لابي واردكنندگان واگن با افراد خاص!

اكنون ديگر، هيچ چيز نمي‌تواند اشتهاي سيري ناپذير واسطه گران واردكننده واگن دست دوم به كشور را كه با نيت زمين زدن صنعت كم و بيش كم رونق حمل ونقل ريلي، كمر همت بسته‌اند را مهار سازد. به تازگي، مدير عامل  شركت حمل ونقل ريلي -رجاء- گفته است كه واگن‌هاي دست دوم اروپايي جايگزين واگن‌هاي 55 ساله شركت متبوع او مي‌شوند.

از قرار معلوم، تعداد واگن‌هاي شركت حمل ونقل ريلي رجاء قدمتي به بلنداي نيم قرن داشته كه ظاهرا همين امر به بهانه‌اي براي سيد حسن موسوي‌نژاد، ليدر شركت رجاء تبديل شده تا با تمركز بر واردات، ورود واگن دست دوم به كشور را ارزانتر تلقي كرده و گفته است كه اين واگن‌ها، با نگهداري خوب اروپايي‌ها همانند واگن‌هاي 10 ساله هستند.

بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه ايران در ساخت واگن مسافري 180 حدود 90 درصد، واگن مترو 90 درصد، واگن با سرعت بالاي  200 كيلومتر مسافري 80 درصد و انواع واگن‌هاي باري  90 درصد به خودكفايي رسيده است.
به ويژه آنكه ظرفيت اسمي ساخت واگن در كشور ، ساليانه  500 دستگاه  بوده اما در حال حاضر، كارخانجات واگن سازي كشور با ظرفيتي در محدوده 20 درصد به حيات خود ادامه مي‌دهند.

اين يعني تنفس مصنوعي براي صنعتي كه روزگاري قامتي افراشته در بين ساير صنايع كشور داشته است. هنوز معلوم نيست كه با وجود بازتكرار واژه اقتصاد مقاومتي، اقدام و عمل از سوي عمده دولتمردان، چرا وارد كنندگان واگن‌هاي دست دوم، اينچنين راحت، تبر به دست، ريشه صنعت حمل و نقل ريلي را نشانه رفته‌اند.

البته اگر اظهارات "محسن پور سيد آقايي"، دست راست عباس آخوندي در شركت راه آهن ملاك قضاوت قرار گيرد، از هم اكنون مي‌توان دليل نگون بختي فعالان اين صنعت را  حدس زد؛ وارد كنندگان از مكانيزم ارزي و ثبت درخواست استفاده كرده كه همين امر هزينه‌بر بوده، اما دست آخر، ارزانتر از خريد واگن از داخل تمام مي‌شود، زيرا كيفيت واگن‌هاي  توليد داخل  از واگن‌هاي وارداتي پايين‌تر بوده و قيمت آنها با احتساب ارز آزاد گرانتر است.

گمرك چين همين اواخر اعلام داشت كه صادرات خودرو و واگن اين كشور به ايران در سال گذشته از رشدي  115 درصدي برخوردار بوده و به بيان ديگر، چين با صادرات يك ميليارد و 19 ميليون دلار، ركورد صادرات واگن به ايران را شكسته است.

دلايل مختلفي، اكنون براي به زانو درآمدن صنعت حمل ونقل ريلي كشور اعلام مي‌شود اما به درستي مي‌توان تعرفه 4 تا 8 درصدي واردات واگن، پايين بودن راندمان مالي در اين صنعت و ناتواني از بهره گيري از وجوه و تسهيلات صندوق توسعه ملي را از جمله دست اندازهاي اين صنعت برشمرد.

بركنار از عوامل مذكور، نمي‌توان از سود بالاي واردات واگن‌هاي دست دوم به كشور چشم پوشي كرد، چرا كه بعد از اجرايي شدن برجام ،واردات سيل آسا، رنگ نابودي بر بوم صنعت حمل ونقل ريلي پاشيده و اين نگراني از واردات واگن، اكنون صداي محمدرضا نعمت‌زاده  وزير كهنه كار دولت يازدهم را هم بلند كرده كه گفته به شدت با ورود واگن به كشور مخالف است.

تا اينجاي كار، دولت تدبير و اميد نشان داده با نگاه به بيرون از جغرافياي كشور، توليدكنندگان واگن در كشور را به مذبح برده كه گمان مي رود با ادامه شرايط كنوني، سه كارخانه باقيمانده از كل هفت كارخانه موجود هم قيد توليد را زده و عطاي توليد را به لقاي آن ببخشد. با اين حال، بابك احمدي معاون امور ناوگان راه‌آهن گفته كه مجوز واردات واگن‌هاي دسته دوم در دولت قبل صادر شده است. اظهار نظري جالب كه معلوم نيست، اين مدير شركت راه آهن با چه نيتي واردات واگن دسته دوم درماه‌هاي آينده را به دستور سه سال قبل مديران دولت دهم پيوند مي‌زند.

اما هرچه كه هست شركت راه آهن تا اكنون به عنوان بازوي دولت در صنعت حمل و نقل ريلي،هيچ تلاشي براي مقابله با واردات واگن‌هاي مستعمل و نجات پيكر نيمه جان صنعت حمل ونقل ريلي نكرده است.

در حال حاضر ميانگين عمر واگن‌هاي موجود در كشور 35 سال بوده كه بايد با تجهيز شبكه ريلي اين عدد به 25 سال كاهش مي‌يابد. گفته مي‌شود كه ظرف مدت 10 سال بايد  2 هزار و 500 واگن مسافري در داخل توليد شود كه با توجه به پتانسيل سالانه 400 واگن اين مهم ، ظرف مدت 3 سال مي تواند محقق شود. با اين حال مدير عامل شركت رجا گفته كه واگن هاي با عمر 45 سال اين شركت بايد با واگن‌هاي دسته دوم 20 ساله جا به جا شود، اقدامي كه به شدت منافع ملي را به چالش مي‌كشد و از هم اكنون بايد ثانيه ها را براي تعطيلي سه شركت ديگر واگن ساز به شمارش نشست.

شنيده هاي خبرنگار نسيم آنلاين حاكيست كه  تعدادي از واردكنندگان با نفوذ براي پيشبرد اهداف خود در راستاي واردات بيشتر واگن و كسب سود قابل توجه، براي مذاكره با تعدادي از مديران ساختمان شهيد دادمان وارد عمل شده اند. اين عده از واردكنندگان به مديران آخوندي وعده داده اند، تا واگن ها را بعد از برجام با قيمت ارزان تري نسبت به قبل به ايران وارد كنند. به نظر مي رسد با اين توجيه دلالان واگن، ديگر توليد واگن مقرون به صرفه نبوده و همان سه كارخانه نيمه تعطيل واگن سازي نيز به زودي تعطيل مي شوند.

بيم آن مي‌رود كه استمرار در اين وضعيت و سرازير ساختن منابع هنفگت ناشي از رانت واردات واگن‌هاي دست دوم ،اندك توشه باقي مانده سال هاي دور صنعت حمل و نقل ريلي كشور را قرباني سوء مديرت مديران كنوني راه آهن و رجا كند. نگراني كه انتظار مي‌رود با ورود نهادهاي نظارتي با حساسيت بيشتر، يك بار براي  هميشه ، پرونده واردات واگن‌هاي دسته دوم به كشور مختومه شود.