ایران: گاز ارزان به ترکیه نمی‌فروشیم

مهر، اولین قرارداد صادرات گاز طبیعی ایران حدود 15 سال گذشته بین شرکت ملی گاز ایران و بوتاش ترکیه امضا و قرار شد ایران سالانه 10 میلیارد متر مکعب (به طور متوسط روزانه 30 میلیون متر مکعب) گاز طبیعی به این کشور همسایه صادر کرد.

بر این اساس، از ابتدای سالجاری تاکنون حدود هشت میلیارد متر مکعب گاز توسط شرکت ملی گاز ایران به بوتاش ترکیه تحویل شده است که میزان صدور گاز در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از 700 میلیون مترمکعب افزایش یافته است.
 
با این وجود با گذشت چند ماه از اختلافات گازی مسکو- آنکارا و بسته شدن بخشی از شیر چاه‌های گاز روسیه بر روی صنایع ترکیه، این کشور همسایه سناریوی جدیدی برای خرید گاز ارزان قیمت از ایران طراحی کرده است.
 
تانر ییلدیز وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه اخیرا با اشاره به ارسال درخواستی به تهران برای کاهش بهای گاز وارداتی، گفته است: " ما همکاری‌های نزدیکی با ایران در زمینه گاز طبیعی داریم و نارضایتی خود در مورد قیمت گاز ایران را با مقامات این کشور درمیان گذاشته ایم، ما گفتیم این قیمت بسیار بالاست اما آنها چنین نظری ندارند.
 
از سوی دیگر، برخی رسانه های بین المللی از درخواست رسمی ترکیه برای داوری درباره قیمت گاز وارداتی از ایران خبر داده و اعلام کردند: ایران با کاهش قیمت گاز صادراتی خود به ترکیه مخالفت کرده است.
 
واکنش ایران به ادعای گازی ترکیه
 
مجید بوجارزاده سخنگوی شرکت ملی گاز ایران درباره ادعای ترکیه برای کاهش قیمت گاز وارداتی از ایران گفت: شرکت ملی گاز ایران تاکنون هیچ گونه درخواست رسمی از بوتاش ترکیه به منظور کاهش قیمت گاز دریافت نکرده است.
 
این مقام مسئول با تاکید بر اینکه در قرارداد فروش گاز ایران به ترکیه بندهای مختلفی برای تغییر در قیمت فروش گاز پیش بینی شده است، تصریح کرد: بر اساس این مفاد قراردادی دو کشور می توانند درباره کاهش و یا افزایش قیمت گاز طبیعی بحث و مذاکره کنند.
 
وی با اعلام اینکه اگر مذاکرات قراردادی برای کاهش و یا افزایش قیمت گاز نتیجه ندهد دو طرف قرارداد را به داوری بین‌المللی ارسال می‌کنند، بیان کرد: رجوع به داوری بین المللی روشی مرسوم است.
 
جواد اوجی مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران هم اخیرا در جمع خبرنگاران در خصوص تقاضای ترکیه برای بازنگری در قیمت گاز صادراتی اعلام کرده است: قرارداد ایران و ترکیه، یکی از بهترین قراردادهای گازی به شمار می رود که در سال 1995 میلادی و به مدت 25 سال میان دو کشور امضا شده است.
 
معاون وزیر نفت درخواست تقاضای بازنگری قیمت گازبها از سوی ترکیه بر اساس قرارداد را حق پیش بینی شده برای دو کشور عنوان کرد و یادآور شد: چند ماه پیش نیز ایران این تقاضا را برای افزایش قیمت گاز اعلام کرده بود.
 
داوری گاز ایران و ترکیه در پاکستان برگزار می شود
 
پیگیری‌ها حاکی از آن است به دلیل عدم توافق ایران و ترکیه درباره تغییر قیمت گاز طبیعی به زودی داوری بین المللی ایران و ترکیه در کشور پاکستان برگزار خواهد شد.
 
بر این اساس، به زودی گروه های کارشناسی، قراردادی و حقوقی شرکت ملی گاز ایران و بوتاش ترکیه به منظور حل اختلافات ایجاد شده در اسلام آباد پاکستان دور جدید مذاکرات گازی را با حضور کارشناسان بین المللی آغاز می کنند.

بهای گاز صادراتی به ترکیه گران نیست
 
حسین بیدارمغز مدیر عامل شرکت ملی صادرات گاز ایران هم درباره ادعای برخی از رسانه های خارجی مبنی بر بالا بودن بهای گاز صادراتی ایران به ترکیه، گفت: بهای گاز صادراتی به این کشور همسایه در مقایسه به بازارهای مختلف گران نیست.
 
این در حالی است که از سال‌های گذشته تاکنون با توافق مقامات گازی ایران و ترکیه بهای گاز طبیعی مطابق با یک فرمول محاسبه می شود.
 
مطابق با این فرمول علاوه بر قیمت نفت خام، بهای گازوئیل کم گوگرد و گازوئیل پر گوگرد هم در این محاسبات تاثیر گذار است و به عبارت دیگر بهای گاز صادراتی به ترکیه تابع یک قیمت ثابت نیست و متناسب با نوسان‌‌های بهای نفت خام و فرآورده‌های نفتی افزایش و یا کاهش می یابد.

کسایی زاده: درخواست ترکیه منطقی نیست
 
سیدرضا کسایی زاده مدیر عامل اسبق شرکت ملی گاز ایران با تاکید بر اینکه در قرارداد فروش گاز به ترکیه باید هر سه سال یکبار شرایط قیمت فروش گاز مورد بحث و بررسی قرار بگیرد، گفت: بر این اساس اگر دو کشور در مورد بهای گاز به توافق نرسند موضوع به داوری بین‌المللی کشیده می‌شود.
 
وی با تاکید بر اینکه با توجه به افزایش بهای نفت و گاز در بازارهای جهانی درخواست فعلی ترکیه برای کاهش قیمت گاز به هیچ وجه منطقی نیست، بیان کرد: ترکیه پیشتر در یک نوبت اقدام به کاهش بهای گاز وارداتی از ایران کرده بود.
 
نصرت الله سیفی مدیر عامل اسبق شرکت ملی صادرات گاز ایران هم از ورود گاز "شیل گس" آمریکا به بازار به عنوان یکی از دلایل افت بهای این حامل انرژی یاد کرد و افزود: ترکیه پیشتر در داوری سال 2005 میلادی برنده شده بود.
 
وی درخواست ترکیه برای دریافت گاز ارزان از ایران را بی ارتباط با طرح خصمانه اتحادیه اروپا برای تحریم خرید نفت از ایران ندانست و افزود: این اقدام ترکیه خوشایند نیست.
 
سیفی با یادآوری اینکه اخیرا دولت ترکیه به جز موارد محدودی مسئولیت تمامی قراردادهای خرید و فروش گاز طبیعی را به بخش خصوصی خود واگذار کرده است، خاطر نشان کرد: هم اکنون بخش خصوصی ترکیه به منظور کسب بیشتر خواستار کاهش بهای گاز وارداتی از ایران و روسیه شده است.
 
در حال حاضر ظرفیت صادرات روزانه 30 میلیون متر مکعب گاز طبیعی به ترکیه وجود دارد، به طوری که تاسیسات گازی ایران از ظرفیت انتقال سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به ترکیه برخوردار است که امکان افزایش این ظرفیت از طریق خطوط لوله موجود تا سقف 40 میلیون متر مکعب در روز و معادل 15 میلیارد متر مکعب در سال وجود دارد.