زنگ‌ خطر ۵ میلیون بیکار جدید تا ۱۴۰۰

 رئیس جمهور نیز در چند مرحله  بیکاری را مشکل بزرگ پیش روی دولت خوانده و اشتغالزایی را از خواسته های اصلی مردم دانسته است. وی همچنین بیکاری را "ام المفاسد" خوانده و جهانگیری، معاون اول وی نیز بارها بیان کرد که وضع اشتغال به عنوان یک شاخص، به درجه هشدار در ایران رسیده است.

در حال حاضر بیکاری در ایران یکی از پُرچالش ترین مسائل کشور در بخش داخلی است و دولت ها در سال های گذشته تلاش کرده اند برای خروج از وضعیت نامناسب اشتغال جویندگان شغل، چاره ای بیاندیشند. طرح های فراوانی از پرداخت وام های خوداشتغالی، اجرای طرح بنگاه های کوچک زودبازده، مشاغل خانگی و مباحثی از این دست نیز با صرف میلیاردها تومان از منابع بانکی به اجرا گذاشته شد اما حاصل آن گسترش معضل بیکاری در کشور و وجود چند میلیون نفر بیکار است.

تا دو دهه قبل اگر در خانواده ها بیکاری وجود داشت، دست کم دیپلم داشتند و می توانستند در رشته های مختلف شغلی مشغول به کار شوند. اما حالا شرایط عوض شده و کشور با کارجویانی مواجه است که چندین سال و حتی تا مقطع دکترا در دانشگاه ها درس خوانده اند و در جستجوی شغل به سر می برند که بسیاری از کارشناسان اقتصادی علت این موضوع را عدم مهارت فارغ التحصیلان می دانند.

در حال حاضر اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی تبدیل به یکی از بزرگترین دغدغه خانواده های ایرانی شده که دلیل آن عدم تناسب آموخته های دانشگاهیان با نیازهای بازار کار است.  متأسفانه دولت در زمینه مهارت آموزی فارغ التحصیلان اقدامی نکرده و صرفاً مهارت آموزی را در حد برگزاری همایش ها و اظهارنظر مورد توجه قرار گرفته است.

با وجود چنین شرایطی در بیکاری؛ دولت تدبیرو امید امیدوار بود که با استفاده از بسته های "تکاپو" و "حرکت" بتواند علاوه بر به حرکت در آوردن چرخ های اقتصاد؛ رونقی در بازار کار کشور ایجاد کند، همچنین بتواند با راه اندازی ظرفیت های خالی بنگاه ها، استفاده از سرمایه های خارجی و داخلی در خدمت تولید، افزایش بهره وری و تقویت نقدینگی و سرمایه در گردش بنگاه ها، تغییرات مثبتی را در بازار کار کشور رقم بزند. اما شواهد حاکی از این است که طرح های اشتغالزایی دولت موفقیت آمیز نبوده است و در حال حاضر بیکاری در مرز هشدار قرار دارد.

*ربیعی: اگر کاری نکنیم بیکاران 10 میلیون نفر می‌شوند

علاوه بر رئیس جمهور، وزیر کشور و مشاور اقتصادی رئیس جمهور ،علی ربیعی، وزیرتعاون،کار و رفاه اجتماعی هم پیشتر با بیان اینکه اگر کاری نکنیم در افق 1400 تعداد بیکاران به 10 میلیون نفر می رسد و این عدد خوبی نیست و بسیار خطرناک است، گفته بود: عمده واجدان شرایط کار، فارغ التحصیلان دانشگاهی اند.

وزیرکار و تعاون و رفاه اجتماعی بابیان اینکه 96درصد فارغ التحصیلان دانشگاهی نیز فاقد هر گونه مهارتی جهت اشتغال هستند، گفت: حدود 4‌درصد از فارغ التحصیلان کشور متناسب با بازار کار تحصیلات کسب کرده‌اند.

 *4.8میلیون ایرانی بیکارند

در کنار پیش بینی های ربیعی برای اوضاع نامناسب بازار کار ، نتایج بررسی مرکز پژوهش های مجلس نیز از وضعیت بحرانی بیکاری خبر می دهد. چندی پیش بود که کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از بیکاری 11 میلیون نفری در صورت عدم تحقق برنامه‌ها تا سال 1400 خبر داد.

نماینده مردم تهران در مجلس در ادامه تصریح کرد: نرخ بیکاری سال 94 از سوی دولت 11 درصد عنوان شده که اگر این میزان را بپذیریم نشان می‌دهد وضعیت اشتغال گروه‌های سنی، جنسی و تحصیلی مختلف در حوزه بیکاری خوب نیست.

وی بر اساس گزارش جدید و رسمی مرکز پژوهش های مجلس ادامه داد: همچنین در سال 94، 2 میلیون و 700 هزار بیکار داریم که با احتساب شاغلان ناقص این میزان به 4 میلیون و 800 هزار نفر و با احتساب جمعیت فعال دلسرد از اشتغال این میزان به 7 میلیون نفر می‌رسد که رقم فوق تا سال 1400 به 11 میلیون بیکار خواهد رسید که باید توجه داشت تبعات بیکاری صرفاً اقتصادی نبوده و بحران‌های زیادی مثل طلاق و اعتیاد را به‌دنبال دارد و باید به این موضوع توجه ویژه‌ای شود.

*بیکاری 40درصدی تحصیل‌کرده‌ها در برخی استانها

مجید قاسمی، اقتصاد دان برجسته کشور روز گذشته در در چهارمین همایش "پیشرفت و توسعه علمی کشور" با محوریت "اشتغال و کارآفرینی فارغ التحصیلان" به موضوع کارآفرینی و اشتغال فارغ التحصیلان پرداخت و گفت: طبق اعلام مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری سه ماهه اول سال 95 برابر 12,2 دهم درصد است؛ بدین ترتیب جمعیت شاغل ما ثابت است و از سال 91 به بعد رشد نداشته ایم.

قاسمی با اشاره به نرخ بیکاری تحصیل کرده های دانشگاهی نیز گفت: به گفته وزیر تعاون، نرخ بیکاری تحصیلکرده ‏های دانشگاهی در بعضی از شهرهای کشور به 40 درصد هم می رسد.

*از امسال یک میلیون فارغ‌التحصیل بیکار خواهیم داشت

 علاوه بر این نیزمحمد فرهادی، وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری در اظهاراتی جدید در خصوص بحران بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاه ها هشدار داد. 

فرهادی با بیان اینکه در کشور تعداد دانشجو و دانشگاه بسیار زیاد است که باید در این زمینه حد و حدود را حفظ کنیم، افزود: در حال حاضر بیش از دو هزار و 880 واحد آموزش عالی در کشور داریم که قریب به 5 میلیون دانشجو در این واحدها در حال تحصیل هستند.

فرهادی با اشاره به هشدارهای رئیس جمهور مبنی بر ورود بیکاران جدید به جامعه گفت: همانگونه که رئیس‌جمهور اعلام کرد از امسال یک میلیون فارغ‌التحصیل بیکار خواهیم داشت که برای این مساله باید فکری شود و البته مسیر گذر از این موضوع دستیابی به رشد هشت درصدی در اقتصاد است که طبق برنامه‌ها امسال باید پنج درصد از این رشد اقتصادی محقق شود.

پیشتر مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی هم گزارش هشدارآمیزی از تشدید بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی منتشر و ضمن اعلام اینکه در سالهای اخیر اشتغالزایی در مردان از نوع شغل جدید نبوده، نرخ بیکاری بلندمدت فارغ‌التحصیلان را 49.2 درصد اعلام کرد.

در این گزارش تصریح شده بود که 5.5 میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی پشت دروازه های بازار کار تجمع کرده اند که طی سالهای آتی باید شغل پیدا کنند.

 با توجه به هشدارهای مختلف مسئولان و  اظهارات جدید وزیر علوم مبنی بر ورود سالیانه یک میلیون فارغ التحصیل بیکاربه جامعه می توان نتیجه گرفت با وجود 5میلیون دانشجو در حال تحصیل، در پنج ساله آینده حداقل 5 میلیون بیکار به صف بیکاران افزوده می شود و با توجه به اینکه در حال حاضر حدود 5 تا 6 میلیون بیکار در جامعه داریم  با جمعیت بیش از10 میلیونی بیکار روبرو خواهیم بود که نیازمند برنامه ریزی جدی دولت و کنارگذاشتن رویه بی خیالی موجود است.