همچنين درباره «رمضان» گفتهاند اسمى از اسماء الهى است، هشام بن سالم نقل روايت مىكند: ما هشت نفر از رجال در محضر حضرت ابى جعفر امام باقر(ع) بوديم، پس سخن از رمضان به ميان آورديم، امام باقر(ع) فرمود: نگوئيد اين است رمضان و نگوئيد رمضان رفت و يا آمد، زيرا رمضان نامى از اسماء الله است كه نمىرود و نمى آيد كه شى زائل و نابود شدنى مىرود و مىآيد، بلكه ماه رمضان بگوييد، پس ماه را در تلفظ به اسم اضافه كنيد كه اسم اسم الله است و ماه رمضان ماهى است كه قرآن در او نازل شده است و خداوند آن را مثل و عيد قرار داده است، همچنان كه پروردگار بزرگ عيسى بن مريم(ع) را براى بنى اسرائيل مثل قرار داده است و از حضرت على بن ابيطالب(ع) روايت شده كه حضرت فرمود: «لا تقولوا رمضان و لكن قولوا شهر رمضان فانكم لا تدرون ما رمضان» شما به راستى نمىدانيد كه رمضان چيست.(و چه فضائلى در او نهفته است)
به مناسبت آغاز ماه مبارك رمضان بر آن شديم به سيره و روش برخي علما در اين ماه مبارك همراه با توصيه اين بزرگواران خطاب به روزهداران بپردازيم كه در ادامه ميآيد:
*توصيه امام(ره) به روزهداران چه بود
امام خميني(ره) توجه ويژهاى نسبت به ماه رمضان داشتند و به همين خاطر ملاقاتهاى خودشان را در ماه رمضان تعطيل مىكردند و به دعا و تلاوت قرآن و ... مىپرداختند و مىگفتند: «خود ماه مبارك رمضان، كارى است»، رهبر كبير انقلاب به هنگام سحر و افطار، بسيار كم مىخوردند، به گونهاى كه خادمشان فكر مىكردند كه امام، چيزى نخورده است.
امام در نجف اشرف با آن گرماى شديد ماه مبارك رمضان را روزه مىگرفت و با اينكه در سنين پيرى بودند و ضعف بسيار داشتند تا نماز مغرب و عشاء را به همراه نوافل به جاى نمىآوردند، افطار نمىكردند! و شبها تا صبح، نماز و دعا مىخواندند و بعد از نماز صبح، مقدارى استراحت مىكردند و صبح زود، براى كارهايشان آماده مىشدند.
امام خميني(ره) درباره ماه مبارك رمضان توصيههايي را خطاب به روزهداران داشته و فرمودند: شما در اين چند روزى كه به ماه رمضان مانده، به فكر باشيد، خود را اصلاح كرده، توجه به حق تعالى پيدا كنيد، از كردار و رفتار ناشايسته خود استغفار كنيد! اگر خداى نخواسته، گناهى مرتكب شدهايد، قبل از ورود به ماه مبارك رمضان، توبه كنيد! زبان را به مناجات حق تعالى عادت دهيد! مبادا در ماه مبارك رمضان، از شما غيبتى، تهمتى و خلاصه گناهى سر بزند و در محضر ربوبى، با نعم الهى و در مهمان سراى بارى تعالى، آلوده به معاصى باشيد! شما اقلاً، به آداب اوليه روزه عمل كنيد و همان طورى كه شكم خود را از خوردن و آشاميدن نگه مىداريد، چشم و گوش و زبان را هم از معاصى باز داريد ... اگر با پايان يافتن ماه مبارك رمضان، در اعمال و كردار شما هيچ گونه تغييرى پديد نيامد و راه و روش شما با قبل از ماه صيام فرقى نكرد، معلوم مىشود روزهاى كه از شما خواستهاند، محقق نشده است.
*سيره بهجت العرفا در ماه مهماني خدا
حجتالاسلام علي بهجت فرزند آيتالله بهجت اين گونه از سيره مرحوم
پدرشان ياد ميكند: ايشان تدبر در قرآن را در سحرها و بينالطلوعين داشت،
در ماه رمضان در ميان روز هم تدبر در قرآن داشتند، همچنين در شبهاي قدر
ادعيه وارده در آن شبها را مراعات ميكرد و شبهاي قدر را كه بيدار
ميماند قرآن سر ميگرفت، البته ايشان قرآن سر گرفتن را مخصوص شب قدر
نميدانست... ايشان شبها قبل از خواب حديث كساء را حتما قرائت ميكردند و
همچنين با وضو به بستر خواب ميرفتند و بعدها كه به جهت مشكلات نمي
توانستند وضو بگيرند با تيمم ميخوابيدند و بعضي شبهايي را كه ميخواستند
احياء بگيرند يك مقداري استراحت ميكردند و سپس بلند ميشدند و ميفرمودند
كه حضرت زهرا(س)، حسنين(ع) را شب زودتر ميخواباندند تا قبل از نيمه شب
براي احياء بلند شوند.
*توصيه حاج آقا مجتبي درباره ختم قرآن در ماه بهار دلها
مرحوم حاج آقا مجتبي تهراني از اساتيد شهر تهران نيز در يكي از سخنرانيهايشان پيرامون ماه رمضان به برخي نكات مهم اشاره كرد و بيان داشت: ماه مبارك رمضان به حسب آنچه كه اهل معرفت ميگويند، ماه سلوك إلياللهتعالي و دار ضيافتالله است، اين ماه، ماهي است كه خداوند با بندگانش سخن گفته است و آنها را مورد خطاب قرار داده و مورد عنايت خاصه خودش قرار داده است، لذا ما در روايات بسيار داريم كه در ماه مبارك رمضان، به قرائت قرآن سفارش شده است.
*درهاي آسمان باز است؛ هيچ دعايي به بايگاني نميرود
وي با اشاره به اينكه سنت ائمه در ماه مبارك رمضان ختم قرآن بوده است،افزود: يك روايت در وسائل از مُقنع مفيد نقل شده كه در آن آمده حضرات ائمه در ماه مبارك رمضان 10 ختم قرآن ميكردند. يعني هر سه روز، يك ختم قرآن. روايتي است كه محدث قمي از مرحوم مجلسي نقل ميكند كه در يك حديث هست كه بعضي از ائمه(ع) در ماه مبارك رمضان، 40 ختم قرآن ميكردند و اگر هر ختم قرآن را ثوابش را به روح مقدس يكي از چهارده معصوم(ع) هديه كند، ثوابش مضاعف ميشود. در آن روايت دارد كه هر ختم قرآني كه مي كردند، ثوابش را به يكي از معصومين(ع) هديه ميكردند.
مرحوم حاج آقا مجتبي تهراني با بيان اينكه تمام درهاي آسمان، از شب اول ماه رمضان تا آخرين شب باز ميشود، خطاب به روزهداران چنين توصيه كرد: روايت از علي(ع) دارد: آگاه باشيد كه درهاي آسمان از شب اول ماه مبارك رمضان باز است؛ يعني تمام حُجُب از ناحيه ربّ برداشته شده است، در اين ماه ديگر هيچ حجابي نيست. يعني از ناحيه خداوند نسبت به بندگانش هيچ حجابي نيست. هيچ دري بسته نيست؛ اصلاً و ابداً، تمام درها باز است... هر تقاضايي! چه مادي و چه معنوي به ربّ مي رسد و به هيچ مانعي از آن ناحيه برخورد نميكند، نتيجه آن اين است كه اين تقاضاها در اين ماه بيجواب نميماند، به تعبير روز هيچ دعايي به بايگاني نميرود!
*بهترين عمل در ماه بهار قرآن به روايت آيتالله خوشوقت
مرحوم آيتالله خوشوقت از ديگر اساتيد فقيد پايتخت نيز خطاب به مهمانان خدا در ماه مبارك رمضان درمدرسه علميه حضرت صاحب الأمر(عج) در 23 مهر ماه سال 1387 ابراز داشت: ماه به اين بزرگي، ماه عبادت، ماه توبه، ماه تلاوت قرآن، با همه خوبيها بهترين عمل در آن ترك حرام و ترك گناه است. يعني اين قدر اين كار اهميت دارد. شما سعي كنيد اين رياضت را تحمل كنيد و در اين ماه گناه نكنيد، كار ديگر هم نكنيد، البته اين يك فرض است، آدم نمي شود كه كار ديگر نكند اما فرض است. اين قدر تقوا اهميت دارد كه اگر شما تقوا را مراعات كردي و فقط خوابيدي جايت ته بهشت است. اين قدر مهم است. اين بيان پيغمبراكرم است كه فرمودند: افضل اعمال در اين ماه ترك گناه و ترك عمل حرام است.
*سيره صاحب تفسير الميزان
علامه محمدحسين طباطبايي شبهاي ماه رمضان تا صبح بيدار بود، مقداري مطالعه ميكرد و بقيه را به دعا و قرائت قرآن و نماز مشغول بود.
*سيره صاحب فتواي تحريم تنباكو
در شرح احوال عالم رباني ميرزا محمدحسن شيرازي صاحب فتواي تحريم تنباكو بيان شده است: وي بيشتر آيات قرآن را حفظ بود، همچنين دعاهاي ماه رمضان را و دعاهايي را كه در ديگر اوقات قرائت ميكرد و زيارتهايي را كه در حرم امامان ميخواند و از آنجا كه رقيق القلب بود و چشمه اشكش هم جوشان، بسيار ميگريست.