باز هم هوای «ناپاک» در روز هوای «پاک»!

به گزارش پایگاه 598 به نقل از خبرگزاری فارس، روز هوای پاک از راه رسید. هوای پایتخت هم پس از یک روز استراحت بازهم به وضعیت هشدار بازگشت و نفس شهر به شماره افتاد. پیش‌بینی شده تا دو روز آینده نیز همین وضع تداوم داشته باشد، اما گویا آن بالاترهای شهر جایی نزدیک به طبقه‌ نهم برج پردیسان هوا بهتر است. شاید همین موضوع سبب شده که اظهارات و موضع گیری‌های این روزهای خانم رئیس در مورد وضعیت هوای تهران با اظهاراتش در روزهایی که عضو شورای شهر بود متناقض باشد.

آن روزها آلودگی هوا چماقی شده بود بر سر دولت و سازمان محیط زیست و این عضو سابق شورای شهر در آن شورا گفته بود: «پزشکان از من بار‌ها خواسته اند تا این مسأله را اعلام کنم و بگویم هزینه درمان مردم در این بخش افزایش یافته است». اتفاقا این روزها پزشکان بیشتر منتظر شنیدن این صحبت‌ها از زبان رئیس محیط زیست هستند، اما چرا اعلام نمی‌کند؟ ابتکار از عملکرد کمیته اضطرار آلودگی هوا انتقاد کرده و گفته بود: «اگر از طریق تعطیلی می‌توان بر مشکل آلودگی هوای تهران غلبه کرد، بهتر است کلاً تهران را تعطیل کنیم.»

خب این گوی و این میدان. اکنون هم وضع همین است. کمیته اضطرار آلودگی هوا در طول این چهار سال به جز تعطیلی مدارس چه اقدام مثبتی برای کاهش آلودگی هوا انجام داد؟ شاید بهتر است به همان توصیه خود عمل کنید و تهران را تعطیل کنید؟! 

اما فارغ از این بحث، واقعیت امروز دستگاه ناظر بر قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا بی برنامگی و بهم ریختگی مفرط در آن است. از بیش از دو ماه بلاتصدی بودن یکی از معاونت‌های کلیدی این سازمان گرفته تا عدم شفافیت در ارائه اطلاعات مستند در زمینه آلودگی هوا به این بی برنامگی دامن میزند.

دستگاهی که به موجب ماده 1 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مسئول پیشگیری و ممانعت از هر نوع آلودگی‌ است و بجای عمل به وظیفه به توجیه بی عملی خود با آمار و ارقام می‌پردازد. یکبار هوای امسال را از سال‌های گذشته بهتر می‌داند و بار دیگر 80 درصد سهم آلودگی هوا را بر گردن خودروها می‌اندازند. 

اما بر اساس گزارش 9 ماهه سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پاییز امسال به اندازه کل سال گذشته، هوا آلوده بود. به عبارتی تا پایان پاییز امسال پایتخت شاهد 53 روز ناسالم بود که 5 روز آن میزان آلودگی به وضعیت اضطرار رفت.

دی‌ماه هم وضع به مراتب بدتر بود. یعنی در طول همین 28 روزی که از ابتدای زمستان گذشت 4 روز در حالت اضطرار و 16 روز در وضعیت ناسالم بودیم و فقط 8 روز سالم را پشت سر گذاشته ایم. اگر روزهای ناسالم زمستان پیش‌رو به این مقادیر افزوده شوند چه بسا رکوردی از آلودگی هوا در سال 1395 ثبت شود. 

اما در این میان مسئولین سازمان حفاظت محیط زیست ادعا می‌کنند کیفیت هوا بهتر شده و اینکه شاخص آن از 160 بالاتر نرفته را نتیجه اقدامات خود می‌دانند. اما آیا واقعا شاخص کیفیت هوای تهران از 160 بالاتر نرفته است؟در تاریخ 20 دی ماه سال جاری منطقه سعادت اباد با شاخص 187 آلوده‌ترین نقطه پایتخت بود و در آن روز برخی مناطق دیگر تهران نیز شاخص‌هایی بالاتر از 160 را تجربه کردند از جمله منطقه دو : 187، منطقه 6: 179، منطقه 18: 178، منطقه 20: 174 و منطقه 21: 171 .  

مسئولان این سازمان با ارائه آمار متناقض از سهم منابع آلاینده در آلودگی هوای تهران، سهم 60 تا 80 درصدی برای خودروها قائل هستند. حال آنکه امسال شاهد بودیم که چندین مرتبه در روزهای تعطیل که تردد خودروها به حداقل می‌رسد وضعیت آلودگی هوا به حد هشدار رسید. بنابراین نمی‌توان هشتاد درصد تقصیر را به گردن خودروها انداخت و خود را تبرئه کرد.

آنچه مسلم است در زمستان علاوه بر وارونگی هوا تغییر سوخت کوره‌های برخی از صنایع و نیروگاه‌ها از گاز طبیعی به نفت کوره میزان انتشار ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون را افزایش داده و این اتفاق در تضارب با انتشار ذرات حاصل از سوخت مراکز مسکونی و تجاری و اداری شهر نقش بسزایی در افزایش آلاینده‌های هوا ایفا می‌کند. به همین سبب قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا در تمامی موارد فوق وظائفی را بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاه‌های ذیربط قرار داده است که بنظر می‌رسد به جای عمل به آنها راهکار را در اعلام افزایش سهم خودروها دیده‌اند.

در حالی که هنوز بر سر بهتر شدن کیفیت هوای تهران و بسیاری کلانشهرها اما و اگرهای زیادی وجوددارد ابتکار در آخرین اظهار نظرهای خود در مورد کیفیت هوای تهران آن را از نتایج برجام دانست و گفت: برجام باعث شد عقب‌ماندگی‌های دولت قبل در حوزه محیط زیست و کیفیت هوا جبران شود! اما هوای برجام هم نتوانست آلودگی هوای تهران را در روزهای اخیر بهتر کند به گونه ای که امروز و همزمان با روز هوای پاک مردم بازهم در هوای ناسالم نفس می‌کشیند و همچنان جز نشست و مصاحبه خبری از اقدام و تدبیر نیست.

امروز و بر اساس آخرین اطلاعات ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای تهران، میزان غلظت آلاینده‌ها در هوای تهران همچنان فراتر از حد مجاز گزارش شده است و هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد.