اصلاح طلبان، عارف و رویای ریاست مجلس

سرویس سیاسی پایگاه 598 - محمدحسین احمدپور* / با نزدیک شدن به شروع به کار مجلس جدید، بحث در مورد ریاست مجلس جدید در محافل سیاسی و به ویژه محافل و رسانه های اصلاح طلبی با حرارت پیگیری می شود اصلاح طلبان که قبل از انتخابات و نیز تا مدت ها پس از آن از  تداوم ریاست لاریجانی بر مجلس سخن به میان می آوردند.

اینک با یک تغییر مسیر آشکار  عارف را به عنوان گزینه ریاست مجلس تعیین نموده اند در همین رابطه علی صوفی یکی از اعضای شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، در گفت‌وگویی اعلام نموده که "توافق برای ریاست مجلس دهم بین سران اصلاحات، آقایان هاشمی، روحانی و رئیس دولت اصلاحات صورت گرفته و توافق این بوده و هست که ریاست کرسی مجلس آینده از آن عارف باشد"(1).

صوفی در مورد چرایی این توافق چنین استدلال می کند که" در حال حاضر بیش از 90 درصد از ترکیب مجلس را اصلاح‌طلبان تشکیل داده‌اند و این به‌دور از عقل است که مجلس دست اصلاح‌طلبان باشد و ما بخواهیم ریاست آن را به کسی دیگر واگذار کنیم، کسی که هویتش با ما یکی نیست" (2) اما با این حال عده ی دیگری از اصلاح طلبان همچنان خواهان تداوم ریاست لاریجانی بر مجلس هستند.

در همین رابطه صادق زیبا کلام (3)در یادداشتی در روزنامه آرمان اهم دلایل خود برای دفاع از ریاست لاریجانی را  در این خلاصه می کند که ریاست چهره ی اصلاح طلبی چون عارف، تقابل و صف آرایی شدید اصولگرایان و در نتیجه عدم کارایی مجلس را در پی دارد و در همین مطلب همچنین تلویحا به اصلاح طلبان نسبت به رقابت با لاریجانی هشدار می دهد. زیبا کلام حتی در صورت قطعیت پیروزی عارف ، باز صلاح را در این می بیند که عارف بر کرسی ریاست مجلس دهم تکیه نزند.

 در مورد عبور اصلاح طلبان از لاریجانی به عارف نکاتی عجیب به نظر می رسد چرا که هنوز دور دوم انتخابات مجلس برگزار نشده و تعیین تکلیف 69 کرسی باقی مانده تاثیر ویژه ای در ترکیب مجلس آتی ایفا خواهد کرد همانطور که بعضی از اصلاح طلبان همچون حسین عبداللهی (4) مدیر مسئول آرمان نسبت به این مطلب اذعان کرده اند و در همین رابطه قابل پیش بینی است که  شانس رای آوردن اصلاح طلبان در دور دوم به  خاطر تغییر درصد مشارکت، کاهش  یابد.

همچنین رقابت با  علی لاریجانی، رئیس با تجربه و زیرک مجلس بدون سنجیدن جمیع جوانب از جهت سیاسی برای اصلاح طلبان و اعتدالیون صحیح به نظر نمی رسد. لاریجانی که در قضایای برجام همه جوره با دولت همکاری کرده در عین مطلوبیت برای دولت روحانی از حمایت اصولگرایان برخوردار می باشد همچنین لاریجانی و اعوان و انصارش به خوبی چگونگی تعامل با منتخبین مستقل را  می دانند. در همین زمینه بعضی از اصلاح طلبان به این مطلب اعتراف دارند که شانس رای آوردن لاریجانی طبق آمارها بیش از عارف می باشد(5) .

بی شک حامیان ریاست عارف ایده رقابت درون جناحی را مد نظر داشته اند با این تصور که با رای آوردن عارف ریاست حداکثری اصلاح طلبان بر مجلس شکل خواهد گرفت و در صورت رای آوری لاریجانی چیزی از دست نرفته است اما مطمئنا در صورت رقابت اصلاح طلبان با لاریجانی و رای آوردن او ، نحوه تعامل لاریجانی با دولت متفاوت از گذشته خواهد شد مطلبی که دولتی ها به شدت از آن بیم دارند و یک دوره ای شدن روحانی می تواند  تحت تاثیر این رقابت شتاب بگیرد . از سوی دیگر شکست عارف در مقابل لاریجانی یک شکست تلخ برای جریان اصلاحات قلمداد می شود و خط بطلانی بر ادعای پیروزی آنها در انتخابات مجلس می کشد.

همچنین باید اذعان نمود رای آوردن عارف در مجلس می تواند پروژه ی عبور از روحانی را قوت ببخشد، قائلان به رحم اجاره ای بودن دولت روحانی، وقتی مزد لاریجانی برجام را در پسا برجام با عبور از او می پردازند در مورد حسن روحانی که کاندیدای آرمانی اصلاحات به حساب نمی آید معامله بهتری نخواهند کرد. و از نقطه نظر دیگر عملکرد ضعیف روحانی در حوزه اقتصاد می تواند این مسئله را تقویت نماید.

در مورد حمایت روحانی از ریاست عارف این مطلب به ذهن متبادر می شود که روحانی برای جلب نظر اصلاح طلبان و جلوگیری از کنار گذاشته شدن به این خواسته تن داده است موضوعی که شواهد متعددی بر آن صحه می گذارد و مثلا قبل از انتخابات افراط روحانی در این زمینه باعث شد که اصلاح طلبان به روحانی خطاب کنند اینقدر تند نرود(6).  

از نقطه نظر دیگر نتیجه ندادن برجام و بهانه های متفاوت آمریکا و غرب برای عمل نکردن به تعهدات خود و باقی نگه داشتن تحریم ها، طبق منطق دولت، لزوم مذاکرات در سایر زمینه ها را نتیجه می دهد که در این صورت دولت روحانی به مجلسی نیازمند است که در خطوط قرمز هم بتواند جاده صاف کن دولت باشد. و این مورد با وجود لاریجانی کمتر مقدور است.

به نظر می رسد اصلاح طلبان که پیش از انتخابات مرزهای عملگرایی را زیر پا گذاشته بودند و فرصت طلبانه سیاسیون اصولگرا را در لیست خود جای دادند اکنون مفتون قدرت شده اند و این می تواند نقطه بازگشت اصلاح طلبان از قله های فتح شده به شمار  برود. همه اینها در حالی رخ می دهد که کارنامه دولت روحانی، که هم اکنون کارنامه اصلاح طلبان نیز به شمار می رود در زمینه مسائل اقتصادی اصلا رضایت بخش نیست و شاید در انتخابات ریاست جمهوری پاشنه آشیل دولت روحانی و اصلاح طلبان همین مسئله باشد.

---------------------------------------------------

[1] http://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/01/24/1046589/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3

[2] http://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/01/24/1046589/%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%82-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3

[3] http://armandaily.ir/fa/Main/Detail/148517/-لاريجاني-یا-عارف-مساله-این-نیست؟

[4] http://www.aryanews.com/News.aspx?code=20160412125602930&svc=22

[5] http://www.aryanews.com/News.aspx?code=20160412125602930&svc=22

[6] http://armandaily.ir/fa/Main/Detail/143452/