نگاهی دوباره به مساله وحدت حوزه و دانشگاه

شاید بحث از مساله وحدت حوزه و دانشگاه بسیار کلیشه ای به نظر برسد چه آنکه تقریباً در طی این سال ها که امام(ره) روز 27 آذر را به مناسبت شهادت دکتر مفتح، روز "وحدت حوزه و دانشگاه" نامگذاری کردند، همیشه با آن به صورت گذرا و سرسری برخورد شده است و از مساله مهم وحدت حوزه و دانشگاه به تکریم، گرامیداشت و گردهمایی های یک روزه روحانیون و دانشگاهیان بسنده شده است. یا اینکه وحدت را صرفا در ملاقات دانشگاهیان و روحانیون خلاصه کرده اند که اگرچه خوب است اما تنها جلوه ای ظاهری، نمادین و کوچک از مساله وحدت است. آن هم در مورد دو قشر اساسی جامعه که باید منشاء تحولات کشور بر عهده ی آنها باشد. اگر در یک برهه ی زمانی دانشگاه مصداقی برای ظهور علم و حوزه مصداقی از بروز دین و جنبه های دینی بود، امروز با فراگیر شدن معنای علم دینی هر دو این ها از مبادی های ظهور و بروز علم دینی اند و درست به همین علت است که باید دوباره مساله وحدت حوزه و دانشگاه و هدف از آن مورد بازنگری قرار گیرد. چه آنکه از اول هم تقسیم بندی علوم حوزوی و علوم دانشگاهی با نگاه علم و دین یک تقسیم بندی سکولار بوده است زیرا وقتی علمی الهی شد حوزوی و دانشگاهی، عالم و دانشمند فرقی با هم ندارند. حال سوالی که وجود دارد این است که با این رویکرد جدید در بحث علم دینی پس چگونه باید این وحدت را محقق نمود و منظور از وحدت چیست؟ بدون شک با تلاش کردن در جهت یک هدف مشترک این وحدت عینیت می یابد و چه هدفی مهمتر از دغدغه های مقام معظم رهبری که تلاش در جهت ساختن" تمدن اسلامی ایرانی معاصر" جز از عهده نخبگان حوزوی و دانشگاهی بر نمی آید. ساختاری بسیار پیچیده، ضروری و حیاتی برای انقلاب که هم تمدن باشد، هم اسلامی، هم ایرانی و هم معاصر. به امید آنکه روزی که این انقلاب به عنوان یک تمدن اسلامی ایرانی در سرتاسر عالم شناخته شده، زبانزد و الگو باشد.

*دکتر تقی میرزایی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر