دردسرهایی که سیف برای اقتصاد ایجاد کرد

ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی و طی چهار سال گذشته نشان داده که استاد انجام دادن کارهای نسنجیده و سخنان عجیب و غریب است! حجم انجام اعمال و عجیب و غریب و سخنان دردسر آفرین از سوی نفر اول ساختمان میرداماد در طول سالهای فعالیت دولت یازدهم به حدی بوده که او را تبدیل به پرحاشیه ترین رئیس کل بانک مرکزی در طول تاریخ فعالیت این نهاد کرده است. به گفته کارشناسان این گونه رفتارها از سوی رئیس کل بانک مرکزی دولت روحانی شان این نهاد مهم و تاثیر گذار در اقتصاد کشور را به شدت تنزل بخشیده به طوری که دیگر کسی مانند گذشته روی حرفهای رئیس کل بانک مرکزی حساب باز نمی‌کند.

بررسی تحولات اقتصادی کشور در طول چهار سال گذشته نشان می‌دهد که مسئولان بانک مرکزی و مدیران دولت یازدهم همواره در حال جمع و جور کردن اظهارات نسنجیده سیف هستند و ماهی نبوده که رئیس حسابدارِ ساختمان میرداماد با حرفهای پر حاشیه خود اقتصاد کشور را ملتهب نکرده باشد!

تک نرخی کردن ارز و وعده‌های روی زمین مانده سیف

رئیس کل بانک مرکزی با چهار بار وعده دادن در خصوص تک نرخی شدن ارز رکودار وعده های عمل نشده در خصوص بازار ارز به شمار می‌رود. ولی الله سیف از ابتدای سال 93 به طور متوسط هر شش ماه یک بار در خصوص تک نرخی شدن دلار یک وعده به مردم و فعالان اقتصادی داده و در نهایت هم قول داد تا با اجرای برجام زمینه تک نرخی شدن ارز را فراهم کند. اما امروز با وجود گذشته حدود یک سال و نیم از اجرای برجام هنوز نتوانسته دلار را تک نرخی کند.

آخرین وعده سیف در مورد تک نرخی شدن دلار هم هفته گذشته به مردم و فعالان اقتصادی داده شد و این بار پایان سال 96 برای این کار تعیین شد. اما سیف آنقدر در این چهار سال وعده دلار تک نرخی را داده و بعد به وعده خود عمل نکرده که به نظر می‌رسد هیچ کدام از فعالان اقتصادی صحبتهای اخیر رئیس ساختمان میرداماد در مورد تک نرخی شدن ارز را جدی نگرفتند!

  چندی قبل پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق بازرگانی که از حامیان پر و پا قرص دولت تدبیر و امید هم به شمار می‌رود از عملکرد بانک مرکزی در قبال تک نرخی شدن ارز انتقاد کرد و اعلام کرد دلیل خلف وعده های مکرر سیف در خصوص تک نرخی شدن ارز بی‌برنامه بودن بانک مرکزی است.

موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز و بحرانی که بانک مرکزی تحت مدیریت سیف برای برای اقتصاد ایران ایجاد کرد!

بحران ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز در دوره مدیریت ولی الله سیف بر بانک مرکزی به اوج خود رسیده به شکلی که روزی نیست، شاهد تجمعات گسترده مردمی در مقابل ساختمان میرداماد در اعتراض به تصمیمات بانک مرکزی در این زمینه نباشیم. اما در این بین نباید از سخنان و تصمیمات عجیب و غریب رئیس کل بانک مرکزی دولت حسن روحانی در تشدید این مشکلات چشم پوشی کرد.

مهمترین پرونده ساماندهی نهادهای غیرمتشکل پولی در دولت فعلی ادغام تعدادی نهاد مالی به مشکل خورده  تحت عنوان یک موسسه مالی به نام کاسپین بوده است.  ولی‌الله سیف و مدیرانش در بانک مرکزی، بدون مطالعه و با عجله تعدادی موسسه پر مشکل را کنار هم گذاشت و بدون تعیین تکلیف اموال موسسات پیشین به طرزی کاملا مشکوک، مجوز موسسه جدید کاسپین را صادر کردند.

اکنون مشکل آن موسسات نه تنها حل نشده بلکه هیچ کم از یک بحران کامل امنیتی ندارد. در بعضی از استان ها کار به خشونت کشیده است و ولی الله سیف هر روز صبح روبروی بانک مرکزی افتخار دیدن  تجمع سپرده گذاران معترض کاسپین را دارند!

به این ترتیب یک مشکل مالی با سرانگشت تدبیر مقامات محترم بانک مرکزی به یک کلاف در هم پیچ امنیتی تبدیل شده است. به این ترتیب سیف با ضعف در مدیریت یک مشکل 5 هزار میلیارد تومانی در نظام بانکی کشور، نام خود را در تاریخ اقتصاد ایران به عنوان فردی مطرح کرد که با موفقیت مشکل بانکی سال 92 را به بحران بانکی سال 96 تبدیل کرد!

موضع دوگانه آقای رئیس کل در مورد برجام که کار دست دولت روحانی داد!

بعد از اجرای برجام ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی مانند سایر اعضای کابینه دولت روحانی به حمایت از برجام و تشریح دستاوردهای آن پرداخت و تاکید کرد که بعد از برجام روابط بانکی کشور به دوران قبل از تحریمها برگشته است. حتی زمانی که حسن روحانی در روز نخست اجرای برجام در یک ادعای عجیب اعلام کرد که در همان ساعات نخست اجرای این تفاهمنامه بین المللی 1000 ال سی گشایش پیدا کرده، ولی‌الله سیف در اقدامی تامل برانگیز به دفاع از سخنان رئیسش در دولت تدبیر و امید پرداخت و عدد مورد نظر روحانی را تایید کرد. با این وجود فعالان اقتصادی این ادعا را رد کردند و چند روز بعد مشخص شد که صحبتهای روحانی و سیف در خصوص گشایش ال سی در ساعات نخست اجرای برجام واقعیت ندارد.

در همین گیر و دار چند ماه بعد ولی‌الله سیف برای شرکت در اجلاس بهاره بانک جهانی به واشنگتن پایتخت آمریکا رفت و در آنجا در مقابل رسانه‌ها خارجی چند بار اعلام کرد که برجام هیچ دستاوردی برای اقتصاد ایران نداشته و دستاورد برجام برای نظام بانکی کشور تقریبا "هیچ" بوده است. این اظهارات تا ماهها دردسرهای زیادی را برای دولت یازدهم ایجاد کرد و مقامات دولت روحانی مجبور شدند که به نوعی حرفهای عجیب رئیس کل بانک مرکزی را توجیه کنند تا کمتر مورد هجمه‌های منتقدین قرار گیرند. جالب اینجاست که سیف هم بعد از برگشت به ایران بار دیگر به دفاع از برجام پرداخت و مواضع عجیب خود در آمریکا را که چندین بار در رسانه‌های مختلف بین المللی پوشش داده بود را منکر شد.

سخنان غیرمنتظره سیف درباره ادغام بانکها و موسسات مالی!
دو هفته پیش بود که سیف در یک گفتگو اعلام کرد که احتمال ادغام بانکها وجود دارد. این اظهار نظر رئیس کل بانک مرکزی دولت روحانی قبل از بررسی طرح ادغام بانکها در شورای پول و اعتبار موجی از نگرانی را در میان سپرده گذاران به وجود آورد به طوری که سیف و معاونینش در 14 روز گذشته مدام در حال ماست مالی کردن این اظهارات بودند و به نوعی سعی کردند اظهار نسنجیده و خلق ساعه رئیس ساختمان میرداماد را تکذیب کنند. اما اظهارات عجیب سیف در مورد ادغام بانکها با واکنش تند کارشناسان پولی و بانکی کشور هم رو به رو شد. احمد مجتهد نایب رئیس هیات مدیره بانک سامان که سالهای ریاست پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی را بر عهده داشت با انتقاد از سخنان سیف در مورد ادغام بانکها اعلام کرد که " اگر بانک ورشکسته ای با بانک دیگری که وضعیت مالی و سرمایه ای بهتری دارد ادغام شود نه تنها وضعیت این دو بانک مطلوب تر نخواهد شد بلکه وضعیت هر دو بانک به خطر می افتد."

محمدرضا رنجبر فلاح مدیرعامل سابق بانک تجارت هم در این خصوص گفت: ادغام بانک‌ها تا مدت‌ها عدم شفافیت بر بانک‌های جدید را حاکم می‌کند.

او تاکید کرد که اگر بانک مرکزی بخواهد بانک‌های بزرگ کشور (مانند ملت، تجارت و صادرات) را ادغام کند حداقل 30 درصد نقدینگی کشور درگیر با ادغام این سه بانک می‌شود و این ادغام در ابعادی به این بزرگی هزینه‌های بسیار زیادی برای نظام بانکی و اقتصاد کشور دارد.

تناقص در ارائه آمارهای اقتصادی و تنزل رتبه بانک مرکزی در اقتصاد کشور

بانک مرکزی در دوره مدیریت سیف فستیوالی از سانسور آمارهای مختلف اقتصادی را به نمایش گذاشت، به طوری که صدای اقتصاددانان حامی دولت را هم درآورد. هر زمان که اعلام آمارهای اقتصادی مانند رشد اقتصادی سال 94 به نفع دولت تدبیر و امید نبود، بانک مرکزی از اعلام رسمی آمارها خودداری کرده و هر گاه آمارها مانند رشد اقتصادی سال 95 مثبت شده بانک مرکزی در اعلام آمارها پیش دستی کرده است. جالب اینجاست که ساختمان میرداماد در یک اقدام عجیب قبل از اعلام رشد اقتصادی سال 94 رشد اقتصادی سال 95 را اعلام کرد و حتی حاضر نشد آمار منفی رشد اقتصادی سال 94 را تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری اعلام کند. این گونه اعلام آمارهای اقتصادی از سوی ولی الله سیف و مدیرانش در بانک مرکزی به گفته کارشناسان نشان دهنده عدم استقلال بانک مرکزی و دستور گرفتن مستقیم سیف از دوست قدیمیش محمد نهاوندیان از ساختمان پاستور است!

اجرای نصفه و نیمه طرحهای دولتی!
سیف به عنوان رئیس کل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی معمولا اکثر طرحهایی که دولت برای اجرا به او محول کرده را یا نصفه و نیمه اجرا کرد و یا در اجرای آن شکست خورد. از طرح پرداخت وام 25 میلیون تومانی خرید خودرو و وام 10 میلیونی خرید کالا تا همین طرح یاراکارت که اخیرا اعلام کرده است. در طول چهار سال گذشته طرح خرید کالای ایرانی با وام 10 میلیونی تومانی چندین بار تمدید شد، ولی هیچگاه مورد استقبال مردم قرار نگرفت. طرح خرید وام 25 میلیونی خرید خودرو هم به طور ناگهانی متوقف شد و موجبات نارضایتی مردم را فراهم آورد. طرح یاراکارت یا همان پرداخت وام با ضمانت یارانه نقدی هم شب انتخابات اعلام شد اما امروز و با وجود گذشت بیش از یک ماه از ابلاغ این طرح هنوز خبری اجرای آن نیست و هنوز بانکها از زیر بار آن شانه خالی می‌کنند. 10 میلیونی شدن وام ازدواج هم با سنگ اندازی سیف و مدیرانش در بانک مرکزی نه تنها گره‌ای از جوانان در شرف ازدواج باز نکرده بلکه صف ازدواج را طولانی تر هم کرده است.

شاید ریشه همه این مشکلات در مدیریت ولی‌الله سیف را باید در  این اظهار نظر ایرج توتونچیان فارغ التحصیل دانشگاه تکزاس آمریکا  دانست که "سیف ذاتا یک حسابدار است و اقتصاددان نیست بنابراین نباید انتظار زیادی از او داشت."

باید دید حسن روحانی در دولت دوازدهم هم به این رئیس کل پرحاشیه اعتماد خواهد کرد و کلید ساختمان میرداماد را دوباره به او می‌سپارد یا دنبال تغییر در رویه سخنان و اعمال نسنجیده در بانک مرکزی خواهد بود؟