به گزارش پایگاه 598 به نقل از روزنامه جوان، پنج فاز پارس جنوبی در حالی امروز افتتاح میشود که
بررسی تاریخی این پروژههای عظیم نشان میدهد اغلب آنها با پیشرفت تا ۸۰
درصدی تحویل دولت یازدهم شده است و آنچه امروز افتتاح میشود محصول زحمات
چندین دولت گذشته از بهمن ۷۶ تاکنون بوده است.
کلید
واژه بهرهبرداری از ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نفتی از سوی دولت به
کار گرفته شده است و بر اساس آن تلاش میشود با بزرگنمایی در بهرهبرداری
از پنج فاز پارس جنوبی، عملکرد دولت یازدهم در میادین مشترک مثبت جلوه داده
شود، در شرایطی که میانگین پیشرفت فیزیکی پروژههای پارس جنوبی در دولت
یازدهم از ۱ / ۵ درصد در ماه به ۰ / ۵ درصد کاهش پیدا کرده است. در همین
خصوص وزیر سابق نفت در گفتوگو با «جوان» با اشاره به اینکه تمرکز وزارت
نفت در دوره گذشته استفاده از توان شرکتهای داخلی بود، گفت: در آن ایام
شرکتهای خارجی به دلیل تحریمهای شدید اقتصادی ترجیح دادند به ایران
نیایند، لذا تصمیم گرفته شد از توان شرکتهای داخلی در توسعه مهمترین
میدان مشترک گازی جهان بهره بگیریم که تصمیم آن روز منجر به افتتاح فازهای
پارس جنوبی در دوت یازدهم شد.
خارجیها؛ گرانتر از داخلیها
رستم
قاسمی در پاسخ به این پرسش که آیا این فازها گران انجام شده است یا خیر
گفت: میگویند توتال هر فاز را با یک میلیارد دلار به اتمام رسانده و در
دوره فعلی سه برابر شده است در حالی که باید توجه داشت قیمت نهادههای
قیمتی در توسعه یک میدان نفتی یا گازی با توجه به قیمت نفت افزایش یا کاهش
مییابد. به طور قطع هزینه توسعه یک میدان با نفت ۱۲۰ دلاری با توسعه همان
میدان با نفت ۱۲ دلاری متفاوت است، لذا این مقایسه از اساس اشتباه است.
وی
افزود: مگر قیمت فولاد یا دکل حفاری ثابت است که چنین مقایسهای میکنیم؟
وقتی قرار شد فازها را توسعه بدهیم، برخی مدیران گفتند قیمت شرکتهای
داخلی در ساخت سکوها بالاست. به صورت چراغ خاموش از چند شرکت مطرح خارجی
استعلام قیمت کردیم که قیمت اعلامی آنها دو برابر شرکتهای ایرانی بود ولی
این موضوع محرمانه ماند تا کسی از آن مطلع نشود.
قاسمی با بیان
اینکه اغلب پروژههای پارس جنوبی با درصد پیشرفت فیزیکی بالای ۵۰ درصد به
دولت یازدهم تحویل داده شد، گفت: در مدیریت پروژه منحنیای داریم به نام
منحنی S. که بر اساس این منحنی، قسمت بالا و پایین حرف S. پیشرفت پروژه کند
است، لذا اگر قسمتهای پایانی پروژه کندتر باشد، قسمتهای نخست آن هم که
شامل طراحی و مهندسی است، کند است پس نباید اینگونه القا کرد که کند بودن
پروژه به دلیل حساسیت مراحل آخر است.
فدای انتخابات نشدیم
وی
ادامه داد: فاز ۱۲ و فاز ۱۵ و ۱۶ در پایان دولت دهم آماده بهرهبرداری
بودند ولی ما برای کار انتخاباتی عجله نکردیم و تأکید کردیم کار بر اساس
قواعد مهندسی پیش رود که بر این اساس تا پایان سال ۹۲ به بهرهبرداری
میرسیدند، اما دولت یازدهم با یک و دو سال تأخیر آن را افتتاح کرد.
وزیر
سابق نفت بهرهبرداری از پنج فاز پارس جنوبی را نشاندهنده توان داخل در
راهاندازی مگاپروژههای بزرگ دانست و افزود: این پروژهها در شرایطی
عملیاتی شد که سختترین شرایط تحریم به کشور تحمیل شد و با سختی بسیار و
تعصب ویژه کارکنان به این مرحله رسیده است. چارهای نیز جز این کار نداشتیم
ولی امروز نه تنها آن راه به فراموشی سپرده شده بلکه توان داخل مورد
تخریب قرار گرفته است. وی تصریح کرد: انتقاد میکنند که شرکت ملی نفت ۵۰
میلیارد دلار بدهکار است و این بدهی میراث دولت گذشته است. در پاسخ باید
گفت که بخشی از این بدهی برای سرمایهگذاری در میادین مشترک به کار گرفته
شد به طوری که حدود ۷ میلیارد دلار به فاز ۱۲ تزریق شد تا با آغاز تولید از
آن، وام اخذ شده از بانک مرکزی تسویه شود که روالی عادی است.
قاسمی
با بیان اینکه در آن دوره توسعه پارس جنوبی را به جدیترین شکل موجود
دنبال کردیم، افزود: ما در جایی سرمایهگذاری کردیم که از نان شب هم
واجبتر بود و از منابع داخلی بهره گرفتیم، چون همه راههای دسترسی به
منابع خارجی و فاینانس بسته بود و با همان تدبیر بود که امروز دولت یازدهم
افتخار برابری تولید گاز با قطر را به نام خود تمام میکند.
قیچی روبان با دولت یازدهم
قاسمی
اضافه کرد: در دولت دهم ۱۸ فاز پارس جنوبی همزمان در حال اجرا و پیشرفت
این فازها در تاریخ صنعت نفت کشور بیسابقه بود. اگر با سرعت پیشرفت
سالهای ۹۰ و ۹۱ پارس جنوبی ادامه پیدا میکرد، پرونده این طرح ملی حداکثر
تا پایان سال ۹۴ باید بسته میشد، اما با روند فعلی تا سال ۱۴۰۰ نیز پرونده
این طرح ملی پایان نخواهد یافت. وی اظهار داشت:تأخیر هر دو فاز پارس
جنوبی به نرخ امروز بیش از ۴ میلیارد دلار به کشور ضرر وارد میکند و باید
پرسید چه کسی در این باره پاسخگو خواهد بود؟ به خصوص در شرایطی که طرحهایی
که باید حداقل دو سال پیش به بهرهبرداری میرسید را در آستانه انتخابات
بهرهبرداری میکنند.
وی ادامه داد: فاز ۱۷ و
۱۸ که قرار است در آستانه انتخابات افتتاح شود، با پیشرفت ۷۸ درصدی تحویل
دولت یازدهم شده بود و در این دولت چهار سال زمان برد تا ۲۲ درصد باقیمانده
تکمیل شود در حالی که این دو فاز باید حداکثر تا پایان سال ۹۳ تمام میشد.
همچنین فاز ۱۹ پارس جنوبی نیز با پیشرفت ۷۰ درصدی به دولت یازدهم تحویل
شده است و انتظار میرفت افتتاح آن به شب انتخابات موکول نشود.
وی
اضافه کرد: یکی دیگر از طرحهایی که قرار است بعد از چهار سال شب انتخابات
افتتاح شود طرح پتروشیمی کاویان است که واحد اول آن در پاییز سال ۹۱ رسماً
افتتاح شد و واحد دوم آن در مرداد ۹۲ با پیشرفت ۹۹ درصدی تحویل دولت یازدهم
شد و فقط منتظر خوراک از فازهای پارس جنوبی بود. طرح دیگری که میخواهند
افتتاح کنند پتروشیمی مروارید است که آن هم با بیش از ۶۰ درصد پیشرفت تحویل
این دولت شده و چهار سال برای تکمیل آن زمان صرف کردهاند تا شب انتخابات
از آن بهرهبرداری کنند.
عکس یادگاری
همزمان
با برنامه بهرهبرداری از ۲۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری نفتی، جمعی از
کارشناسان و متخصصان صنعت نفت با انتشار بیانیهای به شیوه افتتاح و
بهرهبرداری از این پروژهها واکنش نشان دادند. آنها در این بیانیه
نوشتند: عمده پیشرفت فازها چه از لحاظ تأمین مالی و چه از نظر پیشرفت
فیزیکی، قبل از شروع دولت یازدهم بوده و اگر با نرخ پیشرفت فیزیکی متوسط
ماهانه ۱ / ۴۹ درصدی که تحویل دولت یازدهم شد، عملیات پروژههای مذکور
ادامه پیدا میکرد، باید در سال ۱۳۹۵ شاهد راه اندازی و افتتاح تمامی
فازهای پارس جنوبی میبودیم و پرونده توسعه فازهای در دست اجرا بسته
میشد، اما از آنجایی که نرخ پیشرفت فیزیکی ماهانه این فازها در دولت
یازدهم به طور متوسط به ۰ / ۵ درصد در ماه کاهش یافته، عملاً باعث شده است
که آخرین فاز پارس جنوبی، خوش بینانه در حدود سال ۱۴۰۴ به بهره برداری
برسد.
حال سؤال افکار عمومی این است که
بهرغم اینکه بعضی از پروژهها مدتهاست راه اندازی شده اند، چرا مراسم
افتتاحیه رسمی آنها به این زمان موکول شده است؟! از نمونه این پروژهها
فاز دوم پتروشیمی کاویان است که در تیرماه سال ۹۵ به بهره برداری رسیده،
همچنین میتوان به پروژه MEG پتروشیمی مروارید اشاره کرد که در دی ماه سال
۹۴ راه اندازی شده است.
لازم بهذکر است نگاه
بخشی نگری وزارت نفت در دولت فعلی و معطل نگه داشتن شروع احداث خطوط اصلی
شبکه اتصال گاز (IGAT۱۱ , IGAT۱۰ - IGAT۹) باعث شده است بهرغم بهره برداری
از فازهای جدید پارس جنوبی، متأسفانه ظرفیت انتقال گاز به لحاظ عدم احداث
خطوط جدید اصلی گاز، وجود نداشته باشد و باعث میشود که نه تنها کما فی
السابق میزان برداشت گاز از میدان گازی پارس جنوبی از کشور همسایه عقب
بماند، بلکه مردم شریف ایران نیز از نعمت افزایش سقف تولید گاز میدان پارس
جنوبی بی بهره بمانند، کما اینکه متأسفانه وزارت نفت در این دولت نسبت به
توسعه حوزههای پایین دستی فازهای پارس جنوبی (احداث خطوط انتقال، تزریق
گاز به میادین نفتی جنوب، توسعه واحدهای پتروشیمی و امثال آن) بیتوجه بوده
است.