دلایل چهارگانه احتمال "تک‌دوره‌ای" شدن روحانی

 یکی از پربسامدترین محورها در ادبیات انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ بحث بر سر یک دوره‌ای یا دو دوره‌ای بودن ریاست جمهوری روحانی است که این تراکم بحث در این باره نیز منحصر به روحانی است و درباره رؤسای جمهور سابق، سابقه ندارد.

رقبای روحانی بر یک دوره‌ای بودن و همراهان روحانی بر دو دوره‌ای بودن وی اصرار دارند. اما به نظر، هر دو گزاره نادقیق است. گزاره دقیق‌تر این است که «روحانی کماکان رئیس‌جمهور دو دوره‌ای است اما استعداد فراوانی برای یک دوره‌ای شدن دارد». این استعداد با گذر زمان افزایش یافته و در ماه‌های اخیر کمی شتاب داشته است و اگر از سوی رقبای روحانی خطایی صورت نگیرد، می‌توان انتظار داشت روند افزایشی داشته باشد. با این همه خطاست و خطای راهبردی است که رقبای روحانی با چنین پیش‌فرضی به سراغ رقابت با او بروند که او رئیس‌جمهور یک دوره‌ای است. چرا که یک دوره‌ای شدن روحانی یک استعداد است و نیازمند بالفعل شدن است. برخی استعدادهای مهم عبارتند از:

 فقدان یا ضعف جذابیت‌های شخصی

 روحانی نه از خوش مشربی خاتمی با نخبگان و نه زبان «روشنفکری فهم» او برخوردار است و نه از صمیمیت و بی‌تکلفی ارتباط احمدی‌نژاد با توده‌ها و زبان ساده و صریح و «همه فهم» او بهره‌ای دارد. بنابراین نمی‌تواند تعلقی عاطفی و روحی به دلیل جذابیت‌های شخصیتی ایجاد کند. برخی اداها مثل کوهنوردی با چتر! نیز نمی‌تواند این خلاء روحانی را پر کند. این ضعف جذابیت‌های شخصیتی و ناتوانی در ایجاد تعلق عاطفی و روحی، روحانی را در برابر انتقادات و چالش عملکرد، بی‌دفاع می‌کند و ثبات آرای او را متزلزل می‌کند.

رأی منفی بی‌سابقه روحانی

 روحانی رأی منفی حدود ۴۰ درصدی در سطح ملی داشته است که عدد بی‌سابقه‌ای در بین رؤسای جمهور در دوره دوم است و در بین نامزدهای احتمالی انتخابات در رتبه نخست آراء منفی قرار دارد و حتی بیش از جلیلی و بقایی دارای رأی منفی است. این نشانه مهمی از آسیب پذیری روحانی است و مدیریت کردن این نارضایتی با تثبیت و گسترش آن، اولویت تعیین کننده انتخابات است.

 نارضایتی اجتماعی فراگیر از عملکرد اقتصادی روحانی

 درباره اینکه مهمترین مطالبه مردم از روحانی بهبود وضعیت اقتصادی بود و نیز دولت نتوانسته رضایت مردم در این باره را بدست بیاورد، اجماع وجود دارد. این اجماع در مطالبه اقتصادی و این اجماع در نارضایتی از عملکرد اقتصادی دولت، استعداد فراوانی برای یک دوره‌ای کردن روحانی ایجاد می‌کند. اما این استعداد زمانی بالفعل خواهد شد که رقبای روحانی با آرایشی در انتخابات حاضر شوند که این احساس را در جامعه ایجاد کنند که وضعیت اقتصادی در دوره آنها بهتر از تداوم دولت روحانی است.

 ادبیات هپروتی روحانی درباره واقعیات

 شرمنده نبودن به دلیل انجام وعده‌ها، «بدترین پرسش بودن» سؤال از موفقیت دولت در تحقق اقتصاد مقاومتی، عذاب الهی دانستن گرد و خاک خوزستان و اخیرا نیز افزایش نیروی جویای کار را نشانه امیدواری تلقی کردن و... به شکاف روحانی با جامعه منجر می‌شود و نارضایتی‌ها را مضاعف می‌کند. این بخش سخنان روحانی بیشترین ظرفیت برای بازتاب دادن در بین مردم دارد و به قول معروف، تیتر خورش ملس است.