چرا کودتای ارتش در ترکیه شکست خورد؟/ تاریخ مصرف دولت اردوغان از نظر آمریکا به پایان رسیده است/ خطر همچنان دولت اردوغان را تهدید می کند

دکتر حسن هانی زاده کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار بین الملل پایگاه 598 در رابطه با دلایل کودتای ارتش در ترکیه اظهار داشت: کودتای نافرجام ترکیه برآیند وجود اختلاف در بدنه حاکمیت و نیروهای مسلح ترکیه است. با توجه به اینکه دولت اردوغان در طول سالهای اخیر نقش کاملا تخریبی در رخدادهای منطقه به ویژه رخداد سوریه ایفا کرد و همچنین نزدیکی دولت اردوغان به گروهک های تروریستی داعش، جبهه النصره، احرارالشام و جیش الاسلام موجب شد تا نگرش بدبینانه در میان کادر نیروهای مسلح به ویژه در رده های میانی و پایینی به وجود آید ضمن اینکه اردوغان به رژیم عربستان که از نظر نیروهای مسلح ترکیه رژیمی منفور است بسیار نزدیک می باشد و مثلث تخریبی با شرکت ترکیه ، قطر و عربستان تشکیل داد.

وی ادامه داد: به موجب همین دلایل لایه های میانی نیروهای مسلح از سیاست های داخلی و منطقه ای اردوغان بسیار ناراضی هستند و خواستار تغییر اساسی در این سیاست ها شدند.

ایشان در خصوص دلایل شکست این کودتا بیان داشتند: با توجه به اینکه کودتاچیان از پایگاه مردمی بالایی برخوردار نبوده و افرادی که در راس این کودتا قرار داشتند شخصیت های غیر معروفی اند که برای جامعه ترکیه شناخته شده نیستند به همین دلیل کودتا به سرانجام نرسید و خنثی شد.

وی افزود: یکی دیگر از دلایل شکست کودتا این است که حزب عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان از دوازده سال پیش تا کنون در میان لایه های فرودست جامعه ترکیه دست به یارگیری زده و حضور گسترده مردم در خیابان ها برای مقابله با کودتاچیان نشان می دهد که این حزب در ایجاد زیر ساخت های مردمی کاملا موفق عمل کرده است و لذا مجموعه این حوادث موجب خنثی شدن این کودتا گردید ولی خطر همچنان دولت اردوغان را تهدید می کند.

هانی زاده در خصوص عوامل پشت پرده این کودتا تصریح کرد: فتح الله گولن یکی از شخصیت های ریشه دار در جامعه ترکیه است و در میان نهادهای فرهنگی، امنیتی و حتی نیروهای مسلح نفوذ فوق العاده ای دارد و نفوذ این فرد در لایه های مختلف جامعه ترکیه موجب شده است تا نگاه ها متوجه این شخصیت پشت پرده حوادث ترکیه شود. ضمن اینکه گولن یکی از مخالفان دولت اردوغان می باشد. به نظر می آید که در پشت پرده این اتفاقات، فتح الله گولن حضور دارد اما به صورت شفاف و مستقیم در این کودتا دخالت نداشته است.

این کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد موضع آمریکا درباره کودتای ترکیه بیان داشت: آمریکا در جریان حوادث اخیر ترکیه بازی دوگانه ای داشت. ابتدا سکوت اختیار کرد و در انتظار عملیات موفقیت آمیز کودتا چیان بود اما وقتی کودتا با شکست مواجه شد در مورد حفظ دموکراسی در ترکیه موضع گیری کرد و اعلام نمود نباید دموکراسی در ترکیه تحت تاثیر حرکت های نظامی قرار گیرد و این نشان می دهد که آمریکایی ها اساسا با دولت اردوغان مشکل دارند و به دنبال این بودند که یک تغییر اساسی در بدنه دولت ترکیه به وجود آید.

وی ادامه داد: تاریخ مصرف دولت اردوغان از نظر آمریکا به پایان رسیده است همانطور که تاریخ مصرف بن علی در تونس و حسنی مبارک و محمد مرسی در مصر از نظر آنان به پایان رسیده بود. این تغییرات از نظر ساختار سیاسی آمریکا الزامی است و باید صورت بگیرد.

ایشان افزودند: آمریکایی ها به دنبال ایجاد یک ساختار به شیوه مصر هستند به این صورت که در یک حرکت نظامی ژنرالی را در راس حاکمیت ترکیه قرار دهند اما چون زمینه این کودتا در ترکیه وجود نداشت و حزب توسعه و عدالت هم در زمینه یارگیری در لایه های اجتماعی بسیار موفق عمل کرده بود، موجب شد تا کودتا به سرانجام نرسد اما در مصر چون نظامیان وجهه مردمی و اجتماعی دارند موفق شدند تا کودتای خود را به سرانجام برسانند.

هانی زاده با بیان اینکه "ترکیه در آینده با چالشهای زیادی مواجه خواهد شد"  تصریح نمود: حرکت نظامیان علیه دولت درواقع نوعی نارضایتی سیاسی و اجتماعی است که به این شکل نمود پیدا کرد و ممکن است این حرکت ها با شدت بیشتری در آینده رخ دهد و ضمن اینکه ترکیه به دلیل ورود به چالش های داخلی و امنیتی ممکن است از معادلات سیاسی و نظامی منطقه برای مدتی خارج شود. ترکیه یکی از بازیگران مهم بحران سوریه است که از این معادله خارج شده که ممکن است سیاست های خود را در آینده در خصوص اوضاع منطقه و بحران سوریه تغییر دهد.

وی در پایان خاطر نشان کرد: ایران خواستار ثبات در ترکیه می باشد و از آنجایی که اختلاف نظر ها در خصوص بحران سوریه بین ایران و ترکیه وجود دارد طبیعی است که ایران خواستار شیوه معتدل تری از ترکیه در خصوص بحران سوریه می باشد و اگر این تغییر رفتار دولت اردوغان مشاهده شود مشکلی در خصوص روابط ابران و ترکیه مشاهده نخواهد شد ضمن اینکه در طول 5 سال گذشته این اختلافات بین ایران و ترکیه بسیار پر رنگ بوده است.