بانکهای ایران طی ماههای بعد از اجرایی شدن برجام، نتوانستهاند نقل و انتقالات پولی بین المللی و داد و ستدهای مالی خود را بهصورت آزادانه انجام دهند. ایران همچنین با موانعی در زمینه بازگرداندن دهها میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود که بر اساس تحریمهای آمریکا در آنسوی مرزها بلوکه شده بود مواجه است. برخی بانکهای غربی تأیید کردهاند که بهدلیل نگرانی از تحریمهای پابرجای دولت آمریکا از همکاری با ایران خودداری میکنند.
این مشکلات، امتیاز اقتصادی قابل توجهی را که دولت ایران انتظار داشت از لغو تحریمها به دست آورد به خطر انداخته است.
ایران توافق کرده بود که در برابر محدود شدن برنامه هستهایاش از تحریمهای غرب که به اقتصاد این کشور لطمه زده بود رهایی پیدا کند.
ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران در سخنانی 90دقیقهای که در حاشیه نشستهای بهاره صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در واشنگتن ایراد شد، گفت: «آنها باید هر کاری را که لازم است انجام دهند تا به تعهداتشان عمل نمایند... در غیراینصورت (توافق) بر اساس مفادش از هم میپاشد».
اظهارات سیف یک روز پس از نشست رودرروی وی با جیکوب لو، وزیر خزانه داری آمریکا بیان میشود که با تمرکز بر تقاضای ایران برای برطرف کردن موانع پیش روی اجرای توافق برگزار شد.
آمریکا و قدرتهای جهانی در قالب توافق برجام، متعهد به لغو تحریمهای ایران هستند، اما خزانه داری آمریکا همچنان مانع از استفاده این کشور از سیستم مالی آمریکا یا دلار آمریکا میشود.
بهگفته مقامات آمریکایی، در هفتههای اخیر، دولت اوباما مشغول بحثهایی داخلی درباره تسهیل داد و ستدهای ایران بوده است. این بحثها شامل یافتن راههایی برای فراهم کردن امکان انجام داد و ستدهای دلاری برای ایران بدون دسترسی مستقیم به سیستم مالی آمریکا بوده است. تهران برای بازگرداندن درآمدهای نفتیاش بدون دسترسی به دلار نیز با محدودیت مواجه شده است.
رئیس کل بانک مرکزی ایران گفت: تجار ایرانی باید اجازه داشته باشند معاملات دلاری انجام دهند و به سیستم مالی آمریکا دسترسی داشته باشند. «ما میخواهیم هر دو طرف این توافق بهویژه آمریکا اقدامات لازم برا برای برداشتن موانع انجام دهد».
کاخ سفید روز جمعه در واکنش به اظهارات سیف اعلام کرد دولت آمریکا به تعهدات خود بر اساس برجام پایبند است.
جاش ارنست، مسئول رسانهای کاخ سفید گفت: «آمریکا در حال عمل به تعهدات خود بر اساس برجام مطابق با متن و روح توافق است».
اظهارات این مقام ایرانی بحثها در واشنگتن درباره آینده روابط ایران و آمریکا و مقدار تحریمهایی را که باید در قبال تهران لغو شود داغ کرده است.
برخی نمایندگان جمهوریخواه از کاخ سفید از اینکه اجازه داده سیف به واشنگتن سفر کند انتقاد کرده و گفتهاند که وی بانکهایی را اداره میکند که قبلاً بهدلیل تسهیل برنامه هستهای ایران و آنچه آنها حمایت از تروریزم میخوانند، تحت تحریم بودهاند.
یک بانکدار عالیرتبه ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گفت، بانکهای بزرگ بین المللی حتی شروع به هشدار به دیگر بانکها کردهاند مبنی بر اینکه اگر هرگونه همکاریای با ایران داشته باشند، با بررسیهای بیشتری مواجه خواهند شد.
«آنها دارند بانکهای دیگر را تهدید میکنند، و میگویند همکاری با ایران موجب خواهد شد کارهای آنها با سرعت کمتری انجام شود، به همین دلیل این بانکها نگران شدهاند».