از زمانی که دبیر جشنواره فیلم فجر در مصاحبههایش بر تغییر رویکرد جلسات نقد و بررسی جشنواره تاکید کرد، این امیدواری به وجود آمد که جلسات امسال به صورت کاربردیتر و فارغ از حاشیههای مرسوم در فضایی با کمترین تنش برگزار میشود اما امسال نیز در بر روی همان پاشنه سابق چرخید و ماجراهای ریز و درشتی را در نشستها شاهد بودیم، از آن بازیگرانی که خود را بر عرش اعلی فرض کرده و بابت حضورشان در یک فیلم، شوی عذرخواهی به راه انداخته و حرمت یک سینماگر پیشکسوت را شکستند تا آن تهیه کننده و کارگردانی که نشستهای مذکور را با میتینگهای سیاسی معمول اشتباه گرفته و در مقام تظلم خواهی از گروهی دیگر برآمده و به قرائت شبنامهای خودنوشته برعلیه خود پرداختند و آخرین مورد آن نیز توهین آشکار فیلمساز نو رسیدهای که پیش از این در سلک قلم بدستان بود و آن سوی میز جلوس میکرد و اینک با ساخت یک فیلم نازل همای سعادت بر سر به این سوی میز جلوس فرمود و حرمت منتقدی پیشکسوت را شکست و احترام نگه نداشت و در عذر بدتر از گناهی که بعد از نشست بیان کرد آن اصلاحات رکیک را فقط یک شوخی رسانهای تلقی کرد.
با این وجود که در درایت و هوشمندانه مسئول محترم برگزاری جلسات شکی نیست اما دلیلی را برای واکنش انفعالی «محمود گبرلو» و عدم برخورد صریح وی با نمونههایی که ذکر شد پیدا نمیکنم.
ادامه روند مذکور در روزهای آتی این نتیجه مهم را به اثبات میرساند: افرادی که در مقام منتقد، خبرنگار و یا اعضای گروه سازنده فیلمها در این جلسات حضور داشته و با برخورد و واکنشهای نابخردانه خود مسیر، سمت و سوی نشست را به حاشیه میکشانند، هیچگونه برداشت و شناختی از نشست های نقد و بررسی یا پرسش و پاسخ (یا هر نام دیگری که میخواهد داشته باشد) ندارند و به نوعی آدرس را اشتباهی آمدهاند.
در نتیجه پس از پایان هر یک از این جلسات فقط میبایست به عمر تلف شده و زمان از دست رفته افسوس خورد و ضربالمثل «سال به سال دریغ از پارسال» را به یاد آورد.
با در نظر گرفتن وضعیت فعلی جلسات نقد و بررسی سابق و پرسش و پاسخ فعلی و با وجود حسن نیت مدیران جشنواره و دستاندرکاران برگزاری این نشستها، باید به شکل مشخص اذعان داشت که سینمای ایران و برخی افراد فعال در آن شامل منتقد، بازیگر، تهیهکننده، کارگردان و غیره هنوز به حد آن بلوغ فکری و حرفهای نرسیدهاند که نوع، کارکرد، اهمیت و اثرگذاری این جلسهها را دریابند و همین تعداد محدود شرایطی را به وجود میآورند که آثار و عواقبش به همه دست اندرکاران این عرصه تعمیم مییابد.
بنابراین پیشنهاد میشود تا زمانی که این بلوغ و خواست نزد سینمای ایران به وجود نیامده جلسات نقد و بررسی فیلمهای جشنواره از دوره آتی تعطیل شود.
-------------------------------------
نویسنده: مصطفی محمودی
منتقد و روزنامهنگار