2 وتوی چینی-روسی پیوند عربی-غربی را علیه سوریه قیچی کرد

به گزارش فارس، بیش از یک هفته است که آمریکا، انگلیس و فرانسه با محول کردن ماموریت تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه سوریه، سرانجام نماینده «مغرب» به نمایندگی از کشورهای عربی پیش‌نویسی تهیه کرد اما ظرف سه روز گذشته، روسیه تاکید کرد که این پیش‌نویس مورد قبول مسکو نیست و در صورت رأی‌گیری آن را وتو می‌کند.

سرگئی لاوروف دیروز به آمریکا هشدار داد که این پیش‌نویس بدون اصلاحات روسیه و چین در حقیقت رسوایی آمریکاست و اگر آمریکا می‌خواهد رسوایی جدیدی برای خود به بار بیاورد، آن را به رأی بگذارد.

عصر روز گذشته (شنبه 4 فوریه) پیش‌نویس به رای‌ گذاشته شد و روسیه و چین با رای منفی خود بار دیگر قطعنامه علیه سوریه را وتو کردند.

وتوی روسیه و چین مانند دو لبه قیچی ائتلافی را از هم جدا کرد که از اتحاد آمریکا، فرانسه، انگلیس و سران عرب شامل کشورهای مغرب، بحرین، عربستان، قطر، کویت، اردن، لیبی، عمان و امارات متحده عربی شکل گرفته بود.

دو جبهه شورای امنیت اعضای دیگری هم داشت و آن پرتغال، توگو و ترکیه در جبهه غربی-عربی و هند، آفریقای جنوبی، پاکستان و آذربایجان در جبهه روسیه و چین بودند هر چند که هند به این پیش‌نویس رای داد.

موضع مخالف روسیه در حالی اتخاذ شد که سرگی لاوروف ساعاتی قبل آن با هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد. دیدار کلینتون با لاوروف آخرین تلاش برای جلب نظر موافق روسیه، قبل از رای‌گیری بود.

چین نیز اعضای شورای امنیت را غافلگیر کرد. پیش از جلسه اینطور اعلام شده بود که چین از رای دادن امنتاع خواهد کرد اما زمانی که رئیس دوره‌ای شورای امنیت از مخالفان پیش‌نویس خواست دستان خود را بالا بگیرند، دست «لی باو دونگ» نماینده چین در کنار دست «ویتالی چورکین» نماینده روسیه بالا رفت.

هند نیز بر خلاف رای خود موضع مخالفت اتخاذ کرد. نماینده هند در سخنانی با لحن آرام که با تمجید از رئیس دوره‌ای شورای امنیت آغاز شد، به طور ضمنی اتحادیه عرب را به دلیل اقدام علیه سوریه سرزنش کرد و از آن خواست تا نقشی که از آن انتظار می‌رود ایفا و گفت‌وگو میان طرف‌های سوری را تقویت کند. وی ابراز امیدواری کرد که ناظران عرب به سوریه بازگردند و کار خود را ادامه بدهند. وی از مخالفان سوری دمشق نیز خواست تا وارد گفت‌وگو با دولت سوریه شوند و آن را رد نکنند.

نماینده آفریقای جنوبی نیز راه روسیه و چین را رفت و با دخالت خارجی در سوریه بشدت مخالفت کرد و راهکار را حل مسالمت‌آمیز و حفظ وحدت و حاکمیت سوریه دانست. وی با تاکید بر اهمیت سرعت روند اصلاحات در سوریه، اعلام کرد که راهکار سیاسی، تحقق آزادی، حقوق، و عدالت و توسعه و تحقق حقوق بشر را در خود دارد که ضامن امنیت و ثبات بلند مدت است.

در مقابل سوزان رایس نماینده آمریکا که از موضع مخالف روسیه و چین برآشفته شده بود، خارج از عرف دیپلماتیک به مخالفان نظر آمریکا حمله و اعلام کرد که وتو چین و روسیه تنفربرانگیز و مشمئزکننده است.

زمانیکه نوبت به بشار الجعفری نماینده سوریه رسید، وی با استقبال از رای روسیه و چین، در پاسخ به نماینده آمریکا گفت: من به رای اعضای شورا احترام می‌گذارم ولی آیا از ۶۰ وتویی که آمریکا علیه روند صلح منطقه به سود اسرائیل و علیه فلسطین استفاده کرده است، نیز ابراز تنفر و انزجار می‌کنید؟

پیش‌نویس این قطعنامه که بسیار ملایم‌تر از پیش نویس ماه نوامبر گذشته علیه سوریه بود، از طرح اتحادیه عرب که خواستار کناره‌گیری اسد و واگذاری اختیاراتش به معاون اول وی شده بود، حمایت می‌کرد اما روسیه اعلام کرد که این پیش‌نویس اصلا مناسب نیست و نظرات مسکو را در نظر نگرفته و به گزارش ناظران عرب کاملا بی‌توجه است.

 نماینده مغرب که به نیابت از فرانسه و آمریکا پیش‌نویس را تهیه کرده بود، از اینکه شورای امنیت نتوانست دخالت در امور یک کشور عربی به نام سوریه را جایز کند، ابراز تاسف کرد و گفت: برای تهیه این پیش‌نویس خیلی تلاش کرده بودیم.

ژرار آرو نیز روز جمعه، روز ناکامی فرانسه، آمریکا و انگلیس و سران عرب را روزی حزین برای شورای امنیت خواند و مدعی شد که این روز برای سوری‌ها هم غمناک بود.

مارک لیال گرانت نماینده انگلیس نیز از روسیه و چین انتقاد کرد و مدعی شد این دو کشور «در مسئولیت خود به عنوان دو عضو دائم شورا، شکست خوردند و به منطقه عربی پشت کردند... کشورهایی که از پیش‌نویس حمایت کردند برای بازگشت به شورای امنیت مصمم هستند هر چند که وتو صورت گرفت.

ویتالی چورکین نماینده روسیه نیز اعلام کرد که اعضای ذی‌نفوذ شورای امنیت، با دعوت به تغییر نظام [در سوریه] فرصت به دست آمده برای ایجاد راهکارهای مسالمت‌آمیز را نابود کردند. وی از اینکه اصلاحات روسیه قبول کشورهایی واقع نشد که از پیش‌نویس حمایت می‌کردند، ابراز تاسف کرد.

لی باو دونگ نماینده چین، طرف‌های درگیر در سوریه را به مذاکره فراخواند و تاکید کرد که موضع کشورش پس از آن اتخاذ شد که تحولات سوریه را از نزدیک بررسی کرد. وی تاکید کرد که شورای امنیت باید در قبال بحران سوریه، به اصول اولیه منشور سازمان ملل پایبند باشد و به کاهش تنش و تقویت گفت‌وگوی سیاسی کمک کند تا اینکه اوضاع را پیچیده‌تر کند.

در پایان نشست، نمایندگان کشورهای عربی که برای سرنگونی نظام سوریه به شورای امنیت رفته‌اند و گوش‌به‌فرمان آمریکا و فرانسه و انگلیس شده‌اند، از زبان نماینده مغرب اعلام کردند که «گذشته از وتو دوگانه روسیه و چین، اما طرح عربی هنوز روی میز است» و «امید هست که دیر یا زود دوباره سراغ آن بروند».