آیا توهین سعودی‌ها مخفی می‌شد؟!

با حادثه حمله به سفارت عربستان در تهران بهانه خوبی برای سعودی‌ها برای مظلوم نمایی پیش آمد و توانستند پازل افزایش تنش‌ها که در ‌‌نهایت منجر به قطع روابط شد، کامل کنند؛ هرچند ایران در این میان همواره اعلام کرده بود که موضوع اعزام حج ربطی به موضوعات سیاسی ندارد و تهران این موضوع را از سایر موضوعات سیاسی جدا می‌داند، رفتار عربستانی‌ها در این مدت نشان داد که آن‌ها بر خلاف ایران از موضوع حج به عنوان ابزار سیاسی فشار استفاده می‌کنند.

بر همین اساس در ماه‌های گذشته، ایران بار‌ها آمادگی خود را برای شروع گفت‌و‌گو‌ها برای آغاز فرایند حج اعلام کرده بود؛ اما هر بار با کارشکنی سعودی‌ها روبرو می‌شد. حتی عربستانی‌ها نزدیک به دو ماه برای مجوز سفر هیئت ایرانی تاخیر داشتند و در ‌‌نهایت مجوز سفر را صادر کردند.

بنا بر قول برخی مسئولان حج در طول مذاکرات نیز زیاده خواهی‌ها و کارشکنی‌های فروانی طرف سعودی داشت که در ‌‌نهایت برگزاری حج را عملاً غیر ممکن می‌کرد. بنا بر اخبار غیررسمی سعودی‌ها درخواست‌های زیاده خواهانه زیادی درباره شرایط حج داشته‌اند. موضوع اعطای ویزا در کشور ثالث، عدم مجوز به هواپیماهای ایرانی، برگزار نشدن برخی مراسم ایرانی‌ها در طول موسم حج را به عنوان شرایط برگزاری حج عنوان می‌کرده‌اند که این درخواست‌ها با مخالفت شدید هیأت ایرانی روبه رو شده بود.

این شرایط باعث شد، در روزهای اخیر عملاً مسئولان برگزاری حج از احتمال برگزاری حج در امسال ناامید شدند و اعلام کردند، به دلیل کارشکنی سعودی‌ها امکان انجام این فریضه وجود نخواهد داشت. در این میان نیز برخی مراجع عظام تقلید نیز با بیان مطالبی اعلام کردند که با توجه به شرایط به وجود آمده توسط عربستانی‌ها حج امسال بر مستطیع‌ها واجب نخواهد بود.

در این میان، وزیر ارشاد از کارشکنی مهمی توسط عربستانی‌ها در این فرایند پرده برداشته که عمق شقاوت آن‌ها را به نمایش می‌گذارد و از سوی دیگر، این پرسش را پیش می‌آورد که چرا تا امروز این کارشکنی رسانه ای نشده بود؟!

علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد در سفر به قم که به منظور دیدار با تعدادی از مراجع و علمای این شهر انجام شد، در اظهاراتی بیان داشته است، افرادی مثل رئیس سازمان حج و زیارت با مشکلات زیادی ویزا گرفتند و به عربستان سفر کردند. ایشان با داشتن پاسپورت سیاسی در فرودگاه با مشکلات زیادی روبه‌رو شدند و از ایشان انگشت نگاری و وسایل آنان نیز تفتیش شد. رئیس حج و زیارت کشور چهار جلسه با وزیر حج عربستان برگزار کرد و این در حالی بود که برخوردهای آنان بسیار نامناسب و سرد بود.

این موضوعات نشان می‌دهد، از ابتدا عربستانی‌ها به دنبال اتلاف وقت و همچنین کارشکنی بوده‌اند. اما چرا مقامات ایرانی با وجود این همه اقدامات ساختارشکنانه که با هیچ یک از قوااعد بین المللی و همچنین عزت ایرانی قابل توجیه نیست، همچنان به اصرار خود برای برگزاری حج ادامه می‌داده‌اند.

اینکه مأموران سعودی از مأمور رسمی ایرنی انگشت نگاری کنند، توهینی است که به هبچ وجه قابل اغماض نیست. سؤال این است که اگر عربستان‌ها به فرض محال با ایران بر سر سفر حج به توافق می‌رسیدند، آیا قرار بود از این اقدام سعودی‌ها چشم پوشی شود. چرا هیأت ایرانی به محض اینکه متوجه شدند که عربستانی‌ها می‌خواهند چنین اقدامی را انجام دهند به کشور بازنگشته‌اند؟!

این موضوعات تاکنون نشان داده است که اگر با توجه به شرایط اخیر منطقه‌ای و روابط دوجانبه با عربستان هرچه ایران مماشات کند، سعودی‌ها یک قدم به جلو‌تر خواهند آمد؛ بنابراین، ایران با توجه به همراهی افکار عمومی باید در روابط با عربستان مراعات سه اصل حکمت، عزت و مصلحت را بیش از پیش لحاظ نماید.