فرهادی مقابل ترامپ

به گزارش پایگاه 598، سال گذشته، برای دومین دوره پیاپی و مجموعا سومین دوره از سال 1998 تاکنون، هیچ بازیگر سیاه پوستی نتوانست در بخش های مربوط به بازیگری نامزد جایزه اسکار شود. اتفاقی که تبدیل به یک جنگ بزرگ رسانه ای شد. چهره هایی مثل ویل اسمیت، تصمیم گرفتند مراسم اسکار را تحریم کنند و کریس راک، مجری مراسم، نبود سیاه پوستان در اسکار را بارها مورد نقد قرار داد.

همه این ها در حالی است که مراسم هشتاد و ششم در سال 2014، به معنای واقعی کلمه شب سیاه پوستان بود. الن دی جنرس، مجری سرشناس آمریکایی در آن سال با رای دهندگان آکادمی این طور شوخی کرد: «دو حالت وجود دارد: یا در پایان مراسم، «12 سال بردگی» اسکار بهترین فیلم سال را می برد یا همه شما نژاد پرست هستید!» در نهایت نه تنها جایزه بهترین فیلم به ساخته استیو مک کویین رسید، بلکه لوپیتا نیونگو هم توانست اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را ببرد. برخاد عبدی در نخستین تجربه بازیگری‌اش، شانس بردن جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را داشت و چوویتل اجیوفور هم با متیو مک کانهی بر سر اسکار نقش اول مرد رقابت می‌کرد.

صبر سیاه پوستان برای نامزد نشدن در اسکار فقط یک دوره به طول انجامید و وقتی این اتفاق برای دومین سال پیاپی هم رخ داد، دیگر کار به اعتصاب و تحریم رسید. هشتگ #OscarsSoWhite در فضای مجازی به راه افتاد. جدا پینکت اسمیت، همسرش ویل اسمیت و اسپایک لی، کارگردان سرشناس و سیاه پوست آمریکایی حضور در مراسم را تحریم کردند و از بقیه سیاه پوستان هم خواستند که مراسم را از تلویزیون هم نگاه نکنند. تایریس گیبسون و فیفتی سنت هم با فشار بر روی کریس راک، از او خواستند که مجری گری برنامه را انجام ندهد. این حواشی آرام آرام توسط سفید پوستان هم دامن زده شده و خیلی از بازیگران و کارگردان های سرشناس غیر سیاه پوست هم با حمایت از رنگین پوستان خواستار تغییر در آکادمی علوم و هنرهای فیلمسازی آمریکا شدند.

جالب این که همه این اعتراضات در حالی است که همیشه ادعا شده آکادمی فقط با رای اعضایش و به صورت کاملا دموکراتیک نامزدها را انتخاب می کند و اعضا هم فقط به خاطر شایستگی، به فیلم یا هنرمندی خاص رای می دهند و هیچ سیاستی پشت اسکار نیست. با این حال سیاه پوستان با اعتراضاتشان این گزاره ها را رد کردند. آنها معتقد بودند حقشان خورده شده. شاید چون آکادمی هیچ وقت در مورد اعضایش شفاف عمل نمی کند و کسی دقیقا نمی داند همه آنها چه کسانی هستند. اما تحقیقات لس آنجلس تایمز نشان می دهد که تا سال 2012، 94 درصد از اعضای آکادمی سفید پوست بوده اند.

اما این اعتراضات نتیجه های قابل توجهی داد. اول از همه آکادمی تعداد قابل توجهی از هنرمندان اقلیت های نژادی را عضو آکادمی کرد تا بتوانند در رای گیری اسکار شرکت کنند. بعد هم در طول سال جاری فیلم های زیادی در رابطه با سیاه پوستان و مظلومیت های آنها ساخته شد. از این میان، سه فیلم «چهره های پنهان»، نمهتاب» و «نرده ها» توانستند نامزد اسکار بهترین فیلم شوند و شاید اگر آن رسوایی اخلاقی نیت پارکر، کارگردان «تولد یک ملت» هم رسانه ای نمی شد، او و فیلمش هم اکنون در میان نامزدها قرار داشتند. از میان سیاه پوستان بری جنکینز توانسته نامزد اسکار بهترین کارگردانی شود. دنزل واشینگتن باید بر سر اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد با کیسی افلک و ریان گوسلینگ مبارزه کند و روث نگا هم در میان نامزدهای نقش اول زن قرار دارد. حتی اگر از اکتاویا اسپنسر هم چشم پوشی کنیم باز وایولا دیویس هست که اسکار نقش مکمل زن را ببرد و ماهرشالا علی هم شانس اصلی بردن جایزه نقش مکمل مرد است. اعتراضات واقعا جواب داده. در حالی که کتاب رکوردها  می گوید فقط 33 سیاه پوست توانسته اند در تاریخ اسکار، جایزه ببرند، همین امسال به تنهایی می تواند چند مجسمه طلایی دیگر را به این آمار اضافه کند.

امسال اما در حالی که سیاه پوستان اسکار را تحریم نکرده اند، ترانه علیدوستی با بیانیه اخیرش خبرساز شده و مراسم هشتاد و نهم آکادمی را تحریم کرده است. بدون شک باید منتظر ماند و دید با عکس العمل سایر سازندگان «فروشنده» این حرکت تبدیل به یک موج جدی می شود یا خیر. بسته به این که بقیه چه حرکتی انجام می دهند، شاید بتوان تحریم اسکار را در چارچوب استراتژی تهیه کنندگان «فروشنده» برای بردن اسکار قرار داد.

از آنجایی که امسال ساخته اصغر فرهادی بر اساس نتایجی که تاکنون در جشن ها و جشنواره های پیش از اسکار به دست آمده شانس چندانی برای بردن جایزه ندارد، اما این تحریم می تواند تاکتیک خوبی برای امتیازگیری از آکادمی باشد. تا این لحظه طبق آخرین پیش بینی ها «فروشنده» پس از «تونی اردمن»، ساخته مارن آده از آلمان و «مردی به نام اوه» اثر هنس هولم از سوئد شانس سوم بردن اسکار است اما هنوز تا زمان رای گیری نهایی فاصله قابل توجهی داریم. روز 13 فوریه رای گیری نهایی اسکار آغاز می شود و تا 21 فوریه هم ادامه دارد.

با توجه به دشمنی شدید هالیوود با دونالد ترامپ، اعتراض تیم ایرانی کاملا می تواند برایشان رای آور باشد. فقط یک لحظه خودتان را جای یکی از اعضای آکادمی بگذارید که تمام سعیش را کرده که هیلاری کلینتون نامزد شود. اما در نهایت دونالد ترامپ رئیس جمهور شده. شما با تمام تبلیغاتی که علیه جمهوری خواهان کرده اید شکست خورده اید و حالا یا باید با واقعیت مواجه شوید و بسازید و یا باید به کانادا پناه ببرید.

در همین گیر و دار یک فیلم ایرانی هم هست که با وجود نامزدیِ سازندگانش نتوانسته در اسکار شرکت کنند یا احیانا می توانستند و هم صدا با شما، علیه دونالد ترامپ موضع گرفته اند. این استراتژی اگر با خودش اسکار هم به همراه نیاورد (که اصلا هم بعید نیست)، قطعا تیم «فروشنده» و در راس آن اصغر فرهادی را میان اعضای آکادمی بسیار محبوب می کند و این محبوبیت می تواند در سال های آتی، معجزه گر باشد. بدون شک اما همه چیز به خود فرهادی بر می گردد. آیا او می تواند با روغن ریخته، یک تیر و دو نشان کند؟