حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز یکشنبه سامانه موشکی ساخت داخل، باور - 373 را رونمایی کرد. این سامانه بومی که ماه اوت سال 2014 با موفقیت آزمایش شد ، ساختاری مشابه سامانه اس - 300 دارد و قادر است اهداف در ارتفاع بالا را هدف قرار دهد.
روز دوشنبه نیز حسین دهقان، وزیر دفاع ایران اعلام کرد تهران به محض آزمایش های عملی که انتظار می رود تا مارس 2017 ادامه یابد و تکمیل شود، خود را برای تولید انبوه سامانه دفاع موشکی باور - 373 آماده می کند. این روند گمانه زنی هایی را درباره جایگزینی این سامانه با سامانه های روسی که هنوز تحویل تهران نشده اند به وجود آورده است.
محمود شوری، مدیر گروه تحقیقاتی اوراسیا در مرکز مطالعات استراتژیک که ریاست بخش پژوهشی درباره ایران را بر عهده دارد در این باره می گوید: « به لحاظ فنی تشخیص تمایز میان سامانه های اس - 300 روسیه و سامانه مشابه باور - 373 ایران یا نقاط مشترک یا افتراق آنها دشوار است و نمی توان گفت آیا هر دو به طور همزمان مورد استفاده قرار می گیرند یا اهداف مشترک دارند یا خیر.»
در هر حال نکته حائز اهمیت در این میان این است که تولید داخلی چنین سامانه ای در ایران نشان می دهد که سیاست صنایع نظامی دفاعی ایران بر مبنای تامین همه نیازهای نظامی کشور به صورت مستقل و متکی برخود ، تا هر جایی که امکان دارد، تبیین یافته است. به ویژه سیاست های دفاعی ایران بر این محور متکی است که اهداف راهبردی که یکی از آنها دفاع از مرزهای کشور است، به صورت مستقل تضمین و تامین شود.
این کارشناس تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران در طول حیات خود هرگز به دریافت حمایت از دیگر کشورها وابسته و متکی نبوده است و همواره بر توانمندی های خود تکیه کرده است.
وی با این همه تصریح کرد مجتمع صنایع دفاعی نظامی ایران، به ورود جریانی از ایده ها و فناوری های بسیار پیشرفته خارجی و نیز تجهیزات نظامی به لحاظ عملیاتی آماده نیاز دارد تا پیشرفت سیر تدریجی صنایع دفاعی داخلی تضمین شود و بتواند خود را با نیازهای روز منطبق سازد.
به همین دلیل است که ایران توافقی را با روسیه درباره تحویل سامانه های دفاعی اس- 300 امضا کرده است.
محمود شوری همچنین به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: «در مجموع، من در ادامه خرید سامانه های اس - 300 از روسیه بر اساس قرارداد موجود و ادامه همزمان توسعه و رونمایی از دستاوردهای صنایع نظامی دفاعی ایران مشکلی نمی بینم.»
وی تصریح کرد: «در حال حاضر اولویت اصلی صنایع دفاعی ایران، بر محور تولید بومی و تا نهایت مستقل تسلیحات و جنگ افزارهای راهبردی مورد نیاز خود قرار دارد.»
این کارشناس در عین حال تاکید کرد این دو سامانه به لحاظ کیفی و عملکردی تفاوت های چشمگیری دارند ولی در هر صورت می توانند مکمل یکدیگر باشند. با این همه باید منتظر ماند و دید چگونه از این دو سامانه در عملیات رزمی - چه به صورت جداگانه یا با هم - استفاده خواهد شد.
سامانه های اس - 300، نوعی سامانه موشکی سطح به هوای دوربرد است و می تواند هواپیما، موشکهای کروز و موشکهای بالستیک را هدف قرار دهد. یک سکوی اس - 300 معمولا شامل یک سیستم راداری تعاملی، یک رادار ارتفاع پایین است.
مقامات روس اخیرا اعلام کرده بودند روسیه روند تحویل سامانه های اس - 300 را به ایران تا پایان سال تکمیل خواهد کرد.
این کارشناس تصریح کرد صنایع نظامی دفاعی ایران راکد نخواهد ماند و به توسعه ادامه خواهد داد چرا که این احتمال وجود دارد ایران در آینده نزدیک با چالش های ژئوپولیتیک جدیدی روبرو شود و بنابراین نیازمندی های دفاعی جدیدی خواهد داشت. در هر حال پیش بینی می شود همکاری های نظامی - فنی میان دو کشور در آینده نیز ادامه خواهد یافت و دامنه آن به روند توسعه مناسبات روسیه و ایران بستگی خواهد داشت.