی اسناد این موضوع را از طریق سازمان مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت و عدالت منتشر می‌کنیم.

نائب رئیس کمیسیون بهداشت در ادامه با تایید بخش اول سخنان اختراعی، تصریح کرد: انحصار در واردات دارو کاملاً مشهود است.

قربانی افزود: البته کاهش واردات دارو در ۲ سال گذشته هیچ شکی نداریم ولی در زمینهٔ تک نسخه‌ای‌ها بعضی از داروها را در اختیار یک شرکت قرار گرفته است. انتظار ما این است برای شکستن بحث انحصار دیگران هم بتوانند با کیفیت بهتر و قیمت ارزان‌تر دارویی‌ها را وارد کنند.

وی همچنین تصریح کرد: طبق آماری که به آن دسترسی دارم فقط ۷ قلم از داروها فقط در اختیار فقط یک شرکت است و ما انتظار داریم این موضوع نیز حل شود.

رئیس سازمان غذا و دارو نیز در خصوص اقلام تک نسخه‌ای گفت: تک نسخه‌ای به داروهایی گفته می‌شود که فهرست رسمی داروهای ایران وجود ندارند و به دلیل اضطرار بیمار و تجویز پزشک توسط شرکت‌های تک نسخه‌ای وارد می‌شدند. بعد از طرح ممنوعیت داروهای تک نسخه‌ای ما واردات آنها را به هلال احمر واگذار کردیم.

انحصار دارویی در اختیار همسر رئیس سازمان غذاودارو

رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان داروییدر پاسخ به این سخنان دیناروند گفت: بیش از ۷۰٪ داروهای وارداتی در انحصار ۲ شرکت وارد کننده است و حتی دکتر دیناروند چند ماه پیش انحصار دارویی را به شرکتی دادند که متعلق به همسرشان بود و پس از فشارهای ما این انحصار را لغو کردند و به زودی اسناد آن را در اختیار عموم قرار می‌دهیم.

دیناروند در واکنش به حرف‌های اختراعی، تصریح کرد: همسرم استاد تمام و دانشمند داروسازی یک درصد برتر جهان است و در شرکت دانش بنیانی فعالیت می کند که این شرکت هیچ کارخانه ای ندارند و یک محصول نانوتکنولوژی دانش بنیان را با همکاری ٢٠ نفر تولیدکرده اند.

وی با بیان اینکه این دارو در بازار ایران فروشی ندارد و نمونه خارجی آن وارد کشور می‌شود، گفت که همسرش یک سهامدار جزء در این شرکت است.

پدیده داروخانه‌های زنجیره‌ای

قربانی نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز گفت: در بحث داروخانه، بر اساس قانون سطح‌بندی در اختیار وزارت بهداشت است ولی متأسفانه نظارت درستی بر داروخانه‌ها وجود ندارد و داروخانه‌های زنجیره‌ای در حال باب شدن هستند؛ مثلاً شخصی در تهران بیش از ۲۰ داروخانه دارد که دکتر دیناروند این موضوع را رد می‌کنند، در صورتی که من در این رابطه اطلاعات موثق دارم.

دیناروند معاون وزیر بهداشت نیز در بخش آخر سخنان خود با اشاره به اینکه حدنصاب جمعیتی و رعایت فاصله برای تأسیس داروخانه در بعضی کشورهای دنیا وجود دارد و در بعضی دیگر ندارد، مدعی شد که با برداشتن این محدودیت‌ها شرایط تغییر خاصی نمی‌کند.

وی همچنین افزود: وزارت بهداشت مجوز را به مؤسس داروخانه می‌دهد و طبیعتاً سرمایه‌گذاری وجود دارد که سرمایه آن را تأمین می‌کند و این سرمایه‌گذاری ممکن است سرمایه ده‌ها داروخانهٔ دیگر را نیز تأمین کند ولی ما به عنوان دستگاه نظارتی مؤسس داروخانه را می‌شناسیم و دسترسی به سرمایه‌گذار آن نداریم.

رئیس سازمان غذا و دارو همچنین تصریح کرد: شخصاً اعتقاد دارم که باید سخت‌گیری‌هایی در اخذ مجوز داروخانه وجود دارد باید کمتر شود.