سرعتگیر آمریکایی پیش روی ایران

در حالی که بررسی فنی و حقوقی طرح مجلس نمایندگان،  مربوط به ممنوعیت فاینانس فروش هواپیما به ایران است که این موضوع خللی در فروش هواپیما و همچنین مذاکره با بویینگ و ایرباس ایجاد نمی‌کند؛ ضمن اینکه چندی پیش هم خبری مبنی بر انجام توافقاتی میان شرکت هواپیماسازی بوئینگ با یک بانک آمریکایی منتشر شد که بر اساس آن، هواپیماهای خریداری شده توسط ایران را با مشارکت یک بانک ژاپنی، تامین مالی کند.

این خبر نشان از حضور یک بانک آسیایی در فاینانس خرید هواپیما از بوئینگ دارد؛ البته دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم تصویب این طرح را مخل فروش هواپیما به ایران نمی‌داند و از تداوم مذاکره با ایرباس و بوئینگ طی روزهای گذشته خبر می‌دهد.

مقصود اسعدی سامانی در گفتگو با خبرنگار مهر، می‌گوید: این طرح هنوز به تصویب سنا نرسیده است و درصورت تصویب هم، تنها موسسات و بانک‌های آمریکایی از تامین مالی فروش هواپیما به ایران منع می‌شوند که این موضوع، مشکلی در فروش هواپیما به ایران ایجاد نمی‌کند.

وی ادامه می‌دهد: تصویب این طرح خاصیت تبلیغاتی برای فضای داخلی کشور آمریکا دارد؛ در حالیکه بر اساس توافق برجام، آمریکایی‌ها متعهد به لغو تحریم‌های هوایی علیه ایران از جمله فروش هواپیما هستند؛ بنابراین اجرای هر گونه طرح اخلال‌آور، اجرای توافق را زیر سوال برده و آمریکا بیش از ایران متضرر می‌شود.

به گفته این مقام مسئول، ایران تاکنون به تعهداتش پایبند بوده است و از طرف آمریکایی هم می‌خواهد که متعهد باشد؛ ضمن اینکه وزارت امور خارجه هم هرگونه عدم پایبندی به برجام را پیگیری می‌کند.

علاوه بر دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی که معتقد است تصویب طرح کنگره درباره ممنوعیت فاینانس از سوی موسسات و بانک‌های آمریکایی، تاثیری بر فروش هواپیما به ایران ندارد،  آرمان بیات، کارشناس ارشد حوزه هوایی هم به خبرنگار مهر می‌گوید: ترجمه و تحلیل طرح تصویب شده مجلس نمایندگان آمریکا نشان می‌دهد که فقط فاینانس فروش هواپیماهای آمریکایی به ایران نباید از سوی بانک‌ها و موسسات مالی این کشور انجام شود.

وی ادامه می دهد: بر اساس این طرح، آمریکا نمی‌خواهد از بودجه و نقدینگی موسسات و بانک‌های خود برای فروش هواپیماهایش استفاده کند.

بیات می‌افزاید: بر اساس مفاد این طرح، آمریکا در تلاش است که پشتوانه مالی فروش هواپیما به ایران از منابع مالی این کشور پرداخت نشود و کشوری دیگر، تامین مالی این خریدها را بر عهده بگیرد و این مبالغ، وارد خزانه شده و جذب سرمایه انجام شود.

این کارشناس ارشد حوزه هوایی به تبعات منفی تصویب این طرح هم اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر چه این طرح خللی جدی در فروش هواپیما به ایران ایجاد نمی‌کند؛ اما ممکن است فاینانسورهای (تامین‌کنندگان مالی) کشورهای دیگر را برای انجام مبادلات مالی با ایران نگران نماید.

وی معتقد است برای کاهش تاثیر اجرای این طرح، نظام دیپلماسی کشور باید فعال‌تر عمل کند و ضمانت‌های مناسبی را به تامین‌کنندگان مالی خرید هواپیما ارائه دهد.

بیات با اشاره به برداشت سیاسی برخی رسانه‌ها از طرح جدید کنگره اظهار داشت: در حال حاضر خرید هواپیما به صورت نقدی انجام نمی‌شود و دو روش فاینانس لیزینگ و اپریتینگ (عملیاتی) برای خرید هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این کارشناس حوزه هوایی ادامه می‌دهد: در روش ابتدایی، خریدار به صورت سالانه اقساط را پرداخت می‌کند و در روش دوم، خرید هواپیما به صورت اقساط ماهانه و اجاره به شرط تملیک انجام می‌شود.

وی بیان می‌کند: بر اساس شیوه لیزینگی خرید هواپیما، موسسات لیزینگ یا بانک‌ها هزینه خرید هواپیما را پرداخت می‌کنند و در مقابل، خریدار هواپیما به این موسسات بدهکار می‌شود و باید اقساط این بدهی را همراه با سود به شرکت لیزینگی بپردازد.

به گفته بیات هدف آمریکا از تصویب این طرح آن است که علاوه بر فروش هواپیما، جذب سرمایه سایر کشورها را نیز داشته باشد.