به گزارش پایگاه 598، دكتر بهاره زارع در گفتگو با نسيم، با اشاره به اينكه گياهان تراريخته در كشور عمدتاً به دو شكل معرفيشدهاند، گفت: واردات دانههاي خوراكي با دو ژن خاص مقاوم در برابر آفت باكتريbt و مقاوم به علفكش( تراريخته) انجام ميشود و محصولات وارداتي تنها در صورت اعلام واردكننده ازلحاظ وجود اين دو ژن كنترل ميشود.
وى افزود: با انتقال ژن باكتري b، گياه در مقابل آفت مقاوم ميشود تا جايگزين مناسبى براى سمومى باشد كه سلامت آنها بهطورقطع مورد تائيد نيست، سمومى (سموم كلره) كه عليرغم ممنوعيت استفاده بهصورت قاچاق وارد كشور ميشود و در شاليزارهاى شمال مورداستفاده قرار ميگيرد، بر همين اساس تحقيقات نشان داده آمار سرطان در اين مناطق سه برابر بيشتر و آمار نازايي، ناقص زايي و سقطجنين نسبت به ساير مناطق كشور فاصله معناداري دارد.
اين دكتراى ژنتيك موكولي ادامه داد: ژن مقاوم به علفكش نيز به گياهان منتقل ميشود تا هنگاميكه براى از بين بردن علفهاي هرز از علفكش استفاده ميشود، گياه آسيب نبيند، در حال حاضر 30سال است كه از "رانداپ" بهعنوان معروفترين علفكش استفاده ميشود، درواقع به گياهان تراريخته ژني منتقل ميشود كه در برابر علفكش مقاوم شده و آسيب كمتري به آن وارد شود.
وي بابيان اينكه گياهاني از قبيل ذرت، سويا، كلزا(گياه براي روغنكشي) تراريخته در حال واردات به كشور هستند كه عملاً سوياd غير تراريخته در دنيا توليد نميشود و ذرت هم عمدتاً تراريخته است، تصريح كرد: گياهان تراريخته انواع و اقسام مختلفي دارند كه با تزريق ژنهاي مختلف براي كاربريهاي متفاوت مورداستفاده قرار ميگيرند، اما بهطوركلي در كشور منظور از گياهان تراريخته گياهان مقاوم به آفت و علفكش هستند.
دكتر زارع با اشاره به اينكه ما در كشور از ذخاير ژني غني گياهى برخوردار هستيم، گفت: گندم محصول بومي منطقه ماست و بهعنوانمثال گندم وحشي در مناطق كويري و كوهستاني رشد ميكنند كه ميتوانيم ژنهاي آن را مورداستفاده قرار داده و بذرهاى خود را ازلحاظ ژنتيكي اصلاح كنيم، اما ما فقط ژنها را به ثبت ميرسانيم و كشورهاي ديگر از آن استفاده كرده و ما محصولاتي كه آنها توليد كردهاند را خريدارى ميكنيم، بهعنوانمثال آمريكا گندم "متحمل به خشكي" توليد كرده است كه با وضعيت كمبود آب قطعاً طي چند سال آينده نيازمند خريد اين بذر خواهيم بود.
وى خاطرنشان كرد: تحقيقات گسترده روي دانههاي كلزا، ذرت، سويا و برنج در بيش از 150 نمونه ايرانى و خارجى توسط محققان داخلى صورت گرفت كه بررسيهاي جدي بر روي آنها نشان داد كه كلزا، ذرت و سوياى موجود در بازار عمدتاً تراريخته هستند و در مورد برنج نيز هيچ نمونه برنج تراريخته اي از نمونه ايراني و خارجي يافت نشد، خصوصيت برنجهاي خارجي نيز ازجمله دانههاي بلند آن به دليل اصلاح ژنتيكي به روش سنتي است .
وى با اشاره به اينكه نمونه برنج تراريخته توليد داخل كه مقاوم به آفت كرم ساقه خوار برنج بوده و مانع استفاده از سموم شاليزارها ميشد در سال 83 در مقياس كوچك كشت شد، گفت: اين محصول پسازآن مجوز كشت نگرفت و توليد بذرهاى تراريخته داخلى ممنوع شد، درحاليكه بذرهاى وارداتى تراريخته در مزارع ايران كشت ميشود!
وي افزود: سه ضلع صدور مجوز كشت محصولات تراريخته وزارت جهاد كشاورزي، وزارت بهداشت و محيطزيست هستند، درحاليكه وزارت جهاد كشاورزي و وزارت بهداشت توليد اين بذرها را تائيد ميكنند اما سازمان محيطزيست با استدلال "امكان آسيب اين بذرها به محيطزيست" مانع صدور مجوز براى توليد بذرهاى اصلاحشده قابلاعتماد داخلي است، بر اساس توجيه اين سازمان واردات بذرهاي تراريخته بر احتمال آسيب رساندن كشت اين محصولات به محيطزيست مناسبتر است، درحاليكه با تنوع بالاي ژنها، امكان سنجش ساير ژنهاي تزريقشده به محصولات وارداتي نيست و چهبسا سلامت اين محصولات در ابهام باشد.
اين محقق گياهان تراريخته ادامه داد: طبق پروتكل كارتاهنا جهاني (كه كشورهاي توليد و مصرفكننده دانههاي تراريخته عضو آن هستند) و قانون ايمني زيستى در مورد محصول وارداتي در گمرك بايد برچسبزني شود، يعنى فرمي پر شود كه تراريخته بودن محصول و ژنى كه بهوسيله آن تراريخته شده مشخص شود، اين فرم بر اساس اظهار توليدكننده است و امكان رصد صدها هزار ژن ديگر و تشخيص ژنهايى كه توليدكننده خارجي به گياه منتقل كرده مهيا نيست و تنها ژنهاي قيدشده در فرم، موردبررسي قرار ميگيرند، درحاليكه بذرتوليد داخل بهراحتي قابلكنترل بوده و ميتوانيم با اطمينان تنها ژنهاي موردنظر را به محصول اضافه كنيم، اما در حال حاضر پيشنهادشده است كه توليد بذر تراريخته به مدت پنج سال ديگر تعليق شود، درحاليكه ٢٠سال است كه فناورى توليد گياهان تراريخته در كشور در مرحله تحقيق و توسعه باقيمانده و است. بنابراين پيشنهاد تعليق پنجساله يك فناورى حاصلى جز عقبماندگي در اين فناورى نخواهد داشت.
وى بابيان اينكه كشوري كه واردات مواد غذايي آن بيش از ٤٠درصد باشد، امنيت غذايي ندارد، گفت: بيش از ٦٠ مواد غذايي مصرفى كشور وارداتي بوده و تنها ٤٠ درصد آن توليد داخلي است، از طرفي شركاى غذايى ما كشورهايي مثل آرژانتين، برزيل و امارات متحده عربي بوده كه خود اين كشورها واردكننده مواد غذايي آمريكا و صهيونيستى هستند و تا زمانى كه ما توليد داخل نداشته باشيم مجبور هستيم واردكننده مواد غذايي باشيم كه كنترل انواع ژنهاي آن امكانناپذير است.
اين محقق خاطرنشان كرد: در مواردي(روغن، آرد، شكر) ما محصول نهايى را به كشور وارد ميكنيم كه كنترل كامل آن امكانپذير نيست و تا زمانى كه ما غذا را از دشمن تهيه ميكنيم، نميتوانيم مطمئن باشيم كه آيا ژنهاي ديگري هم به محصول نهايي اضافهشده است يا خير، از طرفى امكان آزمايش هزاران ژن مفيد و مضر محصولات وارداتى امكانپذير نيست و سلامت كامل محصولات وارداتي در ابهام است.