بازارشان سکه است این را از روی هزاران نفری که صفحه یا کانال آنها را دنبال میکنند میتوان فهمید، کافی است سری به شبکههای اجتماعی بزنید و واژههایی مانند مزون یا مدلینگ را جستوجو کنید آن وقت است که با سیل صفحاتی روبهرو میشوید که هر کدامشان برای شلیک تیر خلاص به اعتقادات حاکم بر این مرز و بوم کافی است.
عکسهای نیمهبرهنه افرادی که در آرزوی مدلینگ شدن فریبگردانندگان مزونهای مجازی را میخورند به یک یا چند فریم محدود نمیشود در هرکدام از این صفحات میتوان عکسهای چندین و چند نفر را دید که در محیطهایی حتی مانند خیابان و پاساژهای تجاری تهیه شده به همین خاطر میتوان گفت در دنیای مجازی و حتی واقعی این افراد محدودیتی احساس نمیکنند.
برخورد از نوع قانون
دیروز رئیس پلیس فتای تهران درباره فعالیتهای خلاف قانون افراد فرصتطلب در فضای مجازی هشدار داد، اما باید یاد آور شد این بار اولی نیست که پلیس چنین هشدارهایی را مطرح میکند، چراکه مدتی پیش نیز با مدلهایی که در فضای مجازی تصاویر نامناسبی از خود منتشر کرده بودند برخورد شد، اما به نظر میرسد نحوه برخورد با این افراد مناسب نبوده چراکه هنوز هم فضای مجازی جولانگاه چنین فرصتطلبانی است.
آنطور که خبرگزاری صداوسیما گزارش داده محمدمهدی کاکوان، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ هشدار داده که پلیس فتا با مزونهای مجازی که از تصاویر افراد برای تبلیغ سوء استفاده میکنند، برخورد قانونی میکند، چراکه براساس دستورالعمل قانونی، این سایتها یا کانالها شناسایی و به پلیس اداره اماکن معرفی خواهند شد.
او درباره فراخوان مدلینگ در فضای مجازی نیز تصریح کرده چنانچه این فراخوانها خلاف شرع و قانون باشد حتما پلیس با آنها برخورد خواهد کرد.
فرهنگ، اولین قربانی
به نظر برخی کارشناسان رواج فعالیت صفحات و کانال مزونهای مجازی نشانهای است بر اینکه مدلهای غیر قابل دفاع غربی درحال نفوذ به فرهنگ اسلامی و ایرانی است.
احد آزادیخواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس نیز در گفتوگو با جامجم بر لزوم بر خورد با هنجارشکنان تاکید میکند. آنطور که او توضیح میدهد: برای کاهش آسیبها باید اصول اخلاقی را در فضای مجازی و حقیقی رعایت کنیم برای اینکار باید تمامی سازمانها به وظایف خود عمل کنند یعنی پلیس و دستگاه قضا با متخلفان بدرستی برخورد کنند و نهادهای فرهنگی نیز نهایت تلاش خود را به کار گیرند.
در واقع وزارت فرهنگ و ارشاد باید در حوزه اجرا تلاش کند و شورای عالی فضای مجازی نیز در حوزه سیاستگذاریهای کلان بدرستی عمل کند. سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس اعتقاد دارد فرصتطلبان در فضای مجازی را میتوان به سه گروه تقسیم کرد؛ افرادی که بهدنبال سودجویی اقتصادی هستند، گروهی که در اختیار سرویسهای اطلاعاتی و ضدانقلاب اند و افرادی که از روی جهل وارد این کار شدهاند.
کارشناسان معتقدند برای بهبودشرایط نمیتوان فضای مجازی را فیلتر یا محدود کرد، به همین خاطر آنها پیشنهاد میکنند: آگاهی رسانی به خانوادهها و تولید محتوا در فضای مجازی باید در دستور کار مسئولان و کارشناسان کشور قرار گیرد تا افراد با دسترسی به محصولات سالم بتوانند نیاز خود را بر طرف کرده و گمراه نشوند.
آب گل آلود
دامن زدن به مشکلات فرهنگی فقط یکی از آثار غفلت از فضای مجازی است، چراکه برخی سودجویان از این آشفته بازار نهایت استفاده را میبرند تا پول بیشتری به جیب بزنند، آن طور که کاکوان، رئیس پلیس فتای تهران بزرگ هشدار داده بخش دیگری از تبلیغات در این فضا به فروش اجناس مختلف اختصاص دارد و با توجه به اینکه در شبکههای اجتماعی و مجازی کانالها و سایتهای بسیاری در این رابطه وجود دارد، کلاهبرداریهای زیادی نیز در این زمینه انجام میشود.
به همین دلیل پلیس فتا از شهروندان خواسته تا از فروشگاههای آنلاینی خرید کنند که نماد اطمینان الکترونیک دارند، زیرا کم نیستند کلاهبردارانی که با ایجاد سایت و کانال ادعا میکنند مالک فروشگاه آنلاین هستند، اما آنها پس از نشان دادن تصاویر برخی کالاها از افراد پول دریافت میکنند، اما هرگز کالایی به آنها تحویل نمیدهند.
زیرساختهای ضعیف
آسیبها در حوزه فضای مجازی رو به رشد است، چراکه تاکنون برای حل شدن آنها برنامهای مدون طراحی و اجرا نشده است، دکتر رضا غنی لو، عضو هیات علمی دانشگاه علوم انتظامی معتقد است تمامی مشکلات حوزه فضای مجازی ریشهای اصلی دارد و آن چیزی نیست بجز آماده نشدن زیرساختهای فرهنگی و فناوری در کشور.
او در گفتوگو با جامجم میافزاید: برای نمونه هیچ بانک اطلاعاتی وجود ندارد که در آن اطلاعات سایت، صفحه و کانالهایی که در زمینه مزون مجازی فعال هستند ثبت شده باشد.
آنطور که غنیلو میگوید اکنون پلیس فتا برای شناسایی متخلفان در فضای مجازی از شیوه مهندسی معکوس استفاده میکند، به عبارت دیگر پلیس از طریق تعقیب و گریز در فضای مجازی قانون شکنان را شناسایی میکند.
به نظر میرسد برای محدود شدن عرصه بر فرصت طلبان دست کم باید اطلاعات تمامی وبسایت، صفحه و کانالها در بانک ویژهای گردآوری شود.
افزون بر این همانطور که اتحادیه اصناف مختلف اطلاعات فعالان حوزه خود را در دنیای واقعی ثبت میکنند باید سازوکاری بیندیشند تا اطلاعات تمامی فروشگاههای آنلاین را نیز ثبت کنند.