رکود باعث فاجعه شده

به گزارش پایگاه 598 به نقل از فارس، می‌گوید که «مرد پیش‌بینی‌های سیاسی» است و برای دهمین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی پیروزی لیست امید در تهران را پیش‌بینی کرده است.

وقتی از وی می‌پرسیم که چرا در ردیف آخر لیست اصلاح‌طلبان قرار گرفته می‌گوید که باتوجه به امتیاز بندی‌های که صورت دادند نفر و چهارم، پنجم لیست بودم اما به یکباره تصمیم گرفته شد که لیست بر اساس حروف الفبا بسته شود و چون اول فامیلیم «ه» داشته آخر لیست قرار گرفتم.

عبدالرضا هاشم زایی که متولد شهرستان نایین است، در انتخابات 7 اسفندماه از حوزه انتخابیه تهران نماینده مجلس دهم شد؛ اینکه تا چه حد برای مردم تهران ناشناخته است را صراحتاً قبول دارد.

وی معتقد است که پیش‌بینی درباره ریاست مجلس دهم آنچنان آسان و راحت نیست اما بر این باور است که هر یک از آقایان عارف و لاریجانی رییس شود اختلاف آرا به اندازه انگشتان دست خواهد بود.

البته بر این جمله تاکید دارد که درباره ریاست مجلس خیلی‌ها هنوز اجتهاد شخصی دارند بنابراین ممکن است برخی از اعضای فراکسیون امید به ریاست عارف رای ندهند و بالعکس.

در این گفت‌و‌گو پیرامون اتفاقات سیاسی بسیاری تبادل نظر کردیم و اواخر گفت‌وگو هم به دلیل اینکه در زمان جنگ استاندار یک استان جنگی بوده، در حال و هوای روزهای دفاع مقدس مصاحبه را ادامه دادیم.

فارس: به عنوان اولین سوال به انتخابات اخیر می‌پردازیم و اینکه ارزیابی شما از این انتخابات چه بود و آیا احتمال می‌دادید شما و لیست اصلاح‌طلبان رأی بیاورند؟

هاشم‌زائی: اگر اجازه دهید با این مقدمه شروع کنم که بنده در دور دوم مجلس شورای اسلامی نماینده بودم؛ آن زمان حزب جمهوری اسلامی یکی از احزاب برجسته حاضر در صحنه بود که اکثریت مردمی که تحزب را قبول داشتند نیز به عضویت این حزب در می‌آمدند چراکه این حزب فراگیر بود؛ البته گروه‌های سیاسی دیگری هم آن زمان وجود داشت، مثل مؤتلفه اسلامی که شاید قدیمی‌ترین تشکل سیاسی و از قبل از انقلاب در سپهر سیاسی ایران وجود داشت اما اثرگذاری این حزب به اندازه حزب جمهوری اسلامی نبود و به تعبیری فراگیری نداشت.

*پیروزی لیست امید را پیش‌بینی می‌کردم/یکباره از نفر پنجم من را در ردیف سی‌ام لیست قرار دادند

هاشم‌زائی: من وقتی برای انتخابات مجلس شورای اسلامی اعلام نامزدی کردم استاندار ایلام بودم، حوزه انتخابیه فردوس و طبس را انتخاب کردم جایی که پیش‌تر آنجا فرماندار بودم؛ من در آن حوزه انتخابیه یک رقیب بیشتر نداشتم که با هم رفیق هم بودیم. ما 2 نفر با هم کاندیدا شدیم و شخص دیگری برای این حوزه انتخابیه کاندیدا نشد. من باتوجه به اینکه نفوذ مردمی در آن حوزه انتخابیه داشتم و کار کرده بودم با 67 درصد آرا پیروز آن دوره از انتخابات شدم، در نهایت به دلیل سوابق اجرایی که داشتم یعنی فرماندار و استاندار بودم اصولا انتخابات‌ها را با توجه به جو پیش آمده می‌توانم پیش‌بینی کنم. من موقعی که از حوزه انتخابیه تهران کاندیدا شدم با توجه به امتیازبندی که اصلاح‌طلبان صورت دادند نفر چهارم و یا پنجم لیست امید بودم. اما در لیست نهایی نامم در آخر لیست قرار گرفت؟

فارس: چرا؟

هاشم‌زائی: یکباره تصمیم گرفتند که لیست را بر اساس حروف الفبا تنظیم کنند و چون فامیل من «ه» بود در انتهای لیست قرار گرفتم ولی جوی که بر تهران، کلانشهرها و برخی از شهرستان‌ها وجود دارد، پیش‌بینی این بود که لیست ائتلاف اصلاح‌طلبان و حامیان دولت ممکن است رأی بیاورد ولی شما می‌دانید که رأی آوری نفر سی‌ام به دلیل حضور تعدد کاندیدا خیلی سخت است ولی باتوجه به 30 الی 40 سال کار اجرایی کردن در مناطق مختلف حمایت‌های بسیار زیادی در این دور از انتخابات از من صورت گرفت.

فارس: چه حمایت‌هایی؟

هاشم‌زائی: مثلاً مهاجرین ایلام در تهران دارای تشکل هستند و حمایت زیادی را از من صورت دادند. خراسان جنوبی، فردوس، طبس و ... نیز به همین صورت و به همین دلیل بنده با وجود اینکه نفر سی‌ام بودم توانستم از نفر اول لیست اصولگرایان بیشتر رأی بیاورم؛ من پیروزی لیست امید را پیش‌بینی می‌کردم اما خیلی‌ها این پیش‌بینی را نداشتند. حتی از دوستان ما مثلاً تا پیروزی 20 نفر از اعضای لیست امید در حوزه انتخابیه تهران را پیش‌بینی می‌کردند. الان انتقال اطلاعات مثل زمانی که ما مسئول بودیم نیست. امروز دامنه اطلاعات و دسترسی مردم به اطلاعات خیلی زیاد و وسیع است به همین دلیل بنده معتقدم کار شما (رسانه‌ای‌ها) بسیار بسیار مشکل است. چون مردم کاملا بی‌طرفی در انتقال اطلاعات را به راحتی می‌توانند تشخیص دهند. من پیش‌بینی‌ام این بود که 30 نفر لیست امید رأی می‌آورند و همین طور نیز شد.

*اخیراً به عضویت حزب کارگزاران در آمده‌ام

فارس: شما عضو حزب کارگزاران نیز هستید. درست است؟

هاشم‌زائی: بله اخیرا عضو حزب کارگزاران شدم.

فارس: شما فرمایشی داشته‌اید که 8 سال خانه‌نشینی را به جان خریده‌اید و بازنشسته شده بودید و طبق اعتقاداتی که داشتید تصمیم گرفتید که کار اقتصادی نیز نکنید.

هاشم‌زائی: الان نیز همین اعتقاد را دارم و اعتقاد من در این مورد قوی و شدید است.

فارس: نظرتان در مورد فعالیت حزب کارگزاران که بیس(base) اصلی‌اش فعالیت اقتصادی است و بیشتر اعضای آن نیز کسانی هستند که چهره‌های سیاسی هستند که به نوعی از قدرت به دور نبودند و یا هنوز در قدرت‌اند

هاشم‌زائی: بیس(base) حزب کارگزاران اقتصادی نیست. اگر به خاطر داشته باشید آن زمان که آغاز به کار کرد در رابطه با سازندگی کلید شروع را زد و یکسری از وزرا و شخصیت‌های سیاسی نه آنهایی که کار اقتصادی می‌کردند پایه‌گذار آن بودند. چرا که حزب معمولا کار اقتصادی نمی‌کند. من تازه وارد حزب کارگزاران شده‌ام و حزب از حق عضویت شورای مرکزی و اعضا می‌دهند اداره می‌شود.

فارس: حق عضویت چقدر است؟

هاشم‌زائی: حق عضویت مختلف است و شورای مرکزی از 500 تومان شروع می‌شود تا ماهی 10 تومان؛ پس بنابراین تا جایی که در این مدت کوتاه من با این حزب آشنایی دارم شخصیت‌های سیاسی و اجرایی این حزب را به وجود آورده‌اند نه اینکه حزب کارگزاران بیسش اقتصادی باشد مثل حزب جمهوری اسلامی که شخصیت‌های روحانی و سیاسی آن را به وجود آوردند.

فارس: جنبه کلی حزب کارگزاران توسعه اقتصادی و سازندگی بوده است و این چیزی نیست که کسی بخواهد آن را منکر شود.

هاشم‌زائی: جنبه اقتصادی و سیاسی نه کار صرفا اقتصادی. کار اقتصادی کردن معنایش این نیست.

*اگر مسئولی بنا دارد کار اقتصادی کند باید سمتش را رها کند

فارس: به نظر شما در کل درست است که یک نفر در دولت باشد و کار اقتصادی کند؟

هاشم‌زائی: این نظر شخصی خود من است که در جاهایی که می‌تواند مسئولیت شخص در کار اقتصادی رانت ایجاد کند نباید صورت بگیرد. چرا که اگر می‌خواهد کار اقتصادی کند باید مسئولیتش را رها کند. عقیده من این است حال درست است یا خیر من نمی‌دانم.

*سهمیه حزب کارگزاران در لیست امید نبودم/قاعدتا حزب کارگزاران از حضورم در لیست خوشحال بوده است

فارس: برخی‌ها می‌گویند که شما در لیست امید سهمیه کارگزاران بوده‌اید. صحت دارد؟

هاشم‌زائی: سهمیه حزب کارگزاران در لیست امید نبودم، بنده با سوابقی که داشتم قطعا در لیست جا می‌گرفتم.

فارس: گفته می‌شود که در قضیه لیست امید از اعضا میثاق‌نامه‌ای دریافت می‌شده است و بخشی از این میثاق‌نامه این بوده که افراد اگر از لیست امید وارد مجلس می‌شوند حتما باید در فراکسیون امید عضو شوند.

هاشم‌زائی: قطعا همین گونه بوده است و وقتی شما وارد یک لیست می‌شوید قاعدتا باید تعهدی نسبت به عضو بودن بدهید و این دو حالت دارد. یک اینکه ائتلاف از یک کاندیدا حمایت می‌کند و این متفاوت است از اینکه آن جبهه سیاسی کاندیدایی را در لیست خود قرار دهد.

*مطهری میثاق‌نامه لیست امید را امضا نکرد

فارس: آقایان مطهری، نعمتی و جلالی نیز میثاق‌نامه لیست امید را امضا کرده بودند؟

‌هاشم‌زائی: تا جایی که من می‌دانم آقای مطهری میثاق‌نامه لیست امید را امضا نکرده بود و چون من خیلی این امضا کردن میثاق‌نامه برایم مهم نبود نمی‌دانم که چه کسانی این میثاق‌نامه را امضا کردند ولی در هر صورت ائتلافی که بین حزب اعتدال و توسعه و اصلاح‌طلبان در آخر کار انجام شد بالاخره لیست امید را تشکیل داد و این بعد از تفاهم ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان و حزب اعتدال توسعه صورت گرفت.

*قطعا عارف و لاریجانی برای ریاست مجلس رقابت می‌کنند

فارس: آیا قبل از انتخابات برای ریاست عارف بر مجلس دهم توافقی بین اعضای لیست امید صورت گرفت یا خیر؟

هاشم‌زائی: نه، اصلا. در رابطه با میثاق‌نامه راجع به رئیس مجلس که چه کسی رئیس مجلس شود نه چیزی نوشته شده و نه در میثاق‌نامه وجود دارد. ولی طبیعی است موقعی که دو خط فکری به هر شکل و علی‌رغم همه تفاهم‌ها وجود داشته باشد به معنای عدم رقابت نیست. شعار ما شعار تفاهم بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان بود اما قطعا چون هنوز هم مذاکراتی در رابطه با تفاهم بین دوستان اصولگرا،‌ معتدلین و اصلاح‌طلب در حال انجام است به نظر شخص من و با توجه به سوابقی که بیش از 40 سال دارم معتقدم که در رابطه با ریاست مجلس قطعا رقابت بین عارف و لاریجانی صورت می‌گیرد. در بقیه اعضای هیأت رئیسه می‌توان تفاهم صورت داد.

*مجلس دهم مثل مجلس دوم است/مستقلین بنا دارند در مجلس فراکسیون تشکیل دهند

فارس:‌ تحلیل شخص شما از ریاست مجلس آینده چیست؟ چرا برخی از اصلاح‌طلبان از ریاست آقای لاریجانی حمایت می‌کنند.

هاشم‌زائی:  این مجلس شبیه مجلس دوم شورای اسلامی که من در آنجا حضور داشتم است. اما در آن زمان تشکل و تشکل‌گرایی به این شکل نبود اما بالاخره دو خط فکری وجود داشت. الان اصولگراها از دو طیف جبهه پایداری که فکر می‌کنم در مجلس فعلی زیر 30 نفر هستند و طیف دیگر اصولگرایان معتدل هستند که قطعا از ریاست آقای لاریجانی حمایت می‌کنند. آن‌گونه که بنده شنیده‌ام اصولگرایان معتدل و پایداری‌ها یک فراکسیون شده‌اند و آن فراکسیون فراگیر اصولگرایان است. فراکسیون دومی که قرار است در مجلس شکل بگیرد فراکسیون امید خواهد بود و یک عده نیز مستقل هستند و این‌ها در لیست‌های خاصی حضور نداشتند و ممکن است از بعضی از این مستقلین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان حمایت کرده باشند اما این منتخبین در لیست‌های خاصی حضور نداشتند. من با چند نفر از این مستقلین که صحبت کردم معتقد بودند که می‌خواهند یک فراکسیون مستقلین تشکیل دهند.

فارس: به ریاست آقای مطهری؟

هاشم‌زائی: نمی‌دانم که ریاست این فراکسیون را چه کسی می‌خواهد بر عهده بگیرد و البته هنوز رئیس هیچ فراکسیونی تاکنون به صورت رسمی مشخص نشده است و قاعدتا این افرادی که به مجلس آمدند به هر شکل ویژگی‌های خاصی داشتند که انتخاب شدند. بنابراین باید به صورت دموکراتیک کارها صورت بپذیرد تا رئیس فراکسیون‌ها مشخص شوند. بله اگر فراکسیون مستقلین واقعا تشکیل شود باعث خوشحالی من است که یک فراکسیونی در مجلس در بین دو فراکسیون دیگر موثر باشد.

*برخی از نمایندگان اجتهاد شخصی دارند/همه اعضا لیست امید به عارف رأی نمی دهند

فارس: در صحبت خود به بحث ریاست مجلس اشاره داشتید و فرمودید که مجلس دهم شباهتی با مجلس دوم دارد.

هاشم‌زائی: در مجلس دوم شخص دیگری در برابر آقای هاشمی نبود که به رقابت برای کرسی ریاست بپردازد.‌ آقای هاشمی  همیشه بی‌رقیب بود و رأی مجلس را داشت اما در مورد هیأت رئیسه اختلاف بر سر یک الی دو رأی بود. من الان نمی‌توانم حدس بزنم که رئیس مجلس کدام یک از این آقایان (عارف و لاریجانی) است. اما حدس می‌زنم که اختلافات آرا بین آقایان از 10 نفر بیشتر نخواهد بود و با توجه به اعضای فراکسیون‌ها عارف دارای شانس بیشتری برای ریاست مجلس دهم است. البته آقای لاریجانی نیز شانس دارد.

*چرا عده‌ای به دنبال تفاهم بین لاریجانی و عارف هستند؟/عارف و لاریجانی به نفع هم کنار نمی‌روند/اگر مجلس 2 رئیس داشت تفاهم امکان‌پذیر بود

فارس: یکی از اعضای حزب کارگزاران اخیرا گفته است که بین‌ آقایان عارف و لاریجانی برای ریاست مجلس تفاهم صورت بگیرد. اگر طبق گفته شما آقای عارف از شانس مناسبی برای ریاست برخوردار است چرا باید تفاهم صورت بگیرد؟

هاشم‌زائی: من نمی‌دانم که بعضی از دوستان چرا دنبال تفاهم هستند. من با تجربه‌ای که دارم معتقدم که درباره ریاست مجلس رقابت وجود دارد و این را خواهیم دید. در رابطه با بقیه ارکان مجلس می‌توان تفاهم کرد. اگر مجلس دارای 2 رئیس بود می‌شد تفاهم صورت بگیرد اما درباره یک رئیس چه تفاهمی باید صورت بگیرد. خیر آقایان عارف و لاریجانی به نفع هم کنار نمی‌روند. در مورد ریاست جمهوری قضایا فرق می‌کرد. انتخابات انجام نشده بود و فضا حالت دیگری داشت. البته من مخالف تفاهم درباره ریاست مجلس نیستم. من پیش‌بینی خودم را می‌گویم. آقایان بروند بنشینند و تفاهم کنند خیلی هم خوب است اما پیش‌بینی من این را نشان نمی‌دهد. بحث این نیست که حال یکی فکر کند که آرا قاطعیت دارد، نه چون کار سیاسی همواره ریسک دارد. درست است که من پیش‌بینی می‌کردم که از لیست امید رأی می‌آورم اما امکان داشت که رأی هم نیاورم. بنابراین مردم در مورد نامزدها سبک سنگین می‌کنند و بعد تصمیم می‌گیرند و اگر بنده بخواهم اکنون نیز قسم بخورم که چه کسی رئیس مجلس می‌شود نخواهم توانست که پیش‌بینی کنم که خواهد بود.

*اختلاف رای بین عارف و لاریجانی برای ریاست مجلس به تعداد انگشتان دست خواهد بود

فارس: ارزیابی کلی شما چگونه است؟

هاشم‌زائی: من به این نتیجه رسیده‌ام که اختلاف رأی بین رقابت ریاست مجلس به تعداد انگشتان دست است و این رأی شکننده است و این پیش‌بینی من است. حال چقدر درست باشد خدا می‌داند.

*اگر بنا است در مورد ارکان مجلس کار تشکیلاتی صورت بگیرد همه باید تمکین کنند

فارس: به نظرتان اقبال نمایندگان بیشتر به سمت آقای لاریجانی است یا عارف؟

هاشم‌زائی: قطعاً اکنون هم دوستان ما در طیف اصولگرا و اصلاح‌طلب کار تشکیلاتی می‌کنند و نیروها را هماهنگ می‌کنند که اگر به یک نتیجه واحد رسیدند همه از این نتیجه تمکین کنند. چرا که در این صورت کار سیاسی مفهوم پیدا نمی‌کند. موقعی که یک طرح یا لایحه در مجلس مطرح می‌شود نماینده مجلس به تشخیص خود عمل می‌کند ولی اگر بنا است در مورد ارکان مجلس کار تشکیلاتی صورت بگیرد آن زمان قاعدتا باید خرد جمعی جلو بیاید و جمع تصمیم بگیرد که در ایران چون تحزب جوان است البته درست است که ما 38 سال است که انقلاب کرده‌ایم اما تحزب نسبت به خیلی از کشورها کهنه نیست.

فارس: در همایش فراکسیون امید اشاره داشتید برخی از منتخبین حضور پیدا نکرده بودند و همین دال بر این شد که برخی از اصلاح‌طلبان بگویند راستگوهای زیادی را به مجلس فرستاده‌ایم.

هاشم‌زائی: این قضیه در اصولگرایان نیز وجود دارند که برخی‌ها به آقای عارف رأی بدهند. ما هنوز نمی‌توانیم جلوی اجتهاد شخصی افراد را بگیریم. بعضی از مستقلین تمایل دارند که به آقای عارف رأی بدهند و برخی‌ها نیز به آقای لاریجانی تمایل دارند. این تعدادی که شما می‌گویید که از لیست امید رأی آورده‌اند تعدادشان خیلی زیاد نیست.

*وارد ماجرا دیدار فائزه هاشمی و بهائیان نمی‌شوم

فارس: به آقای هاشمی رفسنجانی اشاره داشتید. اخیرا خانم فائزه هاشمی با عناصر فرقه ضاله بهائیت دیدار داشته است...

هاشم‌زائی: من این مطلب را در روزنامه‌ها خوانده‌ام. وقتی رسانه‌ها در این مورد از من پرسیدند گفتم که نظری ندارم و باید از خود خانم فائزه هاشمی بپرسید و وارد این ماجرا نمی‌شوم.

فارس: اما خود آقای هاشمی درباره دیدار دخترش با فرقه ضاله بهائیت واکنش نشان داده است.

هاشم‌زائی: خب خود آقای هاشمی واکنش نشان داده است و نظرشان برای همه ما قابل احترام است.

فارس: شما امروز منتخب مردم هستید و پس از تأیید شدن اعتبارنامه‌تان نماینده همه مردم کشور می‌شوید و قطعا باید پاسخگوی حساسیت مردم در قبال چنین موضوعاتی باشید

هاشم‌زائی: بله باید حساسیت مردم را در نظر گرفت اما من که هنوز خانم فائزه هاشمی را ندیده‌ام که بدانم ماجرا چیست.

فارس: من این سوال را از شما به عنوان منتخب مردم تهران در مجلس می‌پرسم. نظر شما در مورد اقدام خانم فائزه هاشمی که از عناصر فرقه ضاله بهائیت به عنوان انسان‌های بزرگ یاد کرده چیست و البته خانم فائزه هاشمی بعد از مشاهده واکنش‌ها گفته که اشتباهی صورت نداده است.

هاشم‌زائی: اگر اجازه بدهید من با خانم فائزه هاشمی صحبت کنم و یا خبرها را تعقیب کنم و بعد جواب بدهم بهتر است.

فارس: آقای هاشم‌زائی خوب نیست از همین ابتدا محافظه کاری را در پیش بگیرید.

هاشم‌زائی: من از قدیم خودم با بهائی‌ها خوب نبودم و خوب نیز نخواهم بود و به آنها اعتقادی ندارم. من امروز از طریق روزنامه فهمیدم که ماجرایی که خانم فائزه هاشمی چه کار کرده چه بوده است.قاعدتا آقای هاشمی گفتند این کار بدی بوده است و باید جبران کند.

*نظر من در مورد دیدار فائزه هاشمی با بهائیان همان نظر آقای هاشمی است

فارس: نظر خود شما چیست؟

هاشم‌زائی: بله خانم فائزه هاشمی باید جبران کند. با نظر آقای هاشمی موافق هستم.

*صلاح‌اصلاح‌طلبی در این است که عارف برای کسب ریاست مجلس با لاریجانی رقابت کند

فارس: شما به عنوان یک عنصر اصلاح‌طلب، صلاح اصلاح‌طلبی را در ریاست لاریجانی می‌دانید یا ریاست عارف و به تعبیر دیگر صلاح اصلاح‌طلبی ایجاب می‌کند که عارف با لاریجانی رقابت کند یا تفاهم؟

هاشم‌زائی: به نظر من باید رقابت صورت بگیرد. اتفاقی که می‌افتد و باید بیفتد این است که رقابت شود و اگر تفاهم شود پس تشکل سیاسی و رقابت سالم چه معنا می‌دهد؟ این به این معنی نیست که یک نفر به نفع دیگری کنار رود. یک رئیس مجلس دو نائب‌رئیس و اعضای هیأت رئیسه دارید. کمیسیون‌های مجلس نیز اضافه می‌شوند. بله وقتی دو ارگان شعار تعامل در جامعه داده‌‌اند می‌توان در مورد دیگر ارکان مجلس تفاهم کنند اما وقتی یک کرسی ریاست مجلس وجود دارد باید رقابت صورت بگیرد. برخی‌ها پیشنهاد می‌دهند که 2 سال این شخص و 2 سال آن شخص رئیس باشد. من خودم این را عملی نمی‌دانم. باز هم تکرار می‌کنم. تفاهم برای دیگر ارکان هیأت رئیسه می‌تواند صورت بگیرد.

فارس: برخی‌ها می‌گویند اگر اصلاح‌طلبان بخواهند کرسی ریاست مجلس دهم را 2 دستی به آقای لاریجانی تقدیم کنند عملا از هویت اصلاح‌طلبی عدول کرده‌اند...

هاشم‌زائی: هویت سیاسی بستگی به عملکرد یک تشکل سیاسی دارد. در یک مقطع زمانی ممکن است به عنوان مثال یک حزب 20 درصد کرسی‌های یک نهادی را در اختیار داشته باشد و سهم بگیرد. بله در این صورت تعامل و ائتلاف می‌کنند اما زمانی که دو تشکل اصلی می‌خواهند با هم رقابت کنند من نمی‌فهمم که چرا باید تفاهم در کرسی ریاست مجلس چوب بسته شود و معتقدم این اتفاق نمی‌افتد و قطعا رقابت رخ خواهد داد.

* اکثر واحد‌های تولیدی یا تولیداتشان کاهش یافته یا توان فروش محصولاتشان را ندارند

فارس: کمی از فضای ریاست مجلس بیرون بیاییم. ما امروز با مسائل و مشکلات زیادی در حوزه‌های مختلف کشور روبه‌رو هستیم. مثلا در مسئله اقتصادی امروز مقام معظم رهبری اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کرده است. بنابراین اولویت‌های شما در مجلس دهم چیست؟

هاشم‌زائی: در رابطه با مسائل اقتصادی 2 مسئله مهم برای مردم ملموس است. یکی تورم و دیگری رکود است. تورم به نظر من دولت آ‌قای روحانی در کنترل تورم موفق بوده است و توانسته تورم را کنترل کند اما در مسئله رکود خیر؛ امسال مجلس تا جایی که توان داشته باشد با همکاری همه گروه‌ها و دولت و بقیه ارکان نظام  تلاش می‌کند تا رکود را بشکند و رونق اقتصادی را ایجاد کند. شما می‌دانید که اکثر واحدهای تولیدی به خصوص واحدهای بزرگ تولیدات‌شان پایین‌تر از 30 الی 40 درصد است و اگر تولید هم دارند نمی‌توانند محصولات خود را در بازار بفروشند. چون قدرت خرید مردم پایین است.

*برخی‌ها فکر می‌کنند اقتصاد مقاومتی یعنی اداره کردن کشور به سبک کره شمالی/مردم می‌خواهند که در قالب اقتصاد مقاومتی از رکود خارج شویم

البته شکستن رکود راحت نیست که فکر کنید بتواند مجلس با یک طرح و 3 الی 4 سخنرانی قبل از دستور این قضیه را عملی کند و کشور را از رکود خارج کند. چرا که نیاز به ابزار خود دارد. نیاز اصلی اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری به مجمع تشخیص به عنوان سرفصل ابلاغ کرده‌اند نگاه کنیم می‌بینیم که این ابزارها پیش‌بینی شده است. یک عده نمی‌دانند اقتصاد مقاومتی یعنی چه. فکر می‌کنند اقتصاد مقاومتی یعنی اداره کردن کشور به سبک کره شمالی. این‌ها سخت در اشتباه و نادانی هستند. یکی از ابزارهای اقتصاد مقاومتی تعامل با منطقه و دنیاست و این به این دلیل است که نهایت یکی از کارهایی که می‌توانیم کشور را از رکود خارج کنیم این است که باید بازاری برای تولیدات‌مان پیدا کنیم و بهترین بازار نیز بازار منطقه است که اگر ما تعامل نداشته باشیم و نتوانیم مسائل سیاسی خود را با منطقه حل کنیم قاعدتا نمی‌توانیم این بازارها را صاحب شویم. نقدینگی مسئله دیگری است که باید مد نظر قرار داد. سیستم بانکی ما پول چندانی ندارد به همین دلیل پول گران است. چرا پول در کشورهای اروپایی ارزان است؟ شما بخواهید یک پول به بانک بسپارید یک چیزی هم از شما می‌گیرند یا اگر بهره بدهند در حد یک درصد است. چون پول زیاد است اما در ایران پول کم است و بدتر رکود هم وجود دارد. من 2 آمار به شما ارائه کنم. سیستم بانکی ما بیش از 100 هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است. یعنی دولت به سیستم بانکی ما بدهی دارد. همین مقدار پول بانک‌ها معوقه است. یعنی به هر دلیلی این پول‌ها به بخش خصوصی و یا ... داده شده است و هنوز برگردانده نشده است. برای خارج شدن از رکود نیازمند تزریق نقدینگی هستیم،  نفت یکی از منابع تزریق نقدینگی خارجی است و آن هم نیاز به مدیریت بسیار قوی با توجه به پتانسیل‌ها دارد که ما بتوانیم از سرمایه‌گذارهای خارجی و ایرانی‌های مقیم خارج برای سرمایه‌گذاری دعوت کینم که همه این اقدامات نیاز به تعامل در بخش بین‌المللی و منطقه‌ای دارد.

*علی‌رغم تنش‌های منطقه‌ای ایران از ثبات بسیار خوبی برخوردار است/ بهترین زمان برای بازسازی صنایع کشور است

خواسته مردم امروز این است که ما به هر شکلی در قالب اقتصاد مقاومتی از رکود خارج شویم و اقتصاد مقاومتی این است که ما درون‌زا و به پتانسیل درون کشور توجه ویژه داشته باشیم یعنی به نیروی انسانی پتانسیل و نیروی جوان توجه کنیم. اقتصاد مقاومتی به معنای دیوار کشیدن بر دور کشور نیست. ما باید از اقدامات داخلی به نحو احسنت استفاده کنیم. یعنی کالایی را بسازیم که قیمت تمام شده‌اش پایین و کیفیت بالا باشد و بتوانیم به منطقه صادر کنیم. من تاکنون سفرهای زیادی رفتم به خصوص به کشورهای منطقه‌ای. بنابراین اگر ما بتوانیم کالای خود را به منطقه صادر کنیم مردم منطقه قطعا کالای ما را خریداری می‌کنند. حتی در یک کشور اروپایی موقعی که یک مسئله‌ای در جهان اسلام پیش می‌آید می‌بینید سیاه، سفید، راست، چپ، ایرانی و غیرایرانی در مورد مسئله‌ای که مربوط به جهان اسلام است تعصب دارند. پس در رابطه با خرید محصولات کشور ما اگر قیمت تمام شده بالا نباشد با اقبال خوبی مواجه خواهد شد. ما امروز تنها کشوری هستیم که علیرغم همه تنش‌ها در غرب آسیا و جهان از ثبات بسیار خوبی برخوردار است. امروز اگر به اطراف نگاه کنیم عراق، سوریه، پاکستان و ... چه وضعیتی دارند. امروز بهترین موقعیت را داریم که بازسازی در صنایع صورت دهیم و در این صورت بهترین کشوری که می‌تواند بازارهای منطقه را تصرف کند،‌ ایران خواهد بود.

*اگر برجام نبود تحریم‌های ظالمانه و بهانه‌جویی‌ها بود/یکی از مزایای برجام تعامل با دنیا است

فارس: شما اشاره‌ای به منابع خارجی و امکانات داخلی داشتید. امروز یکی از مسائل مورد بحث در رسانه‌ها و محافل سیاسی دستاوردهای برجام است. آقای هاشمی اخیرا گفته‌اند اگر دستاوردهای برجام منتشر شود منتقدان  شرمنده می‌شوند. شما نقش برجام را در بهبود فضای اقتصادی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟

هاشم‌زایی: من اخیرا در یک مصاحبه گفته‌ام که من از منتقدان خواهش کردم که لیست مزایای تحریم را برای ما روشن کنند که اگر برجام نمی‌بود و یا این تفاهم صورت نمی‌گرفت باید چه کاری صورت می‌دادیم. اگر برجام نبود تحریم‌های ظالمانه و بهانه‌جویی‌ها بود. ما دنبال سلاح هسته‌ای نبودیم و قبلا هم نبودیم. مقام معظم رهبری هم در این خصوص فتوا دادند. من آن زمان در کمیسیون انرژی مجلس بودم (مجلس دوم) بنابراین کارهای مربوط به انرژی اتمی نیز در کمیسیون ما صورت می‌گرفت. هیچ موقع ما دنبال سلاح هسته‌ای نبودیم و نیستیم و اینها بهانه بود. این همه ما در رابطه با مزایای برجام قلم زدیم و منتقدان نیز در مورد معایب برجام گفتند حداقل برای من که مثلا نسل سوم انقلاب هستم باید روشن شود که اگر برجام نبود و یا تیم مذاکره کننده ما شکست می‌خورد و یا شکست می‌خوردیم و تحریم ادامه پیدا می‌کرد مزایای آن روند را لیست کنید. مزایای برجام مشخص است. یکی از این مزایا تعامل با دنیا است. الان کارهای سیستم بانکی دنیا برای ارتباط با ما باز شده است و اینکه گاها گیری در کار ایجاد شود به دلیل وجود بانک‌های بزرگ بین‌المللی است که به دلیل کار با ایران آمریکایی‌ها با گردن کلفتی جرائم سنگینی را از آنها اخذ کردند، محتاط عمل می‌کنند.

فارس: اما اظهارات مسئولان دولتی حکایت از مسائل دیگری دارد و در قضیه برجام و تحریم‌ها نیز....

هاشم‌زایی: تحریم برداشته شده است و کشورها گفته‌اند ما تحریم را برداشته‌ایم. اما اینکه سیستم‌های بانکی خود را تجهیز کنند و دوباره با ما کار کنند، زمان بر خواهد بود.

فارس: اما آقای مهندس آقای سیف اذعان داشت که برجام هیچ برای ما نداشت.

هاشم‌زایی: آقای سیف بعدا اظهار داشت که چرا این صحبت‌ها را کرده است. ما که نباید در خود آمریکا به به و چه چه کنیم. وقتی در داخل کشور ما منتقدانی وجود دارند در دیگر کشورها نیز بالاخره مخالفت‌هایی در این ماجرا است. بنده که مدیر صنایع مس هستم یک ال سی باز کردند یک خرید و یا یک فروش چقدر دردسر دارد. یک بانک تا موقعی که مطمئن نشود با شما کار نمی‌کند و این طبیعت سیستم پولی است. اما شما مطمئن باشید تحریم کشورها برداشته شده چون تحریم را کشورها برمی‌دارند ولی موقعی که یک کمپانی نمی‌خواهد با شما کار کند اجباری نیست.

*تحریم‌ها اول باید بر روی کاغذ برداشته شود/ بر روی هوا که نمی‌توان تحریم‌ها را برداشت

فارس: اما برخی‌ها معتقدند این تحریم‌ها فقط از روی کاغذ برداشته شده است.

هاشم‌زایی: خب این تحریم‌ها اول باید بر روی کاغذ برداشته شود. بر روی هوا که نمی‌توان تحریم‌ها را برداشت.

فارس: اما این در تناقض است که بر روی کاغذ بگویند فلان تحریم را برداریم اما در مقام اجرا عملیاتی نشود و مردم امروز نشانه‌های ملموسی از این رفع تحریم‌ها را احساس نمی‌کنند.

هاشم‌زایی: ببینید تحریم امروز برداشته می‌شود و اگر یک بانکی با بانک ایران کار کند، دولت آن یقه‌اش را نمی‌گیرد که چرا با بانک ایران کار کرده‌ایم اما در آنجا دولت‌ها نمی‌توانند یقه رئیس فلان بانک را بگیرد و بگوید چرا با ایران کار نمی‌کنی؟ موقعی که ما در این 10 الی 15 سال تحریم بودیم و آنها سیستم های کاری‌شان را با ما قطع کردند برای راه‌اندازی آن باید اطمینان ایجاد شود که این همکاری ادامه پیدا می‌کند و همین که منابع آنها را تجهیز کند. بنابراین اینگونه نیست که بگوییم آقای سیف اینگونه گفته است. بله آقای سیف در جمع بانک‌های بین‌المللی شرکت کرده و باید در آنجا داد و بیداد کند که اگر تحریم‌ها برداشته شده چرا برخی بانک‌ها حاضر نیستند با ما همکاری کنند. ولی ما امیدواریم که روز به روز فضا بهتر شود. آن زمان شما اگر می‌خواستید 500 دلار برای یک دانشجو بفرستید امکان پذیر نبود اما الان این مسئله وجود ندارد. به اعتقاد بنده کار زیادی صورت گرفت و خیلی کارها باید صورت بگیرد. تحریم برداشته شده اما هنوز بعضی بانک‌ها تمکین نمی‌کنند.

*غارت 2 میلیارد دلاری اموال ایران زورگویی و گردن کلفتی است

فارس: نظر شما در مورد غارت 2 میلیارد دلاری از اموال ایران توسط آمریکا چیست؟

هاشم‌زایی: این اقدم یک زورگویی و گردن کلفتی است.به عنوان مثال اگر شما بخواهید یک مقدار ریال را از دبی به افغانستان منتقل کنید این پول ابتدا باید به بانک مرکزی ایران بیاید و این در صورتی است که بانک شبکه‌ای باشد. دلار اگر بخواهد از یک کشور به کشور دیگری منتقل شود آنها اطلاعاتش را دارند و می‌توانند بلوکه کنند و من این اقدام را یک زورگیری تلقی می‌کنم. ولی هنوز هم امیدوارم با یکسری اقداماتی که ما در سیاست‌های بین‌المللی صورت داده‌ایم مرتفع شود. در هر صورت آمریکا هم اقدامات علیه ایران مثل کودتای 28 مرداد و یا 8 سال جنگ تحمیلی علیه ایران صورت داده و ما باید بتوانیم در دادگا‌ه‌های بین‌المللی از خود دفاع کنیم که البته اینکار ساده‌ای نیست و هزینه دارد. بنابراین من معتقدم این موضوع سر گردنه‌گیری بود. امیدواریم نگذاریم که این پول را به راحتی از ما غارت کنند.

فارس: مثل اینکه شما از آقای ظریف امیدوارتر هستید. چون آقای ظریف وقتی می‌گویند ما از آمریکایی‌ها می‌خواهیم دخالت نکنند به نوعی ناامید هستند از آنها.

هاشم‌زایی: من سنم کمی بیشتر است و البته به آمریکایی‌ها اعتماد ندارم مگر اینکه بتوانیم کاری را با فشار انجام دهیم اما ناامید نیستم. اینگونه نیست که ما فردا یک طرحی در مجلس بگذرانیم و بخواهیم از آمریکاییها پول بگیریم چون آمریکایی‌ها پولی در ایران ندارند که بخواهیم بگیریم. ما باید در سازمان‌های بین‌المللی از خود دفاع کنیم و دفاع در این سازمان‌ها کاری مشکل است.

*در 8 سال جنگ تحمیلی به خاطر فداکاری‌ها بود که پیروز شدیم

فارس: پس معتقدید قدرت برای گرفتن حق اثرگذار است یعنی اگر قدرت داشته باشیم می‌توانیم این کار را صورت دهیم و قدرت نظامی و دفاعی یکی از مؤلفه‌های قدرت است.

هاشم‌زایی: بله شکی در این وجود ندارد. من استاندار یک استان جنگی بودم. شما تاریخ جنگ را قطعا به خاطر دارید که ما در آن زمان 4 موشک تاو نداشتیم که تانک‌های t72 را نشانه بگیریم یا بعضی مواقع موشکی که بتواند هواپیما را مورد نشانه قرار دهد،‌ نداشتیم. ضعیف بودن کشور بر سیاست بین‌المللی تاثیرگذار است. من به شدت معتقدم که باید در زمینه دفاعی، خیلی قوی باشیم یعنی قدرت دفاعی ما از آنچه امروز هست قوی‌تر باشد و ما در مجلسی نیز هر چقدر که می‌توانیم باید به این حوزه کمک کنیم.البته نباید فراموش کنیم در جنگ همه چیز تجهیزات نیست. ما در زمان 8 سال دفاع مقدس با دستان خالی در مقابل دنیا بودیم اما به خاطر فداکاری رزمندگان توانستیم پیروز شویم. اگر ما قطعا در تجهیزات دفاعی قوی بودیم یا به ما حمله نمی‌شد و یا این همه شهید نمی‌دادیم.

*امنیت یک قدرت است

فارس: برخی‌ها اینگونه می‌گویند که آمریکا می‌تواند با یک بمب تمام سیستم دفاعی ایران را از کار بی‌اندازد..

هاشم‌زایی: اینگونه نیست که آمریکا اگر فضای افکار عمومی دنیا آماده نباشد بتواند به کشوری حمله کند و یا کشوری دست بسته باشد. حمله‌های لیبی، عراق و ... به دلیل مردمی نبودن حکومت بود و چون حکومت مردمی هم نبود ساقط شد. اما اگر افکار عمومی با اینها بود ساقط نمی‌شد. در زمان قدیم در یک ده که زیاد قانون حاکم نبود پدری که 10 الی 15 پسر داشت احساس امنیت بالای می‌کرد. چون کسی جرات نمی‌کرد به آنها زورگویی کند و کسی به خانه و زمین آن تجاوز نمی‌کرد. این طبیعی است که شما باید قدرت داشته باشید. اگر قدرت نداشته باشید هر کسی به خود اجازه می‌دهد در امور شما دخالت کند و امروز ما در شرایطی احساس امنیت می‌کنیم که کشورهای دور و بر ما دچار ناامنی‌های بسیاری است بنابراین این امنیت یک قدرت است.

فارس: آقای هاشم‌زایی نظر شما در مورد حقوق نجومی برخی از مدیران دولتی چیست.

هاشم‌زایی: رئیس بیمه مرکزی که گفته بود من چنین حقوقی را نگرفته‌ام.

*باید طرحی در مجلس طراحی شود که جلوی حقوق‌های نجومی را گرفت/برخی شرکت‌های نیمه دولتی تا 200 میلیون تومان پاداش می‌دهند

فارس: مطرح شد این مبالغ به دلیل معوقات ...

هاشم‌زایی: چون این مسئله مربوط به آبروی شخص است من اظهار نظر نمی‌کنم. در شرک مس ایران چون بنده رئیس هیأت مدیره بودم آخرین حقوقم 4 میلیون و 800 هزار تومان است. در کل من با چنین حقوق‌های بالایی موافق نیستم. البته قطعا نباید رئیس یک بانک بزرگ که فلان اندازه سود بانکی می‌دهد حقوقش به اندازه یک کارمند ساده باشد ولی در جایی که نرخ طبیعی حقوق 4 الی 5 میلیون باشد و یک نفر 30 میلیون حقوق بگیرد کار درستی نیست و من به شدت با آن مخالفم و در مجلس باید طرحی را صورت داد که جلوی چنین اقداماتی گرفته شود. من شنیده‌ام بعضی از شرکت‌های نیمه دولتی تا 100 میلیون و 200 میلیون پاداش می‌دهند. قطعا در کشوری که یک عده زیر خط فقر زندگی می‌کنند دادن 200 میلیون پاداش درست نیست.

فارس: در مورد رکود آن نقدی که تحلیلگران سیاسی به دولت وارد می‌کند این است که دولت آنقدر بر روی کنترل تورم تمرکز کرد که از بحران رکود غافل شد و یا به تعبیری رکود ایجاد کرد. شما چقدر با این نگاه موافق هستید؟

هاشم‌زایی: الان دیگر کافی است. تیم اقتصاد دولت باید امسال به کمک مجلس و نهادهای دیگر رونق ایجاد کند. یعنی بنا را بر ایجاد رونق کند نه کنترل تورم. موقعی که تورم با رونق اقتصادی بالا بیاید قدرت خرید مردم را بالا می‌برد ولی موقعی که رکود داشته باشید و تورم هم داشته باشید این خیلی بد است. اما اگر رکود را نتوانیم بشکنیم مردم روز به روز ضعیف‌تر می‌شوند. طبقه ضعیف و متوسط جامعه ضربه بیشتری می‌خورند. هر توسعه و رونقی مقداری تورم با خود به همراه دارد. بنده چون در صنعت کار کردم به صراحت می‌گویم انصافا رکود در صنعت فاجعه به بار آورده است. وقتی رکود ایجاد می‌شود شما باید فرمولی ایجاد کرده و طبق آن جوانان بیکار را جذب کنید. با کنترل تورم و رکود که نمی‌توان شغل ایجاد کرد. باید رونق اقتصادی شکل بگیرد  و من این را تاکید کنم که شکست رکود علاوه بر مدیریت کار علمی و تعامل پول می‌خواهد و ما امروز مشکل سرمایه داریم.